حمایتهای روانی اجتماعی فاکتور حمایتی در برابر تاثیرات روانی منفی بلایای طبیعی محسوب میگردند. در معرض تروما قرار گرفتن میتواند به عنوان یکی از فاکتورهای تشخیص اختلال استرس پس از سانحه PTSD)) و افسردگی در نظر گرفته شود.
حمایت اجتماعی میتواند نقش خنثی کننده بر علائم افسردگی و PTSD داشته باشد؛ البته اثرات ناشی از بلایای طبیعی بسته به آن که نجات یافتگان از خانهی خود جدا شوند یا خیر متفاوت میباشد.
در یک مطالعه انجام شده 18 تا 24 ماه پس از طوفان کاترینا، 810 نفر بزرگسال که در معرض بلایای طبیعی قرار گرفته بودند 2 ماه پس از حادثه حمایتهای روانی اجتماعی دریافت کردند. اثرات حمایت اجتماعی و دوری از خانه آنالیز و بررسی شدند. حمایت اجتماعی اثر منفی بلایای طبیعی و تروماها بر علائم افسردگی و PTSD را به طور قابل توجه کاهش داد. البته مطالعات پیشنهاد میکنند که در روند حمایت از آسیب دیدگان بلایای طبیعی تنها کمیت مهم نیست بلکه کیفیت نیز حائز اهمیت است.
حمایت های روانی اجتماعی چیست و چگونه است؟
منظور از حمایتهای روانی اجتماعی شبکهای از خانواده، دوستان، همکاران، همسایگان و اعضای جامعه میباشد که در زمانهای نیاز برای کمک روانی، فیزیکی و مالی در دسترس اند.
حمایت اجتماعی در واقع آسایش عاطفی و فیزیکی است که توسط این افراد به شما داده میشود. حتی دانستن اینکه شما بخشی از گروهی از افراد که شما را دوست دارند، برای شما ارزش قائل اند، دیدگاه خوبی نسبت به شما دارند و به شما اهمیت میدهند هستید نیز حمایت اجتماعی محسوب میشود.
انواع حمایتهای روانی اجتماعی
1. حمایت اطلاعاتی: منظور پیامهایی شامل دانش، نصیحت یا واکنش نسبت به عمل افراد میباشد.
2. حمایت عاطفی: در ارتباط با رفتارهایی نظیر توجه نشان دادن، مراقبت کردن، همدلی و همدردی کردن میباشد.
3. حمایت از عزت نفس: این حمایت شامل پیامهایی است که به بهبود تواناییها، مهارتها و ارزش درونی افراد کمک میکند.
4. حمایت شبکههای اجتماعی: پیامهایی که به بهبود احساس تعلق فرد به یک گروه خاص با شرایط و علایق مشابه میپردازد.
5. حمایت قابل لمس: حمایت فیزیکی به تامین خدمات و وسایل مورد نیاز میپردازد. حمایتهای روانی اجتماعی و مالی هر دو یکدیگر را تقویت میکنند و اثرات مثبتی بر جلوگیری از آغاز علائم افسردگی در بلایای طبیعی میگذارند.
اصول حمایتهای روانی اجتماعی در شرایط بلایای طبیعی
1. مدیریت موقعیت: در هنگام بلایای طبیعی باید با یافتن برنامهها، خدمات و منابع صحیح نسبت به تامین حمایتهای روانی اجتماعی آسیب دیدگان اطمینان حاصل کرد.
2. یافتن افرادی که نیاز به حمایتهای روانی اجتماعی دارند: از آن جا که بسیاری از آسیب دیدگان بلایای طبیعی نسبت به خدمات در دسترس برای رهایی از فجایع آگاه نیستند یا از قضاوت شدن بابت دریافت خدمات اجتماعی هراس دارند بهتر است نیروهای تخصصی حمایتهای روانی اجتماعی، افراد آسیب دیده را شناسایی کنند.
3. توسعهی خدمات: ارائهی برنامه و خدماتی که از لحاظ جغرافیایی در دسترس بیشتر افراد باشند، میتواند به بهبود خدمات ارائه شده کمک کند.
4. وکالت: استفاده از خدمات تخصصی درون سازمانی جهت دادن وکالت به آسیب دیدگان، میتواند به آنها در دریافت خدمات با کیفیت کمک کند.
پرورش نیروهای تخصصی حمایتهای روانی اجتماعی
عملکرد مناسب دولت و سازمانهای بومی نظیر پخش کتابچههای راهنما در مورد آمادگی برای بلایای طبیعی در میان خانوادهها و همچنین ترویج همکاریهای داوطلبانه در آموزش و تمرین مقابله با بلایای طبیعی میتوانند به افزایش آمادگی جامعه کمک کنند. در حالی که ویژگیهای فردی نظیر سن بالا، ناتوانی فیزیکی، تحصیلات و درآمد پایین میتوانند منجر به کاهش آمادگی در بلایای طبیعی شوند.
مطالعات نشان میدهند زیرساختهای قوی اقتصادی و اجتماعی، همبستگی اجتماعی قوی و وجود ارزشهای مشترک همگی به آمادگی در بلایای طبیعی کمک میکنند. با این حال منابع دقیقی که به افزایش اثرات منفی یا مثبت بر سلامت افراد در بلایای طبیعی منجر میشوند واضح نیستند.
با توجه به شیوع بلایای طبیعی و اهمیت وجود نیروهای تخصصی حمایتهای روانی اجتماعی اثربخش در هنگام رخداد فجایع جهت تقویت آمادگی و ارائهی راه حل در برابر مشکلات، ارائهی برنامههای آموزشی و دانشگاهی گوناگون جهت تربیت متخصصین حمایت اجتماعی خصوصا مددکاران اجتماعی اهمیت دارد. این برنامههای آموزشی به کسب تجربهی دانشجویان کمک میکنند و آنها را برای برنامهریزی برای فجایع و مقابله با آنها تربیت میکند. نیروهای تخصصی حمایتهای روانی اجتماعی آموزش دیده با سازمانهای ارائه دهندهی خدمات حمایتی به آسیب دیدگان بلایای طبیعی همکاری میکنند. آنها به تامین بودجه برای تامین نیازهای بازماندگان، برنامهریزی زیرساختی برای فجایع و آموزش جامعه در مورد عدالت اجتماعی میپردازند.
نظر شما