سلامت نیوز:همه ما در زندگی اجتماعی و زناشویی در موقعیتهایی قرار میگیریم كه شرایط مطابق میلمان نیست؛ گاهی حرفی میشنویم كه بهنظرمان توهینآمیز است، گاهی فكر میكنیم مورد ظلم واقعشدهایم، در حقمان اجحاف شده یا تحقیر شدهایم و... در چنین شرایطی، هركس با توجه به ویژگیهای شخصیتی، تربیت خانوادگی یا نوع برداشت خود از مسائل، واكنش خاص خود را خواهد داشت؛ عدهای بلافاصله حرفشان را میزنند و به قول معروف از خود دفاع میكنند.
به گزارش سلامت نیوز،همشهری آنلاین نوشت: صدای بسته شدن در، مثل پتک توی سرش کوبیده میشود؛ این چندمین بار است که تا دعوایشان میشود قهر میکند و از خانه بیرون میرود. حالا باید چکار کند؟
باید منتظر بماند تا برگردد، تلفن بزند یا از او بخواهدكه دیگر این كار را نكند؟ ولی چه فایده؟ بارها و بارها از او خواسته به جای اینكه قهر كند و چند روز خانه نیاید، بنشینند، ببینند چكار باید كرد! اما او هر بار فرار كرده و به جای حل مسئله، صورت مسئله را پاك كرده! حالا واقعا در مقابل افرادی كه بعد از هر ناراحتی و عصبانیتی قهر میكنند و از خانه بیرون میروند، چكار میتوان كرد؟ در این خصوص با دكتر آناهیتا خدابخشی، مشاور خانواده و عضو هیأت علمی دانشگاه خاتم(ص) صحبت كردهایم كه مطالعه راهكارهای ارائه شده میتواند مفید واقع شود.
دلخوری یا قهر؟
همه ما در زندگی اجتماعی و زناشویی در موقعیتهایی قرار میگیریم كه شرایط مطابق میلمان نیست؛ گاهی حرفی میشنویم كه بهنظرمان توهینآمیز است، گاهی فكر میكنیم مورد ظلم واقعشدهایم، در حقمان اجحاف شده یا تحقیر شدهایم و... در چنین شرایطی، هركس با توجه به ویژگیهای شخصیتی، تربیت خانوادگی یا نوع برداشت خود از مسائل، واكنش خاص خود را خواهد داشت؛ عدهای بلافاصله حرفشان را میزنند و به قول معروف از خود دفاع میكنند. عدهای ترجیح میدهند سكوت كنندتا زمان مناسبی پیدا كنند. بعضی افراد هم قهر میكنند. فراموش نكنیم همه ما هر روشی را كه انتخاب كنیم میخواهیم به نوعی مسئله را حل كنیم و در واقع به حس بهتری برسیم. ولی واقعا با كدام روش به چنین هدفی دست پیدا میكنیم؟مثلا كسانی كه قهر میكنند، نهتنها نمیتوانند مشكلی را حل كنند بلكه به نوعی ضعف و ناتوانی خود را از رویارویی با مشكل موجود نشان میدهند و در واقع اعتراف میكنند كه روش دیگری برای حل اختلافات خود پیدا نمیكنند. البته گاهی سكوت میتواند كمككننده باشد ولی نباید آن را با قهرهای طولانی مدت اشتباه گرفت. در واقع همه ما گاهی از همدیگر دلخور میشویم و به فضا و زمانی برای فكر كردن و تصمیمگیری بهتر نیاز داریم ولی این موضوع باقهر كردن فرق دارد. معمولا كسی كه قهر را انتخاب میكند، با احساسی ناشی از كینه و خشم ومورد ظلم واقع شدن روبهرو میشود و قدرت تفكر و تحلیل را از خود و طرف مقابلش سلب میكند. بدینترتیب میبینیم كه قهرهای طولانی مدت بهمعنای تسلیم و اعلام ناتوانی برای حل مشكلات است و فقط زمان ما را برای رسیدن به حس بهتر و حل واقعی مشكلات به تأخیر میاندازد.
چرا بعضیها بیشتر قهر میكنند؟
اگر بخواهیم بدانیم كه چه نوع شخصیتهایی بیشتر قهر میكنند و علت این كار آنها چیست، باید بدانیم كه قهر هم مثل بسیاری از شیوههای برخورد با مشكلات، در همه افراد یكسان نیست؛ درست همانگونه كه بعضی مواقع، اضطراب و استرس را تجربه میكنیم ولی بعضی افراد را بیشتر بهعنوان افراد مضطرب میشناسیم، در مورد قهر كردن هم همینطور است؛ یعنی بعضی افراد هم بیشتر قهر میكنند و زودتر از دیگران میرنجند و آزرده خاطر میشوند و این كمكم بهصورت ویژگی شخصیتی آنها شناخته میشود. شاید بتوان گفت افرادی كه بیشتر قهر میكنند توانایی كلامی كمتری نسبت به دیگران دارند. شاید فكر میكنند دلیلی برای حرف زدن وجود ندارد یا اصلا فكر میكنند حرف زدن فایدهای ندارد. دلیل دیگر این است كه معمولا این افراد چون وقتی در كودكی قهر میكردهاند و به چیزی كه میخواستهاند، میرسیدهاند؛ همین موضوع كمكم باعث شده كه قهر كردن بهعنوان بخشی از شیوههای رفتاری آنها تبدیل شود. اینها افرادی هستند كه تصور میكنند بهترین كار برای تسلط روی افراد، این است كه آنها را تحت كنترل درآورند. البته این شیوه برخورد، خودخواهانه بهنظر میرسد چون بدینترتیب فرصت حرف زدن را از طرف مقابل هم سلب میكنند.
