به گزارش سلامت نیوز، محمد درویش عضو بازنشسته هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور و رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکودر پاسخ به این پرسش خبرنگار سلامت نیوز که « آیا آبگیری دریاچه ی خشک شده ارومیه دائمی است یا موقتی؟» گفت:« اینروزها دریاچه ارومیه بارندگی خوبی را تجربه کرده؛ کوهستان های مشرف به دریاچه برف قابل توجهی را گرفته اند و چون دما پایین نبوده و یخبندان نیست، برف ها زودتر از معمول آب و روان شده اند و همین باعث شده که دریاچه به میزان قابل توجهی دارای آب شده است و گمان می رود که دیگر خشک نخواهد شد؛ در حالی که چنین نیست. در شرایط نرمال، این برف باید فروردین ماه آب شود؛ اما الان چون هوا سردی زیادی ندارد آب شده و به داخل دریاچه سرازیر شده است. برخی از چشمه ها نیز در منطقه فعال شده اند و دریاچه اندکی وضعیت بهتری پیدا کرده است؛ مخصوصا در بخش هایی که گودتر است از جمله اطراف پل شهید کلانتری.»
او افزود:« اما این شرایط نمی تواند بدون اقدامات لازم از سوی دولت و مردم، پایدار باشد؛ چرا که دریاچه به دستکم 20 میلیارد مترمکعب آب نیاز دارد؛ در حالی که اکنون 1/1 دهم میلیارد آب در داخل آن وارد شده است و از آنجایی که الان هنوز زمستان است و فصل کشاورزی و مصرف آب نیست. قطعا با گرم شدن هوا و تبخیر آب و نیز مصرف آب کشاورزی، این مصرف چند برابر خواهد شد و دریاچه دوباره خشک می شود.»
اکنون وقت مطالبه گری است
مؤلف برترین گزارش راهبردی ۲۰ ساله وزارت جهادکشاورزی در حوزه مدیریت بیابان در سال 86 گفت:« تمام آن 14 رودخانه دائمی که در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه است اکنون پرآب شده اند و الان زمان مناسب برای مطالبه گری است. با کمی تدبیر و برنامه ریزی می توان طی 4 الی 5 سال، کشاورزی را در آن منطقه کاهش داد و البته خسارت کشاورزان را از محل طرح "هدف مندی یارانه ها" پرداخت کرد. بیاییم 5-4 سال به جای هدردادن یارانه ها، آنرا در راه احیای دریاچه استفاده کنیم.»
مدیرکل اسبق مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد:« حقابه آن کشاورزان را به اضافه حقابه دریاچه باید بدهیم تا در یک فرایند چند ساله، دریاچه جان دوباره بگیرد. باید کشاورزی را محدود کرد و خسارت کشاورزان را از محل "گردشگری طبیعی" آن منطقه داد تا دریاچه دوباره احیا شود. خاموش کردن موتورپمپ ها و بستن چاه های غیرمجاز و چاه های بی شماری که در این چند سال مانند قارچ روییده اند تنها راه ممکن است.»
درویش افزود:« کل آبی که در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه تولید می شود 7 میلیارد مترکعب است که از این مقدار 3و4 دهم حقابه دریاچه، 600 میلیون مترمکعب برای شرب 6 میلیون نفر در 3 استان اطراف دریاچه و 3 میلیارد مترمکعب برای کشاورزی و صنعت مورد نیاز است که باید اختصاص داده شود. بر این اساس تغییر رویکرد مهم است؛ وگرنه این تغییرات مقطعی که در اثر بارندگی شدید رخ می دهد موقتی است و نمی تواند پایدار باشد. باید اقتصادی در دریاچه شکل بگیرد که "آب محور" نباشد تا تاب آوری دریاچه را بالا ببرد. نباید به صادرات سیب زمینی و چغندر افتخار کنیم؛ اگر می خواهیم دریاچه دوباره احیا شود.»
این کنشگر و محقق محیط زیست گفت: « البته پیش از بارندگی ها هم گفته ام که نباید از مرگ دریاچه ارومیه سخن راند؛ زیرا دریاچه هنوز زنده است و دارد نفس می کشد و 7 میلیارد مترمکعب آب قابل استحصال در حوزه آبخیزی که 14 رودخانه دائمی دارد. زمانی می توانیم از مرگ دریاچه ارومیه صحبت کنیم که آن 14 رودخانه به هر دلیلی خشک شده باشند. اما 105 سدی که روی این 14 رودخانه زده شده نمی گذارند آب به این رودخانه برسد عامل خشک شدن آن هستند. از این تعداد سد، 101 سد آن دائر است.»
درویش با تاکید بر اینکه ما هنوز متوجه عمق بحران نیستیم گفت :« 105 سد روی این رودخانه ها ساخته شده و 101 سد آن دائر است و نمایندگان مجلس در ارومیه دارند فشار می آورند که یکی دو تا دیگر از این سدها نیز راه بیفتد. این سدها مجموعه سدهای مخزنی کوچک و بزرگی است که توسط وزارت نیرو و جهادکشاورزی راه افتاده است. البته از این مقدار، 37 سد، سدهای بزرگ مخزنی هستند که عمدتا توسط وزارت نیرو راه افتاده اند. ولی مجموع سدهایی که کم یا زیاد، مسیر رودخانه و نظام آب شناختی این رودخانه های منتهی به دریاچه ارومیه را تغییر می دهند بر اساس استعلامی است که در هنگامی که در "موسسه تحقیقات جنگل ها ومراتع کشور" بودم از وزارت نیرو و وزارت جهادکشاورزی و استانداری های استان های آذربایجان غربی و شرقی و کردستان گرفته بودم.»
نظر شما