به گزارش سلامت نیوز به نقل از کلولندکلینیک، دیابت وضعیتی است که زمانی اتفاق می افتد که قند خون (گلوکز) بیش از حد بالا باشد و زمانی ایجاد می‌شود که پانکراس شما انسولین کافی یا اصلاً تولید نمی‌کند یا زمانی که بدن شما به‌درستی به اثرات انسولین پاسخ نمی‌دهد.

دیابت افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار می دهد. اکثر اشکال دیابت مزمن (مادام العمر) هستند و همه اشکال آن با داروها و یا تغییرات سبک زندگی قابل کنترل هستند.

گلوکز (قند) عمدتاً از کربوهیدرات‌های موجود در غذا و نوشیدنی شما می‌آید و خون شما گلوکز را به تمام سلول‌های بدن می‌برد تا از آن برای انرژی استفاده کند.

وقتی گلوکز در جریان خون شما قرار دارد، برای رسیدن به مقصد نهایی خود به کمک نیاز دارد؛ این کمک همان انسولین (هورمون) است. اگر لوزالمعده شما انسولین کافی تولید نمی کند یا بدن شما به درستی از آن استفاده نمی کند، گلوکز در جریان خون شما تجمع می یابد و باعث افزایش قند خون (هیپرگلیسمی) می شود.

با گذشت زمان، داشتن قند خون بالا به طور مداوم می تواند باعث مشکلات سلامتی، مانند بیماری قلبی، آسیب عصبی و مشکلات چشمی شود.

یکی دیگر از شرایط مشترک دیابت، دیابت بی مزه است، اما آنها متمایز هستند. آنها نام "دیابت" را دارند زیرا هر دو باعث تشنگی و تکرر ادرار می شوند ولی دیابت بی مزه بسیار نادرتر از دیابت شیرین است.

انواع دیابت

انواع مختلفی از دیابت وجود دارد. رایج ترین اشکال عبارتند از:

• دیابت نوع 2: در این نوع، بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند و یا سلول های بدن شما به طور معمول به انسولین پاسخ نمی دهند (مقاومت به انسولین). این شایع ترین نوع دیابت است و به طور عمده بزرگسالان را مبتلا می کند، اما کودکان نیز می توانند آن را داشته باشند.
• پیش دیابت: این نوع مرحله قبل از دیابت نوع 2 بوده و سطح گلوکز خون شما بالاتر از حد طبیعی است اما به اندازه ای بالا نیست که به طور رسمی دیابت نوع 2 تشخیص داده شود.
• دیابت نوع 1: این نوع یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به دلایل نامشخصی به سلول های تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله کرده و آنها را از بین می برد. تا 10 درصد از افراد دیابت نوع 1 دارند. معمولاً در کودکان و بزرگسالان جوان تشخیص داده می شود، اما در هر سنی ممکن است ایجاد شود.
• دیابت بارداری: این نوع دیابت برخی افراد را در دوران بارداری درگیر می کند. دیابت بارداری معمولا بعد از بارداری از بین می رود. با این حال، اگر دیابت بارداری دارید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی قرار دارید.

انواع دیگر دیابت عبارتند از:

• دیابت نوع 3c : این نوع دیابت زمانی اتفاق می افتد که پانکراس شما آسیب ببیند (به غیر از آسیب خودایمنی) که بر توانایی آن در تولید انسولین تأثیر می گذارد. پانکراتیت ، سرطان پانکراس ، فیبروز کیستیک و هموکروماتوز همگی می توانند منجر به آسیب پانکراس شوند که دیابت را در پی دارد. برداشتن پانکراس (پانکراتکتومی) نیز منجر به نوع 3c می شود.
• دیابت خودایمنی نهفته در بزرگسالان (LADA): مانند دیابت نوع 1، LADA نیز از یک واکنش خود ایمنی ناشی می شود، اما بسیار کندتر از نوع 1 ایجاد می شود. افراد مبتلا به LADA معمولا بالای 30 سال سن دارند.
• دیابت با شروع بلوغ در جوانان (MODY): MODY که دیابت تک ژنی نیز نامیده می شود، به دلیل یک جهش ژنتیکی ارثی اتفاق می افتد که بر نحوه ساخت و استفاده بدن از انسولین تأثیر می گذارد. در حال حاضر بیش از 10 نوع مختلف MODY وجود دارد. این بیماری تا 5 درصد از افراد مبتلا به دیابت را تحت تاثیر قرار می دهد و معمولا در خانواده ها دیده می شود.
• دیابت نوزادی: این نوع نادر دیابت است که در شش ماه اول زندگی رخ می دهد، نوعی دیابت تک ژنی است. حدود 50 درصد از نوزادان مبتلا به دیابت نوزادی، دارای شکل مادام العمر دیابت شیرین هستند. برای نیمی دیگر، این عارضه در عرض چند ماه پس از شروع ناپدید می شود، اما می تواند بعداً در زندگی عود کند.
• دیابت شکننده: دیابت شکننده شکلی از دیابت نوع 1 است که با دوره های مکرر و شدید سطوح بالا و پایین قند خون مشخص می شود. این بی ثباتی اغلب منجر به بستری شدن در بیمارستان می شود. در موارد نادر، پیوند پانکراس ممکن است برای درمان دائمی دیابت شکننده لازم باشد.

