به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، دومین پنجشنبه از سومین‌ ماه میلادی روز جهانی کلیه است که امسال به 23اسفند رسیده است؛ عضوی که وظیفه تصفیه‌خون را برعهده دارد، مواد زائد را حذف و تعادل مایعات بدن را کنترل می‌کند و اینها تنها بخشی از وظایف این ارگان حیاتی بدن انسان‌هاست. براساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت بیش از 10درصد جمعیت جهان از بیماری مزمن کلیه رنج می‌برند و داده‌های وب‌سایت s‌tatis‌ta هم نشان می‌دهد که ایران با 10.924بیمار در هر 100هزار نفر در رتبه پنجم جهانی 15کشور منتخب در یک مطالعه جهانی قرار دارد.

روسیه، مکزیک، آفریقای جنوبی، نیجریه، ایران، هند، ژاپن، آمریکا، برزیل، چین، کره‌جنوبی، استرالیا، کانادا، آلمان و انگلیس بیشترین آمار بیماران را داشته‌اند. این در حالی است که بسیاری از افراد درباره نقش و کارکرد کلیه‌ها در بدن و بیماری‌ها و عادت‌های نادرستی که می‌توانند سلامت آنها را به خطر بیندازند و حتی نحوه مراقبت و عواقب بدمراقبتی از این عضو آگاه نیستند. همین مسئله هم باعث می‌شود که به‌تدریج به بیماری‌های مزمن کلیوی یا نارسایی کلیه‌ها مبتلا شوند و در خطرناک‌ترین مرحله به دیالیز یا پیوند هم برسند.

بزرگ‌ترین اشتباه

ناصر سیم‌فروش، رئیس قطب اورولوژی ایران بزرگ‌ترین اشتباه افراد در مراقبت از کلیه‌ها را چک نکردن مرتب قند خون و فشارخون عنوان می‌کند می‌گوید: «بیشتر مردم تصور می‌کنند، ‌وقتی بیمار شدند، باید مراقب قند خون و فشار خون خود باشند؛ درحالی‌که فرد سالم هم باید مراقب سلامتش باشد. این روزها در بیشتر خانه‌ها دستگاه قندخون و فشارخون وجود دارد و به‌راحتی می‌توان در زمان‌های لازم آنها را کنترل کرد و از نوسانات‌شان مطلع شد.»

سیم‌فروش ادامه می‌دهد: «اگر شخص سالی یک‌بار قند خون و اوره کراتینه خود را چک کند، می‌تواند به‌موقع نارسایی احتمالی کلیه را تشخیص دهد؛ چون همانطور که گفتم این عارضه در مراحل اولیه علائمی ندارد و با از کار افتادن کلیه‌ها خودش را نشان می‌دهد؛ آن موقع دیگر فایده‌ای ندارد. پس بهترین کار، پیشگیری است که قطعا از درمان بهتر است.»

این فلوشیپ جراحی کلیه با بیان اینکه درصورت بروز علائم نارسایی کلیه، دیگر برگشت‌پذیری وجود ندارد، عنوان می‌کند: «کلیه‌ها هرگز بهبود نخواهند یافت. در این صورت فرد باید دیالیز یا پیوند کلیه داشته باشد که هردو هم پرهزینه هستند. مصیبت‌های دیالیز هم زیاد است. پیوند کلیه نتایج بهتری دارد و فرد بعد از پیوند، زندگی طبیعی‌تری را سپری می‌کند. با این حال در ۵‌تا۱۰درصد موارد، کلیه‌ها پیوند را پس می‌زنند. ما مراجعانی داریم که ۲‌تا۳بار پیوند کلیه انجام می‌دهند تا شاید جواب بدهد، پس تأکید می‌کنم که پیشگیری بهتر از درمان است.»

مراقبت از کلیه‌ها را یاد بگیریم

برای اینکه بیماری‌های کلیه ازجمله نارسایی را تجربه نکنیم، باید مراقبت درست را بیاموزیم که رئیس قطب اورولوژی ایران در این‌باره چند نکته را مطرح می‌کند:

•    تغذیه درست و متعادل: پرخوری نکنید، میوه‌جات و سبزی‌جات تازه مصرف کنید، آب و مایعات به اندازه کافی (روزانه 6تا 8لیوان) بنوشید، شیرینی زیاد مصرف نکنید، مصرف نمک را کاهش دهید و نوشابه‌ها را حذف کنید.
•    آگاهی از فشارخون و قندخون خود
•    پرهیز از مصرف خودسرانه داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن
•    عدم‌مصرف سیگار و الکل
•    رعایت بهداشت فردی
•    پیشگیری از عفونت‌های ادراری

علائم آسیب به کلیه

احساس خستگی و ضعف مداوم، ادرار کردن سخت و دردناک، ادرار کف‌آلود، تغییر در رنگ ادرار، احساس تشنگی زیاد، احساس نیاز به ادرار کردن پیاپی به‌خصوص در طول شب، تورم صورت، دست‌ها، پاها و حتی قوزک پاها

• نکته: با بروز این علائم، چکاپ‌های مربوط به کلیه مثل سونوگرافی را جدی بگیرید. اگر سابقه خانوادگی بیماری‌های کلیه را هم دارید، چکاپ منظم را فراموش نکنید.

دلایل شیوع بیماری‌های کلیوی

• دیابت/ نکته: تقریبا از هر 3بزرگسال مبتلا به دیابت، یک نفر مبتلا به بیماری مزمن کلیه است.
• فشار خون بالا/  کته: حدود یک نفر از هر 5بزرگسال دارای فشارخون بالا مبتلا به بیماری مزمن کلیوی است.
• بیماری‌های قلبی- عروقی
• چاقی
• سالخوردگی جمعیت
• سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیک

هزینه‌ها بالاست؛ مراقب باشید

بی‌توجهی به سلامت کلیه‌ها نه‌تنها افراد را از روال عادی زندگی خارج می‌کند که هزینه‌های قابل‌توجهی هم برای بیماران رقم خواهد زد. سعید موسوی، عضو سابق هیأت‌مدیره انجمن حمایت از پیوند کلیه  این نکته را تأیید می‌کند و می‌گوید: «اگر به هر دلیلی افراد کلیه‌هایشان را از دست بدهند، نخستین نکته مهم هزینه بالای خرید کلیه است.

علاوه بر این، هزینه‌های دارویی و دریافت خدمات پزشکی هم مشکلات را چند برابر می‌کند.» او به آسیب‌های از بین رفتن کلیه‌ها اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «در شرایط پیوند کلیه‌ بیماران با آسیب‌هایی به چشم، دندان و... هم مواجه و دچار پوکی استخوان هم می‌شوند؛ چون باید هر روز کورتون مصرف کنند.

بیماران هر دوماه یک‌بار باید آزمایش انجام دهند و سالانه هم سونوگرافی داشته باشند که درصورت دریافت این خدمات از بخش دولتی، از پس هزینه‌ها برمی‌آیند، اما مراجعات به بخش دولتی هم زیاد و ممکن است بموقع نوبت دریافت خدمات نداشته باشند.»

موسوی درباره هزینه پیوند کلیه هم می‌گوید: «اگر این پیوند با بیمه مرتبط مثلا تامین‌اجتماعی در بخش دولتی صورت بگیرد، هزینه آن تقریبا صفر است، اما با بیمه‌های نامرتبط، بیماران باید چیزی حدود 80‌میلیون تومان بپردازند و درنهایت از بیمه‌ها دریافت کنند.»