سلامت نیوز: اکسی‌کدون همچنان خبرساز است. چند روز پیش بود که رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت‌های ویژه ایران درباره خطرات صدور مجوز توزیع داروهای مخدر در داروخانه‌های دولتی،آموزشی و بیمارستانی، بدون توجه به وجود زیرساخت‌های نظارتی برای پیشگیری از سوء مصرف داروها، هشدار داد. اکنون در واکنشی جدید به این ماجرا رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان بهزیستی با بیان اینکه اکسی‌کدون چند هفته پیش بدون موافقت در داروخانه‌ها توزیع شد، می‌گوید: «توزیع داروخانه ای اکسی‌کدون در جلسه کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر مصوب نشده است.»

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، توزیع مخدر‌های دارویی در داروخانه‌ها همواره با حاشیه‌ها و جنجال‌های زیادی رو‌به‌رو بوده است، چرا که عنوان می‌شود در نبود نظارت‌های درست در این زمینه برخی افراد بدون نسخه این دارو‌ها را مصرف و به آن معتاد می‌شوند. در حالی که مخدر‌های دارویی بیشتر با ترامادول، ریتالین، متادون و... شناخته می‌شوند، اما دارو‌های مختلف دیگری نیز وجود دارند که جزو مخدر‌های دارویی دسته بندی می‌شوند؛ داروهایی که توزیع آنها در برخی داروخانه‌های منتخب اخیرا جنجال‌آفرین شده است.

هشدار در مورد توزیع برخی داروهای مخدر

۲۳ شهریور امسال رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت‌های ویژه ایران درباره خطرات صدور مجوز توزیع داروهای مخدر در داروخانه‌های دولتی،آموزشی و بیمارستانی، بدون توجه به وجود زیرساخت‌های نظارتی برای پیشگیری از سوءمصرف داروها، هشدار داد. علیرضا سلیمی به نامه اخیر مدیر کل نظارت و ارزیابی داروی سازمان غذا و دارو به دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور در تاریخ ۲۱ مرداد امسال اشاره کرد، مبنی براینکه در این نامه اعلام شده است توزیع برخی از انواع داروهای مخدر از جمله قرص اکسی‌کدون، قرص بوپونورفین، نالوکسن و شیاف مورفین از این پس در داروخانه‌های منتخب خصوصی، دولتی، آموزشی و بیمارستانی توسط شرکت‌های پخش سراسری مجاز، بلامانع است. او در این زمینه اظهار کرد: البته این کار در راستای رسیدن به اهدافی همچون تکریم و تسهیل دسترسی بیماران و نیز امکان تجویز آسان پزشکان متخصص انجام شده است.

سلیمی تصریح کرد: هر چند قابل ستایش است که مسئولان سازمان غذا و دارو به فکر تکریم بیماران و تسهیل کار متخصصان باشند، ولی با توجه به تجربه ای که در سال‌های اخیر در مورد داروی ترامادول در کشور داشته ایم، این امر نیاز به یک پیش‌زمینه مستمر بسیار قدرتمند در زمینه نظارت و کنترل دارد؛ حال آنکه به نظر نمی‌رسد این زیر ساخت اکنون مهیا باشد. این متخصص بیهوشی و مراقبت‌های ویژه به عنوان مثال اظهار کرد: ما در زمان حاضر، تخلفات وسیعی را در برخی داروخانه‌ها در زمینه لوازم آرایشی - بهداشتی، داروهای نیروزا و مکمل‌های بدنسازی شاهدیم؛ اگر اخبار واطلاعات گذشته را مرور کنیم می‌بینیم که در گذشته ای نه چندان دور به شکل بسیار جدی با داروی ترامادول و استفاده غیر منطقی از آن و در واقع سوء مصرف آن مشکل داشته ایم به صورتی که الگوهای مصرف اعتیاد تغییر کرد. سلیمی ادامه داد: پیشنهاد انجمن این است که این کار به صورت آزمایشی و با تعدادی محدود از داروخانه‌های منتخب دولتی یا دانشگاهی شروع شود و همراه با افزایش و استمرار بحث نظارت به تعداد داروخانه‌ها افزوده شود؛ همچنین بهتر است، این اقدام در ابتدای امر با یک نوع داروی مخدر شروع شود و به تدریج به تعداد آن افزوده شود.

