سلامت نیوز:رئیس هیأت مدیره انجمن آب و فاضلاب ایران گفت: اگر جلوی روند کاهش تراز آب زیرزمینی گرفته نشود، فرونشست تشدید شده و به زیرساخت‌های مهمی از جمله فرودگاه امام، راه‌های شوسه و ریلی و سازه‌های مهم آسیب می‌رسد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ،اگر برداشت آب مدیریت نشود وقتی ما متوجه فرونشست می‌شویم که کار از کار گذشته و با سانحه هولناکی روبه‌رو شده‌ایم و کاری هم از دستمان بر نمی‌آید. ایلنا نوشت؛ مسعود تابش درباره تاثیر احتمالی احداث شبکه فاضلاب بر فرونشست زمین در تهران اظهار کرد: تاکنون فاضلاب تهران از طریق چاه‌های جذبی دفع می‌شد که باعث می‌شد فاضلاب به آب زیرزمینی اضافه شود و به نوعی سفره آب زیرزمینی تغذیه ‌شود. اما از طرف دیگر این امر باعث افزایش آلودگی آب زیرزمینی به خصوص در نواحی جنوبی شهر تهران می‌شد. بنابراین به دلیل ملاحظات بهداشتی، سیاست وزارت نیرو بر این شد که شبکه جمع آوری فاضلاب تهران احداث، چاه‌های جذبی از مدار خارج شده و فاضلاب به سمت تصفیه خانه جنوب تهران منتقل شود و از پساب تصفیه خانه هم در پایین دست استفاده شود.

جنوب غربی تهران؛ نقطه خطر

رئیس هیأت مدیره انجمن آب و فاضلاب ایران تصریح کرد: وقتی شبکه فاضلاب ایجاد شد تغذیه از طریق چاه‌های جذبی کم شده و افزایش تراز آب زیرزمینی مثل سابق اتفاق نمی‌افتد، اما در زمینه احداث شبکه فاضلاب و ارتباط آن با فرونشست باید ببینیم آیا فقط حذف چاه‌های جذبی منجر به این پدیده می‌شود یا عوامل دیگری نیز دخیل است؟ وی ادامه داد: اینکه گفته شود صرفا احداث شبکه فاضلاب باعث این اتفاق شده قضاوت درستی نیست. طبق مطالعات انجام شده اینگونه جمع بندی شد که افت تراز آب زیرزمینی، تنها به علت احداث شبکه فاضلاب نیست و علاوه بر ساختار زمین شناسی، عوامل دیگری نیز تاثیر دارد.

یکی از این عوامل، چاه‌هایی است که شهرداری برای آبیاری فضای سبز و شرکت آب و فاضلاب برای تامین آب شرب در سطح شهر حفر کرده‌اند. با افزایش نیاز آبی فضای سبز و همچنین افزایش مصرف مشترکین، برداشت بیشتری را از چاه‌ها داشته‌ایم و افت سطح آب زیرزمینی تشدید می‌شود. نتیجه اینکه چندین عامل باعث کاهش تراز آب زیرزمینی می‌شود که یکی ایجاد شبکه فاضلاب و دیگری برداشت از انواع چاه‌های آب است. اینها شرط لازم هستند ولی هیچکدام از این عوامل به تنهایی باعث فرونشست نمی‌شوند چون اگر اینگونه بود باید در تمام نقاط تهران که افت سطح آب زیرزمینی داریم نیز با پدیده فرونشست مواجه می‌شدیم.

فرونشست متهم ردیف اول و دوم ندارد

تابش یادآور شد: در مکان‌هایی از تهران که فرونشست اتفاق می‌افتد، ساختار زمین شناسی و جنس خاک آن منطقه نیز نقش ایفا می‌کند. پس نباید برای این موضوع متهم ردیف اول یا دوم قائل باشیم. احداث شبکه فاضلاب از نظر بهداشتی و محیط زیستی یک نیاز است، ولی برداشت از چاه‌های آب شرب و آبیاری فضای سبز باید به نحوی مدیریت شود که اثرات کاهش آب زیرزمینی جبران یا خنثی شود. شهرداری و آب و فاضلاب باید میزان برداشت را کم کنند و دیگر اینکه فاضلاب جمع آوری شده به صورت پساب تصفیه شده دوباره از طریق تغذیه مصنوعی به داخل زمین تزریق شود تا افت آب زیرزمینی تهران از حالت بحرانی خارج شود.وی ادامه داد:

برای کاهش نیاز آبی فضای سبز، شهرداری باید با حذف چمن و جایگزینی گیاهان کم آب‌بر منطبق با شرایط اقلیمی تهران، (درعین تامین سرانه استاندارد فضای سبز) مصرف فضای سبز و برداشت از چاه‌های آب خام را به نحو موثری کاهش دهد. از سوی دیگر شرکت آب و فاضلاب باید به جای احداث چاه‌های جدید یا برداشت بیشتر از چاه‌های موجود در زمان کمبود آب (نظیر تابستان‌ها)، با اجرای برنامه‌های مدیریت مصرف و تقاضا عملا میزان نیاز آبی مشترکین را به حداقل ممکن کاهش دهد.

اوضاع بحرانی در دشت جنوب تهران

وی تاکید کرد: اگر اقدامات پیشگیرانه انجام نشود در مناطق جنوب غربی یا جنوب تهران اوضاع از کنترل خارج شده و فرونشست زمین تبعاتی برای زیرساخت‌ها ایجاد می‌کند. دشت جنوب تهران، ورامین، رباط کریم و شهریار به دلیل استفاده بی رویه از آب زیرزمینی دچار افت شده و وضعیت بحرانی‌تر است. اگر جلوی روند کاهش تراز آب زیرزمینی گرفته نشود، فرونشست تشدید شده و به زیرساخت‌های مهمی از جمله فرودگاه امام، راه‌های شوسه و ریلی و سازه‌های مهم آسیب می‌رسد.

تابش گفت: فرونشست مثل زلزله خاموش است، ما آن را نمی‌بینیم چون در زیرِ زمین اتفاق می‌افتد. ولی اگر اضافه برداشت از آب زیرزمینی را متوقف و آن را مدیریت نکنیم، وقتی ما متوجه فرونشست می‌شویم که کار از کار گذشته و با سانحه هولناکی روبه‌رو شده‌ایم و کاری هم از دستمان بر نمی‌آید. وی خاطرنشان کرد: بنابراین باید مردم و مسئولان با عقل و درایت و تدبیر با این مسأله برخورد کنند. باید هر چه زودتر در برداشت آب زیرزمینی در کلیه نقاط تجدید نظر کنیم و با کاهش نیاز آبی، آب کمتری برداشت کنیم. همچنین به هر نحو ممکن از جمله با تغذیه مصنوعی، اضافه برداشت آب را جبران کرده و تعادل سفره زیرزمینی را احیا کنیم. زیرا اگر فرونشست اتفاق بیفتد دیگر کاری نمی‌توان انجام داد، هم خسارت‌های جانی و مالی اتفاق می‌افتد و هم به دلیل تغییر وضعیت زمین و افزایش تراکم خاک، برگشت تراز آب به سطح اولیه امکان پذیر نخواهد بود.