به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلث لاین، برای بسیاری از زنان، یکی از اولین نشانه های بارداری ناتوانی در نگه داشتن غذا است. معمولاً به آن تهوع صبحگاهی می گویند، برای اکثر زنان باردار این حالت تهوع شدید محدودیت زمانی ندارد. یکی از راه هایی که برخی از زنان می توانند تهوع را تحمل کنند، این است که این امید را حفظ کنند که این ناراحتی به معنای رشد کودکشان است.آیا نداشتن تهوع صبحگاهی به معنای سلامت یا جنسیت کودک شما است؟

اگر تهوع صبحگاهی نداشته باشید به چه معناست؟

برای درصدی از افراد، تهوع صبحگاهی به سادگی یک علامت بارداری است که هرگز تجربه نمی کنند. فقدان حالت تهوع و استفراغ به خودی خود به معنای اشتباه نیست.

برآورد شده است 70 تا 80 درصد خانم های باردار حالت تهوع و یا استفراغ را تجربه می کنند. پس 20 تا 30 درصد هستند که اصلا حالت تهوع صبحگاهی ندارند. اگر بدون هیچ حالت تهوعی باردار شوید، ممکن است احساس خوش شانسی، سردرگمی یا حتی نگرانی کنید. از آنجایی که تهوع صبحگاهی یک علامت رایج در سه ماهه اول بارداری است، اگر آن را نداشته باشید ممکن است عجیب به نظر برسد.

بسیاری از افراد در 4 ماه اول بارداری خود تهوع صبحگاهی را تجربه می کنند. عواملی که در ایجاد حالت تهوع نقش دارند عبارتند از افزایش هورمون ها و کاهش قند خون. اگر چندقلو باردار هستید یا به دلیل بیماری، استرس یا مسافرت فرسوده شده اید، ممکن است تهوع صبحگاهی را تا حد زیادی تجربه کنید.

حالت تهوع در بارداری می تواند از تجارب خفیف و نادر تهوع تا استفراغ شدید ، همراه با استفراغ مکرر که ممکن است به بستری شدن در بیمارستان برای هیدراتاسیون و تغذیه با سرم نیاز داشته باشد، متغیر باشد. ممکن است یک مؤلفه ژنتیکی در تجربه استفراغ بیش از حد وجود داشته باشد.

اگر در بارداری های قبلی خیلی حالت تهوع داشتید، توجه داشته باشید که فقط به دلیل اینکه در گذشته تهوع صبحگاهی را تجربه کرده اید، هیچ تضمینی وجود ندارد که دوباره آن را تجربه کنید. (تهوع صبحگاهی می تواند از بارداری به بارداری دیگر متفاوت باشد.)

آیا تهوع صبحگاهی به این معنی است که شما پسر یا دختر دارید؟

ممکن است شنیده باشید که کاهش تهوع صبحگاهی به این معنی است که شما پسر دارید . این بر این باور است که سطح هورمون هنگام حمل یک نوزاد دختر بالاتر است.

منطق پشت این موضوع این است که سطوح بالاتر هورمون می تواند باعث افزایش حالت تهوع شود. بنابراین، شایعه شده است که نوزادان دختر نتیجه تهوع صبحگاهی شدید و باردار شدن نوزادان پسر در مقایسه با آن‌ها باید راحت باشد.با این حال علم برای حمایت از این نظریه محدود است. یک مطالعه از سال 2019 دریافتند کسانی که دارای جنین دختر یا دوقلو هستند در طول بارداری بیشتر از کسانی که جنین پسر مجرد دارند دچار تهوع و استفراغ می شوند. با این حال، محققان خاطرنشان کردند که عوامل دیگری، از جمله سن مادر، سیگار کشیدن و BMI قبل از بارداری او نیز بر شانس تأثیر می گذارد.

در نهایت، شما نمی توانید جنسیت کودک خود را با داشتن یا نبودن حالت تهوع صبحگاهی تعیین کنید. تنها راه برای فهمیدن اینکه آیا قبل از زایمان پسر یا دختر دارید، سونوگرافی است.

آیا تهوع صبحگاهی به این معنی است که احتمال سقط جنین بیشتر است؟

سقط جنین یک نگرانی بسیار واقعی برای بسیاری از زنان باردار است. هر چیزی که نشان دهد بارداری آنطور که انتظار می رود پیش نمی رود می تواند زنگ های هشدار را به صدا درآورد. از آنجایی که تهوع صبحگاهی یک علامت رایج بارداری در سه ماهه اول است، نداشتن این احساس می تواند برای شما علامت قرمزی ایجاد کند. برخی تحقیقات وجود دارد که نشان می دهد تهوع و استفراغ ممکن است نشان دهنده کاهش خطر سقط جنین باشد.

