به گزارش سلامت نیوز به نقل از شرق، اواسط دی‌ماه بود که معاون فنی و عملیات مرکز اورژانس استان تهران از دسترسی به آدرس تماس‌گیرندگان سامانه ۱۱۵ با راه‌اندازی سیستم موقعیت‌یاب اورژانس خبر داد. او گفته بود در مرکز اورژانس، یک مرکز ارتباطات مردمی یا همان دیسپچ داریم و زمانی که شهروندان با شماره ۱۱۵ تماس می‌گیرند، به کارشناسان این بخش متصل می‌شوند تا براساس نوع نیازشان، خدمات دریافت کنند یا آمبولانس به محل آنها اعزام شود.

به گفته او، برای اعزام آمبولانس به موقعیت تماس‌گیرنده، تا پیش از این افراد خودشان به کارشناس اورژانس آدرس می‌دادند. در برخی موارد این آدرس یا اشتباه بود یا دقیق نبود و این امر باعث می‌شد هم آمبولانس دیرتر به محل برسد تا آدرس دقیق را پیدا کند و هم آمبولانسی که باید به محل اعزام می‌شد به دلیل آدرس اشتباه، شاید از مکان دورتری انتخاب می‌شد.

اهمیت این موضوع زمانی محسوس‌تر می‌شود که تصادفی در جاده‌ها رخ می‌داد. موضوعی که فراهانی هم به آن اشاره کرده بود: بارها شاهد بودیم که بعضی افراد، مخصوصا اگر در جاده‌ها تصادف کرده باشند، اصلا نمی‌دانند کجا هستند و به طور مثال فقط می‌دانند که در اتوبان تهران - قم هستند که این آدرس برای رسیدن آمبولانس کافی نیست. همچنین در برخی موارد گازگرفتگی شاهد بودیم که فرد بیهوش شده و نمی‌تواند آدرس دقیق را به ۱۱۵ اعلام کند. همچنین کودکان و افراد مسن در دادن اطلاعات آدرس دقیق به اورژانس دچار مشکل بودند.

این دلایل کافی بود برای اینکه سیستم موقعیت‌یاب اورژانس الزامی شود و این سیستم در اختیار سازمان اورژانس کشور قرار بگیرد. در توضیحات این سیستم گفته شده زمانی که فرد با شماره ۱۱۵ تماس می‌گیرد، اطلاعات فرد به محل آدرس برای کارشناس اورژانس نمایش داده می‌شود و این‌چنین کارشناس اورژانس نزدیک‌ترین آمبولانس را به محل دقیق فرد بیمار اعزام می‌کند. بنابراین اگر فردی با اورژانس تماس بگیرد و نداند که کجاست اما به آمبولانس نیاز داشته باشد، توسط این سیستم موقعیتش شناسایی می‌شود.

معاون فنی و عملیات مرکز اورژانس استان تهران گفته است‌ اکنون این سیستم به طور ۸۰‌درصدی در استان تهران فعال است و به‌زودی ۲۰ درصد موقعیت‌های دیگر نیز شناسایی می‌شوند: «این سیستم در حال به‌روزرسانی است. درحال‌حاضر با تماس هر فرد، این سیستم موقعیت ۲۰۰ تا ۴۰۰متری فرد را نشان می‌دهد که این فاصله باید به ۵۰ متر کاهش یابد که به‌زودی این مشکل نیز رفع می‌شود و تمام تماس‌گیرندگان با ۱۱۵ که نیاز به خدمات درمانی دارند حتی اگر توانایی بیان‌کردن آدرس را نداشته باشند نیز آمبولانس بر سر بالین آنها خواهد آمد».

مزایای سیستم موقعیت‌یاب

طبیعتا یکی از مهم‌ترین مزایای سیستم موقعیت‌یاب، تسریع و تسهیل دسترسی به مددجویان است. به گفته عوامل اورژانس، یکی از مشکلات اساسی و زمان‌بر نیروهای واحد ارتباطات اورژانس ۱۱۵، ثبت نشانی تماس‌گیرندگان است. موضوعی که موجب اتلاف وقت در لحظات حیاتی فرایند کمک‌رسانی می‌شود اما بهره‌گیری از این سامانه، زمان تلف‌شده را به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش خواهد داد.

البته برای این کار نیاز است سیستم مکان‌یاب یا GPS گوشی تلفن همراه تماس‌گیرنده در زمان تماس با ۱۱۵‌ روشن و در حین تماس فعال باشد.

موضوع دیگر اینکه این سیستم می‌تواند نقش مؤثری در کاهش مزاحمت‌های تلفنی داشته باشد؛ چراکه مشخص‌بودن موقعیت مکانی و نشانی تماس‌گیرندگان، عاملی بازدارنده در شناسایی آنها و برخورد قضائی با آنها خواهد بود.

اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می‌شود که بدانیم بنا بر اعلام سازمان اورژانس، حدود هزار نفر در کشور، سال‌هاست که مزاحم ۱۱۵ هستند و «انگار تنها شغل و سرگرمی‌شان همین کار است».

شهریور امسال، بابک یکتاپرست، سخنگوی اورژانس کشور، به ایسنا گفته بود که متأسفانه بیشتر افرادی که مزاحمت تلفنی برای اورژانس ایجاد می‌کنند، دارای مشکلات روانی هستند: «به عنوان مثال، ما فردی را داریم که در چهارشنبه‌سوری گذشته، ۴۰۰ بار با ۱۱۵ تماس گرفته بود یا فردی را شناسایی کردیم که در طول شش ماه دوم سال گذشته، بیش از ۴۰ هزار بار مزاحم اورژانس شده بود و این یعنی هر ۹ دقیقه یک بار با اورژانس تماس گرفته بود. متأسفانه اقدامات این افراد، بسیار ناشایست است و برای همه همکاران ما در مرکز ارتباطات ایجاد ناراحتی می‌کند. بسیاری از این افراد به‌جز فوت‌کردن و مسخره‌کردن، از الفاظ رکیک هم استفاده می‌کنند».

