به گزارش سلامت نیوز به نقل از عصر ایران، شیر برنج و شیر گاو با وجود این که هر دو شیر نامیده می شوند، اما تفاوت های مهمی دارند. شیر برنج که به نام نوشیدنی برنج نیز شناخته می شود، دارای طعم متمایزی است که آن را از همتای لبنی خود جدا می کند. افزون بر این، نوشیدنی برنج دارای آرایش تغذیه ای منحصر به فردی است و فواید بالقوه برای سلامتی دارد.

نوشیدنی برنج چه طعمی دارد؟

تنها بر اساس نام، ممکن است فکر کنید که شیر برنج طعمی شبیه به برنج خیس شده در شیر دارد. با این وجود، مشخصات طعم این نوشیدنی کمی پیچیده تر است.

نوشیدنی برنج به طور معمول کمی شیرین تر از شیر لبنی است. ماده اصلی نوشیدنی، یعنی برنج، کربوهیدراتی است که هنگام فرآوری به قند تجزیه می شود. شیر برنج رنگی سفید یا بژ و بافتی خامه ای دارد که بی شباهت به شیر گاو نیست.

نوشیدنی برنج می تواند حاوی طعم دهنده های طبیعی و مصنوعی باشد. این اجازه می دهد تا نوشیدنی در طعم های مختلف ارائه شود. همچنین، امکان غنی کردن شیر برنج با مواد معدنی مانند کلسیم و ویتامین ها از جمله د، آ و ب12 وجود دارد که از این طریق برخی فواید سلامت شیر لبنی نیز ارائه می شود.

حقایق تغذیه ای شیر برنج: یک وعده

یک فنجان (237 میلی لیتر) شیر برنج حاوی حدود 120 کالری است. در نتیجه، این نوشیدنی کالری کمتری نسبت به شیر لبنی کامل (حدود 150 کالری) دارد، اما نسبت به یک فنجان شیر کم چرب یا بدون چربی، کالری بیشتری دارد.

در شرایطی که نوشیدنی برنج و شیر لبنی کم چرب دارای مقادیر مشابه چربی هستند – معادل حدود 8 گرم در هر وعده – نسخه برنجی فاقد چربی های اشباع است.

چندین عامل تغذیه ای دیگر نوشیدنی برنج را نسبت به شیر لبنی منحصر به فرد می کند. بیشتر انواع شیر برنج تقریبا فاقد پروتئین (1 گرم در هر وعده) یا فیبر (0 گرم در هر وعده) هستند.

افزون بر این، محتوای کربوهیدرات نوشیدنی برنج نسبت به شیر لبنی کمی بیشتر است. یک فنجان نوشیدنی برنج حاوی 23 گرم کربوهیدرات است که 13 گرم آن نشاسته و 10 گرم آن از قندهای افزوده هستند.

تولید شیر برنج: فرایند تجاری

چندین مرحله برای تولید شیر برنج تجاری انجام می شود. ابتدا دانه برنج آسیاب می شود به این معنی که چند جزء حذف می شوند. آسیاب کامل به حذف پوسته، جوانه و سبوس برای تولید برنج سفید اشاره دارد.

در شرایطی که این فرآیند بافت بهینه نوشیدنی برنج را ایجاد می کند، اما بسیاری از ویتامین ها و مواد مغذی را نیز از بین می برد. در نتیجه، برخی برندها تا حدی آسیاب انجام می دهند که تنها به حذف پوسته و شکل گیری برنج قهوه ای منتج می شود.

پس از آسیاب، برنج با آب ترکیب می شود، به صورت دوغاب در می آید و برای ایجاد مایع صاف پالایش می شود. سپس، از آنزیم ها برای تجزیه نشاسته در مخلوط استفاده می شود. روغن ها، نمک، تثبیت کننده ها و طعم دهنده ها نیز به طور معمول در این مرحله اضافه می شوند.