فرزندان را در قهر دخالت ندهید
درصورت وجود فرزند، زوجین نباید به هیچ وجه آنها را در قهر و دعواهای خود دخالت دهند. بعضی وقتها پدر یا مادر، فرزندشان را سپر بلا كرده یا به او القا میكنند كه ما بهخاطر تو در این زندگی ماندهایم. به این شیوه رفتاری «مثلثسازی» میگویند؛ چون بدون خواست دیگری، او را وارد مشكلات خود میكنیم؛«برو به بابات بگو نون نداریم، برو به مادرت بگو آماده شو میخواییم بریم خونه مادر بزرگت، به بابات بگو صدای تلویزیون رو كم كنه و...». اینها نمونهای از شیوههای برخوردی والدینی است كه فرزندانشان را وارد مشكلات خود میكنند. در این مواقع، ما از بچهها بهعنوان واسطه استفاده میكنیم. اینگونه رفتارها باعث میشود آنها بعد از مدتی كاملا گیج شده و از اینكه بین كشمكشهای والدین قرار گرفتهاند خسته شوند. همچنین عاملی است برای ناراحتی و كمبود اعتماد به نفس آنها و باعث میشود بچهها در آینده قهر كردن را بهعنوان الگوی رفتاری خود در پیش بگیرند و نتوانند امنیت و آرامش واقعی را در محیط خانواده احساس كنند.
امان از دلخوریهای كوچك
ممكن است گاهی بین زن وشوهر در زندگی مشترك دلخوریهایی بهوجودبیاید كه یا نتوانند درباره آن صحبت كنند یا نتوانند همدیگر را قانع كنند. بنابراین ترجیح میدهند دیگر چیزی نگویند، چون بهنظرشان بیفایده میآید؛ بنابراین قهر میكنند؛ یعنی قهر همیشه بهدنبال یك ناراحتی، سوءتفاهم یا دلخوری بهوجود میآید كه بهنظر كسی كه قهر كرده شیوه مناسبی بوده چون به روش دیگری نمیتوانسته با آن مقابله كند ولی متأسفانه این رفتار بعد از مدتی تبدیل به عادت میشود اما مطمئنا این شیوه برخورد، مشكلاتی به همراه خواهد داشت؛ اولا ممكن است هیچ وقت حرفهای واقعی بین زن وشوهر مطرح نشود. همچنین دلخوریها را بیشتر كند و بدینترتیب ریشه كدورتها عمیقتر شود و بعد از مدتی هم نهتنها به كسی كه دائم قهر میكند توجهی نمیشود بلكه ممكن است كمكم طرد هم بشود؛چون بالاخره این رفتار دیر یا زود طرف مقابل را خسته خواهد كرد؛ بنابراین نمیتوان از این طریق مشكلی را حل كرد.
به قبل از قهر برگردید
اما آیا راهی هم برای جلوگیری از قهر كردن طرف مقابلتان وجود دارد؟بهنظر میرسد با درنظر گرفتن بعضی مسائل میتوان به نوعی از آن پیشگیری كرد. بهترین كار برای پیشگیری از قهر طرف مقابل، این است كه 2 طرف بهعنوان یك قرارداد از پیش تعیین شده به همدیگر قول بدهند كه در زمان مناسبی دلخوریها و كدورتهای خود را مطرح كنند. البته تشخیص زمان مناسب باید حتما با توجه به خواست 2 طرف باشد زیرا گاهی برای پیدا كردن زمان مناسب هم اختلاف سلیقه بهوجود میآید؛ بنابراین بهترین زمان هنگامی است كه 2 طرف هم آمادگی صحبت كردن دارند و هم آمادگی شنیدن. باید توجه كنیم كه بهتر است نگذاریم هیچ مشكل و موضوع مبهمی باقی بماند. البته باید قبول كرد كه در نهایت بعضی اختلاف سلیقهها یا مشكلاتی هم هستند كه راهحل خاصی ندارند. واقعیت این است كه پارهای از درگیریها و دلخوریهای گذشته شاید هیچ وقت حل نشوند؛ بنابراین دو طرف باید آنها را بپذیرند و دائم به آنها برنگردند؛ یعنی نباید با بهوجود آمدن كوچكترین مشكلی، دوباره بحث آنها را پیش كشید.