به منظور دریافت تصویر بهتری از ارتباط تهوع و استفراغ با سقط جنین، محققان درمطالعه 2016 به جای بارداری های تایید شده با سونوگرافی، به بارداری های تایید شده با بی بی چک تکیه کرد. این به محققان اجازه داد تا آزمایشات سقط جنین را زودتر آغاز کنند و سقط های جنین بیشتری را شناسایی کنند. همچنین به آنها این امکان را می داد که تهوع زنان را با دقت بیشتری در طول سه ماهه اول ردیابی کنند.

این مطالعه نشان داد که برای زنانی که قبلا یک یا دو بار سقط جنین را تجربه کرده بودند، ارتباط تهوع صبحگاهی در سه ماهه اول با کاهش احتمال از دست دادن بارداری 50 تا 75 درصد مرتبط بود.

تئوری های زیادی در مورد اینکه چرا تهوع و استفراغ در بارداری با کاهش خطر سقط جنین مرتبط است وجود دارد. یک نظریه این است که تشویق به خوردن غذاهای غنی از کربوهیدرات و خلاص شدن از بدن از شر سموم احتمالی که ممکن است برای کودک مضر باشد، بخشی از یک مزیت تکاملی است.

نظریه دیگر این است که استفراغ مربوط به افزایش سطح hCG بدن یا نشانگرهای بافت زنده جفت است. تحقیقات بیشتری در مورد همه این نظریه ها در آینده باید انجام شود زیرا هنوز سؤالات زیادی باقی مانده است.

در حالی که این بدان معنی است که شما ممکن است از حالت تهوع و استفراغ به عنوان یک علامت اطمینان بخش استقبال کنید، به خاطر داشته باشید که همانطور که قبلا ذکر شد، تخمین زده می شود که تا 80 درصد از افراد باردار حالت تهوع صبحگاهی را تجربه می کنند. این بدان معناست که هنوز بسیاری از حاملگی های سالم وجود دارند که بدون تهوع صبحگاهی رخ می دهند.

اگر به تازگی باردار شده اید و احساس تهوع صبحگاهی ندارید، ممکن است احساس نگرانی کنید.

اما قبل از اینکه اجازه دهید سناریوهای بارداری کابوس‌آمیز ذهن شما را پر کند، یک نفس عمیق بکشید و یک دقیقه مکث کنید تا در مورد علائم بارداری دیگری که ممکن است احساس کنید فکر کنید.

همچنین به یاد داشته باشید که هر بارداری در مورد تهوع صبحگاهی متفاوت عمل می کند . فقط به این دلیل که قبلاً آن را داشته اید به این معنی نیست که باید دوباره آن را پشت سر بگذارید. عوامل زیادی از جمله هورمون ها، سطح استراحت و رژیم غذایی می توانند در میزان حالت تهوع شما نقش داشته باشند.

اگر زمانی احساس کردید که مشکلی با بدن یا بارداری شما درست نیست، در تماس با پزشک خود تردید نکنید. آنها می توانند به شما یک معاینه، راهنمایی یا حتی کمی اطمینان دهند که شما و فرزندتان در سلامت کامل به سر می برید.

اگر در دوران بارداری خود از سقط جنین رنج می برید، گروه های حمایتی و درمانگران آنلاین و محلی وجود دارند که می توانند به شما در پردازش احساساتتان کمک کنند.

علت بیماری صبحگاهی

علت تهوع در دوران حاملگی دقیقاً مشخص نیست ولی احتمالاً ناشی از تغییرات فیزیکی زیادی است که در بدن زن حامله رخ می دهد.

بعضی از احتمالات تهوع صبحگاهی عبارتند از:

افزایش سریع هورمون hCG در اوایل حاملگی

مشخص نیست که این هورمون چگونه باعث بروز تهوع می شود ولی زمان بندی افزایش آن با وضعیت تهوع جور در می آید. درست در زمانی که میزان این هورمون در بدن به بالاترین مقدار خود می رسد، تهوع نیز به حداکثر می رسد. تصور بر این است که استروژن نیز ممکن است در این زمینه نقش داشته باشد.

افزایش حس بویایی و حساسیت به بو. این وضعیت نسبتاً شایع بوده و ممکن است از عوارض افزایش سریع میزان استروژن در بدن باشد.

حساسیت دستگاه گوارش

دستگاه گوارش بعضی زنان به تغییرات در اوایل حاملگی حساس تر است. حتی در یک مطالعه، رابطه ای میان هلیکوباکتر پیلوری (باکتری که سبب زخم معده می شود) و تهوع شدید در زمان حاملگی دیده شده است، هر چند علت این رابطه مشخص نیست.

ممکن است شنیده باشید که بیماری صبحگاهی ناشی از کمبود ویتامین B است.

