به گزارش سلامت نیوز به نقل از healthcentral، اگر علائم مکرر سوزش سر دل را تجربه می کنید احتمالاً قبلاً از آنتی اسیدها استفاده کرده اید یا هیچ تأثیری نداشته اید؛ اینجاست که مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) وارد می‌شوند. PPI نوعی دارویی است که تولید اسید معده را کاهش می‌دهد و  به کاهش علائم سوزش سر دل کمک می‌کند. یکی از این PPIها پانتوپرازول است که ممکن است به شما گفته شده باشد که باید در صبح مصرف شود. اما آیا اگر آن را بعداً در طول روز مصرف کنید، همچنان می تواند مفید باشد؟

اندرو دوپونت، پزشک متخصص گوارش، می‌گوید: «پاسخ کوتاه این است که اگر این دارو در اواخر روز مصرف شود هم ممکن است تا حدی موثر باشد، اما زمانی که قبل از صبحانه مصرف شود، موثرتر است.»

پنتوپرازول چیست؟

پانتوپرازول نوعی PPI است که برای درمان شرایطی مانند سوزش معده مزمن ناشی از بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)، استفاده می‌شود. طبق گفته کلینیک مایو، برخی از عوامل خطر GERD شامل چاقی، بارداری و داشتن فتق هیاتال (به عنوان مثال، برآمدگی در بالای معده) است.

به گفته کلینیک کلیولند، در حالی که اسید معده نقش مهمی در تجزیه غذا دارد، اسید معده بیش از حد می تواند به شرایطی مانند GERD منجر شود و زخم معده ایجاد کند. دکتر دوپونت می گوید: «مهارکننده های پمپ پروتون، آزاد شدن اسید را از پمپ های اسیدی که در معده هستند، مسدود می کنند.»

PPI ها آنزیمی را که اسید معده تولید می کند، مسدود می کند و معمولاً تولید اسید را حدود 65٪ کاهش می دهند (پس از مصرف مداوم PPI برای چندین روز).در واقع بدن شما همچنان می تواند اسید معده کافی برای تجزیه غذا تولید کند، اما بدون ایجاد علائمی مانند سوزش سر دل.

چه زمانی باید پنتوپرازول مصرف کرد؟

پزشکان معمولاً به افراد توصیه می‌کنند که پنتوپرازول را صبح‌ها، معمولاً 30 تا 60 دقیقه قبل از خوردن صبحانه مصرف کنند. دکتر دوپونت می‌گوید: «در طول شب، فرد ناشتا است و پمپ‌های معده با اسید پر می‌شوند و منتظر می‌مانند تا فرد صبح غذا بخورید. اگر دارو مصرف کنید که می‌تواند در عرض 30 تا 60 دقیقه به پمپ‌های اسیدی برسد، می‌توانید آزادسازی اولیه اسید معده را که در اثر خوردن غذا ایجاد می‌شود، مسدود کنید.

دکتر دوپونت می‌گوید، اگر دارو را دیر مصرف کنید مثلاً تا زمان ناهار صبر کنید همچنان به کاهش تولید اسید معده کمک می‌کند ولی به اندازه مصرف آن در صبح موثر نخواهد بود.

چه کسانی می توانند پنتوپرازول مصرف کنند؟

پانتوپرازول برای درمان سوزش سر دل ناشی از GERD و ازوفاژیت فرسایشی - وضعیتی که در آن مری ملتهب می‌شود، استفاده می‌شود. دکتر دوپونت می گوید: «ازوفاژیت فرسایش یا تحریک ناشی از رفلاکس اسید است. مصرف پانتوپرازول می تواند به توقف رفلاکس اسید کمک کند و به مری اجازه می دهد تا بهبود یابد.»

پنتوپرازول همچنین برای درمان سندرم زولینگر-الیسون استفاده می شود که در آن تومورها باعث تولید اسید بیش از حد معده می شوند.

دکتر دوپونت می گوید: «اگر حداقل دو بار در هفته علائم سوزش سر دل را دارید، احتمالاً کاندیدای داروهای تجویزی مانند PPI هستید. اگر فقط گاهی علائم رفلاکس اسید معده دارید، ممکن است بتوانید این بیماری را با داروهای ضد اسید بدون نسخه کنترل کنید.»

چه کسانی نباید پنتوپرازول مصرف کنند؟

به طور کلی، پنتوپرازول «بسیار بی خطر در نظر گرفته می شود». با این حال، برخی از افراد هستند که نباید این دارو را مصرف کنند.

