سلامت نیوز : دکتر «علیاکبر پورفتحالله» عضو هیاتعلمی دانشگاه تربیتمدرس در سالهای ریاستجمهوری «سیدمحمد خاتمی» و دوران وزارت دکتر «محمد فرهادی» مدیرعامل سازمان انتقال خون بود. وی پس از هشتسال دوری از این سمت، اکنون بار دیگر به این عرصه بازگشته تا با تکیه بر تجربههای خود، مسوولیت تامین خون سالم و کافی را برعهده بگیرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق ؛ با توجه به نیاز روزافزون به خون و فرآوردههای خونی (که با گسترش اعمال جراحی مختلف اورژانسی و غیراورژانسی، تامین آن همیشه با مشکلات بسیار و فرازونشیبهای مختلف روبهرو است)، میتوان گفت که تفکر، برنامهریزی و مدیریت اجرایی، نقش اثرگذاری برای تامین آن خواهد داشت. هنوز پنجم دیماه 1382 را با خاطرات تلخ زلزله بم فراموش نکردهایم. روزهایی که با یک پیام استمداد از هموطنان، خیل عظیم اهداکنندگان خون به مرکز انتقال خون مراجعه کردند و در سهروز نخست موجب تامین بالغ بر 27هزارواحد خون شدند. با امید به اینکه هیچگاه در تامینخون موردنیاز هموطنانمان مشکلی نداشته باشیم، توجه شما را به گفتوگویی که با ایشان انجام شده است، جلب میکنیم.
با تشکر از اینکه فرصت خود را در اختیار ما قرار دادید، در ابتدا بفرمایید چه کسانی بیش از همه به خون و فرآوردههای خونی نیاز دارند؟
جراحی قلب و عروق، جراحیهای پلاستیک و زیبایی و در راس آن مصدومان تصادفات رانندگی، از جمله متقاضیان خون بهشمار میروند که در کنار مصرفکنندگان دایمی خون یعنی بیماران تالاسمی، بخش قابلتوجهی از واحدهای حاوی گلبولهای سرخ هدیهشده را مصرف میکنند. بیماران هموفیلی، سرطانی و مصدومان سوختگی را نیز نباید فراموش کرد که این گروه نیز از دیگر فرآوردههای خونی و داروهای مشتق از پلاسما بهره میبرند. بر اساس آمار، حدود 20درصد افراد در طولعمر خود حداقل یکبار به خون و فرآوردههای خونی نیاز پیدا میکنند. پیشبینی میشود با افزایش سن در جامعه، این نیاز نیز بالاتر خواهد رفت. با توجه به این نکته که سرطانها و بیماریهای بدخیم، از دهه پنجم عمر شیوع پیدا میکنند، میتوان دریافت وقتی طولعمر افراد جامعه افزایش مییابد، روزبهروز بر متقاضیان دریافت خون و فرآوردههای خونی نیز افزوده میشود. بیماران سرطانی، مصرفکننده پلاکت هستند و پلاکت یکی از فرآوردههای مهم خونی محسوب میشود. از سوی دیگر تصادفات یکی از مهمترین مشکلات کنونی است و در صورت مدیریتنکردن خونریزی در زمان سانحه، نهتنها جان مصدوم به خطر میافتد بلکه نیاز به خون نیز افزایش مییابد. همچنین مصدومان سوختگی که مصرفکننده پلاسما و آلبومین خون هستند نیز بخش دیگر متقاضیان خون و انتقال خون هستند.
در این میان، سازمان انتقال خون چه نقش و وظیفهای دارد؟ به بیان دیگر سازمان انتقال خون برای ارایه بهترین خدمات به بیماران، چه فرآوردههای خونیای عرضه میکند؟
سازمان انتقال خون، سازمانی مردمی است. خروجی و بازده تلاش کارکنان انتقال خون، به همت و تلاش هموطنان بستگی دارد. از هر واحد خون اهدایی، یک واحد گلبول قرمز استخراج میشود، یک واحد پلاکت گرفته میشود و پلاسمای آن جهت تولید داروهای بیماران هموفیلی از جمله فاکتور 8 و 9 و IVIG به شرکتهای تولیدی ارسال میشود. همچنین آلبومین را نیز استخراج میکنیم. امروزه بهدنبال فرآوردههای اختصاصیتر هستیم. از یک واحد خون، حداقل سه فرآورده بیمارستانی و حدود شش فرآورده دارویی برای نجات جان بیماران تامین میشود. نگاه ویژه سازمان انتقال خون بر سلامت خون و فرآوردههای خونی ویژه و اختصاصی است چون این مایه حیات، بهدلیل بیولوژیکبودن، از حساسیت خاصی برخوردار است. با تزریق خون از یک فرد به فردی دیگر، درحقیقت پیوند بافت با همان ویژگیها را انجام میدهیم. انسان موجودی ناشناخته است و در اصل یک فرآورده بیولوژیک مانند خون را از فردی که حتی بسیاری از ویژگیهای سطح سلولی وی را نمیشناسیم، باید به انسانی دیگر انتقال دهیم. بنابراین چالشهای متعددی در برابرمان وجود دارد.
