سلامت نیوز: هواشناسی اواخر هفته قبل خبر داده بود که آسمان جنوب‌شرق کشور سیاه می‌شود و ابرهای باران‌زا احتمال سیلاب را بالا می‌برد. خبر میان سایر اخبار تلخ این روزها گم شد و حالا مناطق گسترده‌ای از سیستان‌وبلوچستان و حدود ٥٠٠ روستا با مردان، زنان و کودکان‌شان چند روزی می‌شود که درگیر سیل گسترده‌اند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند ،در این میان محمدمهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان از همه جوانان فعال در سازمان‌های مردم‌نهاد و شبکه تخصصی امدادونجات خواسته برای کمک به مردم سیل‌زده سیستان‌وبلوچستان برای اعزام به این مناطق آماده‌شوند، اما نادر رحمانی، رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا با اعلام محورهای بسته‌شده مناطق سیل‌زده از هموطنان خواست به مناطق درگیر سیل نروند.
همه اینها در شرایطی است که به گفته مدیرکل مدیریت بحران سیستان و بلوچستان، سیل زدگان به مواد غذایی و وسایل گرمایشی نیاز دارند. بعد از گذشت چهار روز از آغاز سیلاب و پخش‌شدن عکس و فیلم‌های این اتفاق، گروه‌های مردمی بسیاری در محل حادثه حاضر شده‌اند. زهرا مشتاق، روزنامه‌نگار و فعالی که در محل حاضراست، می‌گوید آب در مناطق عشایری فروکش کرده، اما گِل‌ولای در بعضی مناطق وضع را سخت‌تر کرده است:
«در اتفاقاتی از این دست ممکن است نام برخی از مناطق خیلی برجسته و توجه همه به آنها جلب شود، اما بعضی از مناطق درحالی‌که نیاز به کمک بیشتری دارند، کمتر دیده شوند. روستاهای بخش مرکزی کنارک مانند روستای ریگ و کوهی‌آباد هرکدام با پنج خانوار، روستای مچی‌چگردان‌لاش با ٩خانوار و روستای پیشکان‌گروک با هفت خانوار ازجمله این روستاها هستند.»
او می‌گوید در این مناطق به دلیل آنکه دشت هستند و نقطه بلند در آنها کمتر پیدا می‌شود، افراد نتوانسته‌اند به راحتی خود را از این وضع نجات دهند: «در حقیقت جایی برای فرار وجود ندارد، این درحالی است که کارگران فصلی هم برای کار در زمین‌های منطقه به اینجا آمده‌اند و جمعیت آنها به جمعیت منطقه اضافه شده است.» عبدالحکیم بهار، مروج کتاب‌خوانی و فعال اجتماعی منطقه از دیگر افرادی است که به می‌گوید در این روزها حضور مردم و کمک‌هایشان را به خوبی احساس کرده است:
«هرچه به سمت مرز گواتر پیش بروید، روستاهای بیشتری را می‌بینید که درگیر سیل و آشفته شده‌اند. این درحالی است که چابهار مشکل خاصی ندارد و غرب کنارک و منطقه دشتیاری با شدت بیشتری درگیر این وضع هستند.»به گفته بهار از هفته گذشته اطلاع‌رسانی برای سیل شروع شد، اما مردم خانه‌هایشان را خالی نکردند، چون جایی وجود نداشت که بخواهند به آنجا بروند و همه ترجیح‌شان این بود هر اتفاقی که می‌افتد، در خانه‌هایشان بمانند.
روستاهای از دسترس خارج‌شده«دستگرد» دیگر مدرسه و خانه بهداشت ندارد، نشانی از دام‌ها و زمین‌های کشاورزی هم نیست. سیل‌بند در برابر سیلی که آمد، دوام نیاورد و روستا را آب برداشت. پدر و مادرها، بچه‌ها را به کول گرفتند و رو به کوه دویدند تا از آن بالا شاهد خرابی خانه‌ها و تلف‌شدن دام‌هایشان باشند. ساعت ١١ یا ١٢ ظهر جمعه بود که باران بر سر «دستگرد» بارید و غرقش کرد.
