به گزارش سلامت نیوز به نقل از تسنیم،طبق گزارش‌ها، ایران هم‌اکنون ۶۰۴ آبخوان دارد، اما پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که تا سال ۱۴۲۰، حدود ۱۱۸ آبخوان به‌طور کامل خشک خواهند شد. این وضعیت نگران‌کننده نشان‌دهنده تهدید جدی برای تامین منابع آبی کشور است که به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران، اثرات آن ملموس خواهد بود.

کارشناسان محیط زیست بر این باورند که یکی از عوامل اصلی بحران آب در ایران، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی است. میانگین برداشت آب زیرزمینی در ایران بیش از ۷۰ درصد از حجم تجدیدپذیر منابع آب است، که سه برابر میانگین جهانی است. این برداشت‌ها که از بخش‌های کشاورزی، صنعتی و شرب انجام می‌شود، به سرعت باعث تخلیه منابع آبی می‌شود. در این بین، کم‌بارشی و تغییرات اقلیمی نیز به سرعت روند کاهش سطح آبخوان‌ها را تشدید کرده‌اند.

یکی از پیامدهای مستقیم این بحران، فرونشست زمین است. در بسیاری از مناطق ایران، از جمله تهران، اصفهان و کرمان، سطح زمین به دلیل افت شدید آبخوان‌ها در حال فرونشست است. این پدیده که باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در زمین و تهدید زیرساخت‌ها می‌شود، در برخی مناطق به سرعتی معادل ۲۵ سانتی‌متر در سال رسیده است. این اتفاق به‌ویژه در مناطق کشاورزی و شهری با خطرات زیادی برای زندگی و فعالیت‌های اقتصادی همراه است.

محسن موسوی خوانساری، کارشناس محیط زیست، از وضعیت بحرانی منابع آبی در فلات مرکزی ایران یاد کرد و گفت: این منطقه که ۶۰ درصد جمعیت ایران را در خود جای داده، تنها ۱۰ درصد منابع آبی تجدیدپذیر کشور را در اختیار دارد. کاهش منابع آب در این منطقه باعث فشار زیادی به کشاورزی و صنایع شده است. وی افزود که در دهه‌های اخیر، از منابع آب تجدیدناپذیر این منطقه بیش از ۱۵۰ میلیارد مترمکعب برداشت شده است که عملاً مصرف منابع آبی نسل‌های آینده است.

موسوی خوانساری پیش‌بینی کرد که آبخوان‌های دشت برخوار و مهیار در اصفهان تا سال ۱۴۱۰ به‌طور کامل خشک خواهند شد. وی یکی از دلایل اصلی بحران آب را عدم تأمین حق‌آبه محیط زیست دانست و گفت که یک‌سوم روان‌آب‌ها باید به طبیعت بازگردانده شود تا منابع آبی تقویت شوند. به‌علاوه، حفر چاه‌های غیرمجاز و کاهش بارندگی در سال‌های اخیر وضعیت منابع آبی را تشدید کرده است.

برای مقابله با این بحران، موسوی خوانساری پیشنهاد داد که صنایع آب‌بر به سواحل جنوبی و مکران منتقل شوند و همچنین از بارگذاری بیش از حد جمعیت و کشاورزی در فلات مرکزی جلوگیری شود. همچنین طبق برنامه هفتم توسعه، سالانه ۱۵ میلیارد مترمکعب روان‌آب باید به رودخانه‌ها بازگردانده شود تا از تخلیه بیشتر آبخوان‌ها جلوگیری شود.

بحران کمبود آب در ایران به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی کشور تبدیل شده است. به‌نظر می‌رسد برای مقابله با این بحران، نیاز به یک استراتژی ملی برای مدیریت منابع آبی، کاهش مصرف و ایجاد زیرساخت‌های مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی وجود دارد.