به گزارش "سلامت نیوز" اجرای پروژه تله کابین در جنگل ناهارخوران گرگان علاوه بر قطع حدود 17 هکتار از جنگل های ارزشمند و باستانی هیرکانی کره زمین که در ایران قرار گرفته، آثار و عوارض نامطلوبی برای اکوسیستم منطقه دارد.
این طرح، بر اساس مصوبه نهایی "شورایعالی شهرسازی ومعماری کشور" سال هاست مورد مناقشه قرار گرفته است و حالا در انتظار پاسخ "کمیته ارزیابی محیط زیستی" سازمان حفاظت محیط زیست است.
جالب اینجاست که در دولت قبل که علیرغم اینکه دکتر مجید مخدوم پایه گذار دانش ارزیابی محیط زیستی در ایران بارها تاکید کرده که بر اساس مطالعات انجام شده در سال های گذشته بر روی این پروژه، به دلیل ناتوانی اکولوژیک منطقه، استقرار تله‌کابین در جنگل ناهارخوران رد شده؛ یعنی این مطالعه اجازه جانمایی تله‌کابین در آن نقطه را نداده است. »
او تاکید کرده بود که هر مطالعه‌ای که با رعایت اصول علمی و بدون دستکاری و چشم‌پوشی از مسائل منطقه برای طرح تله‌کابین جنگل ناهارخوران انجام شود، حتما با اجرای این پروژه در آن اکوسیستم حساس و شکننده مخالفت خواهد کرد.
با این حال پاسخی از سوی کمیته ارزیابی سازمان داده نشد و به رغم رد شدن چند باره این پروژه در آن نقطه در کمیته فوق، پاسخ رسمی اعلام نشد.
حالا مشخص شده بر اساس "طرح آمایش سرزمین" استان گلستان، توسعه تله کابین در این کاربری، مغایر ارزیابی توان انجام شده آن است و به کلی باید از آن پرهیز کرد.
تطبیق خط توسعه تله کابین (خط سفید) با کاربری های انتخاب شده برای محدوده در فرایند آمایش استان گلستان
چرا متولیان مجوز دادند؟
خیلی ها می پرسند چرا به پروژه تله کابین ناهارخوران مجوز داده شد و چرا دستگاه هایی مانند "محیط زیست" و " منابع طبیعی" با آن موافقت کردند؟ اگر دستگاه های متولی موافقت کردند پس چرا اجرایی نشد و کار به "شورایعالی شهرسازی ومعماری کشور" سپرده شد؟
باید گفت علت این موضوع برمی گردد به یک اشتباه محاسبه. آیا این اشتباه عمدی بوده است؟!
کوچک کردن سطح اشغال برای فرار از ارزیابی
طرح تله کابین گرگان که مجری و مسئولان شهری و استانی همواره تاکید دارند از 3 مدیرکل محیط زیست در دولت‌های مختلف مجوز دریافت کرده، از همان ابتدا با فقدان شفافیت و آمار و ارقام نادرست مجوز گرفت.
مجریان و دست‌اندرکاران این طرح با استفاده از نظرات مشاوری که پیش‌تر از مدیران منابع طبیعی استان بود، سعی کردند سطح اِشغال این طرح را بسیار کوچک‌تر از حد واقعی آن اعلام کنند تا این پروژه مشمول ارزیابی اثرات محیط زیستی نشود.
وقتی موضوع در رسانه‌ها و توسط چند تن از استادان دانشگاه اعلام شد، شورایعالی شهرسازی و معماری کشور نیز آن را مورد بررسی قرار داد و صحت آن اثبات شد. این شورا مصوب کرد که «طرح تله‌کابین گرگان مشمول ارزیابی محیط زیستی است و باید این روند را طی کند تا پاسخ بگیرد.»
مخالفت با جانمایی پروژه نه اصل آن
بسیاری از دانشگاهیان و کنشگران کشور و استان گلستان می گویند که با اصل این پروژه مخالفتی ندارند و اگر جانمایی آن اصلاح شود، با آن موافقند. آنها وجود یک تله کابین را برای مرکز استان گلستان بلامانع می دانند به شرطی که جانمایی ان بر اساس اصول علم اکولوژی و بی طرفانه انجام شود.
