به گزارش سلامت نیوز به نقل از اطلاعات، روبه‌روی آینه می‌ایستم و به چهره‌ عبورکرده از چهل‌سالگی‌ام می‌نگرم تا میزان خط و خطوط‌ آن را دقیق‌تر نظاره کنم. چند خط ریز زیر چشمانم و یکی دو خط کوچک روی پیشانی‌ام مرا به فکر وامی‌دارد. انگار معیار جوانی و پیری آدم‌ها با همین چین‌ و چروک‌ها سنجیده می‌شود، وزن آن گاهی از سن شناسنامه‌ای هم بیشتر است.

بحث مراقبت از پوست در زندگی مدرن پراسترس و آلوده امروزی، داستان خود را دارد. تبلیغات فریبنده انواع محصولات آرایشی و بهداشتی و راه‌های جوانسازی پوست هم موضوع را دشوارتر می‌کند و گاه افراد در هزارتوی این تبلیغات گمراه‌کننده به بیراهه می‌روند.

از آلودگی تا زیبایی

یکی از مواردی که مستقیما روی پوست صورت، تأثیر منفی می‌گذارد آلودگی هواست که به خصوص در کلان‌شهرها با آن مواجه هستیم.

دکتر سیدمسعود داودی، متخصص برجسته پوست و مو درباره این که چگونه می‌توان در شرایط آلوده از پوست محافظت کرد، می‌گوید: اول باید بدانیم که آلودگی هوا به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم، سلامت پوست را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. ذرات معلق و آلاینده‌ها می‌توانند به صورت مستقیم به پوست نفوذ کرده و باعث التهاب، خشکی و پیری زودرس پوست شوند. همچنین آلودگی می‌تواند باعث کاهش رطوبت پوست و ایجاد لک‌های تیره شود. آلودگی‌ها ممکن است ترمیم زخم‌های پوستی و بهبود آن‌ها را هم به تعویق بیندازد. 

از طرف دیگر، ذرات معلق در هوا ممکن است موجب واکنش ایمونولوژیک پوست شود و به صورت غیرمستقیم سلامت پوست را تحت‌تاثیر قرار دهد، یعنی سیستم ایمنی بدن در سطح پوست به عوامل خارجی مانند عفونت‌ها و آلرژن‌ها، واکنش نشان می‌دهد و به شکل ضایعات اگزما و کهیری بروز می‌کند، این موضوع به خصوص پوست صورت را نشانه می‌گیرد. آلودگی هوا همچنین منجر به بیماری‌های قلبی- عروقی و ریوی می‌شود و مصرف برخی داروهای مربوط به این بیماری‌ها به شکل ثانویه روی پوست اثر منفی می‌گذارد و باعث ایجاد ضایعات پوستی می‌شود. 

برای محافظت از پوست در برابر آلودگی هوا، استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و ضدآفتاب، شستشوی منظم صورت، استفاده از آب‌رسان‌ها و مصرف آب کافی بسیار مهم است. افراد با پوست‌های حساس‌تر می‌توانند از شوینده‌های ملایم یا محصولات مربوط به پوست کودکان بهره ببرند.

تبلیغات گمراه‌‎کننده

این روزها شاهد تبلیغات گسترده شبکه‌های مجازی درباره محصولات مربوط به جوانسازی پوست هستیم. آیا استفاده از این محصولات نتیجه‌بخش است؟ 

دکتر داودی، استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله می‌گوید: محصولاتی که تحت عنوان ضدآلودگی هوا و جوانسازی پوست به فروش می‌رسند، غالبا جنبه تبلیغاتی دارند و ممکن است نتایج واقعی را که وعده داده می‌شود، نداشته باشند. پیشگیری از پیری پوست باید با استفاده از شوینده‌ها و پاک‌کننده‌های مناسب انجام شود. از آنجایی که پوست‌ها با یکدیگر متفاوت هستند، توصیه می‌شود قبل از استفاده از این محصولات با پزشک متخصص مشورت شود، چرا که گاهی تن دادن به این تبلیغات آسیب‌هایی را به پوست وارد می‌کند. مثلا یکی از مراجعانم با نشانه حساسیت و آلرژی شدید پوستی به دلیل استفاده از کرمی که با پوست صورتش سازگار نبود به من مراجعه کرد، بیمار دیگرم از نوعی حنای تزئینی استفاده کرده بود که باعث ماندگاری نقشه طرح تتو روی پوستش شده بود یا فردی با انجام تزریق برای کوچک کردن بینی با آسیب وارده به بینی به من مراجعه کرد. 

محافظ پوست

معمولا از کرم‌های ضد آفتاب به عنوان محافظی قوی در برابر آفتاب نام برده می‌شود، اما آیا لازم است در روزهای ابری هم از این کرم‌ها استفاده کنیم؟

دکتر داودی، متخصص پوست می‌گوید: استفاده از کرم‌های ضدآفتاب در روزهای سرد و ابری هم ضروری است، چون نفوذپذیری اشعه ماوراء بنفش خورشید از ورای ابرها امکان‌پذیر است. برخی افراد هم می‌پرسند آیا لازم است در خانه و محل کار از کرم ضدآفتاب استفاده کنیم؟ باید بگویم اگر میز کارتان در کنار پنجره است، بله. همچنین، اگر شغلتان رانندگی است یا از موبایل و لپ‌تاپ زیاد استفاده می‌کنید، باید کرم ضدآفتاب بزنید. اگر پنجره‌های خانه‌تان هم نورگیر زیادی دارد، بهتر است روزها از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.