ارزش ریالی هر واحد خون، چقدر است؟
بر اساس برآورد انجامشده، هر واحد خون با انجام آزمایشهای مختلف و صرف زمان و نیروی انسانی برای سازمان انتقال خون حدود 75هزارتومان هزینه دربردارد. این رقم در فرانسه برای هر واحد گلبول قرمز متراکم 160یورو و در آمریکا، 120دلار محاسبه میشود. مصرف غیرمنطقی خون، یکی از پیامدهای دیدهنشدن دقیق و مناسب هزینههای تامین خون سالم است. در خارج از کشور (اروپا) یک جراح قلب وقتی میخواهد بیماری را تحت جراحی تعویض عروق خونرسان قلب قرار دهد، میداند که سه واحد خون درخواستی رقمی حدود 480یورو هزینه در برخواهد داشت. بههمین دلیل تلاش میکند تا با مدیریت خون، هزینه را کاهش دهد.
به نظر شما چگونه میتوان هزینه تامین خون سالم را در کشور کاهش داد؟
راههای زیادی وجود دارد که با سرمایهگذاری در آن، هزینهها کاهش مییابد و خطرات احتمالی انتقال خون از فردی به فرد دیگر را نیز پایین میآورد. برای مثال میتوان قبل از فرارسیدن زمان عمل، با جمعآوری خون فرد نیازمند جراحی، نیازهای احتمالی وی را پاسخگو شد. با رفع کمخونی بیمار قبل از عمل جراحی، بسیاری از نیازهای خونی کاهش یافته و حتی بررسیها نشان داده که ترمیم بعد از عمل در افرادی که قبل از جراحی مدیریت رفع کمخونی شدهاند، بسیار ارتقا یافته است. امروزه مدیریت خون بیمار یک بحث مهم و تخصصی در دنیاست و در اصل باید آخرین انتخاب پزشک معالج تزریق خون باشد.
بیمار چگونه میتواند برای ذخیرهسازی خون خود و استفاده از آن در عمل جراحی اقدام کند؟
بیمار میتواند چهار هفته قبل از عمل جراحی، در فواصل هر هفته، یک واحد از خون خود را بهمنظور جمعآوری و ذخیرهسازی برای خودش در اختیار واحد انتقال خون بیمارستان قرار دهد. این اقدام نهتنها به رقیقشدن خون بیمار که پیامدهای مثبتی دارد، کمک میکند بلکه خونسازی مغز استخوان را نیز فعال کرده و شرایط را نیز برای پزشک هموارتر میکند. متاسفانه چون همه تصور میکنند که خون رایگان بهراحتی در اختیارشان قرار میگیرد، به این روش ذخیرهسازی سودمند اهتمام نشده است. اگرچه این جمعآوری خون به زمان، حوصله و نیروی انسانی نیاز دارد اما پیامدهای آن برای سلامت بیمار و ارتقای اقتصاد درمان و انتقال خون کمکهای شایانی خواهد کرد.
چه مشکلاتی وجود دارد که باعث میشود بحث مدیریت خون به شکل مطلوب انجام نشود؟
اصلاح آنمی از راه جمعآوری خون بیمار قبل از عمل جراحی، مدیریت خون محسوب میشود که متاسفانه در انتقال خون بیمارستانی وضعیت مناسبی نداریم. در بخش مصرف بیمارستانی نیز وضعیت خوبی نداریم و حتی در کشور متخصص مربوط به این امر را نداریم. در همه زمینهها در کشور نیروی علمی و دانشگاهی تربیت کردهایم، اما متاسفانه در طب انتقال خون اینطور نیست. در رشتههای مختلف از جمله بیوتکنولوژی، پزشکی مولکولی و... دانشجو داریم، اما متخصص طب انتقال خون تربیت نکردهایم که این موضوع، جای گلایه از وزارت بهداشت دارد.
