سلامت نیوز :  تعطیلات عمومی به دلیل آلودگی هوا، اتفاق تازه این سال‌های ماست. هر سال در فصل سرما و زمانی که هنوز برف و باران نرسیده، آلودگی هوا سراغ شهرهای صنعتی و پرجمعیت می‌آید و سهم شهروندان، چند روز تعطیلی خارج از تقویم و تحمل بیماری‌ها و نشانه‌های این مشکل بزرگ عصر مدرن است. در این روزهای تعطیل، بحث رسیدن ذرات آلوده هوا به سطح غیرمجاز، راه‌های مراقبت از آن، پیشنهادهایی برای سفر به خارج از شهر و... مهم‌ترین حرف‌های روز است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از فرهیختگان ؛ اما به محض گذر از همین چند روز، آلودگی هوا فراموش می‌شود و شهروندان مثل همیشه زندگی روزمره را سر می‌گیرند و فراموش می‌کنند که در زندگی شهری نباید تنها زمان اعلام وضعیت اضطراری، در برابر آلودگی از خود مواظبت کنند و در فصل سرما، آگاهی درباره آلودگی هوا و مراقبت‌های ویژه، یکی از ملزومات زندگی شهری مدرن امروزی است.

۱-تعریف دقیق علمی آلودگی هوا، پخش شدن مخلوط ذرات جامد و گازهایی مثل مونوکسیدکربن، دی‌اکسید نیتروژن و دی‌اکسیدسولفور است. این مخلوط که آن‌ را آلاینده می‌نامند برای سلامت انسان، حیوان و گیاهان ضرر دارد و در ابعاد جهانی باعث نازک‌شدن لایه ازن می‌شود و در مقیاس کوچک‌تر گردوغبار و کمبود اکسیژن در شهر می‌شود. اتومبیل‌ها، مواد شیمیایی ناشی از کارخانه‌ها، گرد و غبار، گرده‌های گیاهان و... از عواملی است که این آلودگی را به وجود می‌آورد. آلودگی‌ها از طریق هوا وارد بینی می‌شوند و بیماری‌هایی مثل آمفیزم، برونشیت مزمن، آسم، حساسیت، بیماری‌های قلبی و عروقی، تضعیف سیستم عصبی و... را ایجاد می‌کنند. بیماران قلبی، بیماران ریوی، افراد مسن، زنان باردار و نوزادان و کودکان مهم‌ترین افرادی هستند که در معرض خطرات آلودگی هوا قرار می‌گیرند. کمترین خطر آلودگی هوا سوزش چشم، سردرد و حالت تهوع است و سرطان ریه مهم‌ترین بیماری، که این پدیده ایجاد می‌کند. در روزهایی که اخبار رادیو، تلویزیون و روزنامه‌ها هوا را در شرایط بحرانی اعلام می‌کنند این خبر به شما کمک می‌کند که خود را از آلودگی هوا محافظت کنید. اما در روزهای خارج از بحران، بررسی شاخص استاندارد آلودگی، بهترین راه‌حل برای آگاهی و محافظت است. براساس جدول استاندارد این شاخص، زمانی که PS. I هوا بین صفر تا ۵۰ باشد، هوای پاک داریم. تا وقتی این عدد به ۱۰۰ نرسیده است هم با هوایی مناسب روبه‌رو هستیم، اما به محض گذر از ۱۰۰ در هوایی ناسالم تنفس می‌کنیم و مراقبت و رعایت اصول مهم بهداشتی، بیشتر از هر چیز دیگری به کمک ما می‌آید.

۲-هشت نکته مهم، راهکارهای ساده و اولیه برای مراقبت دربرابر آلودگی هواست. کارشناسان و متخصصان در روزهای آلودگی توصیه می‌کنند:
۱) کودکان و سالمندان در روزهای آلودگی از خانه بیرون نروند. کودکان به علت رشد ناکارآمد ریه‌ها و نوع تنفس، بیشتر در معرض حملات ریوی هستند و در مقابل ریزگردهای آلودگی بسیار حساس‌ترند. افراد بالای ۶۰ سال هم در مقابل ریزگردها و آلودگی هوا بسیار آسیب‌پذیرند و باید بیشتر از خود مراقبت کنند. رفت و آمد در بیرون از خانه با هوایی آلوده سرعت تنفس و عمق تنفس این افراد را بیشتر می‌کند و همین امر باعث می‌شود ریزگردها بیشتر وارد ریه آنها شود.
