به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد،«موسسه کاهش آسیب سیمای سبز رهایی»، «جمعیت خیریه تولد دوباره»، «جمعیت خیریه طلوع بینشانها» و «انجمن پایان کارتنخوابی»، چهار موسسه غیردولتی و متکی به کمکهای مردم هستند که طی دو دهه اخیر، به عنوان حامیان کارتنخوابهای شهر تهران، علاوه بر توزیع مستمر غذا در ایام سال، خدمات دایمی برای کاهش آسیب اعتیاد، کمک به ترک داوطلبانه معتادان بیخانمان، درمان بیماریهای جسمی کارتنخوابها، اسکان موقت و دایم برای بیخانمانهای طرد شده ارایه میدهند.
نیمه دوم هر سال و به دنبال کاهش دمای شب از اواسط پاییز، فعالیت این موسسات در شهر تهران و شهرستانهای اطراف پایتخت بیشتر میشود و رصد دقیقتری برای نیازهای اضطراری معتادان بیخانمان دارند، چون معتادان خیابانخواب، به دلیل شرایط زیستی خاص و محرومیت از هرگونه امکانات رفاهی و بهداشتی و غذایی در زیست خیابانی، در مقایسه با فرد معتاد ساکن در خانه و بهرهمند از غذا و امکانات رفاهی حتی در سطح حداقل، بسیار آسیبپذیرتر هستند؛ معتاد بیخانمان، معمولا اعتیاد شدیدتر و مصرف بالاتری دارد و مصرف مواد از نوع مخدرهای سنگین، مصرف مقدار بیشتر مواد از نوع مخدرهای سنگین، گرایش به الگوی مصرف پرخطر؛ مصرف ترکیبی مخدر و روانگردان و گرایش به تزریق مواد به عنوان پرخطرترین اما اقتصادیترین روش مصرف، بلاهای بیخانمانی و خیابانخوابی است.
سوءتغذیه شدید معتادان بیخانمان به دلیل اولویت تهیه مواد به باقی خواسته و نیازهای انسانیشان، آنها را در سرمای هوا؛ حتی در هوای نه چندان سرد اواسط پاییز، آسیبپذیرتر میکند، چون هیچ ذخیره انرژی مفیدی در بدن ندارند و اگر هر دو یا سه روز یکبار، بخواهند از استیصال گرسنگی نجات پیدا کنند، قطعا سراغ مواد غذایی مفید و کمحجم و گران نمیروند بلکه اولین و ارزانترین انتخاب، نان خواهد بود که برای یک فرد مبتلای سوءتغذیه، خاصیتی جز سیری لحظهای ندارد.
زندگی پنهان معتادان بیخانمان در کنج خرابهها و بیابان و بیغولههای کثیف، آنها را در معرض ابتلا به بیماریهای عفونی قرار میدهد و به دلیل سوءتغذیه مزمن، توان دفاعی بدن هم به شدت کاهش مییابد تا عاقبت، با مرگ زودرس به دلیل تحلیل قوای جسمانی، به دلیل گرسنگی مزمن، به دلیل رسوب ناخالصیهای کشنده مواد مصرفی و به دلیل نشست عفونت و آلودگی در وجود فرتوتشان، از دام این دنیا خلاص شوند. دلیل تکاپوی مستمر انجمنهای غیردولتی حامی کارتنخوابها در ایام سرد سال، جز این نیست که این انسانهای مطرود را از لبه دره مرگ دور کنند حتی اگر دراین نحو زنده ماندن عزتی نباشد.
پتو، مواد غذایی، وسایل گرمایشی نیاز داریم
حبیب بهرامی؛ مدیرعامل «موسسه کاهش آسیب سیمای سبز رهایی» از دو هفته قبل تا حالا که باران و برف بر سر پایتخت میبارد و دمای شبانه، روی مرز صفر و گاهی منفی صفر است، هر شب با تیم سیار و اقلام امدادی و غذای گرم، سراغ کارتنخوابهای شمال غرب و غرب تهران رفته و به «اعتماد» میگوید که تا شبهای نزدیک به نوروز و تا زمانی که دمای هوای پایتخت، به بالای صفر و در حد تحمل یک بیخانمان برسد کمکرسانی شبانه ادامه خواهد داشت.
«نیمه دوم سال فعالیت ما بیشتر میشود، چون شرایط زندگی خیابانی و تحمل بیسرپناهی برای معتادان بیخانمان سختتر میشود. میدانم که در این هوای سرد، همه موسسات و انجمنهای کاهش آسیب اعتیاد مشغول کمکرسانی به کارتنخوابها هستند. تمام آنچه ما به معتادان بیخانمان میرسانیم؛ چه غذای گرم یا پوشاک یا اقلام امدادی، همگی از کمکهای مردمی تهیه میشود و ما از مردم و تمام افراد نیکوکار ممنونیم. تا امروز که به نیمه بهمن رسیدهایم، دولت یک ریال به موسسات کاهش آسیب اعتیاد کمک نکرده و اگر مردم نبودند، معلوم نبود چطور میتوانستیم معتادان بیسرپناه را در این شبهای سرد حفظ و حمایت کنیم.
اتفاقاتی که در این ماهها و سالها شاهد بودیم به ما نشان داد که برای حمایت از معتادان بیخانمان و آسیبدیده، به هیچوجه نمیتوانیم به دولت تکیه کنیم. معتاد بیخانمان، یک انسان است و اگر دچار بیماری اعتیاد شده باید سبب آن را در تصمیمهای دولتها پیدا کنیم . امروز و در این هوای سرد، بسیاری از بیخانمانها جرات مراجعه به گرمخانهها و سرپناههای شبانه و حتی مراکز کاهش آسیب اعتیاد ندارند، چون از دستگیر شدن میترسند.
