هیسترکتومی چیست؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از کلولندکلینیک، هیسترکتومی برداشتن رحم و به احتمال زیاد دهانه رحم است. بسته به دلیل جراحی، هیسترکتومی ممکن است شامل برداشتن اندام ها و بافت های اطراف مانند لوله های فالوپ و تخمدان ها هم باشد.

 رحم محل رشد جنین در دوران بارداری است. پوشش آن خونی است که در طول دوره قاعدگی  از بدن خارج می شود.

 بعد از هیسترکتومی نمی توانید باردار شوید و پریود نمی شوید.

انواع مختلف هیسترکتومی چیست؟

پزشک در مورد نوع هیسترکتومی بسته به شرایط شما صحبت خواهد کرد. با این کار مشخص می شود که آیا لوله های فالوپ و یا تخمدان شما نیاز به برداشتن دارند یا خیر.

•  هیسترکتومی توتال یا کامل: معمول‌ترین نوع هیسترکتومی است که طی آن رحم و دهانه رحم به طور کامل برداشته می‌شود. تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ ممکن است برداشته شوند یا باقی بمانند.
• هیسترکتومی ساب توتال یا جزئی: در این نوع هیسترکتومی فقط بخش بالایی رحم خارج شده و دهانه رحم یا همان سرویکس در جای خود باقی می‌ماند. تخمدان‌ها ممکن است برداشته شوند یا باقی بمانند.
•  هیسترکتومی رادیکال: در هیسترکتومی رادیکال تمام رحم، دهانه رحم، بافت هر دو طرف دهانه رحم و بخش بالایی واژن خارج می‌شوند. این نوع هیسترکتومی اغلب برای درمان انواعی از سرطان‌ها مثل سرطان دهانه رحم انجام می‌شود. لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها ممکن است خارج شوند یا باقی بمانند.
• سالپنگو اوفورکتومی نیز نوعی عمل است که در آن، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ خارج شده و معمولاً همراه با هیسترکتومی انجام می‌شود. این روش می‌تواند یک‌طرفه باشد، که شامل برداشتن یک تخمدان و لوله فالوپ است، یا دوطرفه، به این معنی که جراح هر دو تخمدان و لوله‌های فالوپ را برمی‌دارد.

اگر تخمدان‌ها بعد از هیسترکتومی باقی مانده باشند، شما فوراً وارد یائسگی نمی‌شوید. اگر هر دو تخمدان خارج شده باشند ممکن است فوراً وارد دوره یائسگی شوید

چرا هیسترکتومی انجام می شود؟

پزشکان برای درمان موارد زیر هیسترکتومی انجام می دهند:

• خونریزی غیر طبیعی یا شدید واژینال که با روش های درمانی دیگر کنترل نمی شود.
• درد شدید با قاعدگی که با روش های درمانی دیگر کنترل نمی شود
• لیومیوم یا فیبروم رحم (تومورهای غیر سرطانی).
• افزایش درد لگن مربوط به رحم شما اما با درمان های دیگر کنترل نمی شود.
• افتادگی رحم (رحمی که به دلیل ضعیف شدن عضلات پشتیبان به داخل کانال واژن شما افتاده است) که می تواند منجر به بی اختیاری ادرار یا مشکل در حرکات روده شود.
• سرطان دهانه رحم یا رحم یا ناهنجاری هایی که ممکن است منجر به سرطان برای پیشگیری از سرطان شود.
• شرایط با پوشش داخلی رحم، مانند هیپرپلازی، پولیپ های عود کننده رحم یا آدنومیوز.

چگونه برای هیسترکتومی آماده شوم؟

پزشک برای شما این روش را با جزئیات، از جمله عوارض احتمالی و عوارض جانبی، توضیح می دهد. در مورد هر گونه نگرانی که دارید با آنها صحبت کنید.

 ممکن است از شما خواسته شود که نمونه خون و ادرار ارائه دهید.

در طول هیسترکتومی چه اتفاقی می افتد؟

پزشک  نوع هیسترکتومی مورد نیاز و بهترین روش جراحی برای انجام آن روش را تعیین می کند. لباس بیمارستانی به تن می‌کنید و به مانیتورهایی متصل می‌شوید که ضربان قلب شما را ردیابی می‌کنند. یک لوله داخل وریدی (IV) در رگ بازوی شما قرار داده می شود تا داروها و مایعات را دریافت کنید.

