سلامت نیوز:مهمانان یك برنامه تلویزیونی با انتقاد شدید از مدیریت دولت و وزارت بهداشت بر كنترل كووید19 و روند واكسیناسیون، بی‌توجهی مسوولان به توصیه‌های متخصصان را دلیل اصلی بروز پیك پنجم كرونا و شیوع «دلتا» و همچنین خطر غیرقابل اجتناب بروز پیك ششم كووید19 در كشور دانستند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،برنامه تلویزیونی «كشیك سلامت» یك روز بعد از سفر تیم واكنش اضطراری وزارت بهداشت به استان بحران‌زده سیستان و بلوچستان پخش شد و در این برنامه، سید موید علویان، معاون وزارت بهداشت در دولت نهم و زهرا شیخی، سخنگوی كمیسیون بهداشت و درمان مجلس، تاخیر در تولید و واردات واكسن كرونا، دست‌های خالی دولت از برنامه‌های مدون و منظم برای كنترل بیماری و شفاف نبودن متولیان سلامت با مردم درباره تمام مشكلات و چالش‌های پیش رو را از مهم‌ترین ضعف‌های دولت دانستند اما در پایان این برنامه، كیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو و رییس مركز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، مهمان دیگر این برنامه بود كه به برخی انتقادات این كارشناسان پاسخ داد.
در ابتدای این برنامه تلویزیونی كه عصر جمعه 11 تیر ماه از شبكه سلامت پخش شد، به دنبال پخش یك فیلم مستند و دكلمه‌ای مفصل درباره سوءمدیریت دولت در كنترل بحران كرونا و انتقاداتی از سوی مجری این برنامه و طرح چرایی ورود كشور به پیك پنجم كرونا، زهرا شیخی، سخنگوی كمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: «از خیلی وقت قبل، پیش‌بینی چنین وضعی را داشتیم. ضمن تقدیر و تشكر از مدافعان سلامت و كادر درمان، این گلایه همچنان باقی است كه ما در كنترل كرونا، از ابتدا تا امروز هیچ دستورالعمل و برنامه‌ریزی مشخص و مدیریت هدفمند و پیشگیرانه و مشخصی نداشتیم. ما با ویروسی مواجهیم كه هر روز رفتارهای ناشناخته و جهش‌های مختلف دارد. این ویروس، عامل مهاجم برای همه دنیاست.
در بررسی میزان رعایت فاصله فیزیكی و ماسك از سوی مردم، آنچه می‌بینیم نشان می‌دهد كه پروتكل‌ها بیش از 70درصد رعایت می‌شود اما در مورد واكسیناسیون به عنوان یك اقدام پیشگیرانه چه كردیم؟ مجلس، از روز اول این تاكید را داشت كه باید واكسن قابل اطمینان وارد شود. هفته گذشته، طبق گزارشی كه دریافت كردیم، بانك مركزی اعلام كرد كه 177 میلیون دلار بابت سبد كوواكس، پرداخت شده در حالی كه تا شهریور ماه پارسال، یك میلیارد یورو هم به اسم كرونا از صندوق ذخیره ارزی دریافت شده بود اما تابستان پارسال، حدود 7 شركت ایرانی در گزارش‌هایی اعلام كردند كه با ارقام بسیار كمتر و حدود 30 میلیون دلار می‌توانند واكسن تولید كنند. نمایندگان این شركت‌ها می‌گفتند كه برای دریافت مجوز از سازمان غذا و دارو معطل مانده‌اند و بعد از پیگیری‌های كمیسیون بهداشت، خط تولید واكسن ایرانی هم فعال شد.»