دیابت چقدر شایع است؟

دیابت شایع است. تقریباً 37.3 میلیون نفر در ایالات متحده به دیابت مبتلا هستند که حدود 11٪ از جمعیت را تشکیل می دهد. دیابت نوع 2 شایع ترین شکل است که 90 تا 95 درصد از کل موارد دیابت را شامل می شود.

حدود 537 میلیون بزرگسال در سراسر جهان به دیابت مبتلا هستند. کارشناسان پیش بینی می کنند که این تعداد تا سال 2030 به 643 میلیون و تا سال 2045 به 783 میلیون افزایش یابد.

علائم دیابت چیست؟

علائم دیابت عبارتند از:

• افزایش تشنگی ( پلی دیپسی ) و خشکی دهان
• تکرر ادرار
• خستگی
• تاری دید
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دست یا پا
• زخم ها یا بریدگی هایی که به کندی بهبود می یابند
• عفونت های مکرر پوستی و یا قارچی واژن

اگر شما یا فرزندتان این علائم را دارید، مهم است که با پزشک صحبت کنید.

جزئیات بیشتر در مورد علائم هر نوع دیابت عبارتند از:

• دیابت نوع 1: علائم T1D می تواند به سرعت ایجاد شود(طی چند هفته یا چند ماه) و ممکن است علائم دیگری داشته باشید که نشانه‌های یک عارضه شدید به نام کتواسیدوز مرتبط با دیابت (DKA) است . DKA تهدید کننده زندگی است و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. علائم DKA شامل استفراغ، درد معده، تنفس با بوی میوه و سخت است.
• دیابت نوع 2 و پیش دیابت: ممکن است اصلاً علائمی نداشته باشید یا ممکن است متوجه آنها نشوید زیرا به کندی ایجاد می شوند. آزمایش خون معمول ممکن است قبل از تشخیص علائم، سطح قند خون بالا را نشان دهد. یکی دیگر از نشانه های احتمالی پیش دیابت، تیره شدن پوست در قسمت های خاصی از بدن شما (آکانتوز نیگریکانس) است.
• دیابت بارداری: شما معمولاً متوجه علائم دیابت بارداری نمی شوید. پزشک بین هفته های 24 تا 28 بارداری شما را از نظر دیابت بارداری آزمایش می کند.

چه چیزی باعث دیابت می شود؟

گردش بیش از حد گلوکز در جریان خون شما بدون در نظر گرفتن نوع آن باعث دیابت می شود. با این حال، دلیل بالا بودن سطح گلوکز خون بسته به نوع دیابت متفاوت است.

علل دیابت عبارتند از:

• مقاومت به انسولین: دیابت نوع 2 عمدتاً ناشی از مقاومت به انسولین است. مقاومت به انسولین زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های ماهیچه‌ها، چربی و کبد آنطور که باید به انسولین پاسخ نمی‌دهند. عوامل و شرایط مختلفی در درجات مختلف مقاومت به انسولین نقش دارند، از جمله چاقی، کمبود فعالیت بدنی، رژیم غذایی، عدم تعادل هورمونی، ژنتیک و برخی داروها
• بیماری خود ایمنی: دیابت نوع 1 و LADA زمانی اتفاق می‌افتند که سیستم ایمنی بدن شما به سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله می‌کند.
• عدم تعادل هورمونی: در دوران بارداری، جفت هورمون هایی را ترشح می کند که باعث مقاومت به انسولین می شوند. اگر پانکراس نتواند انسولین کافی برای غلبه بر مقاومت به انسولین تولید کند، ممکن است به دیابت بارداری مبتلا شوید. سایر بیماری های مرتبط با هورمون مانند آکرومگالی و سندرم کوشینگ نیز می توانند باعث دیابت نوع 2 شوند.
• آسیب پانکراس: آسیب فیزیکی به لوزالمعده شما، ناشی از یک بیماری، جراحی یا جراحت، می تواند بر توانایی آن در ساخت انسولین تأثیر بگذارد و منجر به دیابت نوع 3c شود.
• جهش‌های ژنتیکی: برخی جهش‌های ژنتیکی می‌توانند باعث MODY و دیابت نوزادی شوند.

استفاده طولانی مدت از برخی داروها نیز می تواند منجر به دیابت نوع 2 شود، از جمله داروهای HIV/AIDS و کورتیکواستروئیدها

عوارض دیابت چیست؟

دیابت می‌تواند منجر به عوارض حاد و طولانی‌مدت شود که عمدتاً به دلیل افزایش شدید یا طولانی مدت قند خون است.

