سلامت نیوز: در این مدت که از شیوع کرونا می‌گذرد همه جا پر بود از توصیه‌های مختلف برای اینکه به دام این بیماری سخت نیفتیم؛ از توصیه‌های عجیب و غریب سنتی تا تجویز خودسرانه مکمل‌ها و ویتامین‌ها. مسأله‌ای که پزشکان می‌گویند اکنون خود به مشکل تازه‌ای تبدیل شده است. به خصوص مصرف بیش از حد ویتامین‌هایC و D که بیش از همه برای مقابله با کرونا توصیه می‌شدند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، خیلی‌ها مکمل‌های این دو ویتامین را خریدند و آن را در کنار میوه‌ها و سبزیجاتی گذاشتند که با شیوع کرونا بیشتر مصرف می‌کردند. تا اینجای کار ظاهراً اتفاق بدی نمی‌افتد اما مسأله اینجاست که خیلی‌ها این دو ویتامین را بدون توصیه پزشک و بدون اینکه در نظر بگیرند بدن شان چقدر به این ویتامین‌ها نیاز دارد مصرف کردند. به خیال اینکه مصرف ویتامین خطری ندارد. باوری غلط که می‌تواند سلامتی را به خطر بیندازد.

دکتر ایرج خسرونیا متخصص گوارش و کبد می‌گوید: «در این روز‌های کرونایی بسیاری با مسمومیت ویتامینی به ما مراجعه می‌کنند یعنی مقدار زیادی ویتامین D و C مصرف می‌کنند و متأسفانه در سال‌های اخیر بسیاری از افرادی که به سفر خارجی می‌روند به جای آوردن سوغاتی؛ دارو می‌آورند. برخی از بیماران ما در زمان مراجعه کیسه‌ای از داروهای گران قیمت دارند و کلیه و کبد سالمندان ما کارایی کافی ندارد و این دارو‌ها موجب مسمومیت می‌شد.

توصیه من این است که هر آنچه که به عنوان دارو مصرف می‌شود تحت توصیه پزشک باشد و حتی اگر آب خوردن را بیش از حد معمول بخوریم اذیتمان می‌کند. ویتامین‌ها و مکمل‌ها هم به همین صورت است و مصرف بیش از اندازه باعث ناراحتی است.»

دکتر بهمن صبور نایب رئیس انجمن داروسازان هم نظری مشابه دکتر خسرونیا دارد. او می‌گوید: «برخی از مردم به اشتباه تصور می‌کنند مصرف ویتامین‌ها به تجویز پزشک نیاز ندارد و می‌توانند به طور خودسرانه این مکمل‌ها را مصرف کنند. در حال حاضر برخی از صفحه‌های مجازی با سوء استفاده از ناآگاهی مردم مدعی می‌شوند که مصرف ویتامین D می‌تواند احتمال ابتلا به کرونا را کاهش دهد، در حالی که مصرف کنترل نشده این ویتامین می‌تواند عوارض خطرناکی برای بدن به همراه داشته باشد.»

نارسایی کلیه با ویتامین D

ویتامین DوC هر دو از ویتامین‌های مفید و لازم برای بدن هستند و بسیاری از مردم کشورمان به دلیل رژیم غذایی نامناسب دچار کمبود این دو ویتامین هستند اما خوردن هرکدام از آنها و اصولا هر ویتامین و مکملی شرایط و اندازه‌ای خاص دارد که پزشک باید آن را تعیین کند.

ویتامینD از مهمترین ویتامین‌هایی است که به تقویت سیستم ایمنی و محافظت از بدن در برابر پوکی استخوان و سرطان کمک می‌کند. درباره کرونا برخی مطالعات نشان داده کسانی که با کرونای شدید در بیمارستان بستری می‌شوند دچار کمبود ویتامین D هستند و چون این ویتامین در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد گفته می‌شود میزان آن در پیشگیری از ابتلا به کرونا و بالا رفتن سرعت بهبود این بیماری مؤثر است.

