به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا،آلودگی هوا یکی از بزرگترین بحران‌های زیست‌محیطی ایران است که نه تنها تأثیرات ویرانگری بر کیفیت زندگی مردم دارد، بلکه به سلامت عمومی نیز آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. به گفته عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، آلودگی هوا به عنوان یکی از عوامل اصلی مرگ‌های زودرس در دنیا شناخته می‌شود. این آلودگی‌ها به‌ویژه در فصول سرد و با استفاده از سوخت‌های سنگین مانند مازوت در نیروگاه‌ها شدت می‌یابد و اثرات منفی زیادی بر سلامت افراد، به خصوص نوزادان و کودکان، می‌گذارد.

آلودگی هوا سالانه بیش از ۸ میلیون مرگ زودرس را در سطح جهانی به‌دنبال دارد و به عنوان دومین عامل مرگ زودرس پس از فشار خون شناخته می‌شود. در ایران، طبق آمارهای منتشر شده توسط وزارت بهداشت، ۳۰,۶۹۰ نفر از هموطنان تنها در ۵۷ شهر بزرگ کشور به دلیل ذرات معلق در هوا جان خود را از دست داده‌اند. این آلودگی‌ها به ویژه در کلان‌شهرهایی چون تهران، اصفهان، کرج و اراک بیش از پیش محسوس است.

یکی از مشکلات عمده‌ای که آلودگی هوا برای کشور به‌همراه دارد، تحمیل هزینه‌های اقتصادی سنگین به نظام سلامت است. طبق برآوردهای وزارت بهداشت، این هزینه‌ها سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار به اقتصاد کشور ضربه وارد می‌کند که از این مبلغ، ۱.۲ میلیارد دلار مستقیماً به هزینه‌های درمانی و خدمات پزشکی برای درمان بیمارانی اختصاص می‌یابد که به علت آلودگی هوا دچار مشکلات تنفسی و دیگر بیماری‌ها می‌شوند.

پزشکان و متخصصان بهداشتی بارها هشدار داده‌اند که آلودگی هوا نه تنها به بروز سرطان‌های مختلف در بزرگسالان، بلکه به‌ویژه در کودکان و نوزادان نقش مهمی ایفا می‌کند. به گفته شاهسونی، آلودگی هوا پس از سوءتغذیه، دومین عامل مرگ زودرس در کودکان است و می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی‌تری مانند سرطان خون در آنها شود. طبق مطالعات متعدد، این آلودگی‌ها علاوه بر افزایش احتمال ابتلا به سرطان، موجب تولد نوزادان زودرس و با وزن کم، کاهش ضریب هوشی، عفونت‌های تنفسی و مرگ‌های زودرس می‌شود.

یکی از دلایل اصلی آلودگی هوا در برخی از شهرهای بزرگ ایران، استفاده از سوخت‌های سنگین مانند مازوت در نیروگاه‌هاست. این سوخت‌ها با انتشار ذرات معلق و گازهای سمی مانند دی‌اکسید گوگرد، غلظت آلاینده‌ها را به میزان زیادی افزایش می‌دهند. در سال‌های گذشته، علی‌رغم هشدارهای متعدد وزارت بهداشت، مازوت سوزی در برخی از شهرها ادامه داشت، اما اخیراً و به‌ویژه با توجه به تبعات جدی آن برای سلامت عمومی، دولت تصمیم به توقف مازوت سوزی در نیروگاه‌های کرج، اصفهان و اراک گرفت.

در گفت‌وگویی که با عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت انجام شد، او تاکید کرد که تصمیمات دولت مبنی بر توقف مازوت سوزی از منظر سلامت عمومی ضروری است و باید در نظر گرفت که "سلامت مردم جزو اهداف نظام جمهوری اسلامی است". وی همچنین به نکته‌ای مهم اشاره کرد و گفت که طبق آمار، در روزهای آلوده، هر ۲۰ میکروگرم افزایش در غلظت ذرات معلق در هوا معادل کشیدن یک نخ سیگار است. این بدان معناست که مردم حتی بدون سیگار کشیدن، تحت تأثیر معادل دود سیگار قرار دارند.

شاهسونی همچنین به چند راهکار برای کاهش آلودگی هوا اشاره کرد. اولویت وزارت بهداشت بر توسعه حمل و نقل عمومی و کاهش استفاده از خودروهای شخصی است. به گفته وی، یکی از راه‌های اصلی کاهش آلودگی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند باد و خورشید است که ایران از ظرفیت‌های بالایی در این زمینه برخوردار است. همچنین اجرای قانون هوای پاک که از سال ۱۳۹۶ به تصویب رسیده، می‌تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت آلودگی هوا ایفا کند، اگر به‌طور کامل اجرایی شود.

با وجود این اقدامات، شاهسونی به چالش‌هایی مانند تحریم‌ها اشاره می‌کند که مانع ورود تکنولوژی‌های جدید برای کاهش آلودگی هوا و همچنین تأمین منابع مالی مورد نیاز برای توسعه انرژی‌های پاک می‌شود. او همچنین به وضعیت ناترازی انرژی در کشور اشاره کرد و گفت که مصرف بالای انرژی به ویژه در منازل، باعث شده تا نیروگاه‌ها به سوی استفاده از مازوت روی آورند.

آلودگی هوا، به‌ویژه در فصول سرد سال، نه تنها یک معضل زیست‌محیطی است بلکه به سلامت عمومی کشور آسیب‌های جدی وارد می‌کند. از سرطان‌زایی و مرگ‌های زودرس گرفته تا مشکلات تنفسی و کاهش هوش در کودکان، آلودگی هوا اثرات مخربی بر سلامت جامعه دارد. دولت با اقداماتی نظیر توقف مازوت سوزی و ترویج استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند به کاهش این بحران کمک کند، اما این تنها آغاز راه است و برای بهبود وضعیت، نیاز به تلاش‌های مشترک از سوی همه دستگاه‌ها و مردم دارد.