او همچنین گفته بود طی بررسی‌های انجام‌شده، مشخص شد که اورژانس تهران‌ به‌تنهایی و به‌ طور میانگین هفته‌ای بیش از دو هزار تماس مزاحم دارد. در سراسر کشور نیز حدود ۱۰ درصد از کل تماس‌ها با سامانه ۱۱۵، مزاحمت‌آمیز است.

در سال‌های اخیر موضوع جرم‌انگاری برای مزاحمت‌های تلفنی اورژانس بسیار مطرح بوده است. در ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی گفته شده: «هرگاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند، علاوه‌بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد». درواقع براساس این ماده تفاوتی میان ایجاد مزاحمت برای اورژانس و سایر مزاحمت‌های تلفنی وجود ندارد.

این میزان مجازات نیز براساس قانون به جزای نقدی تبدیل می‌شود و به همین دلیل روشن است که به میزان کافی نقش بازدارندگی نخواهد داشت.

مرداد امسال، شروین تبریزی، مدیر روابط‌عمومی اورژانس استان تهران، گفته بود در یک هفته ۶۲ هزار تماس تلفنی با اورژانش گرفته شده بود که از این تعداد دوهزارو ۵۰۰ تماس، مزاحمت تلفنی بوده است. او به همشهری گفته بود واحد حقوقی اورژانس علیه دو مرد طرح شکایت کرده بود: «آنها در تماس‌هایشان به دروغ می‌گفتند که بیمار دارند و آدرس غلط به اپراتور اورژانس می‌دادند، خواستگاری می‌کردند یا لیست خرید ارائه می‌کردند». در نهایت به گفته او از این افراد شکایت شد و هر دو متهم به موجب ماده ۲۳ قانون مجازات اسلامی به جرم مزاحمت تلفنی به جریمه نقدی و شست‌وشو و نظافت چهار آمبولانس محکوم شدند.

چرا عده‌ای مزاحم اورژانس می‌شوند؟

پیش از این سمانه حقیری، روان‌شناس،در  زمینه بروز رفتارهایی از جمله ایجاد مزاحمت تلفنی برای سازمان‌های خدماتی مثل اورژانس را بررسی کرده و گفته بود: «معمولا این رفتارها در افراد سالخورده کمتر دیده می‌شود و بیشتر در نوجوانان رایج است. علت اصلی بروز چنین رفتارهایی را می‌توان هیجانات در نظر گرفت. جوانان و نوجوانان هیجانات کنترل‌نشده‌ای دارند و اگر این هیجانات درست کنترل شود شاهد بروز چنین رفتارهایی نخواهیم بود».

او درمورد اینکه اساسا این هیجانات چطور باید کنترل شود توضیح می‌دهد: «اینکه چرا چنین رفتارهایی بروز پیدا می‌کند به مسائل فرهنگی و نحوه تربیت خانوادگی مربوط می‌شود؛ اینکه خانواده از کودکی فرزندان چطور توانسته برای آنها جا بیندازد که هر نوع مزاحمتی می‌تواند چه بازخوردهایی داشته باشد. بنابراین نکته قابل توجه این است که از والدین بخواهیم این موضوع را برای بچه‌ها جا بیندازند که چنین رفتارهایی نادرست است».

این روان‌شناس ادامه می‌دهد: «برای کودکی که در سن حساسی است و احساسات او غلبه دارد این موضوع و این فرهنگ باید جا بیفتد که اگر با جایی مثل اورژانس به شوخی تماس می‌گیرد، منجر به عواقبی می‌شود و می‌تواند حتی جان فرد دیگری را به خطر بیندازد. حتی نوجوانی که این کار را انجام می‌دهد ممکن است به عواقب کار فکر نکند و ممکن است کارش تاوان زیادی برای دوستان و حتی اعضای خانواده خودش یا افراد غریبه داشته باشد».

حقیری معتقد است افرادی که شخصیت ضد اجتماعی دارند هم بیش از دیگران در معرض انجام چنین مزاحمت‌هایی قرار دارند: «قوانین برای این افراد به‌خوبی جا نیفتاده یا خودشان با قانون مشکل دارند. حتی ممکن است قانون برای آنها قابل احترام نباشد. بنابراین افرادی که درگیر اختلال شخصیت ضداجتماعی هستند، به‌ویژه در سنین نوجوانی، از چنین کاری لذت می‌برند و دچار نوعی سرخوشی می‌شوند».

موضوع دیگری که این روان‌شناس به آن اشاره می‌کند، پرخاشگری است: «کسانی که دچار پرخاشگری‌های منفعلانه هستند، معمولا تخلیه خشم در آنها صورت نگرفته و این خشم تخلیه‌نشده در جای دیگری ظاهر می‌شود. مهارت‌های اجتماعی موضوع دیگری است که در این رابطه اهمیت زیادی دارد. اینکه افراد چقدر رفتار اجتماعی پخته‌ای دارند و چه میزان این رفتار از کودکی و در برقراری رفتار درست با دیگران به آنها آموزش داده شده است».

حقیری می‌گوید عوامل دیگری هم در بروز اقدامات نابهنجار اجتماعی از جمله مزاحمت‌های تلفنی مؤثر است، مثل نیاز به جلب توجه: «وقتی نوجوان‌ها اقدام نادرستی را انجام می‌دهند و بازخوردی از اطرافیان می‌گیرند، مثلا کار آنها با خنده و حتی تشویق همراه می‌شود، احتمال تکرار این رفتار از سوی آنها تقویت می‌شود».