متخصص بیهوشی موارد زیر را انجام می دهد:

بیهوشی عمومی که در آن شما در طول عمل بیدار نخواهید بود. یا بی‌حسی موضعی (که به آن بی‌حسی اپیدورال یا نخاعی نیز گفته می‌شود)، که در آن داروها در نزدیکی اعصاب کمر شما قرار می‌گیرند تا در هنگام بیدار ماندن، درد را کنترل کنند.

انواع هیسترکتومی

چندین روش جراحی مختلف وجود دارد که پزشکان شما ممکن است برای انجام هیسترکتومی استفاده کند:

هیسترکتومی واژینال

رحم شما از طریق یک برش در بالای واژن برداشته می شود. برش خارجی وجود ندارد

بخیه های قابل حل در داخل واژن شما  زده می شود.

بیشتر در موارد افتادگی رحم و سایر شرایط غیر بدخیم (یا غیر سرطانی) استفاده می شود.

کمترین عوارض و سریعترین بهبودی (تا چهار هفته) و روش ارجح در نظر گرفته شده است.

مردم اغلب در همان روز جراحی به خانه می روند.

هیسترکتومی لاپاراسکوپی

یک لاپاراسکوپ (لوله ای نازک با یک دوربین فیلمبرداری در انتهای آن) از طریق یک برش کوچک در ناف در قسمت پایین شکم شما وارد می شود.

ابزارهای جراحی از طریق چندین برش کوچک دیگر وارد می شوند.

رحم شما را می توان در قطعات کوچک از طریق برش های شکم یا از طریق واژن برداشت.

برخی از افراد در همان روز یا بعد از یک شب بستری در بیمارستان به خانه می روند.

بهبودی کامل کوتاه‌تر و کمتر از هیسترکتومی شکمی است.

هیسترکتومی لاپاروسکوپی با کمک رباتیک

جراح شما این عمل را با کمک یک ماشین روباتیک انجام می دهد.

یک لاپاراسکوپ در شکم شما قرار داده می شود تا ناحیه لگن شما قابل مشاهده باشد.

ابزارهای کوچک و نازک جراحی از طریق سه تا پنج برش در اطراف ناف شما وارد بدن می شوند. بازوها و ابزارهای رباتیک توسط جراح کنترل می شوند.

بهبودی مشابه هیسترکتومی لاپاراسکوپی است.

هیسترکتومی شکمی

رحم شما از طریق یک برش شش تا هشت اینچی در شکم شما برداشته می شود.

این برش یا از ناف تا استخوان شرمگاهی ایجاد می‌شود. جراح از بخیه یا منگنه برای بستن برش استفاده می کند.

این روش بیشتر زمانی که با سرطان درگیر شده باشید، زمانی که رحم بزرگ شده است یا زمانی که بیماری به سایر نواحی لگنی گسترش می یابد، استفاده می شود.

به طور کلی نیاز به بستری طولانی تری در بیمارستان (دو یا سه روز) و زمان بهبودی طولانی تری دارد.

عمل هیسترکتومی چقدر طول می کشد؟

انجام هیسترکتومی این روش یک تا سه ساعت طول می کشد. زمان آن ممکن است بسته به اندازه رحم شما و نیاز به از بین بردن جای زخم ناشی از جراحی های قبلی متفاوت باشد، همچنین اگر بافت های دیگر مانند بافت آندومتر و سایر اندام ها همراه با رحم شما برداشته شوند (مانند لوله های فالوپ یا تخمدان ها) ممکن است زمان آن تغییر پیدا کند.

شایع ترین عوارض هیسترکتومی چیست؟

بعد از عمل جراحی ممکن است این موارد را تجربه کنید:

• خونریزی و ترشح از واژن
• یبوست
• مشکلات کوتاه‌مدت در تخلیه مثانه
• شاید احساس افسردگی کنید از اینکه دیگر نمی‌توانید باردار شوید، از سویی دیگر به دلیل علائمی که قبلاً ناراحتتان می‌کردند؛ اما دیگر از بین رفته‌اند احساس بهتری دارید

عوارض جدی‌تر:

• انسداد روده
• پارگی بخیه‌های داخلی
• آسیب مجاری ادراری
• عفوت شدید
• لخته خون
• مشکلات مرتبط با بیهوشی

بعد از ریکاوری همچنان لازم است طی یک روتین برای چکاپ به پزشکتان مراجعه کنید.