شخصیت یكدیگر را زیرسؤال نبرید
یكی دیگر از مسائلی كه باید برای پیشگیری از قهر طرف مقابل درنظر داشت، این است كه دقت كنیم به همدیگر و خانوادههایمان توهین نكنیم؛ مثلا اگر با یكدیگر قرار دارید و یكی دیرتر میرسد یا نتوانسته چیزی را كه قول داده تهیه كند، سعی نكنید به شخصیت او توهین كنید و بگویید: «اصلا شما خانوادگی مسئولیتپذیر نیستید. تو همیشه بدقول و دروغگویی. هیچ وقت هم درست نمیشی و...».
به كسی كه قهر میكند جایزه ندهید
این درست است كه پس از قهر همسرتان بهدنبال راهحلی برای بازگشت دوباره او به خانه باشید. اما فراموش نكنید كه این موضوع و چگونگی برخورد شما با آن بسیار مهم است؛ یعنی نباید بهگونهای عمل كنید كه او باز هم این رفتار را تكرار كند؛ بهعبارتی به قهر كردن دیگران جایزه ندهید. همان بار اول از همسرتان بخواهید كه این شیوه رفتاری خود را تغییر دهد. ضمن اینكه به او نشان دهید اگر بازهم این كار را تكرار كند، دفعه بعد برگشتی در كا ر نیست؛ چون این افراد معمولا راهحلهای موقت و ناكار آمدی مثل قهر كردن را به شیوههای صحیح حل مشكلات ترجیح میدهند؛ بنابراین بهترین كار این است كه به او بگویید راه مناسبی را انتخاب نكرده و بدینترتیب نهتنها مشكلاتتان حل نمیشود بلكه حل آنها سختتر هم خواهد شد. چون قرارنیست در زندگی زناشویی كسی از دیگری رشوه بگیرد. این شیوه هم در طولانی مدت، نهتنها جوابگو نخواهد بود بلكه شاید به جداییهای طولانی مدت هم منجر شود.
تفاوت قهر زنان و مردان چیست؟
معمولا وقتی مردان از موضوعی ناراحت میشوند و حتی خانه را ترك میكنند باید به آنها فرصت داد تا در خلوت خود بهتر تصمیم بگیرند و به نتیجه برسند. آنها معمولا بعد از چند روز بهتر میشوند و دوباره برمیگردند و معمولا قصد جدایی ندارند بلكه میخواهند فضای بیشتری برای فكركردن داشته باشند و مدتی از صحنه دعوا و بگومگو به دور باشند؛ درحالیكه خانمها وقتی قهر میكنند توقع دارند بیشتر به آنها توجه شود و در بعضی موارد نیز خواهان امتیاز بیشتری هستند. ولی زن و مرد با هر هدفی كه قهر كنند باید بدانند راه مناسبی را انتخاب نكردهاند و این شیوه برخورد راه بهجایی نخواهد برد.
بعد از قهر چی؟
اما اگر با تمام این مسائل و با توجه به عوامل پیشگیری از قهر، بازهم شرایطی بهوجود آمد كه یك طرف بهدنبال ناراحتی و كدورت قهر كرد و ازخانه خارج شد، بهترین كار چیست و چطور میتوانیم كاری كنیم كه این موضوع بهصورت عادت درنیاید و تكرار نشود؟ بهترین كار این است كه ابتدا سعی كنید مشكل را بین خودتان حل كنید؛ یعنی اطرافیان، بهویژه خانوادههایتان را وارد مشكل خود نكنید. این موضوع چند ویژگی دارد؛ اولا اینكه خانوادهها و اطرافیان هم مشكلات خودشان را دارند. پس صحیح نیست كه ما هم مشكل مضاعفی برایشان ایجاد كنیم. به علاوه امكان دارد با توجه به گله و شكایتهایی كه ما از طرف مقابلمان میكنیم، آنها بیش از حد از همسرمان ناراحت شوند، شناخت نادرستی از او پیداكنند و كلا دید آنها نسبت به همسرمان تغییر كند؛ تا اندازهای كه حتی پس از حل مشكل 2 طرف هم آنها دیگر نتوانند طرف مقابل را مانند قبل بپذیرند و به نوعی حرمتها از بین برود و نگرشها نسبت به هم تغییر كند. بدینترتیب به جای اینكه مشكل حل شود بیشتر به آن دامن زده میشود. بهطور كلی بهتر است از كمك گرفتن و دخالت دادن افراد غیرمتخصص در مشكلات و مسائلمان خودداری كنیم. اگر هم در مواردی نیاز به مشورت و كمك داشتیم بهتر است از افراد بیطرف، متخصص و مشاور كمك بگیریم. گاهی بعضی زنان فكر میكنند با بهوجود آمدن هرگونه مشكلی اگر بتوانند شوهرشان را تحت فشار قراردهند، زودتر به نتیجه میرسند. برای همین مهریهشان را به اجرا میگذارند. شاید آنها در یك مقطع زمانی بتوانند همسرشان را تحتفشار قرار دهند اما فراموش نكنید كشاندن پای فرد به دادگاه، آنقدر تجربه تلخی است كه حتی اگر دوباره هم بخواهید زیر یك سقف برگردید، مسلما آن زندگی دیگر مانند قبل نخواهد شد.
نظر شما