او تصریح کرد: در زمان حاضر نظارت در کل داروخانه‌ها به ویژه داروخانه‌های خصوصی و بیمارستانی در مجموع ضعیف است و در صورت اقدام بدون کارشناسی و تامین نکردن زیر ساخت‌های نظارتی آن، عواقب جبران ناپذیری در انتظار کشورخواهد بود. سلیمی گفت: بحث تکریم بیماران و تسهیل کار پزشکان متخصص، کار شایسته ای است و باید به این سمت حرکت کرد؛ ولی بدون کارشناسی و برنامه ریزی و تامین زیر ساخت‌های نظارتی، تبعات و مضرات توزیع داروهای مورد نظر در داروخانه‌های منتخب برای جامعه بسیار بیشتر از مزایای آن است. او درباره موارد مصرف این داروها نیز اظهار کرد: این داروها تسکین‌دهنده دردهای مزمن سرطانی و دردهای پس از عمل‌های جراحی یا سایر دردهای مزمن است. سلیمی همچنین ازاعلام آمادگی انجمن بیهوشی ومراقبت‌های ویژه ایران برای همکاری و انجام اقدامات کارشناسی بیشتر در این زمینه خبر داد.

نگرانی‌ها پذیرفتنی نیست

چند روز بعد مدیر کل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو گفت: توزیع اکسی‌کدون در داروخانه‌ها در راستای سیاست‌های سازمان جهانی بهداشت صورت گرفته است و نگرانی‌های صنفی منفعت طلبانه در این باره پذیرفته نیست. اکبر عبدالهی درباره نامه اخیر خود به دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور - که طی آن توزیع برخی انواع داروها مانند قرص اکسی‌کدون، در داروخانه‌های منتخب خصوصی، دولتی، آموزشی و بیمارستانی توسط شرکت‌های پخش سراسری مجاز، بلامانع اعلام شده است، افزود: توزیع این داروها بین داروخانه‌های خاص در راستای سیاست‌های سازمان جهانی بهداشت مبنی بر کاهش درد بیماران صعب‌العلاج صورت گرفته و صرفا برای راحتی بیمارانی است که از دردهای شدید در عذاب هستند.او تاکید کرد: هیچ‌یک از داروهای نامبرده شده بیمارستانی نبوده و تحویل آنها به بیمار، تحت نظارت و منطبق با ضوابط صورت می‌گیرد؛ بنا بر نص قانون نیز تحویل دارو به بیماران می‌باید فقط توسط داروساز انجام شود و پزشک نمی‌تواند این کار را انجام دهد. مدیر کل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو درخصوص جنجال‌های رسانه ای اخیر که به بهانه فوق و از سوی عده ای راه افتاده است، خاطر نشان کرد: نگرانی‌های برخی از صنوف به علت ذی‌نفع بودن در این خصوص پذیرفته نیست.

توزیع بدون موافقت

در اظهار نظری جدید رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان بهزیستی با بیان اینکه اکسی‌کدون چند هفته پیش بدون موافقت در داروخانه‌ها توزیع شد، گفت: توزیع داروخانه‌ای اکسی‌کدون در جلسه کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر مصوب نشده است. به گزارش ایرنا، مجید رضازاده افزود: به عنوان عضو کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، آنچه مصوب این کمیته باشد از نظر ما قبول است و ما آن را تایید می‌کنیم اما در مصوبات کمیته درمان قرار بر این نشد که داروی اکسی‌کدون در داروخانه‌ها توزیع شود.او تصریح کرد: اکسی‌کدون، مخدر است و همه جای دنیا داروهای شبه مخدر باید تحت نظر پزشک تجویز شوند و اگر قرار است داروهای شبه مخدر - اکسی‌کدون یا متادون - برای اعتیاد استفاده شوند باید از سوی سیستم پزشکی ارائه و تجویز شوند. دسترسی عمومی به اکسی‌کدون درست نیست.رضازاده خاطرنشان کرد: نظر کارشناسی من درباره اکسی‌کدون این است که این دارو باید تحت نظر پزشک و با چهارچوب خاص، تجویز و توزیع شود و در داروخانه‌ها این امکان وجود ندارد. او تاکید کرد: در خصوص اکسی‌کدون، موضع سازمانی ما تایید مصوبه کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر است و توزیع داروخانه ای اکسی‌کدون نیز بدون موافقت مصوبه بوده است. اکسی‌کدون (Oxycodone) از داروهای تحت کنترل کنواسیون‌های بین‌المللی بوده و از خانواده شبه مخدرها و دارویی برای تسکین دردهای متوسط و شدید و در عین حال از خانواده نارکوتیک‌ها است. نارکوتیک، نامی عمومی برای انواع مختلفی از داروها و ترکیبات طبیعی، شیمیایی است که اغلب به دلیل احتمال ایجاد وابستگی به مصرف جزو مواد اعتیادآور طبقه بندی شده و معمولا خرید و فروش آنها ممنوع است. توزیع مخدر‌های دارویی در سال‌های اخیر هشدارآمیز تلقی شده است، چراکه تبلیغات زیادی درباره آن انجام می‌گیرد و در مواردی شاهد این هستیم که برخی دانشجویان از قرص‌هایی مانند ریتالین به صورت زیاد در شب امتحان استفاده می‌کنند.