در نهایت شیر برنج برای ایجاد حالت خامه ای و پایداری همگن می شود.

دستور خانگی تهیه نوشیدنی برنج

اگرچه ممکن است جایگزین دقیقی برای شیر برنج تجاری نباشد، اما امکان تهیه نسخه های خانگی این نوشیدنی نیز وجود دارد.

برای تهیه شیر برنج در خانه مراحل زیر را دنبال کنید:

• یک فنجان برنج پخته و خنک شده و 4 فنجان آب را در غذاساز یا مخلوط کن بریزید و تا یکدست شدن آن به مخلوط کردن ادامه دهید.
• این ترکیب را از دو لایه پارچه پنیرسازی یا صافی ریز عبور دهید تا اطمینان حاصل شود مواد جامد وارد نوشیدنی نمی شوند و مایع را در یک ظرف بریزید. 
• نوشیدنی برنج خود را می توانید تا یک هفته در یخچال نگهداری کنید.

مزایا در برابر معایب

چندین مزیت بالقوه برای سلامتی موجب می شود تا شیر برنج به عنوان جایگزینی برای شیر لبنی مورد توجه قرار بگیرد. شیر برنج فاقد لاکتوز است. افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ممکن است شرایط راحت تری برای گوارش آن داشته باشند. همچنین، این نوشیدنی فاقد پروتئین های کازئین و وی است که موجب بروز علائم در افرادی می شود که به شیر آلرژی دارند.

نوشیدنی برنج محتوای فسفر و پتاسیم کمی دارد که آن را به انتخاب بهتری برای افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی تبدیل می کند.

شیر برنج غنی شده با مواد مغذی می تواند مقادیر قابل مقایسه ای از کلسیم و ویتامین های آ، د و ب12 با شیر لبنی فراهم کند.

از جمله معایب شیر برنج می توان به محتوای بالای کربوهیدارت آن اشاره کرد که ممکن است به افزایش سطوح قند خون و التهاب در افراد مبتلا به دیابت منجر شود.

در شرایطی که شیر برنج یک نوشیدنی سالم برای مصرف روزانه است، افراد مبتلا به دیابت و پیش دیابت باید به دلیل محتوای کربوهیدارت بالا در مصرف آن احتیاط کنند.

همچنین، نوشیدنی برنج ممکن است حاوی سطوح بالاتر آرسنیک باشد. این یک فلز طبیعی اما سمی است که در خاک یافت می شود و به راحتی توسط برنج جذب می شود. از این رو، رعایت حد اعتدال در مصرف شیر برنج همچنان عاقلانه است.

آیا شیر برنج به اندازه شیرهای دیگر مغذی است؟

شیر برنج می تواند یک انتخاب سالم و مغذی برای افراد خاص باشد. این نوشیدنی کالری کمتری نسبت به شیر لبنی کامل دارد و فاقد لاکتوز و چربی اشباع است.

نوشیدنی برنج می تواند جایگزینی مغذی برای افرادی باشد که به مغزدانه ها و سویا آلرژی دارند و باید از این نوع شیرهای گیاهی پرهیز کنند.

شیر برنج مانند شیر لبنی فاقد گلوتن است که آن را به گزینه ای ایمن برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک تبدیل می کند.

از جمله معایب بالقوه نوشیدنی برنج، شاخص گلیسمی بالای است که معیاری برای بررسی سرعت افزایش قند خون توسط غذا است. به این ترتیب، ممکن است برای افراد مبتلا به دیابت که باید سطوح قند خون خود را مدیریت کنند، مطلوب نباشد. و از آنجایی که کربوهیدارت بالایی دارد، می تواند دیگر شرایط سلامتی که فرد در آن ها به شمارش کربوهیدارت نیاز دارد را تحت تاثیر قرار دهد.

نسخه های غنی نشده شیر برنج نیز فاقد کلسیم، ویتامین ها و پروتئین موجود در شیر گاو هستند