شیخی افزود: «مردم انتظار واكسن قابل اطمینان دارند. طبق گزارشی كه به كمیسیون بهداشت رسیده، تنها واكسن موجود در سبد كوواكس كه به ایران رسید، آسترازنكا بود كه از جمله واكسن‌های پرعارضه است و با وجود ارزانی قیمت، امروز در بسیاری كشورها، این واكسن را پس زده‌اند. بنابراین، ما چیزی را دریافت كردیم كه دنیا پس زده بود.»پ
به دنبال صحبت‌های شیخی، سیدموید علویان؛ معاون بهداشت دوره وزارت كامران باقری لنكرانی؛ وزیر بهداشت دولت نهم، با نگاه دیگری انتقادات تندی درباره عملكرد دولت و وزارت بهداشت در مدیریت و كنترل كووید19 مطرح كرد. موید علویان با اشاره به سرفصل عملكرد 16 ماهه دولت درباره كنترل كرونا در كشور گفت:«در خانه بمانیم، ماسك بزنیم، سفر نرویم، فاصله اجتماعی را رعایت كنیم، نیمه شب هم اگر از خانه خارج شویم، جریمه می‌شویم. این، خلاصه عملكرد دولت و وزارت بهداشت طی یك سال و نیم گذشته است در حالی كه امروز وارد پیك پنجم كرونا شده‌ایم و این پیك تا یك ماه دیگر ادامه دارد و در این مدت هم، عده‌ای از عزیزان ما فوت می‌كنند و اجتماع و اقتصاد ما آسیب می‌بیند و بعد هم باید منتظر پیك ششم باشیم.»
علویان با تاكید بر ضرورت مدیریت صحیح واكسیناسیون به عنوان تنها راهكار پیشگیرانه موثر در مبارزه با ویروس در حال جهش كرونا و انتقاد از سهل‌انگاری دولت در تسریع روند واردات و تولید واكسن گفت: «چرا ما دیر به واكسن رسیدیم؟ چون تیم مسوولان سلامت، در این یك سال و نیم تغییر نكرده. چون كسانی گفتند قرنطینه، یك اقدام قرون وسطایی است و امروز هم همان‌ها، متولی هستند.200 نفر از متخصصان به رییس‌جمهوری نامه نوشتند و رونوشت این نامه را برای وزیر بهداشت هم فرستادیم و گفتیم بروید و در طرح اثربخشی واكسن‌های جهانی مشاركت كنید. جواب این نامه چه بود؟ گفتند ما هرگز ملت ایران را موش آزمایشگاهی واكسن‌های خارجی نمی‌كنیم. این پاسخ، عوام‌فریبی است. مگر همین امروز، واكسن‌های داخلی خودمان را بر داوطلبان ایرانی امتحان نمی‌كنیم؟ واكسن را باید آزمایش كنیم و امروز هم این همه داوطلب داریم كه واكسن روی آنها آزمایش شود. بنابراین، تفكر غلط، بی‌سوادی یا لجاجت، باعث شد ما وارد طرح اثربخشی واكسن‌های جهانی نشویم.
اما در مورد تولید واكسن‌های داخلی چه اتفاقی افتاد؟ در تولید واكسن‌های داخلی هم با تاخیر مواجه شدیم چون متخصصان معتقد به نظریه ایمنی گله‌ای حاكم بودند و اعتقادی به واكسن نداشتند و در سطوح عالی این بحث را مطرح می‌كردند كه اگر كل مردم مبتلا شوند، بیماری از طریق ایمنی جمعی و گله‌ای كنترل خواهد شد كه این نظر، یك بحث غیراخلاقی و غیرعلمی بود و به زباله‌دان تاریخ رفت اما كسانی كه این نظر را در كشور ما اجرا كردند باید توبه كنند چون باعث مرگ تعدادی از هموطنان شدند. حالا هم كه واردات و تولید داخل داریم و آقایان می‌گویند كه باید تا مهرماه و به دلیل بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها و عادی شدن فضای كسب‌وكار، 60 درصد جمعیت كشور را واكسینه كنیم، باز هم غیرممكن است.چرا؟ می‌گویند تا شهریورماه، 10 میلیون دوز واكسن از مجموع واردات و تولید داخل، تهیه خواهد شد ولی این میزان واكسن ارزشی ندارد و اثرگذار نیست چون باید جمعیت عظیمی را ظرف 3 تا 6 ماه واكسینه كنیم در حالی كه امروز و بعد از 6 ماه، هنوز 50 درصد جمعیت كشور هم واكسینه نشده‌اند و حتی با فرض اینكه هر ماه موفق شویم 5 میلیون نفر را واكسینه كنیم، واكسینه شدن 60 درصد جمعیت كشور هم 18 ماه طول خواهد كشید.»
