سلامت نیوز:زنان امروز با ارایه قابلیت‌ها و توانایی‌های خود در جامعه و به ویژه در خانواده نقش مؤثری در دست‌یابی به توسعه پایدار خواهند داشت. در دهه 80 در کشورهای صنعتی مفهوم زنان سرپرست خانوار بوجود آمد.

بیشتر زنان کشورهای صنعتی به دلیل طلاق سرپرست خانوار شدند و این در حالی است که این مسأله در کشورهای جهان سوم، به دلیل مرگ همسر، طلاق، اعتیاد و بیماری برای زنان بوجود آمد. همچنین فرصت‌های اجتماعی کافی برای کسب درآمد زنان در اختیار نبود و در نتیجه "مفهوم زنانه شدن فقر" مطرح شد.

در ایران اقدامات ملی محدودی در زمینه فعالیت‌های اجتماعی زنان انجام شده است. مطالعات انجام شده در ایران در زمینه سلامت، آموزش و اشتغال تا حدودی نشان‌دهنده دسترسی و کنترل محدودتر زنان به منابع است.

با ورود زنان به مقوله فقر،‌ نیاز به مداخله سیاست‌گذاران و سازمان‌های حمایتی مطرح می‌شود بنابراین توجه به رویکرد جنسیتی در برنامه‌ریزی‌های توسعه با هدف ارتقا توانمندی‌های زنان، ارایه اطلاعات و آمارهای جنسیتی با توجه به گروه‌بندی‌های مختلف ضروری به نظر می‌رسد.

مبنای سیاست‌گذاری دولت‌ها تشویق زنان سرپرست خانوار به فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی و خودکفا بودن آنان، پیش‌گیری از انزوای اجتماعی و ازدست‌دادن مهارت‌های شغلی زنان و جلوگیری از ایجاد مناطق فقیرنشین بود که ویژگی اصلی آن نابسامانی و ناهنجاری‌های اخلاقی و اجتماعی و فعالیت‌های مجرمانه بود.

همه این دلایل لزوم ایجاد سازمان اجتماعی جهت توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را بیش از بیش نمایان میکند.

زنان سرپرست خانوار به واسطه بسیاری معضلات اجتماعی دیگر مثل اعتیاد در حال گسترش اند.گروهی از این زنان که در سطح توانمندی اقتصادی، اجتماعی، زیستی، روانی پایین هستند، جزو محرومترین طبقات اجتماعی اند و به خاطر، عدم توانمندی های لازم برای ورود به بازار کار و نبود فرصت های شغلی در جامعه نرخ بالای بیکاری در این گروه دیده می شود.خیلی از زنان سرپرست خانوار نمی توانند به بعضی از شغل ها ورود کنند. عده ای دیگر نیز مهارت لازم برای ورود به شغلی را ندارند و با همه این تفاسیر زندگی و تامین معاش برای آن ها روز به روز سخت می شود.

این گروه به واسطه مشکلات فرهنگی، در محیط های کاری معمول برای آنها، در معرض فشارهای بسیار زیاد روحی و روانی قرار می گیرند. از طرفی کودکان آنها به واسطه تک والد بودن نیاز به تمهیدات تربیتی و حضور بیشتر مادر در خانه دارند ولی مادران تک والد ناتوان، به دلیل درگیری با مشکلات متعدد از جمله مسکن، بیماری، و ... نیاز به مشاغلی با درآمد مکفی دارند و از این رو آنهایی که علیرغم شرایط نامناسب بازار کار و مشاغل پیشنهادی به آنها، از روی اجبار و فشار زندگی وارد بازار می شوند، به خاطر نبود درآمد مکفی، مجبور می شوند تعداد ساعات کاری خود را بالا ببرند که علاوه بر آسیب های بیشتر به خود آنها،کودکان آنها را هم دچار بحران می کند.

مدتهاست سازمان های اجتماعی، خوداشتغالی در منزل را به عنوان گزینه شغلی مناسب برای این گروه از زنان سرپرست خانوار معرفی می کنند ولی آنها به واسطه محیط کسب و کار خشن و نامناسب از یک سو و نداشتن توانمندی های لازم برای خوداشتغالی و نبود نهادهای حمایت تخصصی از کسب و کارهای ایشان، از دسترسی به بازار، رقابت با رقبا و درآمد کافی محروم می شوند و پس از مدتی به دنبال گزینه های دیگر می گردنند.