ما شاهد بودهایم که ماموران انتظامی برای دستگیر کردن معتادان خیابانی، به مراکز کاهش آسیب اعتیاد آمدهاند که البته یک اقدام غیرقانونی است، چون این مراکز، ذیل ماده 15 قانون مبارزه با مواد مخدر و در چارچوب درمان داوطلبانه فعالیت میکنند. تا زمانی که نگرش عوامل انتظامی به مساله مقابله با اعتیاد، دستگیری و انتقال به اردوگاههای درمان اجباری و بیاعتقادی به فعالیت مراکز کاهش آسیب اعتیاد و درمان داوطلبانه است، شاهد شدت گرفتن اعتیاد در معتادان خیابانی خواهیم بود چنانکه در این شبها هم شاهد بودیم علاوه بر اینکه شدت اعتیاد معتادان خیابانی بیشتر شده، تمام دستگیر شدهها و منتقل شدهها به اردوگاههای درمان اجباری، بعد از ترخیص دوباره به خیابان و به اعتیاد بازگشتهاند و اصلا قانون اعتیاد همین است که اگر یک فرد معتاد ترک کرد و گرفتار عود دوباره شد، اینبار مصرف بیشتر و مصرف پرخطرتری خواهد داشت.»
بهرامی میگوید هر شب به همراه یارانی از موسسه، حدود 500 ظرف غذای گرم به محلهای تجمع و بیتوته معتادان بیخانمان در مناطق شمالی، غرب و شمال غرب تهران میبرند، اما با این کاهش دما و سرمایی که به نظر میرسد تا نیمههای اسفند هم ادامه داشته باشد، ادامه کمکرسانی شبانه و مستمر با این حجم بالا، دشوار خواهد بود.
«در این دو هفته، مردمی گمنام، بستههای نان و غذای پخته شده و مواد غذایی خشک به نگهبان موسسه تحویل دادند و گفتند اینها برای کارتنخوابهاست. در این شبهای خیلی سرد که به پاتوقها و مکانهای تجمع و سرپناه کارتنخوابها رفتیم، بارها شاهد بودم که مردمی با ماشین شخصی و بدون آنکه به نهاد و مرکز و موسسهای وصل باشند، چند ظرف غذا آماده کردهاند و برای معتادان بیسرپناه آوردهاند. ما دست این مردم را میبوسیم که با این مشکلات اقتصادی، باز هم به فکر آدمهای طرد شده و بیخانمان هستند. این رفتار مردم، چیزی جز عشق نیست.»
اکبر رجبی؛ مدیرعامل جمعیت خیریه طلوع بینشانها، میگوید که از دو هفته قبل که بارش برف و سرمای زیر صفر تهران شروع شد تا امروز، دوستانش به توزیع غذا و پتو و هیزم بین کارتنخوابهای جنوب تهران مشغولند و البته به دنبال اقدامات پلیس برای پاکسازی ظاهری چهره شهر از وجود معتادان بیخانمان، کارتنخوابها ناچار به بیابانهای جنوب پایتخت رفتهاند؛ فضاهایی که هیچ دسترسی به امکانات درمانی و غذایی و رفاهی ندارند و به دلیل وسعت منطقه در محدودههای بزرگراهی، وزش باد سرد و سرمای هوا در این مناطق حتی از شمال شهر هم بیشتر است.
رجبی میگوید علاوه بر اینکه کمکرسانی شبانه به بیخانمانهای رانده شده به بیابانهای جنوب تهران را تا هفته آینده ادامه میدهند، حجمی از وسایل امدادی هم برای زلزلهزدگان خوی آماده کردهاند و از مردم میخواهد که برای مردم زلزله زده، پتو، وسایل گرمایشی و مواد غذایی خشک بفرستند. «دیروز یک نیسان پر از پتو و گرمکننده برقی به خوی فرستادیم و حالا هم حجم کمکهایی که جمع شده به اندازه یک کامیون است، اما حتما نیاز مردم خوی بیشتر از اینهاست.»
علی حیدری؛ مدیرعامل انجمن «پایان کارتنخوابی» هم میگوید که روز چهارشنبه با سه نفر از اعضای انجمن راهی منطقه زلزلهزده خوی میشوند.
«از طریق کمکهای مردمی، گرمکننده برقی و کاور پلاستیکی برای پوشش چادرهای امدادی، پتو و چادر امدادی و مواد غذایی خشک مثل برنج و حبوبات و روغن جمع کردهایم و به منطقه زلزلهزده میبریم و احتمالا در منطقه میمانیم. باقی دوستان و اعضای انجمن هم در تهران و مشهد و اصفهان و رشت و همدان و کرمانشاه، به کارتنخوابها کمک میرسانند.»
حیدری، کمکرسانی شبانهروزی به معتادان بیخانمان تهران را از دو هفته قبل شروع کرده و در این دو هفته، یاران «پایان کارتنخوابی» هم به کودک بیخانمان غذا و پتو دادهاند، هم به زن بیخانمان غذا و پتو دادهاند، هم به مرد بیخانمان غذا و پتو دادهاند. «در این دو هفته، هر شب حدود 300 ظرف غذا برای کارتنخوابها بردیم. فقط در منطقه 12 تهران گشتیم. هر شب آنچه دیدم بدتر از شب قبل بود. شرایط اقتصادی کارتنخوابها بهطور مشخص بدتر و بدتر شده. هیچ چیزی برای خوردن ندارند . فقط و فقط دود میکنند و دود میکنند . معلوم نیست چطور و چه تعدادی در این شرایط زنده خواهند ماند.»
نظر شما