سلامت نیوز:داروهای مسكن یكی از پرطرفدارترین و پرفروش‌ترین داروهایی هستند كه تنوع قابل قبولی داشته و بدون نسخه به فروش می‌رسند. با این حال به دلایل مختلفی از جمله عوارض داروهای مسكن، تداخل با سایر داروها و امكان اعتیاد به آنها رغبت افراد به مصرف مسكن‌های گیاهی رو به افزایش است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ،برای آشنایی با مسكن‌های گیاهی كه بتوانند به تخفیف و كنترل درد كمك كنند با دكتر محمد علی زارعیان، پزشك و متخصص طب سنتی ایران گفت‌وگویی انجام دادیم.علل بروز درد متفاوت است.
از نگاه طب ایرانی برای تسكین درد از سه مسیر می‌توان اقدام كرد. نخست؛ رفع علت درد كه با دفع عامل درد صورت می‌گیرد. مثلا غذایی كه باعث درد معده می‌شود را با قی یا عاملی كه سبب شكم درد می‌شود را با اسهال دفع می‌كنیم.دوم؛ كاهش تنش بافت دردناك و كم كردن عوامل زمینه‌ساز درد با استفاده از داروهایی كه در طب رایج با عنوان ضدالتهاب می‌شناسند.
داروهایی كه می‌توان در این دسته نام برد تخم‌كتان، شوید، ناخنك، بابونه، تخم كرفس، روغن بادام تلخ، شلغم و روغن‌هایی كه حرارت معتدل دارند و هر دارو با گرمی درجه یك. این داروها اثر گذرا دارند و مدتی بعد از ترك آنها درد به سراغ فرد خواهد آمد مگر این كه سبب اصلی درد رفع شده باشد. ساده ترین داروی این دسته آب جوشیده ولرم است كه در بسیاری از دردهای گوارشی به صورت خوراكی و حتی موضعی كاربرد دارد.
استفاده موضعی از آب گرم نیز برای رفع درد عضلات و مفاصل به منظور افزایش خونرسانی به عضلات درگیر و دچار گرفتگی توصیه می‌شود كه در طب رایج نیز كاربرد زیادی دارد.سوم؛ استفاده از داروهایی است كه سبب تخدیر یا بی حس كردن عضو می‌شود. این دسته دارویی با بستن مسیرهای عصبی از انتقال پیام درد به مغز جلوگیری می‌كند.
شناخته شده‌ترین داروی این دسته تركیبات حاصل از گیاه خشخاش است كه قوی ترین انواع مسكن هستند و در طب رایج نیز به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند. مشكل اصلی این داروها علاوه بر اعتیاد، عوارض نامطلوب بر عملكردهای مختلف بدن است.
از نگاه طب ایرانی، ساده‌ترین داروی دسته مخدرها یخ و آب سرد است كه با سرد كردن عضو مانع انتقال درد در نواحی ضرب دیده و متورم می‌شود كه از این روش در طب رایج نیز به كرات و با كمپرس یخ روی نواحی دردناك و ملتهب استفاده می‌شود. به جز مشتقات تریاك گیاهان دیگری مثل تخم كاهو و تاج‌ریزی نیز در این دسته قرار دارند. اگر بخواهیم نمونه‌هایی از گیاهان دارویی مسكن دسته دوم را نام ببریم باید به این موارد اشاره كنیم.
بابونه و شوید
بابونه یك دارو غذاست كه خاصیت ضددرد، ضدالتهاب و ضداسپاسم آن به اثبات رسیده است. روغن بابونه یكی از پركاربردترین داروهای مورد استفاده برای تسكین دردهای نواحی مختلف بدن اعم از سردرد، قاعدگی دردناك و دردهای لگنی و مفاصل است. دمنوش و جوشانده بابونه نیز از تركیباتی است كه به‌منظور كنترل درد استفاده می‌شود.
به‌طور مثال برای بیماران مبتلا به سردرد دمنوشی از بابونه كه با شیره انگور یا عسل طعم‌دار شده باشد تا شش بار در روز تجویز می‌شود كه می‌تواند درد را به‌خوبی مهار كند. شوید نیز از دیگر گیاهانی است كه برای تسكین درد مفاصل مورد استفاده قرار می‌گیرد و آثار ضد درد جوشانده و روغن آن در مطالعات بالینی به اثبات رسیده است.
آویشن و اسطوخدوس
از ادویه‌جات پركاربرد در پخت و پز و طبابت، آویشن است. این گیاه معطر حاوی تركیباتی است كه باعث تسكین درد می‌شود و به‌صورت خوراكی و موضعی می‌توان از آن استفاده كرد. علاوه بر گیاه میخك، جوشانده آویشن با اندكی سركه به صورت دهانشویه برای مهار دندان درد توصیه می‌شود. ضمن این‌كه رایج‌ترین مسكن گیاهی مورد استفاده در تمام دنیا روغن یا اسانس اسطوخدوس است.
رزماری و زنجبیل
منابع طب ایرانی رزماری را با عنوان اكلیل كوهی می‌شناسند كه به دلیل تركیبات موجود در آن به صورت خوراكی و موضعی خاصیت ضدالتهاب و ضد درد دارد. همچنین زنجبیل از داروهای پرمصرفی است كه بیشتر برای تسكین درد مفاصل و قاعدگی‌های دردناك استفاده می‌شود و آثار تسكین دهنده مواد موثره آن به اثبات رسیده و اثر موضعی این دارو بهتر از خوراكی آن گزارش شده است. نكته مهم در استفاده خوراكی از زنجبیل تحریك گلو و حلق با این گیاه است كه برای كاهش این عارضه باید از عسل استفاده شود.
زردچوبه و زعفران
پركاربردترین ادویه برای تسكین درد، زردچوبه است كه آن را در تركیب با روغن زرد (روغن گاو) روی موضع دردناك استعمال می‌كنند. كوركومین یكی از مهم‌ترین اجزای فعال زردچوبه است كه آثار ضدالتهابی و تسكین درد آن در چندین مطالعه به اثبات رسیده، همچنین مطالعاتی كه در چند دهه اخیر روی زعفران انجام گرفته آثار دارویی فراوانی از این گیاه گرانبها را گزارش كرده است.
یكی از تركیبات زعفران خاصیت ضد درد دارد كه مصرف دمنوش آن با خاصیت تسكین درد در بیماران مبتلا به قاعدگی دردناك موثر است. البته دوز مورد استفاده زعفران بسیار اندك و در حد چند گلبرگ است.
سنجد و سیاهدانه
سنجد از میوه‌هایی است كه به‌دلیل تركیباتی كه دارد با خواص ضدالتهابی، ضددرد و شل كنندگی عضلات برای پیشگیری و درمان دردهای اسكلتی، مفصلی و عضلانی مناسب است. این میوه علاوه بر تسكین درد برای پیشگیری از پوكی استخوان توصیه می‌شود. نكته مهم در مصرف سنجد خاصیت یبوست‌آور آن است كه باید آن را بعد از غذا مصرف كرد. سیاهدانه نیز در گروه دانه‌های گیاهی با خاصیت تسكین‌دهندگی قرار دارد.
پونه و نعنا هم برای التیام دردهای ناشی از نفخ و سردی مناسب‌اند. نكته بسیار مهم در استفاده از مسكن‌های گیاهی این است كه بیشتر آنها برای افراد باردار منع مصرف دارند و نباید بدون اطلاع و اجازه پزشك مصرف شوند.
نظر شما