سلامت نیوز-*عطیه میرزا امیری: موضوعی که به نظر می‌رسد کلیشه باشد اما حداقل یک بار هم که شده آدم‌هایی که اعتماد به نفس کافی هم دارند با آن درگیر شده‌اند، مهارت نه گویی است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، اگر نتوانید به دیگران نه بگویید، باید همیشه اولویت‌های دیگران را به اولویت‌های خودتان ترجیح دهید. زمانی به درخواست دیگران جواب مثبت بدهید که درخواست‌ موردنظر معقول و شدنی باشد یا آن درخواست را برای جبران محبت‌های دوست‌تان انجام دهید. اما اگر همیشه از ترس نه گفتن به خواسته دیگران جواب مثبت می‌دهید، حالا دیگر وقت تغییر است.

گاهی هم ما برای اینکه به دیگران نشان دهیم که آدم خوبی هستیم همیشه در مقابل درخواست‌هایشان جوابمان مثبت است. ترس از طرد نشدن از گروه‌های دوستانه هم دلیل دیگری برای این است که مهارت نه گویی نداشته باشیم. برای افزایش قدرت نه گفتن با ادامه این مقاله همراه باشید.

خودخواهی نیست

اول از همه باید دانست که خودخواهی با دوست داشتن خود فرق دارد. آدم خودخواه در هیچ شرایطی دیگران در اولولیتش نیستند. ولی کسی که خودش را دوست دارد تنها در صورتی «نه» می‌گوید که خودش تحت فشار قرار بگیرد. شاید پیش خودتان فکر کنید که با نه گفتن به دیگران به فردی خودخواه تبدیل می‌شوید. فرد خودخواه همیشه به دیگران جواب منفی می‌دهد و فقط به خودش فکر می‌کند. اگر درخواست غیرمنطقی کسی را رد کردید و او شما را خودخواه خواند، بهتر است رابطه‌تان را با آن فرد کم کنید. با نگاهی به گذشته و تمام جواب‌های مثبتی که به دیگران داده‌اید، می‌توانید بفهمید که خودخواه نیستید.

وجوه مثبت «نه» گفتن

«نه» گفتن به خودی خود همیشه هم منفی نیست. هر گاه به درخواستی نه بگویید، می‌توانید به کارهای دیگری بله بگویید که مزایای زیادی برای‌تان دارد. با این روش پس از پاسخ منفی، کمتر احساس گناه می‌کنید. به عنوان مثال ببینید که با نه گفتن چه چیزهایی به دست می‌آورید:

به جای انجام کاری که به آن علاقه‌ای ندارید، می‌توانید وقت بیشتری را با دوستان و خانواده‌تان بگذرانید و از آن لذت ببرید. می‌توانید به کارهای منطقی و متناسب با خودتان بله می‌گویید و مجبور نخواهید شد که به خاطر عدم توانایی‌تان در نه گفتن، بیش از اندازه کار کنید یا کارهایی انجام دهید که به شما ارتباطی ندارد.

روش‌های فریب را بشناسید

گاهی اوقات خودمان هم متوجه نیستیم اما دیگران با روش‌های مختلف ما را به سمتی می‌برند که به درخواست‌شان جواب مثبت بدهیم. وقتی که روش‌های فریب را بشناسیم، راحت‌تر می‌شود به خواسته‌های غیرمنطقی دیگران نه گفت. برخی از روش‌هایی که باعث می‌شوند برخلاف میل جواب مثبت داد، عبارتند از:

قلدری کردن: گاهی دیگران تلاش می‌کنند تا با قلدری، بدجنسی یا بی‌ادبی از شما جواب مثبت بگیرند. باید در این مواقع با خونسردی و بی‌توجهی به لحن بی‌ادبانه آنها پاسخ منفی بدهید.

ناله کردن: فرد با ناله و شکایت و حتی بدون درخواست به گونه‌ای رفتار می‌کند تا شما داوطلبانه به او کمک کنید. در این مواقع بهتر است موضوع صحبت را عوض کنید. مدتی با آن فرد ارتباط نداشته باشید یا به او بگویید از اینکه در این وضعیت قرار گرفته است، ناراحتید.

ایجاد عذاب وجدان: برخی تلاش می‌کنند تا با گفتن چیزهایی مانند اینکه هیچ وقت کمک نمی‌کنید یا در تنگنا پشتش را خالی می‌کنید در شما عذاب وجدان ایجاد کنند. در این مواقع با آرامش، دفعات قبلی که به او کمک کرده‌اید را یادآوری کنید و بگویید این بار قضیه فرق می‌کند و نمی‌توانم به شما کمک کنم.

تعریف و تمجید: ممکن است فردی با تعریف کردن از شما و گفتن اینکه «چقدر شما در انجام فلان کار فوق‌العاده هستید» یا «چه فرد باهوشی هستید»، از شما چیزی درخواست کند. در این مواقع از تعریف و تمجید طرف مقابل شرمنده یا جوگیر نشوید و جواب مثبت ندهید.

هیچ‌کس کامل نیست

ما همه کاری را نمی‌توانیم انجام دهیم. شاید بله گفتن‌تان به دیگران باعث شده است تا هیچ وقتی برای خودتان نداشته باشید. آیا نمی‌توانید به درخواست دوست‌تان که برای مهمانی‌اش از شما کمک می‌خواهد، نه بگویید؟ آیا نمی‌توانید به درخواست‌های مکرر کاری نه بگویید؟ می‌توانید با یک نه گفتن ساده خود را از این شرایط خلاص کنید. اگر جواب مثبت به درخواست دیگران وقتی برای خودتان باقی نگذاشته، تصمیم بگیرید از این به بعد به هر درخواست غیرمعقولی جواب نه بدهید. از طرفی هم این را بپذیرید که نمی‌شود همیشه همه اطرافیان را راضی نگه دارید. به فرض اینکه بشود هم خودتان همیشه در زندگی خسته و ناراضی هستید. باید خط قرمزی برای دیگران قائل شوید. شاید فکر کنید که با نه گفتن و ناامید کردن دیگران، احترام آنها را از دست می‌دهید، ولی این‌گونه نیست.

لازم به عذرخواهی زیاد نیست

طبیعی است اگر از اینکه نمی‌توانید جواب مثبت بدهید، ناراحت و متأسف شوید. بنابراین گفتن یک «متأسفم» ساده کافی است که تا ادب خود را نسبت به مخاطبتان ابراز کنید. با عذرخواهی بیش از اندازه، عدم قاطعیت و ضعف شما آشکار می‌شود. در این حالت طرف مقابل تصور می‌کند با اصرار بیشتر می‌تواند شما را متقاعد کند و شما نیز با امتناع از انجام درخواست احساس بدتری خواهید داشت. اگر بیش از اندازه عذرخواهی کنید، طرف مقابل تصور می‌‌کند که با جواب منفی‌تان دارید در حقش کار اشتباهی انجام می‌دهید و تازه اوضاع خراب می‌شود و او از شما طلبکار می‌شود.

* کارشناس ارشد روانشناسی