به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،وزارت بهداشت، بر اساس قانون هوای پاک، موظف به بررسی و گزارش این آثار بهداشتی و اقتصادی است. از سال ۱۳۹۶ این ارزیابی‌ها آغاز شده و در حال حاضر تعداد شهرهایی که در این بررسی‌ها شرکت دارند، به ۵۷ شهر رسیده است. علاوه بر مرگ‌ها، هزینه‌های اقتصادی ناشی از آلودگی هوا در سال گذشته به ۱۲ میلیارد دلار معادل حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

پیامدهای بهداشتی آلودگی هوا

آلودگی هوا به ویژه از طریق ذرات معلق PM ۲.۵ یکی از اصلی‌ترین عوامل تهدید کننده سلامت انسان‌هاست. این ذرات می‌توانند به عمق ریه‌ها نفوذ کرده و باعث بیماری‌های قلبی و تنفسی شوند. دکتر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، اشاره می‌کند که چهار بیماری عمده شامل سکته قلبی، سکته مغزی، سرطان ریه و بیماری‌های مزمن انسداد ریوی بیشترین ارتباط را با آلودگی هوا دارند.

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، آلودگی هوا دومین عامل مرگ و میر انسان‌ها در سطح جهان است. در این میان، بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا که ارتباط نزدیکی با آلودگی هوا دارند، سهم قابل توجهی از مرگ‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.

وضعیت آلودگی هوا در ایران

در سال ۱۴۰۲، میزان آلودگی هوا در برخی مناطق ایران به طور ویژه‌ای بالا بود. برای مثال، در شهر تهران که حدود ۱۰ میلیون نفر در آن سکونت دارند، آلودگی هوا باعث مرگ حدود ۶ هزار و ۹۳۹ نفر شد. همچنین، شهرهایی مانند زابل و ایرانشهر با طوفان‌های گردوغبار و آلودگی شدید هوا مواجه هستند که این موضوع موجب افزایش میزان مرگ و میر در این مناطق شده است.

طبق بررسی‌های انجام شده، شهرهایی مانند شاهرود، سنندج و ارومیه کیفیت هوای بهتری داشته‌اند و از نظر غلظت ذرات معلق PM ۲.۵ در وضعیت بهتری قرار دارند. به طور خاص، در سنندج ۹۴ درصد از روزهای سال گذشته هوای این شهر از حد سلامت توصیه شده توسط سازمان جهانی بهداشت کمتر بود.

تاثیر طوفان‌های گردوغبار بر آلودگی هوا

یکی از پدیده‌های شایع در ایران که موجب افزایش آلودگی هوا می‌شود، طوفان‌های گردوغبار است. این طوفان‌ها به ویژه در مناطق غربی و شرقی کشور مانند خوزستان و سیستان و بلوچستان شدیدتر هستند. اگرچه طوفان‌های گردوغبار در سال گذشته در غرب کشور کاهش یافته‌اند، اما در شرق کشور، به ویژه در شهر زابل، این پدیده شدت یافته و میزان ذرات معلق PM ۲.۵ نسبت به سال گذشته دو برابر شده است.

هزینه‌های اقتصادی آلودگی هوا

آلودگی هوا نه تنها تهدیدی برای سلامت عمومی است، بلکه تبعات اقتصادی زیادی نیز به همراه دارد. هزینه‌های ناشی از مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در ایران در سال گذشته به ۱۲ میلیارد دلار رسید. این هزینه‌ها شامل مراقبت‌های بهداشتی و درمانی برای افراد مبتلا به بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا است. همچنین، بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان مراجعه به مراکز درمانی به دلیل بیماری‌های تنفسی غیرعفونی در کلان‌شهرها به ویژه از ابتدای دی‌ماه افزایش یافته است.

اقدامات و چالش‌ها

اگرچه قانون هوای پاک در ایران به تصویب رسیده و وزارت بهداشت موظف به ارزیابی آثار آلودگی هوا است، اما برخی از آیین‌نامه‌های این قانون هنوز به طور کامل اجرایی نشده‌اند. به عنوان مثال، برنامه‌هایی برای تولید سوخت مطابق با استانداردهای جهانی و تولید خودروهای استاندارد، که می‌توانند به کاهش آلودگی هوا کمک کنند، هنوز به طور کامل اجرا نشده‌اند.

به نظر می‌رسد برای مقابله با آلودگی هوا، باید اقدامات بیشتری در سطح کلان‌مدیریت کشور انجام گیرد. از جمله این اقدامات می‌توان به افزایش کیفیت سوخت، ارتقای استانداردهای خودروها و استفاده از فناوری‌های پاک برای کاهش منابع آلاینده اشاره کرد.

آلودگی هوا یک بحران جهانی است که آثار بهداشتی و اقتصادی زیادی به همراه دارد. در ایران، این بحران باعث مرگ و میرهای زیادی در سال ۱۴۰۲ شده و هزینه‌های اقتصادی قابل توجهی نیز به سیستم سلامت تحمیل کرده است. برای مقابله با این بحران، نیاز به اقدامات جدی در سطح ملی و محلی داریم تا کیفیت هوای شهرها بهبود یافته و سلامتی مردم حفظ شود.