با اینکه به نظر می رسد، مصرف ویتامین B تکمیلی به صورت قرص در بسیاری از زنان حامله به کاهش تهوع کمک می کند، ولی این بدان معنا نیست که آنها کمبود ویتامین B دارند. در واقع، حداقل در یک مطالعه نشان داده شده است که هیچ تفاوت معنا داری از نظر سطح ویتامین B6 میان زنان دچار بیماری صبحگاهی و دیگر زنان حامله وجود ندارد. علت تأثیر ویتامین B6 بر کاهش تهوع مشخص نیست. شواهدی نیز دال بر این مطلب وجود دارد که مصرف مولتی ویتامین در زمان لقاح تخمک و اسپرم و اوایل حاملگی به جلوگیری از بیماری صبحگاهی شدید کمک می کند که البته علت این مسئله نیز مشخص نیست.

بعضی محققین این نظریه را مطرح کرده اند که بعضی زنان از نظر روانی بیشتر مستعد تهوع و استفراغ در دوران حاملگی هستند و این مسئله یک پاسخ غیر طبیعی به استرس است. با این حال، شواهد محکمی دال بر تأیید این نظریه وجود ندارد. (البته تهوع و استفراغ دائمی خود می تواند عاملی برای استرس بیشتر باشد!)

آیا احتمال تهوع در بعضی زنان بیشتر است؟

احتمال تهوع و استفراغ در زمان حاملگی در شرایط زیر بیشتر است:

• حاملگی دو قلو یا چند قلو؛ علت آن ممکن است مقادیر بالاتر hCG یا هورمون های دیگر در بدن باشد. احتمال شدیدتر بودن تهوع و استفراغ نیز در این صورت وجود دارد. البته این مسئله قطعی نیست و بعضی زنان که حاملگی دوقلو یا چند قلو دارند اصلاً تهوع ندارند.
• وجود تهوع و استفراغ در حاملگی های قبلی
• وجود سابقه تهوع و استفراغ به عنوان عارضه مصرف قرص های ضد بارداری.علت این مسئله ممکن است پاسخ بدن به افزایش سطح استروژن باشد.
• سابقه استعداد به بیماری حرکت (motion sickness)
• استعداد ژنتیکی تهوع حاملگی؛ در صورتیکه مادر یا خواهرتان بیماری صبحگاهی شدید داشته اند، احتمال ابتلای شما بیشتر است.
• سابقه سردردهای میگرنی

آیا تهوع بر روی جنین تأثیر دارد؟

تهوع خفیف و استفراغ گه گاهی که معمولاً در بیماری صبحگاهی وجود دارد تا زمانیکه مادر غذا را تحمل کند و مقادیر زیاد مایعات بنوشد، تهدیدی برای سلامتی جنین نیست. از این گذشته، جنین در عمده زمان سه ماهه اول، آنقدر کوچک است که به کالری چندانی نیاز ندارد. اگر مادر نتواند یک رژیم غذایی متعادل داشته باشد، بد نیست که مولتی ویتامین مصرف کند. اگر آهن تهوع را بدتر می کند، بهتر است از مولتی ویتامین هایی استفاده شود که دوز آهن آنها کم بوده و یا آهن نداشته باشند.

عدم افزایش وزن مادر در سه ماهه اول معمولاً اشکالی ندارد البته تا زمانیکه ناشی از غذا نخوردن نباشد و مایعات به اندازه کافی مصرف شود. اشتهای مادر پس از گذشت این زمان بازگشته و وزنش افزایش خواهد یافت.

کنترل تهوع صبحگاهی

این واقعیت وجود دارد که بعضی مطالعات نشان داده اند که زنانی که کودکانشان سقط می شود کمتر دچار تهوع می شوند. (عدم تکامل کافی جنین یا جفت سبب پایین بودن هورمون های حاملگی شده و در نتیجه تهوع در این زنان کمتر است.) ولی بسیاری از زنان هم وجود دارند که حاملگی کاملاً طبیعی داشته و بعد از سه ماهه اول دیگر تهوع ندارند.

همه روش هایی که در زیر گفته می شود بر شواهد محکم استوار نیستند، ولی شایعترین توصیه هایی که معمولاً متخصصین زنان و ماماها به بیمارانشان می کنند، به قرار زیر است:

پرهیز غذایی

از غذاها و بوهایی که سبب تهوع می شوند پرهیز کنید. اگر تقریباً همه چیز باعث تهوع می شود اشکالی ندارد که تنها چند غذای محدودی که مشکلی ایجاد نمی کنند، مصرف شود حتی اگر تمام مواد غذایی لازم برای بدن را تأمین نکند. یک راه دیگر هم مصرف غذاهای بیمزه و یا گرم نکردن غذا است تا بوی آن کمتر باشد.