اگر به پانتوپرازول یا سایر PPI ها حساسیت دارید، ممکن است نتوانید این دارو را مصرف کنید. همچنین اگر از داروهای ضد ویروسی خاصی برای درمان HIV استفاده می کنید، ممکن است کاندید پانتوپرازول نباشید، زیرا PPI ممکن است اثربخشی و توانایی آنها را برای کنترل ویروس کاهش دهد.

اگر باردار هستید یا در تلاش برای باردار شدن هستید، با پزشک خود در مورد مصرف پنتوپرازول صحبت کنید. مشخص نیست که آیا دارو می تواند به جنین آسیب برساند یا خیر. با این حال، برخی تحقیقات نشان داده است که مصرف PPI در دوران بارداری برای افراد باردار یا نوزادان آنها مضر نیست.

همچنین خطر احتمالی مصرف پنتوپرازول در صورت داشتن سن 70 سال یا بیشتر وجود دارد، زیرا طبق گفته کلینیک مایو ، این دارو ممکن است خطر شکستگی استخوان در لگن، مچ دست یا ستون فقرات را افزایش دهد.

نحوه مصرف پنتوپرازول

پزشک احتمالاً مصرف پنتوپرازول را یک بار در روز توصیه می کند، اگرچه برخی از افراد ممکن است نیاز به مصرف آن دو بار در روز داشته باشند.

هنگامی که شروع به مصرف PPI کردید، ممکن است لازم باشد به طور نامحدود مصرف آن را ادامه دهید. اگرچه این دارو مشخصات ایمنی خوبی دارد: یک مطالعه منتشر شده در ژورنال Gastroenterology نشان داد افرادی که پنتوپرازول مصرف کردند در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف کردند در طول یک دوره سه ساله هیچ اثر منفی از دارو را تجربه نکردند.

همانطور که اشاره شد، مصرف پنتوپرازول در صبح، حدود نیم ساعت تا یک ساعت قبل از خوردن صبحانه، به جلوگیری از ترشح اسید معده که ممکن است منجر به رفلاکس اسید شود، کمک می کند. 

اشکان فرهادی، پزشک متخصص گوارش، در مرکز پزشکی MemorialCare Orange Coast در Fountain Valley، می‌گوید: «من معمولاً از مردم می‌خواهم که دارو را روی پاتختی خود بگذارند تا اول صبح آن را مصرف کنند. تا زمانی که آنها به آشپزخانه برسند و صبحانه را آماده کنند، دارو  اثر بخش خواهد بود.»

اگر اول صبح مصرف دارو را فراموش کردید با پزشک خود در مورد زمان مصرف بعدی صحبت کنید. دکتر فرهادی می‌گوید ممکن است لازم باشد آن را در ناهار یا اواخر روز مصرف کنید و احتمالاً در این مدت یک آنتی اسید مصرف کنید تا مقداری از رفلاکس اسیدی که ممکن است پس از ترشح اسید معده در صبح رخ دهد، کم کنید.

عوارض جانبی پنتوپرازول

بعد از مصرف پنتوپرازول برخی از عوارض جانبی ممکن است رخ دهد از جمله:

• اسهال
• سرگیجه
• گاز
• سردرد
• درد مفاصل
• حالت تهوع
• استفراغ 

مانند هر دارویی، ممکن است یک واکنش آلرژیک نیز ایجاد شود. اگر علائم آلرژی، از جمله خارش، کهیر، یا تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو را تجربه کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

به ندرت، PPI ها می توانند با تداخل در جذب ویتامین، باعث کمبود ویتامین B12 شوند، اگرچه تحقیقات نشان می دهد که این اثر در افرادی که بیش از سه سال دارو مصرف می کنند، بیشتر رخ می دهد.

تداخلات بالقوه با پانتوپرازول

همیشه قبل از شروع پانتوپرازول به پزشک خود بگویید که چه داروهایی مصرف می کنید. پنتوپرازول می تواند با داروهای HIV، آتازاناویر، نلفیناویر و ریلپیویرین تداخل داشته باشد و اثربخشی و توانایی آنها را برای کنترل ویروس کاهش دهد.

پنتوپرازول همچنین می تواند در جذب آهن اختلال ایجاد کند، بنابراین اگر مکمل آهن مصرف می کنید با پزشک خود مشورت کنید.