روستای پایین‌دستی آواری از خشت‌وگل شد و بر سر مردم افتاد. درِ خانه‌های روستای بالادستی برای پناه‌دادن به همسایگان سیل‌زده باز شد. کسی خبری از آنچه بر سر دستگرد‌ها آمده است، ندارد. «پرویز کدخدایی»، عضو شورای شهرستان بنت بلوچستان دیروز ظهر، تازه یک ساعتی می‌شد که از اوضاع منطقه دستگرد خبردار شده بود: «سه روز در بی‌خبری به سر می‌بردیم و نمی‌دانستیم چه بر دستگرد گذشته تا اینکه اکیپ هلال‌احمر به دستگرد رسید. هزارو٥٠٠ نفری که نمی‌دانند بی‌دام و زمین کشاورزی چه باید کنند.»
سیل‌بند که ویران شد، دیوار خانه بهداشت هم پایین آمد و چاه را خراب کرد.سه روز پس از حادثه، سیل از تاب و توان افتاد، اما هنوز راهی به روستا نیست و باید بالگردها به کمک بیایند: «مسیرها و جاده‌ها در شرایطی‌اند که زن باردار روستای دستگرد را سوار موتور به بیمارستان نیکشهر رساندند. خدا را شکر سیل‌بند در روشنی روز خراب شد، اگر شب این اتفاق می‌افتاد، حتما تعدادی از اهالی جان‌شان را از دست می‌دادند. متاسفانه تا روز شنبه از ٥٠ روستای بخش غربی بنت بی‌خبر بودیم.»
کدخدایی در میان حرف‌هایش از کم‌سابقه‌بودن جاری‌شدن سیل در این منطقه می‌گوید: «در این روستا مرد نودساله‌ای است که برای نخستین بار، بالا آمدن رودخانه و جاری‌شدن سیل را در زندگی‌اش دیده، یعنی ٩٠سال است که چنین اتفاقی در این منطقه نیفتاده است.»سیل که جاری شد، شهرستان «فنوج» هم از دسترس خارج شد.
نیمه شب پنجشنبه باران بر خانه‌های خشت‌وگلی، کپری و بلوکی روستاها زد تا بوی نم باران بعد از سال‌ها به مشام اهالی برسد. بعد از سال‌ها خشکسالی، باران آمد و ٢٤ ساعت تمام بارید. «عبدالرحمان هوتی»، رئیس خیریه بنیاد کودک شهرستان فنوج از قطع ارتباط ٨٠درصدی روستاها خبر می‌دهد و به «شهروند» می‌گوید: «شهرستان فنوج در غرب بلوچستان هم‌مرز با هرمزگان و کرمان است. شهرستانی که تا امروز بیمارستانی به خود ندیده و قبل از این هم زنان باردار و بیمارانش سوار بر لودر یا کمپرسی خود را به نزدیک‌ترین بیمارستان در ایرانشهر می‌رساندند.»
قبل از بارش باران هم جاده‌ها و راه‌ها، به دلیل خرابی، دردی از اهالی دوا نمی‌کرد. باران که آمد، جاده‌های شوسه و خانه‌های خشت‌وگلی را به کام خود کشید و آب راهش را به خانه‌های بلوکی هم پیدا کرد: «تنها راه ارتباطی امداد هوایی است، البته یکشنبه‌شب کامیون هلال به فنوج رسید با پتو، مواد غذایی و چادر.» بخش «محمدان» با ١٣روستا و ٢هزار و هشتصدوپنجاه نفر، سفیدکوه با ١٦ روستا و یک‌‌هزار و هشتصد و پنجاه نفر و دسک و دهان با ١٥روستا و١٠هزار و پانصد نفر به محاصره سیل درآمده‌اند. باران که شروع شد، اهالی فکر نمی‌کردند رودخانه به نشانه اعتراض در میان خانه‌ها، طویله‌ها و زمین‌های کشاورزی‌شان راه بیفتد. دیوار خانه‌ها پایین آمد و دام‌ها را سیل برد.
اهالی سوار کامیون‌ها و لودرهایشان شدند تا راهی برای آب باز کنند و روستا را از اسارت باران دربیاورند اما در شهر بنت، خانه‌های خشت‌وگلی که به خورد باران رفت، اهالی به مدرسه و مسجد پناه آوردند. بی‌خبری نفس‌ها را در سینه حبس کرده. گاهی یکی از اهالی روستاهای اطراف داوطلبانه پایپیاده خطر سیل را به جان می‌خرد و خود را به «بنت» می‌رساند برای گفتن از خرابی خانه‌ها ونبود غذای هم‌روستایی‌هایش.کامیون‌های هلال‌احمر خود را به «بنت» رسانده‌اند با ٣٠ تخته پتو و چادر و مواد غذایی، اما هنوز از روستاهای اطراف خبری نیست.
