به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، «هفت دانش‌آموز یکی از مدارس غیردولتی کوهدشت در حادثه تصادف مجروح شدند. آنها در حال بازگشت از اردوی خرم‌آباد بودند.» این حادثه بار دیگر دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها را نگران اردوهای دانش‌آموزی کرده است؛ اردوهایی که قرار است در آن دانش‌آموزان تجارب جدید به‌دست بیاورند اما نبود ایمنی کافی و کم‌توجهی برخی مسئولان نسبت به این موضوع، اردوها را به حاشیه کشانده است.
بهمن پارسال بود که حادثه واژگونی اتوبوس دختران دانش‌آموز سمپادی شهر کرمان، جان‌شیرین شش دانش‌آموز را گرفت و ۲۷ نفر دیگر از دانش‌آموزان را نیز مصدوم کرد. انتظار این بود که بعد از این حادثه ناگوار و وعده‌های آقای وزیر، دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم اما هنوز فروردین به پایان نرسیده، دوباره حادثه‌ای تلخ برای دانش‌آموزان تکرار شد.
سایه سنگین کم‌توجهی به ایمنی اردوها
همین چند روز پیش بود که بخشنامه تاکید بر رعایت قوانین و مقررات برگزاری اردوهای دانش‌آموزی با امضای علیرضا کاظمی، وزیر آموزش‌وپرورش به ادارات کل آموزش‌وپرورش استان‌ها ابلاغ شد؛ بخشنامه‌ای که به‌منظور افزایش ایمنی و سلامت اردوها و همچنین لزوم نظارت بر اجرای مطلوب ضوابط و مقررات تدوین شده است. اما بار دیگر با رخ دادن سانحه تصادف دانش‌آموزان کوهدشتی، مسأله نبود توجه کافی به اصول ایمنی در برگزاری اردوهای دانش‌آموزی مورد توجه قرار گرفت؛ اردوهایی که دانش‌آموزان زیادی را با کوله‌باری از هیجان راهی می‌کند اما سایه سنگین کم‌توجهی به ایمنی آنان، این تجربه را در مرز خطر و حاشیه قرار می‌دهد.
چندی پیش علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش‌وپرورش نیز در رابطه با اردوهای دانش‌آموزی و مخاطرات آن، گفت: «حضور در اردوها می‌تواند به رشد فردی و اجتماعی دانش‌آموزان کمک شایانی کند، به‌ویژه در تقویت اعتماد به نفس و همکاری گروهی. این برنامه‌ها یکی از ارکان تربیتی نظام آموزشی ما هستند. حتی یک مورد مرگ‌ومیر دانش‌آموزان هم بسیار زیاد است و ما خود را در برابر هرگونه حادثه‌ای مسئول می‌دانیم، زیرا از دست دادن حتی یک دانش‌آموز، مایه غم و اندوه همه ما خواهد بود.»
استاندارد و امنیت، فدای هزینه
اردوهای دانش‌آموزی، به‌عنوان یکی از فعالیت‌های پرطرفدار آموزشی و تفریحی، فرصتی برای یادگیری، تجربه و تقویت مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان فراهم می‌کند. با این حال، موضوع ایمنی در این اردوها همواره یکی از دغدغه‌های اصلی والدین، مربیان و مسئولان آموزشی است. عادل برکم، کارشناس آموزش‌وپرورش ، می‌گوید: «ناوگان حمل‌ونقل کشور فرسوده است؛ ناوگانی که تأثیراتش در تامین وسایل ترابری روی مدارس نیز مشهود است. باید استانداردهایی برای تامین وسایل نقلیه لحاظ کنیم. این موضوع درحالی است که در بسیاری از مناطق کشور، وسایل ایمنی و مجهزی وجود ندارد.»
شاید یکی از مشکلات اساسی در اردوهای دانش‌آموزی، نبود همین استانداردهای یکپارچه و مشخص برای برگزاری چنین برنامه‌هایی است؛ به سبب اینکه در بسیاری از موارد، انتخاب مقصد اردو یا فعالیت‌ها بدون ارزیابی دقیق و خطرات احتمالی برای دانش‌آموزان انجام می‌شود. برکم نیز به ما توضیح می‌دهد: «زمانی که تامین بودجه برای مدارس انجام می‌شود، مسئولان بسته‌ای کم‌هزینه‌تر را انتخاب می‌کنند و استاندارد و امنیت فدای هزینه می‌شود؛ کما اینکه رویکرد دولت در تامین مالی مدارس نیز به همین شکل است.»
از اردوهای خاطره‌انگیز تا ناایمن
در سال ۱۳۹۸ دستورالعملی برای برگزاری اردوهای دانش‌آموزی تدوین شد که ضوابط متعددی در آن مطرح شده بود. این دستورالعمل از همان زمان به تمامی مدارس کشور ابلاغ شد. اما به‌گفته این کارشناس آموزش‌وپرورش، قوانین سختگیرانه در این ابلاغیه، منجر به این شد تا اردوها محدود شود. البته که این بخشنامه مشکلاتی را ایجاد کرد اما حوادث را کاهش داد. با این‌حال سختگیرانه بودن بخشنامه، سبب لغو آن شد.
با وجود این، عادل برکم به ما می‌گوید: «زمانی می‌توان حادثه‌آفرینی اردوهای دانش‌آموزی را از سمت آموزش‌وپرورش دانست که میانگین حادثه به سفر برای یک مدرسه، سفرهای دانش‌آموزی و سفرهای خارج از مدرسه را نیز داشته باشیم. اما ما شاهدیم که چنین حوادثی برای اردوهای خارج از مدرسه و مسافرت‌های جاده‌ای رخ می‌دهد و سایر ارگان‌ها هم از این اتفاق مستثنی نیستند و این موضوع فقط منوط به مدرسه نیست.»
این کارشناس آموزش‌وپرورش همچنین می‌افزاید: «پیشنهاد من این است که آموزش‌وپرورش، استانداردهای سختگیرانه‌تری را برای این موضوع تدوین کند. برای این منظور می‌تواند سن، عمر و معاینه فنی خودروها را کمی سختگیرانه‌تر از قبل بررسی کند. به این ترتیب بهتر است تا پایدارتر شدن شرایط، مخصوصا وضعیت ناوگان حمل‌ونقل عمومی کشور در سفرها و اردوهای دانش‌آموزی به مسائلی مانند کوتاه بودن مسیر بیشتر توجه شود.» اما با توجه به اهمیت برگزاری اردوها به‌دلیل اثراتش بر روح و روان دانش‌آموزان و بازیابی قوای روحی و جسمی آنها، به نظر نمی‌رسد که محدود یا حتی توقف اردوها، اقدامی مناسب باشد.
با این‌حال اردوهای دانش‌آموزی، با همه مزایای آموزشی و تفریحی‌شان، تنها زمانی می‌تواند به تجربه‌ای مثبت تبدیل شود که ایمنی در اولویت قرار گیرد. شاید با برنامه‌ریزی دقیق، نظارت مستمر و تعهد به رعایت پروتکل‌های ایمنی، بتوان اردوهایی برگزار کرد که هم خاطره‌ساز باشند و هم ایمن. وقت آن رسیده که ایمنی اردوهای دانش‌آموزی از حاشیه به متن بازگردد و به‌عنوان یک اصل مهم در نظام آموزشی کشور، مورد توجه قرار گیرد.
نظر شما