اگر تخمدان های شما در زمان هیسترکتومی برداشته شده باشد، ممکن است علائم یائسگی داشته باشید مانند:

• گرگرفتگی
• خشکی واژن
• از دست دادن میل جنسی
• مشکل در خواب

پزشک گزینه های درمانی را برای جلوگیری از عوارض جانبی یائسگی که در بالا ذکر شد، مورد بحث قرار می دهد.

بعد از هیسترکتومی چه اتفاقی می افتد؟

مدت زمانی که بعد از هیسترکتومی در بیمارستان می گذرانید بسته به نوع جراحی که داشته اید متفاوت است.  پزشک می خواهد شما را تحت نظر داشته باشد و مطمئن شود که هیچ نشانه ای از عوارضی مانند لخته شدن خون یا خونریزی وجود ندارد. برای جلوگیری از لخته شدن خون در پاهایتان، در اسرع وقت پس از جراحی راه می روید.

اگر هیسترکتومی شکمی انجام دادید، ممکن است چند روز در بیمارستان بمانید. هیسترکتومی واژینال و لاپاراسکوپی کمتر تهاجمی هستند و معمولاً نیازی به یک شب بستری در بیمارستان ندارند.

پزشک شما دستورالعمل‌های بهبودی، از جمله محدودیت‌های مربوط به فعالیت‌های روزانه‌تان را بررسی می‌کند. مطمئن شوید که در مورد هر گونه نگرانی در مورد بهبودی یا عمل خود با او صحبت کنید.

مزایای انجام هیسترکتومی چیست؟

انجام هیسترکتومی می تواند به شما کمک کند زندگی لذت بخشی داشته باشید، به خصوص اگر درد لگنی مداوم یا خونریزی شدید و نامنظم دارید. اگر در معرض خطر بالاتر سرطان رحم هستید، هیسترکتومی می تواند این خطر را کاهش دهد و به طور بالقوه نجات دهنده باشد.

معایب انجام هیسترکتومی چیست؟

هیسترکتومی یک جراحی بزرگ با بهبودی طولانی است. خطرات و عوارض جانبی دارد و دائمی است.

 بسته به نوع جراحی که انجام می دهید، می توانید یائسه شوید یا علائم یائسگی را تجربه کنید. همچنین بعد از عمل نمی توانید باردار شوید.

چه مدت طول می کشد تا پس از هیسترکتومی بهبودی حاصل شود؟

اکثر افراد پس از هیسترکتومی در حدود چهار تا شش هفته بهبود می یابند. بهبودی شما به نوع هیسترکتومی و نحوه انجام جراحی بستگی دارد. بهبودی پس از هیسترکتومی واژینال و لاپاراسکوپی زمان کمتری نسبت به دوره نقاهت پس از هیسترکتومی شکمی دارد.

باید به تدریج فعالیت خود را افزایش دهید و به احساس خود توجه کنید. اگر چیزی باعث درد شما شد، باید آن را متوقف کنید. با پزشک خود در مورد دستورالعمل های خاص برای طی کردن روند بهبودی در خانه، از جمله داروهایی که باید مصرف کنید، صحبت کنید.

در مورد نقاهت در خانه چه باید بدانم؟

بهبود واژینال و لاپاراسکوپی حدود دو تا چهار هفته طول می کشد. بهبودی پس از هیسترکتومی شکمی ممکن است تا شش هفته طول بکشد. قبل از رفتن به خانه با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که چگونه بهترین مراقبت از خود را می دانید.

دستورالعمل های رایج پس از هیسترکتومی

شما ممکن است خونریزی خفیف واژینال را برای یک تا شش هفته تجربه کنید. برای گرفتن ترشحات فقط از آستر شورت یا نوار بهداشتی سبک استفاده کنید.

اجسام سنگین (بیش از 10 پوند) را برای حداقل چهار تا شش هفته بلند نکنید.

