به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری، مطالعات پژوهشگران از ارتباط چاقی و کاهش ضریب هوشی به‌ویژه در میان کودکان در سن مدرسه خبر می‌دهد. دکتر روح‌الله صدیق، متخصص روانپزشکی با اشاره به نوشتن 51مقاله درباره ارتباط چاقی در بچه‌های زیر سن بلوغ، به‌ویژه دوران ابتدایی، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این بررسی‌ها نشان داده که چاقی باعث کاهش هوش(IQ) به مقدار 5/26 تا7/44 نمره می‌شود که مشابه تبدیل بنز به پراید است و عدد بسیار بزرگی برای هوش به شمار می‌رود.»

البته کارشناسان تأکید می‌کنند که این رابطه پیچیده و تحت ‌تأثیر عوامل متعددی است و همه کودکان چاق هم ضریب هوشی پایینی ندارند، اما به‌طور کلی عوامل مرتبط با چاقی مانند التهاب، تغذیه نامناسب و اختلال در خواب می‌توانند بر عملکرد شناختی کودکان ازجمله ضریب هوشی آنها تأثیر بگذارد.

به همین دلیل، پرداختن به این عوامل زودهنگام از طریق تغییرات سبک زندگی سالم و مداخلات می‌تواند نتایج جسمی و شناختی را بهبود ببخشد. بررسی 2مقاله در مجله جهانی چاقی تحت عنوان بررسی چاقی (Obesity Reviews) و وب‌سایت JAMA Pediatrics چند شاخص اثرگذار چاقی بر کاهش هوش را مطرح می‌کند که در ادامه می‌خوانید.

سازوکارهای بیولوژیکی

چاقی اغلب باعث التهاب مزمن با درجه پایین می‌شود که می‌تواند بر سلامت مغز و رشد شناختی تأثیر بگذارد. چاقی با مقاومت در مقابل انسولین هم مرتبط است که می‌تواند متابولیسم گلوکز در مغز را مختل کند. مغز برای انرژی به گلوکز متکی است، بنابراین اختلال در این فرایند می‌تواند عملکرد شناختی را مختل کند. چاقی بــر سطـــوح هورمون‌هایی مانند لپتین و گرلین تأثیر می‌گذارد کــه در عملکردهای مغز مانند حافظه و یادگیری نقش دارند.

عوامل روانی و اجتماعی

کودکان چاق ممکن است با انگ قلدری مواجه شوند یا به‌دلیل شرم از اضافه‌وزن، خود را از مشارکت‌های اجتماعی محروم کنند. این موضوع می‌تواند بر سلامت روان و تمرکز شناختی آنها تأثیر بگذارد.کودکان چاق عمدتا فعالیت بدنی کمتری دارند و مطالعات نشان داده که تحرک مناسب برای سلامت مغز و رشد شناختی مهم است.

عوامل تغذیه‌ای

کودکان چاق رژیم‌های غذایی نامناسب سرشار از غذاهای فرآوری‌شده و قند دارند که فاقد مواد مغذی ضروری مانند اسیدهای چرب امگا3، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. این مواد مغذی برای رشد و عملکرد مغز بسیار مهم هستند.

اختلالات خواب

چاقی می‌تواند الگوهای خواب کودکان را مختل کند. خواب ضعیف باعث اختلال در عملکردهای شناختی مانند حافظه، توجه و حل مسئله می‌شود.

ساختار و عملکرد مغز

برخی مطالعات تصویربرداری عصبی نشان داده‌اند که چاقی در کودکان با تغییرات در نواحی مغز مانند قشر جلوی مغز که مسئول تصمیم‌گیری، حل مسئله و کنترل تکانه است، ارتباط دارد.

نکته مهم

مراقبت از وزن کودکان از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از مشکلات آینده‌ به‌دلیل کاهش هوش این گروه سنی است؛ چراکه با گذشت زمان نمی‌توان اقدام زیادی برای آنها انجام داد. این در حالی است که شیوع چاقی در گروه سنی زیر 18سال از 10درصد در سال۲۰۱۴ به ۲۰درصد در سال۲۰۲۳ رسیده و ادامه این روند با کاهش میانگین هوش جمعیت تبعات غیرقابل جبرانی به همراه خواهد داشت.