سلامت نیوز: این روزها بیش از پیش صدای زنگ خطر خشونت علیه کودکان بلند است. جامعه شناسان، آسیب شناسان اجتماعی، سازمان بهزیستی و فعالان حقوق کودکان همه وهمه به این موضوع تاکید دارند که در کشور ما روند کودک آزاری رو به افزایش است و این موضوع به جدیت جای نگرانی دارد.
افزایش شناسایی موارد کودکآزاری
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه بهار، روز گذشته حبیبالله مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفت: سال گذشته ۱۳ هزار مورد کودک آزاری به اورژانس اجتماعی گزارش شده که وقوع کودک آزاری در حدود نیمی از آنها تایید شده است؛ معتقدم امروزه میزان شناسایی کودک آزاری در کشور روز به روز در حال افزایش است؛ هر چند شیوع آن تغییری پیدا نکرده و شواهدی مبنی بر شیوع آن در کشور نداریم.
علی واحدی، فعال حقوق کودکان نیز از افزایش آمار کودک آزاری در حاشیه کلانشهرها خبر داد و گفت: روزانه حداقل دو یا سه مورد کودک آزاری در مناطق حاشیهای گزارش میشود و این کودک آزاریها عمدتا توسط والدین معتاد صورت میگیرد.
همین چند روز پیش بود که روزبه کردونی، مدیرکل آسیبهای اجتماعی وزارت رفاه نیز در رابطه با کودک آزاری و افزایش آمار آن گفته بود: در سالهای اخیر کودکآزاری روند رو به افزایشی داشته بطوری که وضعیت کودکان در برخی نقاط مناسب نیست و با این وجود حل مشکلات از این دست سیاستهای خاص منطقه را میطلبد. عباس صادق زاده، مدیرکل بهزیستی استان کرمان نیز با اشاره به آمار رو به افزایش کودک آزاری و خشونت علیه زنان در جامعه گفته بود: برای مداخلات منطقی و خارج شدن از تنشهای خانوادگی سازمانها نیازمند برنامه هستند.
حبیب الله مسعودی فرید، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی هم میگوید: سال گذشته 700 هزار تماس با اورژانس اجتماعی داشتیم، بیشترین گزارشها درباره کودک آزاری بوده و بعد از آن، همسرآزاری. همین تکرارها زنگ خطری است که بارها و بارها تکرار میشود و عمق فاجعه پیش رو را به نمایش میگذارد. فاجعهای که بیخ گوش فرزندانمان است و رد شدن به سهولت از آن آیندهای مبهم را پیش روی فرزندان مان قرا میدهد.
تهران در صدر کودک آزاری
حسین اسدبیگی رئیس مرکز فوریتهای اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، 5 استان تهران، فارس، خراسان رضوی، اصفهان و کرمانشاه را دارای بیشترین آمار ثبت شده در رابطه با کودک آزاری اعلام کرده است. او میگوید: تمام سعی ما در پروندههای کودک آزاری این است که با مداخلات اورژانس اجتماعی و حضور مددکاران بتوانیم کودک را از خانواده جدا نکنیم اما در صورت احراز عدم صلاحیت والدین، برخی از این کودکان با حکم قاضی به مراکز شبه خانواده و شبانه روزی بهزیستی سپرده میشوند و یا به اقوام خانواده تحویل داده میشوند. اوهمچنین در مورد استان هایی که بیشترین کودک آزاری در آنها ثبت شده نیز میگوید: در ارائه آماری که طی تماس با اورژانس اجتماعی به ثبت میرسد نسبت جمعیت استانها در نظر گرفته میشود اما در سال گذشته بیشترین آمارهایی که در این زمینه ثبت شده در استانهای تهران، فارس، خراسان رضوی، اصفهان و کرمانشاه بوده است. روزبه کردونی، مدیرکل دفتر امور آسیبهای اجتماعی وزارت رفاه نیز با اشاره به ورود موادمخدر صنعتی جدید به کشور و رابطه آن با افزایش کودکآزاری، میگوید: «از میانههای دهه80 که شاهد ورود موادمخدر صنعتی بهویژه شیشه و کراک در کشور بودیم، نوع کودکآزاریها تغییر کرد و خشونتها تشدید شد. وضعیت و رتبه کودکآزاری تهران و حواشی آن در کشور در رتبه هفتم یا هشتم قرار دارد، نرخ کودکآزاری در چند استان بالا و در سه چهار شهرستان نگرانکننده است.
و همین توضیحات مرکز فوریتهای اجتماعی کافی است تا متوجه شویم خطر بیخ گوشمان است. تهران صدر نشین آزارهای کودکان است و پایتخت نشینان در معرض بزرگترین اتفاق که حاصل آن عوارضی است که سالها و سالها بیخ ریش این شهر و حتی کشور باقی خواهد ماند و به قول آسیب شناسان اجتماعی عوارض آن را سالها بعد زیر پوست شهر به نمایش خواهد گذاشت. خفاش شبها و قاتلینی که زنجیر وار تجاوز کردند و آدم کشتند همه بر خواسته از همین آزار هایی بودند که در کودکی بر آنها اعمال شده بود و حالا در جوانی و میان سالی شکل دیگری از انسانی سرخورده را به نمایش گذاشتهاند و به جامعهای که در آن رشد کردهاند دهن کجی میکنند.