به گفته این استاد دانشگاه، انعکاس اشعه ماوراء بنفش از سطح برف و همچنین شن و ماسه بیشتر است، بنابراین به افرادی که  به اسکی یا کنار دریا می‌روند یا مسافرت‌های بیابانگردی دارند، توصیه می‌شود حتما از کرم ضدآفتاب استفاده کنند تا دچار سوختگی پوست نشوند.

رابطه استرس و پوست

دکتر داودی درباره این که استرس چه تأثیری روی پوست دارد و راهکارهای جلوگیری از آثار منفی آن بر روی پوست چیست می‌گوید: اگر استرس لحظه‌ای و گذرا باشد، ممکن است به صورت موقت باعث ایجاد آکنه و ریزش مو شود که بعد از رفع آن، مشکلات پوستی هم برطرف می‌شوند، اما در مواردی که با استرس‌های مزمن مواجه هستیم مشکلات پوستی، تشدید و تکرار می‌شوند. ممکن است شاهد ریزش موی شدید یا تشدید جوش و آکنه در سن‌هایی باشیم که انتظار آن را نداریم. بسیاری اوقات به بیماران توصیه می‌کنیم که با مراجعه به روان‌پزشک، ریشه استرس خود را شناسایی و درمان کنند تا مشکلات پوستی آن‌ها هم رفع شود.

سبک زندگی سالم

به گفته دکتر داودی، عواملی که از پیری زودرس پوست جلوگیری می‌کند، خواب کافی و باکیفیت، پرهیز از استعمال دخانیات، تغذیه سالم و پرهیز از مواجهه مستقیم با آفتاب است؛ یعنی داشتن سبک زندگی سالم.

این استاد دانشگاه می‌گوید: مصرف میوه‌ها و سبزیجات به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر به بهبود وضعیت پوست کمک می‌کند که متأسفانه در زندگی مدرن امروزی کمتر به این موضوع توجه می‌شود. 

موضوع دیگر آن‌که این روزها تبلیغات فراوانی در زمینه فروش ویتامین‌ها و محصولات خوراکی تأثیرگذار روی پوست وجود دارد. در ابتدا مصرف ویتامین‌ها و اکسیدان‌ها را به صورت طبیعی توصیه می‌کنم و در غیر این صورت باید با پزشک متخصص مشورت شود.

 وی همچنین درباره مصرف قرص یا پودر کلاژن و تأثیرگذاری آن روی پوست هم می‌گوید: این ادعا که این پودرها به صورت مستقیم کلاژن‌سازی می‌کنند از نظر علمی تأیید نشده است.

بوتاکس، یک راهکار موقت

بوتاکس، راهکاری برای زدودن چین و چروک‌های صورت که امروزه بسیاری از آن استفاده می‌کنند، چقدر تأثیرگذار است و آیا عوارض دارد؟

دکتر داودی می‌گوید: بوتاکس اثر طولانی‌مدت ندارد، البته عوارض خاصی هم ندارد، اما  این که فرد چقدر از چنین روشی جواب بگیرد، کاملا بستگی به واکنش بدن وی دارد. چند بار تزریق بوتاکس برای افرادی که عادت‌های رفتاری مثل اخم کردن یا بازی کردن با ابروهایشان دارند، می‌تواند به پیشگیری از چین و چروک پیشانی کمک کند، همچنین افرادی که افتادگی پلک دارند با تزریق بوتاکس، وضعیت بهتری پیدا می‌کنند، اما انجام این روش در جای نامطمئن و با جنس نامرغوب، آسیب‌زاست.

دکتر داودی درباره  راهکارهای نوین برای جوانسازی و شادابی پوست می‌گوید: تمامی اقداماتی که تحت عنوان جوانسازی پوست انجام می‌شود، موقتی هستند. استفاده از پمادها، تزریق‌ موادی که باعث تجمع آبرسانی می‌شود، دستگاه‌هایی که با تحریک کلاژن‌سازی، سلول‌های مرده را برمی‌دارد و جراحی، همگی راه‌های جوانسازی پوست هستند. پزشک متخصص بر اساس شدت و حدت چین و چروک‌ها و خواسته‌های بیمار، یکی از روش‌ها را برمی‌گزیند.

به گفته این استاد دانشگاه، این روزها، آرایشگاه‌ها و مراکز غیرمجاز، به تزریق بوتاکس و ژل با قیمت‌های ارزان‌تر مشغول هستند و وظیفه وزات بهداشت است که جلوی این فعالیت‌های غیرقانونی را بگیرد تا افراد آسیب نبینند. 

او می‌افزاید: مردم هم باید بدانند که در این مراکز از فرآورده‌ها و دستگاه‌های ارزان‌تر استفاده می‌شود که می‌تواند به عوارض جدی برای پوست و سلامت عمومی افراد منجر شود. عفونت‌های پوستی، واکنش‌های آلرژیک و آسیب به بافت‌های پوست از خطرات استفاده از خدمات این مراکز است. توصیه می‌شود که افراد تنها به مراکز معتبر و دارای مجوز مراجعه کنند و قبل از انجام هرگونه درمان زیبایی، مشاوره‌های لازم را از متخصصان معتبر دریافت دارند.