به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، مقاومت آنتی‌بیوتیکی زمانی رخ می‌دهد که میکروبی مانند باکتری یا قارچ، این توانایی را پیدا کند که داروهای ساخته شده برای نابودی خود را شکست داده و دیگر به این داروها پاسخ ندهد. هنگامی که آنتی‌بیوتیک‌ها باکتری‌های ایجادکننده بیماری‌ها را می‌کشند، همزمان گروهی از باکتری‌های مفید موجود در بدن را نیز که از ابتلا به بیماری جلوگیری می‌کنند، از پای درمی‌آورند و بنابراین باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک رشد کرده و جایگزین می‌شوند.
اگر آنتی‌بیوتیک‌ها تاثیر خود را از دست دهند، انسان نیز توانایی درمان عفونت‌ها، از قبیل عفونت‌هایی را که منجر به عفونت خون می‌شوند، از دست می‌دهد. هنگامی که باکتری‌ها مقاوم می‌شوند، آنتی‌بیوتیک‌ها قادر به مبارزه با آنها نبوده و تعداد باکتری‌ها افزایش می‌یابد. درمان برخی باکتری‌های مقاوم سخت‌تر بوده و می‌توانند به دیگر افراد نیز انتقال یابند.
عوارض جانبی استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها
هر زمان که از آنتی‌بیوتیک استفاده کنیم، می‌توانند عارضه جانبی و ناخواسته ایجاد کنند. هرچند آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند نجات‌دهنده زندگی باشند، اما هنگامی نیاز به مصرف آنها وجود دارد که فواید مصرف بر عوارض ناخواسته جانبی غلبه داشته باشد. بر این اساس هنگامی‌که شما نیاز به آنتی بیوتیک ندارید، نباید از آن استفاده کرد. زیرا می‌تواند سبب بروز عوارض شود.
عوارض جانبی شایع آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند شامل بروز دانه‌های قرمز روی پوست، گیجی و سرگیجه، تهوع، اسهال و عفونت‌های قارچی باشد. بروز اسهال پس از مصرف آنتی‌بیوتیک عارضه جانبی جدی‌تری است و باید فورا به پزشک مراجعه شود، زیرا می‌تواند ناشی از عفونت با باکتری کلستریدیوم دیفیسیل باشد که منجر به تخریب گسترده بافت روده بزرگ و مرگ شود. علاوه بر آن احتمال بروز واکنش‌های حساسیتی بسیار شدید نیز در افراد وجود دارد.
در صورت تجربه هر یک از عوارض مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، مراجعه به پزشک معالج یا کارکنان ارائه‌کننده خدمات سلامت ضروری است.
۷ واقعیت مهم در خصوص آنتی‌بیوتیک‌ها
- آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند زندگی را نجات دهند، اما همیشه موثر نیستند.
- هنگامی بیمار به آنتی‌بیوتیک نیاز دارد که مزایای آن بیشتر از خطرات عوارض جانبی یا ایجاد مقاومت میکروبی است.
- آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان عفونت‌های ویروسی، از جمله سرماخوردگی، برونشیت و انواع پنومونی (سینه‌پهلوی ویروسی)، آنفلوانزا و کووید ۱۹ تاثیری ندارند. حتی اگر مخاط غلیظ، زرد یا سبز باشد.
- آنتی‌بیوتیک‌ها فقط برای درمان عفونت‌های ناشی از باکتری‌ها لازم هستند، اما حتی برخی از عفونت‌های باکتریایی، از جمله بسیاری از عفونت‌های سینوس و برخی عفونت‌های گوش نیز بدون آنتی‌بیوتیک‌ها بهبود می‌یابند.
- در صورت ابتلا به ویروس، آنتی‌بیوتیک‌ها حال بیمار را بهتر نمی‌کنند؛ ویروس‌های تنفسی معمولا در مدت یک یا دو هفته بدون درمان از بین می‌روند و باید از متخصص مراقبت‌های بهداشتی در مورد بهترین راه برای گذراندن راحت‌تر دوره‌ای که بدن با ویروس مبارزه می‌کند، راهنمایی گرفت.
- بیمار در صورت نیاز به استفاده از آنتی‌بیوتیک طبق تجویز پزشک، باید آنها را دقیقا طبق دستور مصرف کرده و در صورت وجود هرگونه سوال در مورد این داروها یا عوارض جانبی آنها، با پزشک خود مشورت کند.
- آنتی‌بیوتیک‌ها ابزارهای مهمی برای درمان شرایط تهدیدکننده زندگی مانند ذات‌الریه و عفونت خون هستند.
نکاتی برای پیشگیری از عفونت آنتی‌بیوتیکی
- از درمان خودسرانه با آنتی‌بیوتیک خودداری کرده و هرگز آنتی‌بیوتیک‌ها را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.
