به گزارش سلامت نیوز به نقل از مای کلیولندکلینیک، زبان یک عضو حساس است که به شما کمک می کند طعم ها و بافت غذا را تشخیص دهید و از برجستگی های ریزی به نام پاپیلا تشکیل شده است که برخی از پاپیلاها حاوی جوانه های چشایی هستند. سوزاندن زبان می تواند به پاپیلاها و جوانه های چشایی شما آسیب برساند. آسیب می تواند باعث درد زبان شما شود و شما بخاطر آن طعم غذا و نوشیدنی ها را سخت تر متوجه شوید.

خوشبختانه، بیشتر سوختگی های زبان جدی نیستند و جوانه های چشایی به سرعت بهبود می یابند و درمان‌های خانگی وجود دارد که می‌توانید از آنها برای مقابله با بهبودی زبانتان استفاده کنید؛ با این حال، سوختگی های جدی تر، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

سوختگی زبان چقدر جدی است؟

بیشتر سوختگی های زبان جدی نیستند و به خودی خود بهبود می یابند. مانند هر سوختگی دیگر، اگر گرما به لایه های عمیق بافت آسیب رسانده باشد، برای جلوگیری از عوارضی مانند عفونت، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

• سوختگی درجه یک: سوختگی فقط لایه بالایی بافت را تحت تاثیر قرار می دهد. درد خفیفی احساس خواهید کرد و زبانتان ممکن است صورتی داغ یا قرمز به نظر برسد. بیشتر سوختگی های زبان سوختگی درجه یک است.
• سوختگی درجه دوم: سوختگی به بافت سطحی زبان و برخی بافت های زیرین آسیب می رساند. زبان شما درد می کند و ممکن است مانند سوختگی درجه یک، صورتی یا قرمز پررنگ به نظر برسد. در این درجه از سوختگی ممکن است تاول ایجاد شود.
• سوختگی درجه سوم: سوختگی به درونی ترین لایه های زبان شما آسیب می رساند. درد در زبان شما ممکن است طاقت‌فرسا باشد، یا ممکن است هیچ احساسی در زبان خود نداشته باشید. زبان شما ممکن است سفید یا سیاه به نظر برسد، مثل اینکه زغالی شده است. به ندرت ممکن است دچار سوختگی زبان به این شدت شوید.

شما می توانید سوختگی های درجه یک را در خانه درمان کنید. با این حال یک پزشک باید سوختگی های درجه دو و سه را درمان کند. اگر در مورد شدت سوختگی مطمئن نیستید، به پزشک مراجعه کنید.

علت سوختگی زبان چیست؟

سوختگی زبان ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که قبل از مصرف به غذا یا نوشیدنی اجازه ندهید به اندازه کافی خنک شده باشد. بسیاری از مردم وعده های غذایی یا میان وعده ها را با عجله می خورند و به گرما و داغی خوراکی توجهی ندارند زیرا در حال انجام چند کار هستند اما ذهن آنها جای دیگری است.

غذاهای گرم شده در مایکروویو یکی از دلایل اصلی سوختگی زبان هستند. مایکروویوها غذا را به طور ناهمواری گرم می کنند که می تواند فریبنده باشد. در حالی که اولین لقمه ممکن است به اندازه کافی خنک به نظر برسد، لقمه بعدی ممکن است زبان شما را بسوزاند.

علائم زبان سوخته چیست؟

علائم به شدت سوختگی شما بستگی دارد. علاوه بر سوزش، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:

• درد زبان
• از دست دادن حس در زبان شما
• زبان صورتی یا قرمز داغ که ملتهب و متورم به نظر می رسد
• کاهش حس چشایی یا طعم فلزی در دهان
• زبان صاف (در صورت آسیب دیدن پاپیلاهای شما ممکن است برای لحظه ای ناپدید شوند)

افراد مبتلا به بیماری زبان جغرافیایی نیز ممکن است زبان صاف، قرمزی و احساس سوزش در دهان خود داشته باشند، اما این با سوختگی زبان متفاوت است. زبان جغرافیایی یک وضعیت بی ضرر است که شامل لکه های قرمز و صاف می شود که با بافت سفید یا خاکستری روی زبان شما همراه می شود. پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث ایجاد زبان جغرافیایی می شود، اما ربطی به سوختگی زبان ندارد.

سوختگی زبان چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک می تواند با معاینه زبان شما بگوید که سوختگی چقدر جدی است. آن‌ها می‌پرسند قبل از شروع سوختن چه اتفاقی افتاده است تا علت را مشخص کنند.

چگونه سوختگی زبان را به سرعت درمان کنیم؟

اکثر سوختگی ها به سرعت خود به خود و در عرض یک یا دو هفته بهبود می یابند. در این بین، می توانید از چندین درمان خانگی برای بهبود سریعتر استفاده کنید:

• یک نوشیدنی خنک بخورید: بیشتر مردم بعد از سوختگی زبان به سراغ نوشیدنی سرد می روند. همچنین بهتر است چند دقیقه بعد از آن به نوشیدن یک نوشیدنی سرد ادامه دهید. با سوختگی های جدی تر، سرما می تواند از سوزش به لایه های عمیق تر زبان شما جلوگیری کند.
• غذاهای نرم سرد (یا خنک) بخورید: تا چند روز پس از سوختن زبان، غذاهایی مانند ماست، بستنی و سس سیب خنک بخورید.
• چیپس یخ یا بستنی را بمکید: یک نوشیدنی سرد بنوشید یا اگر باعث کاهش سوزش و احساس آرامش می شود، چیپس یخ و بستنی بمکید. مراقب باشید که زبانتان به یخ نچسبد.
• شیر بنوشید: بسیاری از افرادی که از غذاهای تند لذت می برند از شیر برای کاهش حرارت استفاده می کنند. شیر همچنین می تواند سوختگی زبان را تسکین دهد.
• از شکر یا عسل استفاده کنید: مانند شیر، می توانید زبان خود را با عسل بپوشانید. عسل همچنین دارای خواص ضد باکتریایی است که می تواند از عفونت جلوگیری کند. گزینه دیگر این است که روی زبان خود شکر بپاشید. شکر می تواند درد را کاهش دهد.
• زبان خود را با آب نمک بشویید: آب نمک می تواند دهان شما را از هر گونه باکتری که ممکن است پس از سوختگی زبان باعث عفونت شود، پاک کند. هر چند مراقب باشید که زیاده روی نکنید. نمک بیش از حد می تواند تحریک کننده سوختگی بشود. حدود 1/8 قاشق چای خوری را در هشت اونس آب حل کنید، زبان خود را بشویید و سپس مخلوط آب نمک را تف کنید.
• داروهای ضد درد مصرف کنید: استامینوفن (Tylenol®) یا ایبوپروفن (Advil®) یا سایر NSAIDهای بدون نسخه می توانند درد و التهاب سوختگی زبان را کاهش دهند.
• ویتامین E مصرف کنید: ویتامین E می تواند به سرعت بخشیدن به زمان بهبودی ناشی از سوختگی، از جمله سوختگی زبان کمک کند. یک کپسول مایع 1000 IU را مستقیماً روی زبان خود فشار دهید تا بهبودی را بهبود بخشد.
• مراقب بهداشت دهان و دندان خود باشید: به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن تا زمانی که زبان در حال بهبودی است، ادامه دهید و مراقب باشید که زبان خود را لمس نکنید. عاری نگه داشتن دهان از باکتری می تواند از عفونت در زمانی که زبان شما در حال بهبود است جلوگیری کند.

چه کارهایی نباید انجام دهید:

• نوشیدنی های گرم ننوشید: گرما می تواند سوختگی و درد را تشدید کند.
• غذاهایی نخورید که می توانند زبان شما را تحریک کنند: از غذاهای اسیدی مانند مرکبات و غذاهای تند، شور یا ترد که می‌توانند زبان حساس شما را تشدید کنند دوری کنید.

اگر بعد از یک هفته زبان شما روند بهبودی را طی نمی کند یا همچنان درد می کند، به یک پزشک مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: درمان های خانگی برای سوختگی زبان

چگونه می توانم از سوختگی زبان جلوگیری کنم؟

بهترین راه برای جلوگیری از سوختگی زبان این است که قبل از میل کردن یک لقمه بزرگ، غذای خود را بررسی کنید. به عنوان مثال، قبل از نوشیدن یک نوشیدنی گرم، جرعه ای کوچک بنوشید. علاوه بر محافظت از زبان در برابر سوختگی، تمرکز بر روی غذا و نوشیدنی می تواند به شما کمک کند تا با هوشیاری بیشتر غذا بخورید.

خوردن آگاهانه می تواند به شما کمک کند تا انتخاب های غذایی سالم تری داشته باشید و به شما امکان می دهد غذای خود را بدون سوختگی زبان میل کنید.

چه مدت طول می کشد تا جوانه های چشایی آسیب دیده بهبود یابد؟

زبان شما به سرعت بهبود می یابد. سلول های جوانه چشایی شما هر یک تا دو هفته یکبار بازسازی می شوند. حتی اگر غذاها برای مدت کوتاهی پس از سوختگی زبان طعم کمتری داشته باشند، حس چشایی شما باید ظرف یک هفته یا بیشتر به حالت عادی بازگردد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

در صورت مشاهده علائم سوختگی درجه دو یا سه، فوراً به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. اگر داروهای خانگی را امتحان کرده اید و علائم شما در عرض یک هفته بهبود نیافته است، وقت ملاقات بگیرید.

در صورت مشاهده علائم عفونت، فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• تب
• تشدید درد، قرمزی یا تورم
• ترشح چرک از زبان شما

تفاوت بین زبان سوخته و سندرم سوزش دهان چیست؟

سوختگی زبان علائم مشترکی با وضعیتی به نام سندرم سوزش دهان دارد، احساس سوزش در زبان یا سقف دهان. اما آنها یکسان نیستند.

بر خلاف سوختگی زبان، سندرم سوزش دهان به دلیل آسیب به بافت زبان شما ایجاد نمی شود. در عوض، سوزش بیشتر یک احساس است تا واکنش به بافت آسیب دیده. معمولاً تشخیص علت مشکل است. احساس سوزش به طور تصادفی شروع می شود، به تدریج در طول روز بدتر می شود و اغلب در شب بهبود می یابد. این چرخه معمولا روز بعد تکرار می شود.

سندرم سوزش دهان به طور طبیعی مانند سوختگی زبان بهبود نمی یابد. در عوض، برای تشخیص و درمان باید به یک پزشک مراجعه کنید.