نیاز مددجویان بهزیستی به تجهیزات کمک توان‌بخشی و لوازم بهداشتی
خالی‌نکردن خانه‌ها را مسئول روابط عمومی بهزیستی سیستان‌وبلوچستان هم تأیید می‌کند و می‌گوید مدیریت بحران چهارشنبه هفته گذشته اخطاریه‌ای را به این سازمان مکاتبه کرده بود، اما درنهایت اتفاقی نیفتاد و تخلیه‌ای رخ نداد. علیرضا زوری به «شهروند» می‌گوید: «درحال حاضر تیم‌های اورژانس اجتماعی و تیم محب در منطقه حاضرند تا حمایت روانی-اجتماعی از آسیب‌دیدگان به عمل آورند. این تیم‌ها به صورت روزانه گزارش عملکردشان را به ما اعلام می‌کنند.»
به گفته او تا ظهر روز گذشته در چابهار، ٢هزار و ١٥١ مورد خسارت به مددجویان این سازمان گزارش شد که تعدادی از این خسارت‌ها صددرصدی بود و تعدادی هم نه: «در کل استان ١١٨هزار خانوار زیر نظر بهزیستی هستند که بیشترین درگیری با سیل در مناطق دلگان، ایرانشهر و سراوان بوده است.» آنها درحال‌حاضر به بیشترین چیزی که نیاز دارند، تجهیزات کمک توان‌بخشی و لوازم بهداشتی است؛ مواردی که لازم است تا هر چه زودتر به دست مردم تحت پوشش برسد.
هشدار نسبت به خروج «گاندو»ها از برکه‌ها
مشکل فقط به راه افتادن سیل نیست. سیلاب حادثه با خودش هشدار به همراه دارد و اطلاعیه‌های مهم. مثل هشدار درباره احتمال خطر مارگزیدگی بعد از تخریب لانه مارها و همین‌طور اطلاعیه‌ای که دیروز محیط زیست استان منتشر کرد تا «سیل‌زدگان مراقب حمله تمساح‌ها باشند».
هشدار داده‌اند که با سرریزشدن آب رودخانه‌ها و سدها در منطقه و به‌تبع آن سردی هوا، شرایط جوی، استرس و تنش در حیات وحش، احتمال خروج گاندوها از برکه‌ها و اسیر شدن در امواج خروشان آب و دور شدن از زیستگاه اصلی‌شان وجود دارد. این درحالی است که رئیس اداره محیط زیست چابهار به «شهروند» می‌گوید با بسته شدن راه‌های ارتباطی نیروهای این اداره هم توان سرکشی به زیستگاه‌ها را ندارند و خودروهایشان را برای کمک به اهالی، در اختیار ستاد بحران قرار داده‌اند.
در این اطلاعیه تأکید شده است که مردم از تردد در مناطق سیلابی، حاشیه رودخانه باهوکلات، هوتک‌ها، مرداب‌ها و مناطق حاشیه‌ای که محل تجمع آب‌های راکد شده است، جداً خودداری کنند و اگر جانور وحشی گرفتار در مناطق انسانی دیدند، به نزدیک‌ترین اداره خبر دهند. اداره کل محیط زیست استان به حالت آماده‌باش درآمده و این‌طور که در این اطلاعیه گفته شده، کنترل شبانه‌روزی یگان حفاظت در این شرایط برقرار است.
اشرفعلی حسینی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان چابهار می‌گوید: «در حال حاضر با توجه به شرایط، همه تجهیزات‌مان را در اختیار ستاد بحران، فرمانداری و هلال‌احمر قرار داده‌ایم.» همه تجهیزاتی که حسینی از آن حرف می‌زند، یعنی خودروهایی برای سرکشی. به گفته او، البته پاسگاه محیط‌بانی در زیستگاه گاندو حفاظت می‌کند و گاندو چندان هم که می‌گویند خطرناک نیست: «در این چند‌سال که بارندگی شدید شده و در مواقع سیلابی خطر جدی ایجاد نکرده است.»
او می‌گوید تمساح‌ها حمله نمی‌کنند مگر در شرایط سخت: «این حیوان اگر به خشکی بیاید، اصلا قدرت این را ندارد که به کسی آسیب برساند. الان هم کسی داخل آب نمی‌رود، چون سرماست و سیلاب. به علاوه الان فصل زاد و ولد و فعالیت جنسی تمساح نیست و در این شرایط آرام است و امیدواریم اتفاق خاصی نیفتد.»
نظر شما