به مدت چهار تا شش هفته یا طبق دستور پزشک، چیزی را در واژن خود قرار ندهید.

تا شش هفته بعد از جراحی رابطه جنسی نداشته باشید.

ممکن است دوش بگیرید. محل برش را با آب و صابون بشویید (بخیه ها نیازی به برداشتن ندارند، زیرا در عرض حدود شش هفته حل می شوند). بانداژ روی برش لازم نیست. اگر از نوارهای جراحی استفاده می شد، باید ظرف یک هفته خود به خود بیفتند. اگر از منگنه ها استفاده شده باشد، باید توسط پزشک برداشته شوند.

شما می توانید حدود دو هفته پس از جراحی شکم، رانندگی کنید. اگر هیسترکتومی واژینال یا لاپاراسکوپی انجام داده اید، ممکن است ظرف چند روز رانندگی را شروع کنید.

بسته به احساسی که دارید، چهار تا شش هفته دیگر می توانید ورزش کنید.

بسته به نوع کاری که انجام می دهید، معمولاً می توانید سه تا شش هفته دیگر به سر کار خود بازگردید.

بعد از هیسترکتومی چه احساسی خواهم داشت؟

از نظر فیزیکی: پس از هیسترکتومی، قاعدگی شما متوقف می شود. گاهی اوقات، ممکن است احساس نفخ کرده و علائم مشابه قاعدگی داشته باشید. داشتن خونریزی خفیف واژینال یا ترشحات قهوه ای تیره برای حدود چهار تا شش هفته پس از جراحی طبیعی است.

ممکن است حدود چهار هفته در محل برش احساس ناراحتی کنید و هر گونه قرمزی، کبودی یا تورم در عرض چهار تا شش هفته از بین خواهد رفت. احساس سوزش یا خارش در اطراف محل برش طبیعی است. همچنین ممکن است احساس بی حسی در اطراف برش و پایین پای خود داشته باشید که طبیعی است و در صورت وجود، معمولاً حدود دو ماه طول می کشد.

وجود جای زخم، چه داخلی و چه خارجی، طبیعی است. جراحی های لاپاراسکوپی در مقایسه با هیسترکتومی شکمی باعث ایجاد اسکارهای کوچکتر و کمتر قابل مشاهده می شود.

اگر تخمدان شما باقی بماند، نباید اثرات مرتبط با هورمون را تجربه کنید. اگر تخمدان های شما قبل از یائسگی همراه با رحم شما برداشته شده باشد، ممکن است علائمی را که اغلب با یائسگی رخ می دهد، مانند گرگرفتگی، تجربه کنید. پزشک شما ممکن است برای تسکین علائم یائسگی، درمان جایگزین هورمونی را تجویز کند.

افرادی که تحت هیسترکتومی ساب توتال قرار می گیرند ممکن است تا یک سال بعد از عمل پریود سبکی داشته باشند. این به این دلیل اتفاق می افتد که مقادیر کمی از پوشش آندومتر می تواند در دهانه رحم باقی بماند و باعث پریودهای سبک شود.

از نظر احساسی: واکنش های احساسی به هیسترکتومی متفاوت است و می تواند به میزان آمادگی شما برای جراحی، دلیل انجام آن و اینکه آیا مشکل درمان شده است، بستگی دارد.

برخی ممکن است احساس از دست دادن کنند، اما این واکنش های عاطفی معمولا موقتی هستند. برخی دیگر ممکن است متوجه شوند که هیسترکتومی سلامت و رفاه آنها را بهبود می بخشد و حتی ممکن است یک عمل نجات دهنده باشد. لطفاً نگرانی های عاطفی خود را با پزشک در میان بگذارید.

آیا نفخ بعد از هیسترکتومیکاهش پیدا می کند؟

این بسیار طبیعی است که بعد از هیسترکتومی دچار نفخ یا احساس گاز گرفتگی شوید. ممکن است چند هفته طول بکشد تا پف و تورم شکم شما کاهش یابد. با پزشک خود در مورد راه هایی برای کاهش ناراحتی صحبت کنید. انجام برخی تمرینات، استفاده از کمپرس گرم یا تغییر رژیم غذایی ممکن است به شما کمک کند.

