حجامت از قدیم‌الایام در طب سنتی کاربرد داشته و هنوز هم برخی برای درمان بیماری‌ها به سراغ حجامت می‌روند. گفته می‌‏شود بهترین زمان حجامت فصل بهار است و خواص حجامت در فصل بهار از هر زمانی بیشتر است. از همین رو بسیاری از افراد جامعه با فرا رسیدن فصل بهار اقدام به حجامت می کنند تا از این طریق برخی بیماری ها را درمان یا از بروز آنها پیشگیری کنند. دو نوع حجامت وجود دارد؛ حجامت خشک و حجامت ‌تر. در هر دو نوع حجامت با استفاده از الکل، بعضی گیاهان خاص یا کاغذ درون لیوان‏‌های مخصوص، شعله‌ای کوچیک ایجاد می‌شود. این شعله اکسیژن را سوزانده و با ایجاد خلا باعث مکش پوست به داخل لیوان می‌شود. ممکن است پوست بدن به تعییر فشاری که در لیوان رخ می‌‏دهد واکنش نشان داده و به رنگ قرمز دربیاید. در نوع مدرن حجامت، به جای لیوان داغ از دستگاه‏‌های مکش استفاده می‏‌شود.

در حجامت خشک (که به نام بادکش‏ درمانی معروف است) لیوان‏‌ها به مدت ۱۰ دقیقه روی پوست نگه ‏داشته می‏‌شوند. اما در حجامت ‌تر پس از مدت ۳ دقیقه لیوان را از روی پوست برداشته و با کمک تیغ جراحی خراش‏‌های کوچکی روی پوست ایجاد می‏‌کنند. سپس مجددا لیوان مخصوص را روی پوست می‏‌گذارند تا اینبار توسط مکش، خون‌‏هایی که زیر پوست جمع می‌‏شود توسط مکش بیرون کشیده شود. اما آیا انجام حجامت برای همه افراد جامعه مناسب است؟ کدام دسته از افراد نباید حجامت کنند و پس از حجامت چه اقداماتی باید انجام دهیم؟

این افراد نباید حجامت کنند

در همین راستا با ودود خوش طینت کارشناس تغذیه و رژیم درمانی درخصوص حجامت در ایام روزه داری و ممنوعیت انجام آن گفت وگو کردیم، این کارشناس می گوید: حجامت یکی از رایج ترین روش های درمانی در طول تاریخ ایران است که با پیش از اسلام باز می گردد. حجامت یعنی خارج کردن خون از بدن که می‌تواند برای خارج کردن خون زیاد بدن انجام شود و در برخی مواقع حجامت برای اصلاح کیفیت خون انجام می‌شود که با برشی سطحی روی پوست بدن صورت می گیرد.

وی ادامه می دهد: در هر بار حجامت ۵۰ تا ۷۰ سی سی خون از بدن خارج می‌شود و به می توان گفت می‌تواند حکم واکسن را برای بدن داشته باشد. برخی مواقع مثل احساس سنگینی در سر ، سردرد دائمی، سُرخی در سر و صورت و گردن ، خارش بدن، تاری دید، تورم لثه و احساس وجود خون در دهان و خواب و خواب دیدن زیاد باید حجامت کرد. حجامت باید تحت نظر پزشک و در کلینیک و مطب انجام شود.

خوش طینت با تاکید بر اینکه هر کسی نیاز به حجامت ندارد گفت: افرادی که مزاج بلغمی شدید(سرد و تر) دارند نباید حجامت کنند، مگر با دستور پزشک. کودکان از بدو تولد تا چهار ماهگی و زنان باردار تا اتمام چهارماهه بارداری حتما باید با رعایت شرایط و تحت نظر پزشک حجامت خود را انجام دهند به علاوه، مادران شیرده تا شش ماه پس از پایان شیردهی باید از حجامت کردن خودداری کنند. افرادی که کمبود پلاکت خون دارند و خانم‌ها در موعد خونریزی ماهیانه نباید حجامت کنند.

این کارشناس ادامه می دهد: به افراد شکم خالی، به خصوص افرادی که برای مدت زمان بسیاری گرسنه بوده‌‏اند (مانند روزه‌‏داران در ماه مبارک رمضان) نیز توصیه می‏‌شود از حجامت کردن خودداری کنند. حجامت کردن چشم‌ها و نقاط غیرعادی و آسیب ‏دیده پوست ( از جمله نقاط آفتاب‏ سوخته، نقاط سوخته، نقاط دارای زخم باز و یا نقاط ضربه ‏دیده ) ممنوع است. افراد مبتلا به هموفیلی و کم‏‌ خونی شدید نیز باید از حجامت ‌تر خودداری کنند. حجامت برای کودکان زیر ۴ سال ممنوع است و به کودکان زیر ۱۰ سال توصیه نمی‌‏شود.

بهترین زمان حجامت چه فصلی است؟

کارشناس تغذیه و رژیم درمانی کشورمان می گوید: بهترین زمان حجامت بهار و اوایل تابستان است و پس از آن فصل پاییز توصیه می‌شود. ماه فروردین برای حجامت بسیار توصیه می شود. اما روز اول و روز آخر ماه قمری زمان مناسبی برای حجامت نیست. روزهای ۱۶ و ۱۷ ماه‌های قمری برای حجامت توصیه می‌شود. بهترین زمان ساعات روز است چون در روز خون به سطح بدن می آید بنابراین توصیه می شود در طول روز حجامت انجام شود. بلافاصله پس از استحمام نباید حجامت انجام داد. حجامت درزمان استحمام کار بسیار اشتباهی است. در زمان گرسنگی و بلافاصله پس از خوردن غذا هم حجامت کردن کار مناسبی نیست. در مجموع حجامت روشی درمانی است که مناسب همه افراد نیست و باید با تجویز و تحت نظر پزشک انجام شود.

بعد از حجامت چه اقداماتی انجام دهیم؟

وی ادامه می دهد: پس از حجامت کردن در فصل بهار نوشیدن آب فراوان را فراموش نکنید. آب کمک می‌‏کند تا سیستم لنفاوی بدنتان، سمومی که توسط حجامت از بافت‏‌های بدنتان خارج شده، شسته شود. نوشیدن آب فراوان به بهبود سریع‌‏تر جای کبودی (در صورتی که پوستتان کبود شده باشد) نیز کمک می‌‏کند. سعی کنید بدن خود را، به خصوص قسمت‏‌های حجامت‏ شده را گرم نگه دارید. احتمال آن وجود دارد که پس از حجامت احساس خستگی یا سردرد داشته باشید. این تنها واکنش موقت سیستم ایمنی بدنتان به سمومی است که حجامت به خروجشان کمک کرده است. به همین خاطر نگرانی را کنار گذاشته و با خیال آسوده استراحت کنید.

خوش طینت با بیان اینکه ۴ تا ۶ ساعت پس از حجامت کردن از مصرف کافئین، غذا و نوشیدنی‌‏های شیرین، لبنایت و فرآورده‏‌های گوشتی باید پرهیز کرد توصیه می کند: این مواد غذای توانایی بدنتان برای واکنش نشان دادن به حجامت را مختل می‏‌کند.  حمام آب داغ، انواع سونا، جکوزی و باد کولر شدید پس از حجامت توصیه نمی شود و به پوست خود اجازه و زمان ترمیم دهید.