یکی از مشکلات همیشگی انتقال خون، وجود خطر انتقال عوامل بیماریزا و بهویژه عوامل بیماریزای جدید است. چگونه میتوان از بروز چنین مشکلی پیشگیری کرد؟
ما امروزه با بیماریها و عوامل بیماریزای نوظهور بسیاری مواجه هستیم. ما هیچ ردی از این بیماریها در تاریخ بشر نداریم و یکباره پا به عرصه وجود گذاشتهاند، مانند ایدز و هپاتیت C که در دهه 80 و 90 میلادی ظاهر شدند. با نگاهی دیگر، به بیماری سارس و گونههای جدیدی از آنفلوآنزا میرسیم. امروزه آنفلوآنزای پرندگان به پدیدهای در روزگار ما تبدیل شده است. بسیاری از این بیماریها، از راه خون و فرآوردههای آن، ممکن است منتقل شود. از سوی دیگر پریونها را داریم که پروتئینهای تغییرشکلیافته هستند و میتوانند از فردی به فرد دیگر منتقل و باعث بروز بیماری شوند. پدیده سادهای در انگلستان باعث شیوع پریونها و گسترش جنون گاوی در سالهای گذشته شد. تهیه مواد خوراکی از باقیمانده فرآوردههای دامی و تغذیه دام با همین فرآوردهها، موجب گسترش این بیماری در برخی کشورهای اروپایی شد.
فناوریهای نوینی که در فرآیند انتقال خون بهکار میرود، چه فوایدی برای بیمار دارد؟
بررسیها نشان داده است اقداماتی مثل حذف لوکوسیتها قبل از ذخیرهسازی خون، در همان ساعات اول دریافت خون میتواند (بهدلیل کاهش واکنشهای آلرژی، تب، کاهش احتمال عفونت خون و...) طول مدت بستریبودن بیمار را بر اساس شاخص تخت-روز، به مدت 2/1 روز کمتر کند. به روشهای تولید خون اشعهدیده و تولید پلاکت مخلوطشده (مخلوطکردن پنج واحد پلاکت اهدایی از یک فرد بهمنظور تامین یک واحد کامل قابل استفاده برای یک بیمار)، باید توجه فراوان کرد.
چرا استفاده از خون اشعهدیده در کشور ما چندان رایج نیست؟
زیرا راهاندازی فناوری تولید خون اشعهدیده، پرهزینه است، اما اگر بیمهها کمک کنند و تعرفهای مناسب اعلام شود، بیشک نوزاد نارس یا نوزادانی که دچار نقص ایمنی هستند و باید خون اشعهدیده دریافت کنند، دیگر دچار مشکلات عدیده نمیشوند. اگر هزینه تجهیزات را به حساب نیاوریم، فقط هزینه اشعهدادن خون، به ازای هر واحد 17هزارتومان است که اگر بیمهها حمایت کنند، بیشک به نتایج خوبی میرسیم. در ذهن برخی این پرسش وجود دارد که وقتی هموطنان ما، خونشان را به رایگان هدیه میکنند، چرا برای ارایه این خدمات، هزینهای دریافت میشود. امیدواریم با این توضیحاتی که دادیم این سوءتفاهمها رفع شده باشد. ما در سازمان انتقال خون با تهدیدها و چالشهای مختلف سلامت بهصورت بالقوه مواجه هستیم و دنیای علم نیز اگرچه در حال پیشرفت و گسترش است، ولی هنوز برای کشف بسیاری از چیزها نیازمند زمان هستیم. تلاش من و همکارانم برای «بهصفررساندن خطر» معطوف شده است. قاطعانه اطمینان داریم و میگوییم خون و فرآوردههای خونی ما سالم هستند و کمترین خطر را دارند و این حاصل وجود اهداکنندگان فرهیخته و آگاه است. امنیت و سلامت گیرندگان خون و بیماران، مهمترین هدف برای این افراد است. درحال حاضر 52درصد این افراد جزو اهداکنندگان مستمر بهشمار میروند. این افراد خود را در سلامت خون سهیم میدانند.
