سلامت نیوز: سرطان معده زمانی شروع می‌شود که تومورها در پوشش داخلی معده رشد کنند. معمولا افراد بالای 65 سال را مبتلا می‌کند و تشخیص زودهنگام آن دشوار است. سیگار کشیدن، عفونت های معده و خوردن مقدار زیاد غذاهای نمکی یا دودی می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. این راهنما به شما کمک می‌کند تا در مورد علائم، علل و میزان بقای سرطان معده بیشتر بدانید.

سرطان معده چیست؟
سرطان معده در غشای مخاطی، داخلی‌ترین لایه از پنج لایه بافت دیواره معده، شروع می‌شود. همانطور که رشد می‌کند، به چهار لایه دیگر گسترش می‌یابد: زیر مخاط، ماهیچه، زیر سروز و سروز. درمان سرطان معده به میزان گسترش سرطان بستگی دارد. رژیم مناسب ممکن است کیفیت زندگی را بهبود بخشد و طول عمر را افزایش دهد.

علائم سرطان معده

افراد معمولا متوجه اولین علائم سرطان معده نمی‌شوند؛ زیرا شبیه علائم سایر مشکلات سلامتی هستند. علائم این سرطان در مردان و زنان یکسان است، اگرچه مردان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. اولین علائم هشداردهنده معمولا مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، کاهش اشتها و ناراحتی شکمی است که چند روز طول می‌کشد.

علائم اولیه سرطان معده عبارتند از:

•    رفلاکس اسید و سوزش سر دل
•    احساس نفخ بعد از غذا خوردن
•    از دست دادن اشتها
•    حالت تهوع
•    ناراحتی معده و سوء هاضمه
علائم سرطان معده پیشرفته تر عبارتند از:
•    خون در مدفوع
•    مشکل در بلع
•    مایع در شکم (آسیت)
•    دل درد
•    کاهش وزن ناگهانی و غیرمنتظره
•    استفراغ
•    زردی چشم و پوست (یرقان)

علل و عوامل خطر سرطان معده

رشد غیر طبیعی سلول در پوشش معده باعث رشد سرطان معده می‌شود. اما هر فرد دارای عوامل خطر متفاوتی است که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. مهم‌ترین عامل خطر برای ابتلا به سرطان معده، داشتن عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) است. عفونت های طولانی مدت می توانند باعث تغییرات پیش سرطانی در پوشش معده شوند.

برخی از عوامل مانند سن و جنس را نمی‌توان کنترل کرد. سایر موارد مانند سبک زندگی و رژیم غذایی را می‌توان کنترل کرد.

عواملی که ممکن است خطر سرطان معده را افزایش دهند عبارتند از:

•    جنسیت : مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سرطان معده هستند.

•    سن : خطر ابتلا به این سرطان با افزایش سن افزایش می‌یابد و اکثر افراد مبتلا به این سرطان در سن 60 سالگی یا بالاتر هستند.

•    قومیت : ساکنان جزایر آسیایی/اقیانوس آرام، آمریکایی های اسپانیایی تبار، بومیان آمریکایی و آمریکایی های آفریقایی تبار بیشتر از سفیدپوستان غیر اسپانیایی به سرطان مبتلا می‌شوند.

•    وزن:  چاق بودن یا اضافه وزن احتمال سرطان معده فوقانی را افزایش می‌دهد.

•    رژیم غذایی: مصرف زیاد گوشت‌های دودی، نمکی یا فرآوری شده خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد.

•    سیگار کشیدن: سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان معده را دو برابر می کند.

•    الکل: نوشیدن مشروبات الکلی خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می‌دهد، به خصوص در افرادی که سه یا بیشتر در روز نوشیدنی می‌نوشند.

•    جراحی قبلی معده: افرادی که بخشی از معده خود را برداشته‌اند ممکن است سال‌ها پس از جراحی به سرطان معده مبتلا شوند.

•    کم خونی خطرناک (آنمی پرنیشیوز): کم خونی خطرناک، وضعیتی که بر توانایی بدن در ساخت گلبول های قرمز جدید تأثیر می‌گذارد، ممکن است خطر سرطان معده را افزایش دهد.

•    سابقه خانوادگی: افرادی که خواهر و برادر، والدین یا فرزندانی دارند که سرطان معده داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

•    گروه خونی: افراد دارای گروه خونی A بیشتر در معرض ابتلا به سرطان معده هستند.

•    قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی:  مواجهه با مواد شیمیایی در صنایع زغال سنگ، فلز و لاستیک ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.

•    عفونت با ویروس اپشتین بار (EBV) - EBV باعث مونونوکلئوز عفونی (مونو) می‌شود و در 5 تا 10 درصد افراد مبتلا به سرطان معده دیده می‌شود.

تشخیص سرطان معده
پزشکان برای تشخیص سرطان معده و بررسی میزان گسترش آن از انواع آزمایشات استفاده می کنند. میزان گسترش سرطان یا مرحله آن به تعیین گزینه های درمانی و میزان بقا کمک می کند. آزمایشات سرطان معده شامل معاینه فیزیکی، آزمایش خون و نمونه برداری از بافت یا مایع است.