علاوه بر این، کار کردن زنان برای کسب و کارهای تجاری که فرصت های کار در منزل برای ایشان فراهم می کنند به عنوان گزینه خوب دیگر معرفی می شود. ولی کسب و کارهای تجاری که به دنبال حداکثر سازی سود اقتصادی خود آنها را بکار می گیرند در اکثر مواقع در ازای ساعات کاری زیاد در منزل، پرداخت های ناعادلانه دارند.

ضمن اینکه در اثر انجام کارهای نامناسب با وضعیت جسمی و روحی دچار فرسودگی شغلی و افسردگی های شدید می شوند. نتیجتا، این گروه، برای تامین معاش خود و فرزندان خود مستاصل شده و به سازمانهای دولتی و خیریه ها پناه می آورند.سازمان های دولتی هم که موظف به ارائه خدمات به این گروه هستند، با استفاده از بودجه های تخصیص یافته به این بخش، برنامه های حمایت مالی و آموزش و مهارت آموزی برای آنها را اجرا می کنند سپس از آنها می خواهند که خوداشتغال شده، کارآفرین شوند یا در کسب و کارهایی که به ایشان معرفی می کنند مشغول کار شوند.

زنانی که خوداشتغال می شوند به دلایلی که قبلا گفتیم دوباره برای بازپرداخت وام هایی که گرفتند به سازمان مراجعه می کنند. تعداد انگشت شماری هم که کارآفرین می شوند در اکثر موارد در محیط کسب و کار خشن  شکست می خورند.

آن دسته که برای دیگران کار می کنند اگر کار متناسب با نیازهایشان نباشد- که در بیشتر موارد این چنین است، کار خود را ترک می کنند .

موسسات خیریه حامی این زنان، در اکثر موارد از گزینه های حمایتی مالی برای رفع مقطعی مشکلات ایشان استفاده می کنند ولی در مواردی هم که رویکردهای توانمندسازی را در پیش می گیرند به دلایل بیشماری که یکی از عمده ترین آنها نداشتن سرمایه انسانی و مالی لازم برای طراحی، پیشبرد و تکمیل فرایند توانمندسازی است، در ایجاد اشتغال پایدار برای زنان سرپرست خانوار شکست می خورند.

بنابراین، سازمان های اجتماعی نوین که با رویکردهای کارآفرینانه اجتماعی برای گروه های مختلف زنان سرپرست خانوار فعالیت می کنند بایستی برای پاسخ به این خلا ها و پرکردن این شکست های بازار اقدام کنند و مشاغلی برای زنان سرپرست خانوار کم توان ایجاد کنند که واجد ویژگی های زیر باشد:

1. کار در منزل با تمام ویژگی های مطلوب اشتغال خانگی

2. درآمد کافی و عادلانه

3. زمان کافی برای رسیدگی به فرزندان تک والد

4. احساس امنیت در محیط کار خارج از منزل

5. تناسب شغل با ویژگی های روحی و جسمی زنانه

6. کاهش آسیب های جسمی با توجه به تمهیدات ارگونومی در محیط کار

7. تناسب پیچیدگی شغل با سطح توانمندی ها و ناتوانایی های زنان سرپرست خانوار

8. ایجاد محیط حمایتی مبتنی بر مولفه کار برای توانمندسازی تدریجی زنان در ابعاد اقتصادی، روانی، اجتماعی و فرهنگی 

در پایان باید گفت برای مقابله با بسیاری از اسیب های اجتماعی، اشتغال زنان سرپرست خانوار اهمیت زیادی دارد چرا که آسیب پذیری این گروه نسبت به دیگر اقشار جامعه بیشتر است. گزارش های فراوانی از آموزش و طرح های فنی و حرفه ای با محوریت کارآفرینی وجود دارد، اما عملا رسیدن به شغل و درآمد پیچیده است.مسئله ای که نیازمند کار کارشناسی عمیق  و دقیق است.