علل اصلی شیوع کودک آزاری در ایران
مجید ارجمندی، معاون دفتر امورآسیبهای اجتماعی سازمان بهزیستی در تشریح مهمترین عوامل و دلایل شیوع کودک آزاری میگوید: عواملی که در ارتباط با کودک آزاری میتواند دخالت داشته باشد، ویژگیهای فردی، خانوادگی، اجتماعی واقتصادی، اعتیاد، اختلات روانی در برخی موارد ویژگیهای بومی است. وقتی درباره ویژگیهای فردی در ارتباط با کودکان صحبت میکنیم، میبینیم کودکان به واسطه اینکه ضعیف هستند، نمیتوانند از خودشان مراقبت کنند و اگر معلولیت داشته و یا بیمار باشند و در خانواده فقیری رشد کرده باشند در رفتار آنها تأثیرگذار است. وقتی پدر و مادر بدون پشتوانه فکری و ناپخته ازدواج کنند و از لحاظ اقتصادی شرایط خوبی نداشته باشند یا دچار اعتیاد و اختلالات روانی باشند نیز میتواند در کودک تأثیر منفی داشته باشد و کودک را در برابر خطرات احتمالی ضعیف کند. او درباره نقش سیاستهای دولت در احقاق حقوق کودکان میگوید: یکی از وظایف دولتها این است که سعی کنند در ارتباط با رشد وتربیت کودکان سیاستهای کلان را برنامه ریزی کنند. از آنجا که کودکان آینده سازان فردا هستند، باید بانشاط و انگیزه هایی که دارند بتوانند آینده کشور و توسعه آن را تضمین کنند. لذا در سیاستهای کلان دولت میبایست به خانوادهها و آموزش آنها توجه شود. همچنین دولت میبایست نسبت به محیطهای عمومی (مدارس، آموزشگاهها، مهدهای کودک و. . . .) که کودکان با آن در ارتباط هستند نیز اقداماتی را در راستای آموزش خانوادهها و کودکان انجام دهد. علاوه بر این در ارتباط با لایحههایی که در این بخش نیاز به تدوین دارد و یا مصوبات دولت، میبایست از نظرات کارشناسان حوزه بیشتر استفاده شود تا برنامه ریزی بهتری در این قسمت انجام شود.
بررسی قانون کودک آزاری که در مجلس پیر شد
به گفته فریبا درخشان نیا مدیرکل دفتر امور آسیبدیدگان سازمان بهزیستی، سرانجام لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان به تصویب میرسد اما نباید انتظار داشت که با این لایحه تمامی مشکلات کودکان و نوجوانان حل شود چراکه در کنار آن به جریانسازی، آموزش و فرهنگسازی نیاز داریم و این لایحه به تنهایی مشکلات را حل نمیکند. او درخصوص مشکلاتی که بر سر راه لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان قرار دارد، میگوید: مشکلی که بر سر راه این لایحه وجود داشت، تغییر مجلس نهم بود که این تغییرات موجب شد، لایحه به صورت مجدد از دولت به مجلس دهم ارسال شود و مجلس دهم نیز کارگروه خود را دارد که در این زمینه کارگروهی تشکیل دادند و فعالیت این کارگروه به صورت جدی از زمستان سال گذشته آغاز شده و مجلس دهم نیز علی رغم اینکه لایحه سالها بلاتکلیف بوده، این موضوع را با سرعت نسبتا خوبی پیش میبرد. زهرا رحیمی، مدیرعامل جمعیت امام علی (ع) نیز ضمن تأکید بر لزوم تصویب لایحه حمایت از حقوق کودکان، میگوید: حداقل به قید فوریت چند ماده از این لایحه که درخصوص کودکآزاری است، تصویب شود تا در شرایط کنونی که افکارعمومی از حوادث مربوط به کودکان تا این حد جریحهدار شده، کمی آرام بگیرد. سالهاست لایحه حمایت از حقوق کودک در مجلس در حال خاک خوردن است و نمایندگان به وظیفه خود در این حوزه عمل نمیکنند بهطوری که ما هنوز به دو قانون ابتدایی برای مصونیت کودک در برابر خشونت نیازمندیم.
برخورد محکم قوه قضاییه با مجرمان کودک آزاری
مجید ارجمندی معاون دفتر آسیبهای اجتماعی سازمان بهزیستی میگوید: در رابطه با موضوع کودک آزاری همه ما باید احساس مسئولیت کنیم. باید بدانیم مواردی از کودک آزاری نیاز به پیگیری قضایی دارد که در این بخش باید قوه قضائیه محکم و با ضمانت اجرایی بیشتری وارد موضوع شود تا هیچ فرد بیماری فرصت کودک آزاری نداشته باشد. او با اشاره به اهمیت نقش قوه قضائیه در کنترل کودک آزاری گفت: در جریان کنترل کودک آزاری، نقش قوه قضائیه بسیار اثرگذار است. علاوه بر این آموزشهای مربوط به کودکان نیز میتواند به توانمندی کودک برای مراقبت از خود کمک کند ضمن اینکه باید یکسری افرادی که مددکار هستند نیز تحت آموزش و به علم روز آشنا باشند که بتوانند در این بخش به خانوادهها و کودکان به صورت تخصصی آموزش دهند تا این معضلی که احساسات همه را جریحه دار میکند کنترل شود.
نظر شما