به گزارش سلامت نیوز به نقل از ابتکار، پدر و مادرها حالا با خیال راحت در خانه پیش بچه‌هایشان هستند؛ البته همه نه... بچه‌های کارگران ساختمانی، شاگرد مغازه‌ها، پیک‌موتوری‌ها و راننده تاکسی‌ها امروز در خانه تنها ماندند. شاید آلودگی هوا برای همه باشد، اما تعطیلی نه...

شاخص آلودگی هوای تهران، این روزها بالاست: «هشدار قرمز، وضعیت هوای ناسالم برای عموم». بر اساس گزارش‌ها، این شاخص در برخی نقاط مرکزی و جنوبی تهران از مرز ۲۰۰ واحد گذشت؛ وضعیتی که نه‌تنها خطر جدی برای گروه‌های حساس محسوب می‌شود، بلکه سلامت عموم جامعه را نیز تهدید می‌کند.

دولت مدارس و دانشگاه‌ها و ادارات را تعطیل کرد و فعالیت بانک‌ها نیز نیمه‌تعطیل اعلام شد. در این میان، سازمان‌های خصوصی و مراکز خدمات درمانی، همچنان فعالیت خود را ادامه می‌دهند. شهرداری تهران نیز اعلام کرد که به رغم آلودگی هوا، همه بازارهای میوه‌ و تره‌بار باز هستند. همچنین، روند ثبت سفارش و ارسال غذا و کالا در پلتفرم‌های خرید آنلاین هیچ تغییری نکرده است.
برخلاف دستورالعمل‌های اولیه در شرایط آلودگی هوا، تعداد زیادی از کارگران نمی‌توانستند در خانه بمانند. کارکنان بخش خصوصی و کارمندان مراکز خدمات‌درمانی و بانک‌ها امروز به ساختمان‌های اداری محل کار خود رفتند و کارگران ساختمانی و راننده‌ها به خیابان برگشتند...

کارگرهای ساختمانی معمولا به صورت روزانه از طرف کارفرمای خصوصی به کار گرفته می‌شوند و تمامی مزایا و حقوق آن‌ها به صورت ساعتی محاسبه می‌شود. پیک موتوری‌ها و راننده تاکسی‌ها بسته به نوع قرارداد خود ممکن است از مزایایی چون بیمه و مرخصی برخوردار باشند. کار همه آن‌ها اما یک ویژگی مشترک دارد؛ محل کاری به وسعت خیابان‌های شهر. آن‌ها که روزانه ساعت‌های طولانی در معرض آلودگی هوا هستند، در واقع چاره‌ای جز کار کردن ندارند چون تعطیلی یعنی بی‌پولی.

محمد، کارگر ساختمانی که روزانه بیش از ۱۰ ساعت بالای داربست کار می‌کند، می‌گوید: «هر روزی که کار نکنیم، کل درآمد آن روز را از دست می‌دهیم. یعنی مجبوریم شب دست خالی برگردیم خانه. حالا فکر کن در پاییز و زمستان که تقریبا بیشتر روزها هوا آلوده است، کار نکنیم. آخرش چه؟ جیب خالی و شرمندگی.»

پای آلودگی هوا روی گلوی کارگران

آلودگی هوا به عنوان یک عامل زمینه‌ای می‌تواند در گذر زمان به مرگ افراد منجر شود. «محمدرضا ظفرقندی»، وزیر بهداشت و آموزش پزشکی ایران، در روزهای اخیر اعلام کرد که سالانه حدود ۵۰ هزار نفر به دلیل آلودگی هوا فوت می‌کنند. پیشتر نیز، «علیرضا رئیسی»، معاون وزارت بهداشت در نشستی اعلام کرده بود که در تهران حدود ۷ هزار مرگ منتسب به طور سالانه گزارش شده است.
ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون که عامل اصلی بیماری‌های قلبی و تنفسی هستند، در هوای تهران چندین برابر حد مجاز است. در این وضعیت، برای کارگرانی که ساعت‌های طولانی در معرض این آلاینده‌ها هستند، خطر ابتلا به بیماری‌هایی نظیر آسم، برونشیت مزمن و سکته قلبی بیشتر از سایر گروه‌هاست.

علاوه بر این، بسیاری از این کارگران به خصوص کسانی که به صورت روزمزد کار می‌کنند، از بیمه درمانی مناسب یا حمایت‌های بهداشتی برخوردار نیستند. این شرایط باعث می‌شود که نه‌تنها سلامتی‌شان به خطر بیفتد، بلکه هزینه درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی را نیز خودشان متحمل شوند.
هوای تهران برای همه آلوده نیست!

در حالی که تعطیلی مدارس و ادارات دولتی نشان‌دهنده تلاش مسئولان برای حفظ سلامت برخی اقشار جامعه است، نبود سیاست‌های حمایتی برای کارگران روزمزد و مشاغل خیابانی، بازتابی از نابرابری ساختاری است.

این تبعیض آشکار در حالی صورت می‌گیرد که قانون کار نیز در این زمینه سکوت کرده است و در قانون کار هیچ محدودیتی برای فعالیت کارگران در روزهای آلوده هوا وجود ندارد؛ فعالیت کارگاه‌های مشمول قانون کار در روزهای آلوده به توافق کارگران با کارفرمای واحد تولیدی سپرده شده است.
این گروه‌ها، که معمولا از امکانات بهداشتی و مالی کمتری برخوردارند، در مواجهه با بحران‌هایی نظیر آلودگی هوا، بیشترین آسیب را می‌بینند. حمایت‌های حداقلی، مانند توزیع ماسک‌های استاندارد، کاهش ساعت کاری در شرایط بحرانی و ایجاد بیمه‌های حمایتی ویژه، می‌توانست تا حدی از آسیب‌ها بکاهد. در غیاب چنین تدابیری اما کارگران همچنان نانشان را از خیابان‌های همین شهر غبارگرفته درمی‌آورند، بی‌آنکه صدای گرفته‌شان به گوش کسی برسد.