آیا بعد از هیسترکتومی یائسه خواهم شد؟

این بستگی به این دارد که آیا تخمدان شما برداشته شده است یا خیر. اگر تخمدان های شما پس از هیسترکتومی باقی بماند، بلافاصله وارد یائسگی نخواهید شد. اگر هر دو تخمدان شما در طول هیسترکتومی برداشته شوند، ممکن است بلافاصله وارد یائسگی شوید.

اگر هیسترکتومی انجام داده باشم، آیا باز هم نیاز به تست پاپ دارم؟

به طور کلی، نه، و به خصوص اگر در خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارید. اگر به دلیل سرطان هیسترکتومی انجام داده اید، باید آزمایش پاپ را ادامه دهید.

در صورت انجام هیسترکتومی چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر موارد زیر را دارید با پزشک خود تماس بگیرید:

• خونریزی واژینال به رنگ قرمز روشن
• تب بیش از 100 درجه فارنهایت (37.77 درجه سانتیگراد)
• حالت تهوع یا استفراغ شدید 
• مشکل در ادرار کردن، احساس سوزش هنگام ادرار کردن یا تکرر ادرار 
• افزایش درد
• افزایش قرمزی، تورم یا ترشح از محل برش

آیا هیسترکتومی بر زندگی جنسی من تأثیر می گذارد؟

عملکرد جنسی شما معمولاً تحت تأثیر هیسترکتومی قرار نمی گیرد. اگر تخمدان های شما همراه با رحم شما برداشته شود، این وضعیت می تواند علائم یائسگی را شروع کند. علائمی مانند کاهش میل جنسی و خشکی واژن ممکن است داشته باشید. استفاده از روان کننده های مبتنی بر آب می تواند به  رفع خشکی کمک کند.

آیا بعد از هیسترکتومی همچنان می توانید به ارگاسم برسید؟

بله، پس از هیسترکتومی همچنان می توانید ارگاسم داشته باشید و انزال را تجربه کنید. این به این دلیل است که اندام های خارجی واژن و اعصاب لگنی که دستگاه تناسلی تحتانی را تامین می کنند، پس از یک هیسترکتومی ساده هنوز دست نخورده هستند.

آیا بعد از هیسترکتومی رابطه جنسی با همسرم متفاوت می شود؟

نه، مطالعات نشان می دهد که لذت جنسی بعد از هیسترکتومی تغییر نمی کند. اگر تخمدان های شما برداشته شده و خشکی واژن دارید، استفاده از روان کننده می تواند کمک کننده باشد. در موارد نادر و زمانی که هیسترکتومی برای سرطان یا پرولاپس انجام می شود، شکل کانال واژن شما پس از هیسترکتومی تغییر می کند که می تواند منجر به درد، به ویژه در هنگام دخول شود.

چه چیزی فضای خالی بعد از هیسترکتومی را پر می کند؟

پس از انجام هیسترکتومی، سایر اندام های شما حرکت می کنند تا فضا را پر کنند. روده های کوچک و بزرگ شما عمدتاً فضایی را که رحم شما اشغال کرده بود پر می کند.

آیا جایگزین‌هایی برای هیسترکتومی وجود دارد؟

تیم پزشکی شما بهترین روش درمان را بر اساس علائم و عارضه‌ای که دارید در نظر می‌گیرد. زمانی که هیسترکتومی الزام پزشکی نداشته نباشد ممکن است جایگزین‌هایی توصیه شود:

• صبرکردن و پیگیری‌کردن تا معلوم شود عارضه بهتر می‌شود یا نه
• مصرف داروهایی مثل قرص ضدبارداری برای کنترل پریودهای دردناک یا خونریزی‌های غیرعادی
• سوزاندن دیواره داخلی رحم برای خونریزی‌های سنگین
• به‌کاربردن روش‌هایی برای کوچک‌کردن فیبروم‌ها یا عمل جراحی برای برداشتن فیبروم‌های رحم
• انجام ورزش‌هایی که عضلات لگن و رحم را تقویت می‌کنند برای رفع افتادگی رحم
• استفاده از پساری برای بالا نگه‌داشتن رحم
• عمل جراحی برای درمان اندومتریوز یا خونریزی واژینال که شامل برداشتن تمام رحم نمی‌شود.