بیوپسی
در طول بیوپسی، پزشکان مقدار کمی از بافت را برای پاتولوژیست بر‌می‌دارند تا آن را زیر میکروسکوپ بررسی کند. این تنها راه قطعی برای تشخیص سرطان است. یک آسیب شناس برای تشخیص بیماری به دنبال سلول‌های غیر طبیعی در نمونه بافت معده می‌گردد.

آندوسکوپی
در طول آندوسکوپی، پزشکان یک لوله نازک و روشن به نام آندوسکوپ را از دهان وارد می‌کنند تا معده و روده را بررسی کنند. در طول معاینه، بیمار تحت آرام‌بخشی خفیف قرار می‌گیرد.

در طول آندوسکوپی، پزشک می‌تواند علائم سرطان را بررسی کند و نمونه بافتی را برای ارسال به آزمایشگاه بگیرد.

تست‌های تصویربرداری
آزمایش‌های تصویربرداری از تشعشع، امواج رادیویی یا میدان‌های مغناطیسی برای ایجاد تصاویری از معده و اندام‌های داخلی برای تشخیص سرطان و مشاهده میزان گسترش آن استفاده می‌کنند.

تست های تصویربرداری رایج برای سرطان معده عبارتند از:

•    گرافی ساده : گرافی اشعه ایکس راهی برای ایجاد تصویری از ساختارهای داخل بدن با استفاده از مقدار کمی تابش است.

•    بلع باریم : بیماران مایع باریم را می بلعند که باعث می شود بافت‌ها، اندام‌ها و ناهنجاری‌ها در عکس رادیوگرافی راحت تر دیده شوند.

•    سی تی اسکن (CT) : سی تی اسکن از تابش برای ایجاد تصاویر دقیق و سه بعدی از تومورها یا ناهنجاری‌ها استفاده می‌کند. سی تی اسکن می‌تواند اندازه تومور را اندازه‌گیری کند. پزشکان ممکن است یک رنگ کنتراست خاص را به صورت داخل وریدی یا خوراکی تجویز کنند. این رنگ باعث می شود تا تومورها راحت‌تر دیده شوند.

•    ام آر آی  (MRI) : به جای پرتو، MRI از میدان‌های مغناطیسی برای تهیه تصاویر دقیق از بدن و اندازه‌گیری اندازه تومور استفاده می‌کند. تزریق رنگ ماده حاجب می‌تواند به پزشکان در دیدن جزئیات بیشتر کمک کند.

لاپاراسکوپی
پزشکان از لاپاراسکوپی استفاده می‌کنند تا بفهمند آیا سرطان به پوشش حفره شکمی یا کبد گسترش یافته است یا خیر. در طی این جراحی کم تهاجمی، پزشک یک لوله نازک، منعطف و نورانی به نام لاپاراسکوپ را وارد حفره شکمی می‌کند تا تومورها را جستجو کند. لاپاروسکوپی در یافتن سرطانی که به این نواحی گسترش یافته است، از تصویربرداری مؤثرتر است.

طول عمر در سرطان معده
پیش ‌آگهی سرطان معده به معنای تخمینی از احتمال زنده ماندن یک فرد و میزان موفقیت درمان است. عوامل زیادی در تخمین پیش آگهی نقش دارند. این موارد شامل نوع سرطان، مرحله سرطان، سن فرد و سلامت عمومی است.

طول عمر بیماران سرطان معده را با «نرخ بقا» توضیح می‌دهند. محققان از نرخ بقای پنج ساله برای تعیین پیش‌آگهی استفاده می‌کنند. این داده‌ها افراد مبتلا به همان نوع و مرحله سرطان را با جمعیت عمومی مقایسه می کند تا ببیند چقدر احتمال دارد که یک فرد پنج سال پس از تشخیص سرطان معده زنده بماند.

نرخ بقای پنج ساله سرطان معده عبارتند از:

•    میزان بقای کلی: 32 درصد
•    تومور در خارج از معده منتشر نشده است (محلی): 70 درصد
•    تومورها به غدد لنفاوی مجاور یا ساختارهای خارج از معده (منطقه ای) گسترش یافته اند: 32 درصد
•    تومورها به اندام‌ها و قسمت‌های دور بدن گسترش یافته‌اند: 6 درصد

سخن آخر
در حالی که افراد نمی‌توانند همه عوامل خطر سرطان معده را کنترل کنند، می‌توانند تغییرات خاصی در سبک زندگی ایجاد کنند که ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد.

شکی نیست که داده‌ها از رژیم غذایی غنی از سبزیجات تازه، حداقل گوشت، به ویژه گوشت فرآوری شده پشتیبانی می‌کند. اجتناب از این غذاهای سمی نه تنها خطر ابتلا به سرطان را در فرد کاهش می‌دهد، بلکه علائم گوارشی ناشی از خوردن آن‌ها را نیز کاهش می‌دهد.