بیماری ایدز و احتمال انتقال این بیماری از راه خون، یکی از نگرانیهای همیشگی مردم است. سازمان انتقال خون ایران، برای کاهش نگرانی مردم چه کرده است؟
آمار ایدز هرروز نگرانکنندهتر میشود، بهگونهای که گفته میشود اکنون 27هزارنفر بهعنوان مبتلا به ایدز در کشور ثبت شدهاند. بر اساس تخمین، پیشبینی میشود که حدود صدهزارنفر آلوده به این ویروس در کشور باشند. با وجود این سیر صعودی و از سوی دیگر گسترش اهدای خون در سالهای اخیر، خوشبختانه میتوان گفت آمار آلودهبودن خون به ویروس عامل بیماری ایدز، کاهش یافته است بهگونهای که در سال 1384، از هر صدهزارنفری که خون اهدا کردند و روی خون آنان آزمایشهای پیشرفته انجام شده بود، (آزمایشهایی که آلودگی را در مدت کمتر از یکماه نشان میدهد)، تعداد شش مورد مثبت داشتیم که این رقم برای سال گذشته به تنها سه مورد آلودگی در صدهزار مورد اهدایی کاهش یافته است. با درنظرگرفتن رقم آلودگی عمومی جامعه، آمار مذکور نشان میدهد که اهداکنندگان خون در کشور از قشر فرهیخته و نوعدوست هستند. هماکنون اهدای خون از جمعیتهای پرخطر خارج شده و داوطلبان پرخطر از این جرگه دور شدهاند.
فناوریهای نوین چگونه میتواند سلامت خون را تضمین کند؟
اگرچه فناوری و تکنولوژی در دنیا، بسیاری از کارها را آسان و به پیشرفت دانش کمک کرده است، اما فناوری نمیتواند سلامت خون را تضمین کند. این اهداکننده فرهیخته و آگاه است که میتواند ضامن سلامت خون باشد. بهعنوان مثال، استاندارد طلایی شناسایی مالاریا، مشاهده خون فرد آلوده در زیر میکروسکوپ است. تستهای پیشرفته آن توسط دستگاه با 20 تا 30درصد خطا انجام میشود، یعنی اگر مبنای تشخیص در مالاریا را تکنولوژی قرار دهیم، بیشک باختیم. اگر مبنا را اهداکنندگان آگاه قرار دهیم، فردی که میداند اگر به منطقه مالاریاخیز سفر کرده است، حق ندارد حداقل تا ششماه خون بدهد و به این پرسش انتقال خون پاسخ صادقانه دهد، ما میتوانیم سلامت خون را با اینگونه افراد ضمانت کنیم.
انتقال عفونتها در زمان استفاده از فرآورده پلاکتی نیز از دیگر نگرانیهای بیماران است.
بله. امروزه یکی از خطراتی که گفته میشود از ایدز و هپاتیت C فراتر است، سپتیسمی یا عفونت خون ناشی از انتقال خون بخصوص با فرآورده پلاکتی است. پلاکت در دمای 22 درجه نگهداری میشود تا با بدن سازگار و قابل تزریق شود. از آنجایی که در محیط پلاکت موجود در پلاسما، شرایط رشد باکتری فراهم است، اگر حتی یک باکتری در چنین محیطی باشد متاسفانه به سرعت رشد میکند و موجب آلودگی خون و سپتیسمی باکتریال در گیرنده میشود، اما با آموزشهای ساده میتوان از این عارضه خطرناک پیشگیری کرد. کافی است اهداکننده بداند اگر در مدت 72ساعت گذشته، مورد اعمال جراحی دندانپزشکی یا اقدامات درمانی آن قرار گرفته است، مجاز به اهدای خون نیست، در آن صورت میتوانیم از احتمال آلودگی باکتریال پلاسما و پلاکت و خطر مرگ بیمار جلوگیری کنیم. این یعنی فردی که در مدت سهروز گذشته به دندانپزشکی جهت درمان مراجعه کرده است، حق ندارد برای اهدای خون اقدام کند. چون در جریان جراحی دهان و دندان، سد دفاعی بدن آسیب دیده و مخاط دهان که حاوی باکتریهای مختلف و فراوان است میتواند خون را آلوده کند.