با این حال، مصرف دز بالای ویتامین D3 در بلندمدت باعث تشکیل ویتامین D مازاد در بدن می‌شود. ویتامین ۳D مجاز بدن بین ۳۰ تا ۸۰ میلی گرم است و اگر میزان آن در خون بیشتر از ۱۰۰ میلی گرم شود مسمومیت ویتامین D رخ می‌دهد. از آنجایی که ویتامین در چربی بدن ذخیره و به تدریج وارد جریان خون می‌شود، تاثیر مسمومیت تا چند ماه بعد از توقف مصرف مکمل باقی می‌ماند.

ویتامین D به جذب کلسیم غذا توسط بدن کمک می‌کند با این حال، اگر مصرف ویتامین D بیش از اندازه باشد، کلسیم خون به حدی می‌رسد که علائم ناخوشایند و خطرناک را به دنبال دارد. از علائم‌هایپرکلسمی، یا افزایش کلسیم خون، به هم ریختن دستگاه گوارش، مانند استفراغ، حالت تهوع و دل درد، خستگی مفرط، سرگیجه و گیجی، تشنگی شدید و تکرر ادرار است.

از سوی دیگر درست است که ویتامین D نقش مهمی در جذب کلسیم و متابولیزم استخوان دارد اما افزایش آن می‌تواند به سلامت استخوان صدمه بزند. بعضی محققان می‌گویند دز بالای ویتامین D منجر به پایین آمدن میزان ویتامین کا-۲ در خون می‌شود. یکی از مهم‌ترین وظایف ویتامین کا-۲ حفظ کلسیم استخوان و جلوگیری از ورود آن به خون است و گفته می‌شود افزایش میزان ویتامین D باعث کاهش فعالیت ویتامین کا-۲ می‌شود که پوسیدگی استخوان را همراه دارد. خطر دیگری که با مصرف بیش از اندازه ویتامین D بدن را تهدید می‌کند نارسایی کلیوی است.

مشکلات زیاد ویتامین C

ویتامین C دیگر ویتامین محبوب این روزهاست. مردم بیشتر سراغ میوه‌هایی که ویتامین C دارند می‌روند و البته به خوردن قرص‌های جوشان ویتامین C روی آورده‌اند. ‌اما مصرف این ویتامین مفید هم اندازه‌ای دارد. برای حفظ سطح نرمال ویتامینC، باید روزانه تقریباً ۹۰ میلی گرم از طریق رژیم غذایی مصرف شود. به گفته دکتر صبور مصرف روزانه بیش از هزار میلی‌گرم ویتامین C می‌تواند زمینه مناسب برای بروز سنگ کلیه را فراهم آورد.

ویتامین C اضافی به صورت اگزالات (یک محصول دفعی) از بدن دفع می‌شود. اگزالات عموماً از طریق ادرار از بدن خارج می‌شود. با این حال، تحت برخی شرایط، اگزالات ممکن است به مواد معدنی متصل شود و کریستال‌هایی تشکیل دهد که می‌تواند منجر به تشکیل سنگ کلیه شود. مصرف زیاد ویتامین C پتانسیل افزایش مقدار اگزالات در ادرار شما را دارد، بنابراین خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. دریافت زیاد ویتامین C نه تنها با مقادیر بیشتری اگزالات ادرار همراه است بلکه با رشد سنگ کلیه نیز مرتبط است، به خصوص اگر بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم مصرف کنید.

یکی دیگر از شایع‌ترین عوارض جانبی دریافت ویتامین C بالا، ناراحتی گوارشی است. به طور کلی، این عوارض جانبی از خوردن غذاهایی که حاوی ویتامین C هستند، ایجاد نمی‌شود بلکه به دلیل مصرف ویتامین به شکل مکمل است. اگر در یک زمان بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم مصرف کنید، به احتمال زیاد علائم گوارشی را تجربه خواهید کرد. همچنین گزارش شده است که مصرف بیش از حد منجر به رفلاکس معده می‌شود.

ویتامین C به افزایش جذب آهن شناخته می‌شود. با این حال مصرف بیش از حد ویتامین C ممکن است منجر به تجمع آهن شود، که می‌تواند آسیب جدی به سیستم عصبی قلب، کبد، لوزالمعده، تیروئید و سیستم عصبی وارد کند.