همراه داشتن شیرینی ساده

سعی کنید همیشه مقداری شیرینی ساده مثل کلوچه کنار تخت خود داشته باشد. هنگامی که از خواب بیدار می شوید، یکی دو تا بخورید و قبل از بلند شدن از جایتان 20 تا 30 دقیقه دراز بکشید. داشتن این شیرینی ها کنار تخت ممکن است در صورتیکه که نصف شب با حالت تهوع از خواب بیدار شوید، هم کمک کننده باشد.

تقسیم وعده های غذایی

وعده های غذاییتان را کوچک و متعدد کنید تا معده تان هیچوقت خالی نباشد. بعضی زنان معتقدند که کربوهیدرات ها در هنگام تهوع بهترین خوراکی هستند ولی یک مطالعه کوچک نشان داده است که غذاهای دارای پروتئین بالا احتمالاً اثر بهتری دارند.

پرهیز از غذاهای چرب

از غذاهای چرب پرهیز کنید زیرا هضم آنها به ویژه در حاملگی که تخلیه معده به زمان بیشتری نیاز دارد بیشتر طول می کشد. همچنین از غذاهای سنگین و چرب، تند، اسیدی و سوخاری شده نیز که می توانند، باعث تحریک معده و دستگاه گوارش شوند، پرهیز کنید.

مصرف مایعات بین وعده های غذایی

سعی کنید مایعات را بین وعده های غذایی مصرف کنید. همچنین سعی کنید یکباره حجم زیادی مایع مصرف نکنید زیرا معده به این ترتیب پر شده و اشتهایتان برای خوردن غذا کم می شود. یک روش خوب این است که یک نوشیدنی را در طول روز جرعه جرعه بنوشید. اگر زیاد استفراغ می کنید از یک نوشیدنی ورزشی حاوی گلوکز، نمک و پتاسیم استفاده کنید تا الکترولیت های (املاح) از دست رفته جبران شوند.

استراحت کافی

سعی کنید به اندازه کافی استراحت کنید و اگر می توانید در طول روز چرتی بزنید. تماشای تلویزیون و یا رفتن به منزل یکی از دوستان یا بستگان راه خوبی برای مقابله با استرس بوده و حواس شما را از تهوعتان پرت می کند.

مصرف ویتامین

سعی کنید ویتامین هایی را که برایتان تجویز شده، همراه با غذا یا درست قبل از خواب بخورید. اگر آهن موجود در قرص های مولتی ویتامین تهوع شما را زیاد می کند از پزشکتان بخواهید که داروی شما را عوض کند.

از پزشک معالجتان در مورد ویتامینB6 بپرسید. علت بهتر شدن تهوع بر اثر مصرف ویتامین B6 دقیقاً مشخص نیست ولی مطالعات نشان می دهند که مصرف این ویتامین در بعضی زنان مؤثر بوده و در صورتیکه با دوز صحیح مصرف شود هیچ خطری ندارد. دوز معمول ویتامین B6 برای درمان بیماری صبحگاهی بین 10 تا 25 میلی گرم، سه بار در روز است ولی بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.

اگر هیچیک از راه های فوق مؤثر نبود از پزشکتان بخواهید برایتان داروی ضد تهوع تجویز کند.
توجه داشته باشید که مصرف هر گونه دارو در زمان حاملگی حتماً باید با نظر پزشک صورت گیرد بنابراین از مصرف خوسرانه دارو خودداری کنید.

استفراغ بیش از حد در زمان حاملگی

اگر خانم حامله نتواند هیچ چیزی (حتی مایعات) را در معده برای 24 ساعت نگه دارد، ممکن است به "استفراغ بیش از حد در زمان حاملگی (Hyperenmesis Gravidarum)" مبتلا شده باشد که درمان آن چندان ساده نیست. این عارضه هر چه سریعتر تشخیص داده شده و درمان شود احتمال بهبودش بیشتر است.

در این موارد بلافاصله به بیمار مایعات وریدی (سرم) داده می شود تا آب از دست رفته بدن جبران شود. سپس برای کنترل الکترولیت های خون و اطمینان از عدم وجود بیماری های زمینه ای دیگر که سبب تهوع و استفراغ می شوند، آزمایشاتی انجام می شود. بسته به مورد، بیمار ممکن است چند روز بستری شود تا راحت بتوان وی را از راه وریدی تغذیه کرد.

بسیاری از زنان با گرفتن مایع وریدی و جبران مایعات از دست رفته حالشان بهتر شده و می توان تهوع و استفراغ را در آنها با داروهای ضد تهوع کنترل کرد. در بعضی موارد نادر، تهوع و استفراغ ادامه یافته و بیمار مجبور است هر چند وقت یک بار در بیمارستان یا منزل از سرم استفاده کند. این عارضه در صورت عدم درمان می تواند، منجر به از دست رفتن مزمن آب بدن، کاهش وزن، سوء تغذیه و عوارض دیگر برای مادر و کودک شود.