هماکنون برای بررسی سلامت خون، چه آزمایشهایی روی آن انجام میشود؟
در حال حاضر استانداردهای جهانی، سازمانهای انتقال خون را ملزم کرده تا آزمایشهای ایدز، هپاتیت C، هپاتیت B و آزمایش سیفلیس را بهصورت دقیق روی تکتک خونهای اهدایی انجام دهد. بقیه آزمایشهای لازم، بر اساس معاینه پزشک انتقال خون و گرفتن شرح حال و درصورت نیاز انجام خواهد شد. در برخی از استانها، به دلیل شیوع بیماریهای بومی، تعدادی از تستهای دیگر نیز صورت میگیرد. در سالهای دور، بهدلیل نبود مراکز آزمایشگاهی ویژه بهمنظور انجام آزمایشهای ایدز و هپاتیت در اثر ناآگاهی عدهای از افراد، با هدف رفع نگرانی از احتمال آلودگی خود به این بیماری، خون میدادند که خوشبختانه با تمهیدات صورتگرفته، این مساله بهعنوان یک تهدید از مسیر انتقال خون حذف شده است.
امروزه برخی از پزشکان، بیماران خود را ملزم میکنند که برای استفاده از خدمات درمان، حتما باید گواهی سلامت از آزمایشگاه ارایه دهند. آیا این کار با حقوق بیمار منافات ندارد؟
اکنون متاسفانه برخی از پزشکان و دندانپزشکان انتخاب بیمار یا اجازه انجام جراحیها را منوط به دریافت پاسخ آزمایشهای ایدز و هپاتیت کردهاند که این مساله بهعنوان تهدیدی محسوب میشود که میتواند خطرناک باشد. این حق هر شهروندی است که در صورت تمایل و جلوگیری از انگ و تبعیض، بیماری خود را بیان نکند و این پزشکان باید آلودگی فرد را سد و مانعی برای آغاز درمان نبینند و در مجموع حفاظت و مراقبت فردی را به جای پاسخ آزمایش ایدز و هپاتیت سرلوحه کار خود قرار دهند. برخی دندانپزشکان از ترس اینکه احتمال آلودگی وجود دارد، بیماران خود را مجبور به انجام آزمایشهای ایدز و هپاتیت میکنند و این امر گاهی بیماران را وادار میکند برای دریافت درمان (که حق فردی وی است)، دست به اقداماتی بزنند که دندانپزشک یا پزشک خود را گمراه کند یا بهاصطلاح او را دور بزند. تاکید میکنم دندانپزشکان و متخصصان و جراحانی که بیماران خود را براساس پاسخ منفی این آزمایشها انتخاب میکنند، بیشک خطر آلودگی احتمالی را در خود و همکاران بیشتر میکنند.
با آنکه زنان سرمایههای آینده جامعه ما هستند و در بسیاری از فعالیتهای اجتماعی نقش دارند، اما در زمینه اهدای خون کمتر مشارکت داشتهاند. چرا؟ و شما برای نقشآفرینی دوباره این بخش از جامعه، چه تمهیداتی اندیشیدهاید؟
بهدلیل ویژگیهای درونی بانوان و خصلتهایی که در این قشر ارزشمند جامعه وجود دارد، سازمان انتقال خون تمایل بسیار زیادی برای گسترش مشارکت زنان در امر اهدای خون دارد. در سال 84 سهم اهدای خون بانوان 9درصد بود، ولی متاسفانه امسال این رقم به چهاردرصد کاهش پیدا کرده است. البته مقداری از این پسرفت مربوط به بحثهای فرهنگسازی است و مقداری نیز مربوط به ضعف در سرمایهگذاری سلامت و برنامهریزیهای کلان برای این بخش از جامعه محسوب میشود. کمخونی یکی از مشکلاتی است که بانوان کشورمان دارند و باید برای کاهش و رفع آن یک پروتکل و دستورالعمل مدیریت کمخونی به صورت ملی طراحی و اجرایی شود. کمخونی در کشور و بهخصوص در بانوان نقش مهمی دارد و میتوان گفت یکی از علل کاهش کارآیی افراد محسوب میشود. همانند طرح ملی یددارکردن نمک طعام برای رفع مشکلات تیرویید یا طرح ملی واکسیناسیون فلج اطفال و... باید برای رفع کمخونی در افراد جامعه بهویژه زنان اقدامات ملی صورت گیرد. غنیسازی موادغذایی و نان با آهن و اسید فولیک یکی از این اقدامات است که باید به طور دقیق و جدی پیگیری شود. اصلاح و رفع آنمی در کشور باید جزو دستورالعملهای شبکه بهداشت و درمان قرار گیرد و اقدامات پیشگیرانه در دستور کار گذاشته شود. رفع کمخونی باید از روستاها آغاز شود و اگر این مساله تسری پیدا کند، دستاوردهای ملی بههمراه خواهد داشت. یکی از پیامدهای کمخونی، خستگی و کاهش کارآیی بدن است و اصلاح این عارضه میتواند نشاط را به جامعه بازگرداند. بیشک با رفع کمخونی در بانوان کشور درصد زیادی از آنان میتوانند اهداکننده بالقوه محسوب شوند. البته توصیههای تغذیهای را متخصصان تغذیه ارایه کنند. از آنجایی که سلامت فرد در اهدای خون برای سازمان انتقال خون مهم است، مجبوریم از پذیرش و دریافت خون از افراد دچار آنمی پرهیز کنیم.