۲) از ماسک‌های فیلتردار استفاده کنید چون ماسک‌های معمولی کاغذی به علت داشتن منافذ با سایز بزرگ‌تر به راحتی امکان عبور ریزگردها را فراهم می‌کنند و مانعی در برابر آنها نیستند. به داروخانه بروید و ماسک فیلتردار یا ماسک P۱، P۲ آمفیزم را بخرید.
۳) افرادی که بیماری قلبی - عروقی و بیماری‌های زمینه‌ای ریه مثل آسم، آمفیزم و برونشیت دارند، بهتر است در زمان آلودگی هوا از منزل خارج نشوند. در صورت نیاز هم ضروری است که از ماسک‌های گفته شده در بند دوم استفاده کنید.
۴) فیلتر هوای داخل و کولر ماشین‌تان را چک و در صورت نیاز تعویض کنید. هنگام رانندگی هم شیشه‌های ماشین را بالا بکشید و دریچه ورود هوای خارجی به ماشین را ببندید.
۵) کولرهای آبی می‌توانند با دور تند ریزگردها را وارد اتاق کنند. قسمت‌های هواگیر کولر را با پوشال کاملا مسدود و دقت کنید، کولر به مقدار کافی آب داشته باشد. بازبودن قسمتی از هواگیر کولر باعث می‌شود ریزگردها به آسانی وارد محوطه کولر و ساختمان بشوند. توصیه می‌شود پس از هر بار افزایش غلظت ریزگردها در هوا، در صورت امکان پوشال‌های کولر را بشویید.
۶) از پرده‌های ضخیم استفاده کنید و در و پنجره‌ها را زمان افزایش غلظت گردوغبار ببندید، در آشپزخانه یا بقیه قسمت‌های خانه، اگر هواکشی دارید که مستقیما با فضای بیرونی ارتباط دارد، از آن استفاده نکنید.
۷) روزهای آلوده میوه‌های تازه، شیر و لبنیات و آب فراوان بخورید، چون نوشیدن آب، شیر و لبنیات باعث دفع مواد آلوده از طریق کلیه می‌شود.
۸) اگر کودک یا نوزاد دارید، روزهایی که گردوغبار زیاد است، اسباب‌بازی‌ها و وسایلی که فرزندتان می‌تواند آنها را گاز بگیرد یا داخل دهانش ببرد، جمع کنید، چون غبار به راحتی روی این وسایل می‌نشیند و از این طریق وارد بدن کودک می‌شود.

۳-تغذیه مناسب، از مهم‌ترین راه‌های مراقبت در روزهای آلودگی هواست. مهم‌ترین نکته‌ای که پزشکان برای تغذیه در این روزها توصیه می‌کنند این است که مواد غذایی که در ترکیبات آنها از مواد شیمیایی مثل افزودنی‌هایی که به اکثر مواد غذایی صنعتی یا غذاهای آماده اضافه می‌شود، رنگ‌های غذایی، طعم‌دهنده‌ها، کمپوت‌ها، کنسروها، گوشت‌های آماده مثل سوسیس و کالباس‌ها و هر چیزی که به‌عنوان غذای آماده شناخته می‌شود و حتی شیرینی‌ها و بیسکویت‌ها و انواع شکلات‌ها، استفاده نشود. استفاده از سبزی‌ها در این روزها بسیار مهم است؛ سبزی‌های سبز و زرد و قرمز، نقش مفید و مهمی دارند و هرچه بیشتر در ترکیب غذاهای این روزها قرار گیرند، به ما بیشتر کمک می‌کنند. هویج و آب هویج طبیعی، جوانه‌ها، میوه‌های تازه و طبیعی، ماست، شیر و غذاهای دریایی هم مهم‌ترین خوراکی‌هایی هستند که در روزهای آلودگی هوا پزشکان خوردن آنها را توصیه می‌کنند. در گروه‌های مختلف ویتامین‌ها هم ویتامین‌های A، C، E و B و کلسیم و منیزیم، مهم‌ترین موادی هستند که مبارزه با بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا را آغاز می‌کنند و استفاده از آنها از ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان‌ها و... که با آلودگی هوا نسبت مستقیمی دارند، جلوگیری می‌کند. پزشکان توصیه می‌کنند که در روزهای آلودگی هوا، مصرف آب روزانه دوبرابر روزهای معمولی شده و نوشیدنی‌ها و مایعات هم بیشتر شود. با آب و مایعات بدن فرصت بیشتری برای دفع سموم دارد و به این ترتیب آلودگی‌ای که ناخواسته وارد خون شده است، راحت‌تر دفع می‌شود.