علویان افزود: «باید برای تقویت تولید داخل و واردات واكسن‌های خارجی قابل اطمینان تلاش كنیم. باید از توان تمام نهادها شامل بسیج و سپاه و ارتش و هلال احمر و شهرداری‌ها و بخش خصوصی و بخش دولتی استفاده كرده و جهاد جدی و بسیج عمومی ایجاد شود و در مراكز درمانی و ایستگاه‌های مترو واكسیناسیون انجام شود. فقط در این‌صورت، پیك پنجم را رد می‌كنیم وگرنه باید منتظر پیك ششم و مرگ بیشتر عزیزان باشیم. آنچه از روند واكسیناسیون در هفته‌های گذشته هم شاهد بودیم البته هم كرامت انسانی را زیر سوال برد و هم سلامت مردم را به خطر انداخت.
آقای رییسی كه امروز، رییس‌جمهوری ایران است، باید در مقابل تمام ملت ایران پاسخگو باشد و چون بر حفظ كرامت انسانی تاكید كرده، باید بیاید و تكلیف این كرامت انسانی را مشخص كند. اینكه مردم ایران سوار هواپیما بشوند و بروند كشورهای همسایه و با بدبختی واكسن بزنند، خلاف كرامت انسانی است. ما هم قبول داریم كه به دولت واكسن نمی‌فروشند ولی ده‌ها شركت خصوصی تقاضا كرده‌اند كه مجوز واردات واكسن بگیرند و در پیچ و خم اداری گیر كرده‌اند. واكسن باید به رایگان در اختیار مردم قرار بگیرد و بخش خصوصی می‌تواند واكسن را وارد كند و در اختیار دولت و شبكه توزیع قرار دهد چون این دولت توان و عرضه این كار را ندارد.چشم‌انتظاری برای واكسن ایرانی، افتخار نیست و معطل گذاشتن مردم برای رسیدن واكسن ایرانی اشتباه است.»
به دنبال صحبت‌های علویان، كیانوش جهانپور؛ سخنگوی سازمان غذا و دارو و رییس مركز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت، پشت خط تلفن آمد و در پاسخ به انتقادات مهمانان برنامه «كشیك سلامت» گفت:«ما می‌پذیریم كه در بخشی از فراز و فرودهای واكسن كرونا، ضعف‌هایی داریم و بارها عذرخواهی كردیم. هیچ بخشی از اركان حاكمیت، موافق كارآزمایی بالینی واكسن‌های خارجی بر مردم ایران نبود. مقام معظم رهبری، رییس‌جمهوری و سایر ارگان‌ها و شوراهای مرتبط با مباحث امنیتی، موافق كارآزمایی بالینی فاز 3 واكسن خارجی بر مردم ایران نبودند و ما هم به این كار معتقد نبودیم چون كشور خارجی؛ ولو دوست و برادر، می‌گفت كه اطلاعات مختصری درباره این واكسن به ما خواهد داد مشروط به اینكه كارآزمایی بالینی واكسن در ایران بر 40 هزار نفر انجام شود كه ما هم در وزارت بهداشت، بر اساس عزت و حكمت و مصلحت، موافق چنین شرطی درباره یك واكسن ناشناخته نبودیم. ما كشور امارات نبودیم كه كارآزمایی بالینی واكسن خارجی، بدون حتی یك صفحه اطلاعات، بر مردم ما انجام شود و بعد هم بگویند تولید مشترك و انتقال فناوری، منتفی است.»