یکی از مشکلات همیشگی بیماران هموفیلی، نگرانی برای تامین دارو و فرآوردههای خونی سالم بود. برای رفع نگرانی این دسته از هموطنان، چه اقداماتی انجام شده است؟
یکی از اقدامات مهم برای بیماران هموفیلی، تامین پلاسما از هموطنان برای تولید داروها و فاکتورهای خونی مشتق از پلاسما بهمنظور رفع نیاز این دسته از بیماران است. متاسفانه در سالهای دور، ایدز بهعنوان یکی از سوغات واردات، موجب ابتلای تعدادی از بیماران هموفیلی شد که از داروهای مشتق از پلاسما استفاده میکردند. این تجربه تلخ باعث شد تا با این هدف که از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری کنیم، پلاسمای مورد نیاز برای تامین دارو را از منابع ایرانی تهیه کنیم و در نتیجه اکنون با ضریب بالای امنیت و سلامت گام برمیداریم و فاکتورهای 8 و 9 و... انعقادی را از پلاسما خون هموطنان تامین میکنیم. در کشورهای دیگر نیز اجازه استفاده از پلاسمای افراد غیربومی و بیگانه داده نمیشود چون احتمال دارد که موجب جابهجایی و تغییر جغرافیایی بیماریها و انتقال ویروسها و پریونها و... از نقطهای به نقطه دیگر شود. در حال حاضر حجم پلاسمای کشور بالغ بر 150هزار لیتر، حاصل از چرخه انتقال خون است و حدودصدهزار لیتر نیز بهطور اختصاصی از دهندگان پلاسمای خون به همت یکی از شرکتهای همکار داخلی تامین میشود. با وضعیت کنونی تخمین زده میشود که حدود 600هزار لیتر پلاسما باید برای رفع نیاز بیماران تامین شود که در این خصوص، مشغول سرمایهگذاری و کمکگرفتن از بخش خصوصی هستیم. بهداشت و درمان کشور هم مشغول سرمایهگذاری در حوزه دارو برای خودکفایی است.
سال آینده سازمان انتقال خون 40ساله میشود. برای 40سالگی این سازمان چه برنامههایی دارید؟
سال آینده جشن 40سالگی تاسیس انتقال خون را برگزار میکنیم. چهاردهه پیش، آرزوی خانوادهای که فرزند مبتلا به تالاسمی داشت، این بود که فرزندش بتواند دهه دوم زندگی خود را تجربه کند، ولی تا قبل از تاسیس سازمان انتقال خون هیچ بیمار تالاسمیای به این آرزو نمیرسید. خوشبختانه ما امروزه بیماران تالاسمیای داریم که 40سال سن دارند یا از مرز 40سالگی عبور کردند. این حاصل اهدای خون و فرآوردههای خونی بوده که هموطنان برای بیماران نیازمند هدیه کردند. اگر با همین روند پیش برویم، تا اسفند سال 93 آمار تجمعی اهدای خون از بدو تاسیس سازمان انتقال خون به 40میلیون واحد اهدایی در مدت 40سال اخیر خواهد رسید. این یعنی اهدای 18میلیون لیتر خون هموطنان برای نجات جان همنوعان خود. از حدود دومیلیون اهدای خون سالانه حدود 300 تا 400هزار واحد به بیماران تالاسمی اختصاص دارد که بهعنوان یکی از پرجمعیتترین مصرفکنندگان خون هستند. مصرف پلاکت در کشور بهشدت در حال افزایش است، بخصوص در بیماران سرطانی، بیماران با ضعف سیستم ایمنی و بهخصوص اگر گروه خونی کمیابی باشد و این یک نگرانی برای ما محسوب میشود.
نظر شما