عوارض حاد دیابت

عوارض حاد دیابت که می تواند تهدید کننده زندگی باشد عبارتند از:

• وضعیت هیپرگلیسمی هیپراسمولار (HHS): این عارضه عمدتاً افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را تحت تأثیر قرار می دهد. زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون شما برای مدت طولانی بسیار بالا باشد (بیش از 600 میلی گرم در دسی لیتر یا میلی گرم در دسی لیتر) که منجر به کم آبی شدید و گیجی می شود و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
• کتواسیدوز مرتبط با دیابت (DKA): این عارضه عمدتاً افراد مبتلا به دیابت نوع 1 یا T1D تشخیص داده نشده را تحت تأثیر قرار می دهد. زمانی اتفاق می افتد که بدن شما انسولین کافی نداشته باشد. اگر بدن شما انسولین نداشته باشد، نمی تواند از گلوکز برای انرژی استفاده کند، بنابراین به جای آن چربی را تجزیه می کند. این فرآیند در نهایت موادی به نام کتون را آزاد می کند که خون شما را اسیدی می کند. این باعث تنفس سخت، استفراغ و از دست دادن هوشیاری می شود. DKA نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
• افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی): هیپوگلیسمی زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون شما به زیر محدوده ای که برای شما سالم است کاهش یابد. هیپوگلیسمی شدید قند خون بسیار پایین است. این بیماری عمدتاً بر افراد مبتلا به دیابت که از انسولین استفاده می کنند تأثیر می گذارد. علائم عبارتند از تاری دید یا دوتایی، کلافگی، بی نظمی و تشنج. نیاز به درمان با گلوکاگون اضطراری و یا مداخله پزشکی دارد.

عوارض طولانی مدت دیابت

سطح گلوکز خون که برای مدت طولانی بالا بماند می تواند به بافت ها و اندام های بدن شما آسیب برساند. این عمدتاً به دلیل آسیب به رگ‌های خونی و اعصاب است که از بافت‌های بدن شما حمایت می‌کنند.

مشکلات قلبی عروقی شایع ترین نوع عارضه طولانی مدت دیابت است. آنها عبارتند از:

• بیماری عروق کرونر
• حمله قلبی
• سکته مغزی
• آترواسکلروز

سایر عوارض دیابت عبارتند از:

• آسیب عصبی (نوروپاتی) که می تواند باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن و یا درد شود.
• نفروپاتی که می تواند منجر به نارسایی کلیه یا نیاز به دیالیز یا پیوند شود.
• رتینوپاتی که می تواند منجر به نابینایی شود.
• شرایط پای مرتبط با دیابت
• عفونت های پوستی
• قطع عضو
• اختلال عملکرد جنسی به دلیل آسیب عصبی و عروق خونی، مانند اختلال نعوظ یا خشکی واژن
• گاستروپارزیس
• از دست دادن شنوایی
• مسائل بهداشت دهان و دندان، مانند بیماری لثه (پریودنتال)

زندگی با دیابت نیز می تواند بر سلامت روان شما تأثیر بگذارد. افراد مبتلا به دیابت دو تا سه برابر بیشتر از افراد بدون دیابت در معرض ابتلا به افسردگی هستند.

دیابت چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشکان دیابت را با بررسی سطح گلوکز شما در آزمایش خون تشخیص می دهند. سه آزمایش می تواند سطح گلوکز خون شما را اندازه گیری کند:

• آزمایش قند خون ناشتا: برای این آزمایش، حداقل هشت ساعت قبل از آزمایش، زمانی که چیزی به جز آب (ناشتا) نمی خورید یا نمی نوشید. از آنجایی که غذا می تواند بر قند خون تأثیر زیادی بگذارد، این آزمایش به پزشک اجازه می دهد قند خون پایه شما را ببیند.
• آزمایش تصادفی قند خون: "تصادفی" به این معنی است که شما می توانید این آزمایش را در هر زمانی انجام دهید، صرف نظر از اینکه روزه گرفته اید یا خیر.
• A1c: این آزمایش که HbA1C یا آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله نیز نامیده می شود، میانگین سطح گلوکز خون شما را در دو تا سه ماه گذشته نشان می دهد.

برای غربالگری و تشخیص دیابت بارداری، پزشکان یک آزمایش تحمل گلوکز خوراکی را برای شما تجویز می کنند.

نتایج آزمایش زیر معمولاً نشان می دهد که شما دیابت ندارید، پیش دیابت دارید یا دیابت دارید. این مقادیر ممکن است کمی متفاوت باشد. علاوه بر این، پزشکان برای تشخیص دیابت به بیش از یک آزمایش متکی هستند.