۴-در روزهای آلودگی همه به فکر سلامت ارگان‌های داخلی بدن هستند. علائمی مثل سرفه، آب‌ریزش بینی، سوزش چشم و... این نگرانی را به وجود می‌آورد که سلامتی بدن در خطر است و بلافاصله تمام راهکارها متوجه رعایت نکات بهداشتی و غذایی برای خروج از وضعیت بحران می‌شود. در چنین وضعیتی یکی از مهم‌ترین اعضای بدن که در تماس مستقیم با آلودگی است، نادیده گرفته می‌شود؛ پوست به اندازه دستگاه تنفسی و عروق، آلودگی را جذب می‌کند و به همین دلیل است که در روزهای آلودگی باید به همان اندازه که نگران سلامت ریه‌ها، قلب و عروق هستیم، نگران پوست‌مان هم باشیم و از آن مراقبت کنیم. برای مراقبت از پوست در این روزها، باید این چند نکته مهم و اساسی را رعایت کنیم:
۱- استفاده از کرم ضد آفتاب: از آنجایی که آلودگی هوا لایه ازن را خراب می‌کند و در نتیجه رادیکال‌های آزاد و اشعه فرابنفش بیشتری با پوست تماس پیدا می‌کند و از طرف دیگر قرارگیری بیشتر در برابر اشعه فرابنفش، خطر چین و چروک و سرطان‌های پوستی را بیشتر می‌کند، بنابراین توصیه می‌شود هر روز و حتی در روزهای ابری هم ضدآفتاب مناسبی را بر پوست صورت، گردن و دست بزنید.
۲- استفاده از پاک‌کننده‌ها و مواد لایه‌بردار ملایم: با توجه به اینکه تماس طولانی‌مدت آلاینده‌ها موجب آلرژی و حساسیت، اگزما، آسم، تهوع و آسیب عروق خونی می‌شود، برای حفاظت از آلودگی پوست و برداشتن آلاینده‌ها از سطح خارجی پوست، باید هر روز دست و صورت را شسته و هفته‌ای دو مرتبه لیف ملایم کشید. برای اجتناب از آسیب‌رسانی کلر موجود در آب خانگی هم می‌توان پوست را با آب‌معدنی شست‌‌وشو داد. مدت‌زمان ماندن در حمام را هم باید کوتاه کرد، چون رطوبت بیش از اندازه در فصل سرما، باعث بیماری‌های خشکی پوست می‌شود و آسیب‌پذیری پوست را بیشتر می‌کند.
۳- استفاده از مرطوب‌کننده‌ها مرطوب‌کننده خوب پوست را آبرسانی کرده و برای پوست سدی مقابل رادیکال‌های آزاد و آلاینده‌ها ایجاد می‌کند. مرطوب‌کننده‌هایی که از مواد طبیعی مثل گیاه آلورا و روغن بادام و زیتون ساخته شده‌اند، بهترین راه‌حل مراقبت از پوست در روزهای آلودگی است. این مرطوب‌کننده‌ها باعث می‌شوند پوست از بیماری خشکی زمستانی هم نجات پیدا کند و کمتر در معرض خطر باشد.
۴- استفاده مواد مکمل: ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزاد موجود در بدن مبارزه می‌کنند و پیشرفت آلاینده‌ها را متوقف می‌کنند و مانع آسیب پوست می‌شوند. بنابراین در صورتی که ویتامین C موجود در رژیم غذایی کمتر از حد مجاز باشد، می‌توان از مکمل‌های ویتامین C یا مولتی‌ویتامین‌ها استفاده کرد. نوشیدن یک لیوان آب حاوی قرص جوشان ویتامین C در صبح و قبل از بیرون رفتن از خانه، هم به پوست کمک می‌کند و هم باعث می‌شود بدن در برابر ویروس‌های سرماخوردگی و آنفلوآنزا که در فصل سرما و آلودگی هوا، زندگی خوبی دارند، مقاوم شود.