اما مجریان تله‌کابین ناهارخوران به هیچ عنوان تن به تغییر مکان و جانمایی این طرح نمی‌دهند و مرغ شان یک پا دارد. آنها در واقع از انجام مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی، قانون و طی کردن روند قانونی و علمی فرار می‌کنند.
تاریخچه طرح تله کابین گرگان
پروژه تله کابین گرگان پیش از انقلاب قرار بود در تپه ی "سوگُله" یا همان "هزارپیچ" گرگان اجرایی شود که تغییرات سیاسی کشور آن را متوقف کرد.
زمزمه های احداث تله کابین در اواخر دهه ی 70 و پس از مستقل شدن گلستان به عنوان یک استان دوباره به گوش رسید.
سپس در دهه ی 90 مجددا عنوان شد و در اسفند ۱۳۹۵ شهرداری گرگان ناگهان اعلام کرد که «پروژه تله‌کابین گرگان در روز ۲۰ فروردین کلنگ‌زنی می‌شود.»
این در حالی بود که این پروژه هنوز موافقت "سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری" وقت و "شورایعالی جنگل ومرتع" را به دست نیاورده بود و تنها موافقت ضمنی را از سوی مسئولان محیط زیست و منابع طبیعی استان و مسئولان سازمان جنگل‌ها دریافت کرده بود.
مهم‌تر اینکه این طرح، هنوز طرح مطالعاتی فنی نداشت و مطالعات ارزیابی محیط زیستی نیز درباره آن انجام نشده بود و فقط تمایل برخی مسئولان وقت سازمان جنگل‌ها که اغلب رویکردی غیرحفاظتی داشتند، باعث می‌شد که چنین طرح‌هایی با استقبال مواجه شده و مجوز بگیرد.
با انتشار خبر کلنگ‌زنی تله‌کابین گرگان برای روز ۲۰ فروردین، نخستین واکنش‌ها از سوی کنشگران محیط زیست و منابع طبیعی گلستان آغاز شد. کمپین «نه به تله‌کابین در جنگل‌های هیرکانی»، یکی از این واکنش‌ها بود که توانست فقط طی ۲ روز امضای نزدیک به ۵ هزار نفر را گردآوری کند.
این کمپین با ارسال نامه‌ای به رئیس وقت سازمان بازرسی کل کشور، از آن سازمان خواست تا به موضوع ورود کرده و تخلف‌ها و تخریب‌های آن را که پیش از گرفتن مجوز نهایی رخ داده بود، رسیدگی کند و با انتقال پروژه به نقطه‌ای دیگر اجازه ندهد هیرکانی دستخوش تخلف و تخریب شود.
با این همه اما مدیریت شهری گرگان و بعضی مسئولان پیشین و کنونی استان، با اصراری پرسش‌برانگیز همچنان بر ایجاد تله‌کابین در جنگل ناهارخوران گرگان پای می‌فشردند و بهانه‌شان نیز برای این اصرار توسعه منطقه بود. اما این تمام ماجرای تله‌کابین ناهارخوران نیست.
مجریان تله‌کابین ناهارخوران بارها از انجام مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی، قانون و طی کردن روند قانونی و علمی فرار کرده اند و حالا مدست هاست با فشار بر "سازمان حفاظت محیط زیست" و "کمیته ارزیابی سازمان" به دنبال اعمال نفوذ و گرفتن پاسخ مثبت به هر ترتیبی هستند.
حال باید دید سازمان حفاظت محیط زیست در دولت چهاردم چه واکنشی در برابر لابیگری و تلاش های برخی مسوولان شهری و نمایندگان شورای شهر و مجلس گرگان دارد؟ آیا دولتی که در شعارهای انتخاباتی اش محیط زیست را مهم ترین مبنای توسعه خواند و رییس جمهورش اخیرا در جلسه هیات دولت تاکید کرد که « منابع طبیعی خط قرمز دولت چهاردهم است» مغلوب این لابیگری قدرت می شود؟!
نظر شما