- استفاده نامناسب از آنتی‌بیوتیک‌ها خسارت‌های زیادی به بار می‌آورد.
- در مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها احتیاط کرده و بگذارید آنتی‌بیوتیک‌ها همچنان اثربخش باشند.
- برای مصرف آنتی‌بیوتیک همواره از راهنمایی یک پزشک کمک بگیرید.
- مصرف صحیح و به‌جای آنتی‌بیوتیک‌ها، یک مسئولیت همگانی است و همه در این مسئولیت سهیم هستیم.
- وقتی که به‌طور مکرر و نابه‌جا از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنیم، سبب افزایش مقاومت در باکتری‌ها می‌شویم که یکی از بزرگترین عوامل تهدیدکننده سلامت در جهان است.
- آنتی‌بیوتیک‌های باقی‌مانده در منزل را در اختیار دیگر اعضای خانواده قرار ندهید.
- مصرف بیشتر آنتی‌بیوتیک، به‌معنی خسارت بزرگتر است.
- با مصرف کمتر آنتی‌بیوتیک‌ها و خودداری از مصرف خودسرانه این داروها، به اثربخشی بیشتر آنها کمک کنیم.
- شست‌وشوی دست، خط مقدم دفاعی علیه گسترش باکتری‌ها است.
- با شست‌وشوی منظم دست‌ها با آب و صابون، پوشاندن دهان در موقع سرفه‌کردن و ماندن در خانه هنگام بیماری، می‌توان از گسترش عفونت‌ها جلوگیری کرد و سالم ماند و دیگران را سالم نگه داشت.
- در صورت تداوم و گسترش مقاومت میکروب‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها، اجتماع با خطر فزاینده شیوع عفونت‌هایی روبه‌رو می‌شود که درمانی برای آنها وجود ندارد.
- آنتی‌بیوتیک‌ها قادر به درمان همه انواع بیماری‌ها و عفونت‌ها، درمان سرماخوردگی، سردرد یا آنفلوانزا نیستند.
- تک‌تک افراد باید نقش خود را در کمک به کاهش مقاومت آنتی‌بیوتیکی ایفا کنند.
- رعایت بهداشت دست و دیگر راه‌های پیشگیری از عفونت برای هر بیمار مهم و ضروری است.
- آنتی‌بیوتیک‌ها مسکن نیستند و برای درمان گلودرد، سردرد یا احساس ضعف، نباید از آنتی‌بیوتیک استفاده کرد.
- آلودگی و ابتلا به عوامل بیماری‌زای مقاوم در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها منجر به اقامت طولانی‌تر در بیمارستان، تحمیل هزینه‌های سنگین‌تر درمان و در برخی موارد، مرگ می‌شود.
- آنتی‌بیوتیک‌ها در حال از دست‌دادن اثربخشی خود هستند؛ بگذاریم با مصرف محتاطانه آنتی‌بیوتیک‌های موجود، اثربخشی آنها به‌مدت طولانی‌تری حفظ شود.
- همواره خانواده خود را واکسینه کرده و تزریق واکسن کرونا (در صورت رسیدن موعد آن) و واکسن سالیانه آنفلوانزا را فراموش نکنید.
- با اقدام و پیشگیری مناسب امروز، از آینده خود محافظت کنید.
- اگر جلوی استفاده نامناسب از آنتی‌بیوتیک‌ها را نگیریم، به مقاومت میکروب‌ها در برابر آنها دامن زده‌ایم که یکی از بزرگترین تهدیدها علیه بهداشت و سلامت جهانی است.
- آنتی‌بیوتیک‌ها را فقط بر اساس تجویز پزشک مصرف کنید؛ چراکه هنگامی که به مصرف آنها نیازی نیست، نه‌تنها کمکی نمی‌کنند، بلکه عوارض جانبی آنها می‌تواند باعث آسیب شود.
- استفاده غلط و نابه‌جا از آنتی‌بیوتیک‌ها را متوقف کنید؛ چراکه عامل مقاوم‌شدن میکروب‌ها در مقابل درمان، به‌عنوان یکی از بزرگترین مخاطرات سلامتی امروز در سراسر جهان است.
بنابر اعلام معاونت بهداشت وزارت بهداشت، اگر امروز سراغ حل مشکل مقاومت میکروب‌ها در مقابل آنتی‌بیوتیک‌ها نرویم، باید منتظر وقوع مرگ سالیانه ۱۰ میلیون نفر در سراسر جهان و تحمیل هزینه‌ای بالغ بر ۱۰ تریلیون دلار برای درمان این بیماران در سال ۲۰۵۰ میلادی در سراسر جهان باشیم.
نظر شما