به دنبال این اظهارات جهانپور، موید علویان با طرح سوالی خواستار پاسخگویی سخنگوی سازمان غذا و دارو شد و پرسید: «زمانی كه داروهای مختلف خارجی وارد ایران می‌شد و بر مردم تست می‌شد، حاكمیت كجا بود؟ آیا آن زمان، حاكمیت مطلع بود؟ آن زمان كه مردم، داروهای خارجی را هر ویال 50 الی 60 میلیون تومان می‌خریدند، حاكمیت كجا بود؟» به دنبال این پرسش‌ها، جهانپور در پاسخ افزود:«حفظ حرمت دغدغه‌های اركان حكومتی واجب است و جایگاه قانونی اركان مختلف حاكمیت هم به رسمیت شناخته شده و بنابراین، بحث ضعف و بی‌عرضگی دولت، قدری بی‌انصافی است. بر اساس مصوبه ستاد ملی مقابله با كرونا، پیشرانی خرید واكسن داخلی با وزارت بهداشت بود. دوستان ما در دستگاه دیپلماسی هم دنبال واكسن بودند و بخش خصوصی هم، قبل از نوروز امسال، برای واردات 100 هزار دوز واكسن، مجوز و موافقت گرفت ولی نتوانست وارد كند اما بعد از آن به رییس‌جمهوری نامه نوشتند كه می‌خواهیم 10 میلیون دوز واكسن وارد كنیم كه غیر از یك یا دو مورد، باقی واكسن‌ها، قیمت 2 الی 6 برابر گران‌تر از واكسن تولید داخلی داشت.با این حال، 38 مجوز برای بخش خصوصی صادر شد. همزمان، دولت روسیه به ما نامه زد كه پروفرماها و امضاهای این شركت‌ها، جعلی است و ما با هیچ كس جز دولت شما و نماینده دولت شما كه سفیر شما در مسكو است، مذاكره نخواهیم كرد.»
جهانپور افزود: «وزارت بهداشت از اردیبهشت 1399، مذاكرات واكسن را از طریق ویدئو كنفرانس با وزیر بهداشت چین و روسیه و هند و كوبا و كشورهایی كه ممكن بود تولید‌كننده واكسن باشند آغاز كرد و به موازات، فرآیند تولید واكسن در محیط ازمایشگاهی كشور هم آغاز شد اما قرار بود تا تیر ماه 1399، هیچ صحبتی در این باره مطرح نشود چون معتقد بودیم هیچ واكسنی در ایران توسعه پیدا نكرده و ممكن است فرآیند تولید با مشكل مواجه شود اما از تیر ماه كه اولین تست‌های موفق انجام شد، ما هم این موضوعات را رسانه‌ای كردیم.ما در وزارت بهداشت، اهمال و تاخیر برای تامین و تهیه و تولید واكسن را قبول نداریم همانطور كه دوستان عرصه دیپلماسی هم در این زمینه هیچ اهمالی را قبول ندارند و می‌گویند كه در این مدت، ارتباط نزدیكی با كشورها داشته‌اند. با این حال در خبرها آمد كه وزارت بهداشت به واردات 20 میلیون دوز واكسن اسپوتنیك مجوز نداده در حالی كه تا سوم اردیبهشت امسال و به گفته معاون نخست‌وزیر روسیه، مجموع تولیدات 3 واكسن روسیه، 27 میلیون و 800 هزار دوز بود كه از این مجموع 18 میلیون دوز را به مردمش تزریق كرده و به 63 كشور هم به میزان 400 هزار و 500 هزار و 600 هزار دوز فروخته بود و به ما هم با وجود تعهد 2 میلیون دوز، فقط 920 هزار دوز تحویل داد.كشور چین هم كه دوستان می‌گفتند وزارت بهداشت مانع از واردات 18 میلیون دوز واكسن چینی شده، متعهد بود كه تا خرداد ماه به ما 10 میلیون دوز واكسن بدهد كه تا الان 3 میلیون دوز تحویل داده.»
جهانپور در ادامه صحبت‌هایش افزود: «مشكلاتی هم كه طی هفته گذشته در تهران بابت واكسیناسیون ایجاد شد، متوجه نقصان شبكه بهداشتی تهران است.بزرگ‌ترین معضلی كه طی 18 ماه گذشته با آن مواجه بودیم، ضعف شبكه بهداشتی در شهر تهران و قطع ارتباط حدود 6 میلیون نفر جمعیت سیال پایتخت با این شبكه بود كه این مشكل هم در مدت 18 ماه قابل حل نبود. ما از مردمی كه در برخی مراكز دچار مشكلاتی بابت واكسیناسیون شدند عذرخواهی می‌كنیم.»
نظر شما