به گزارش سلامت نیوز به نقل از عصر ایران - سکته مغزی زمانی رخ می دهد که خون رسانی به بخشی از مغز مسدود شود یا کاهش یابد. این اتفاق می تواند به دلیل انسداد رگ خونی یا پارگی آن رخ دهد. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC) سکته مغزی عامل اصلی ناتوانی و مرگ در این کشور است. همچنین این مشکل سومین علت مرگ میان بانوان و پنجمین علت بین آقایان است.

با استناد به گزارش انجمن سکته مغزی آمریکا، طی 30 روز اول پس از سکته، از هر 8 مورد 1 سکته مرگ آفرین است. این آمار در سال اول به 1 سکته از هر 4 مورد می رسد. CDC همچنین تخمین می زند که سکته مغزی سالانه حدود 140000 آمریکایی را می کشد.

انواع سکته مغزی

سکته های مغزی به سه دسته اصلی طبقه بندی می شوند.

سکته های ایسکمیک

سکته ایسکمیک شایع ترین نوع است و حدود 87 درصد از سکته های مغزی را به خود اختصاص می دهد. این وضعیت به دنبال ایجاد انسداد در یکی از شریان های تغذیه کننده مغز با لخته خون اتفاق می افتد. سکته مغزی ایسکمیک خود به دو نوع سکته ترومبوتیک و امبولیک تقسیم می شود.

- ترومبوتیک: شامل تشکیل لخته خون در رگ های خونی داخل مغز است. سکته های ترومبوتیک در افراد مسن شایع تر هستند و اغلب به دلیل کلسترول بالا یا دیابت رخ می دهند. این سکته ها می توانند به طور ناگهانی یا تدریجی طی چند ساعت یا چند روز رخ دهند.

- سکته امبولیک: شامل تشکیل لخته خون در خارج از مغز است. در ادامه لخته به سوی یکی از رگ های خونی داخل مغز حرکت می کند و باعث انسداد می شود. این سکته ها اغلب به علت بیماری قلبی تظاهر می یابند و به طور ناگهانی رخ می دهند.

سکته های هموراژیک

در این نوع سکته یک رگ خونی در مغز پاره می شود یا نشت می کند. سکته های هموراژیک می توانند ناشی از فشار خون بالا یا آنوریسم باشند.

به گفته انجمن ملی سکته مغزی آمریکا، سکته هموراژیک حدود 40 درصد از مرگ و میر ناشی از سکته های مغزی را شامل می شود.

دو نوع سکته مغزی هموراژیک عبارت اند از:

- داخل مغزی: این سکته ها در اثر پارگی سرخرگ مغز ایجاد می شوند.

- تحت عنکبوتیه: این نوع سکته نیز شامل پارگی یا نشت است که باعث خونریزی در فضای بین مغز و بافتی که مغز را می‌ پوشاند، خواهد شد.

حمله ایسکمیک گذرا (TIA)

این وضعیت که سکته کوچک نیز نامیده می شود، یک وقفه کوتاه در جریان خون به بخشی از مغز است. گفتنی است که این وقفه بسیار مختصر و محدود است زیرا لخته خون به خودی خود به سرعت حل می شود.

این سکته علائمی مشابه سایر انواع سکته های مغزی ایجاد می کند، اما علائم معمولا در عرض 24 ساعت ناپدید می شوند و از این رو منجر به آسیب دائمی مغز نخواهند شد.

داشتن TIA خطر سکته مغزی ایسکمیک یا هموراژیک را افزایش می دهد. در واقع حدود 40 درصد از افرادی که این سکته را تجربه می کنند، در آینده دچار سکته واقعی می شوند.

آیا ممکن است در خواب و بر اثر سکته فوت کنیم؟

تخمین زده می شود که حدود 14 درصد از سکته های مغزی هنگام خواب رخ می دهند و به همین علت برخی از افراد پس از بیدار شدن با علائم سکته به اورژانس مراجعه می کنند. افرادی که در خواب دچار سکته مغزی می شوند در معرض خطر مرگ بالاتری قرار دارند زیرا نمی توانند از درمان زودهنگام بهره مند شوند. از این رو مشخص نیست که سالانه چند نفر در خواب بر اثر سکته فوت می کنند.

همچنین در خصوص کسانی که از سکته مغزی در خواب جان سالم به در می برند، به دلیل تاخیر در روند درمان خطر ناتوانی دائمی وجود دارد. داروهای ضد لخته که طی سه ساعت اول سکته مغزی ایسکمیک تجویز می شوند، می توانند آسیب و ناتوانی مغز را به طور قابل ملاحظه ای کاهش دهند.

در واقع کسانی که ظرف سه ساعت پس از مشاهده اولین علامت سکته به بیمارستان مراجعه می کنند، طی سه ماه بعدی پس از سکته مغزی در مقایسه با افرادی که مراقبت فوری دریافت نکرده اند با ناتوانی فیزیکی کمتری رو به رو می شوند.

با این حال، فردی که با علائم سکته از خواب بیدار می شود همیشه نمی تواند زمان شروع علائم را به درستی مشخص کند. بنابراین این افراد ممکن است واجد شرایط دریافت داروهای ضد لخته نباشند.

در سکته مغزی چه حسی خواهیم داشت؟

هر دقیقه از اهمیت به سزایی برخوردار است، بنابراین تشخیص زودهنگام علائم و نشانه ها می تواند مشخصا زندگی فرد را نجات دهد و از آسیب دائمی مغز جلوگیری کند.

در این میان برخی از افراد دچار سردرد شدید می شوند، در حالی که عده ای دیگر هیچ دردی ندارند. علائم اصلی عبارت اند از:

- بی حسی یا ضعف یک طرفه یا دو طرفه در صورت

- مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار

- ناتوانی در دیدن از یک یا هر دو چشم

- مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل یا از دست دادن هماهنگی اندام ها

علل سکته مغزی

سکته مغزی ممکن است برای هر کسی رخ دهد. علل شایع و عوامل خطر شامل موارد زیر هستند:

- اضافه وزن یا چاقی

- عدم فعالیت بدنی

- فشار خون بالا

- کلسترول بالا

- دیابت

- بیماری قلبی از جمله ریتم نامنظم قلب

- سابقه خانوادگی سکته مغزی

- آپنه خواب

- استعمال سیگار

پیشگیری از سکته مغزی

خوشبختانه تا 80 درصد از سکته های مغزی با پیروی از سبک زندگی سالم و درمان بیماری های زمینه ای قابل پیشگیری هستند. نکاتی در ارتباط با پیشگیری از سکته مغزی:

- ترک سیگار که می تواند دشوار باشد، اما پزشک معالج در راستای کمک به ایجاد یک برنامه ترک مناسب بسیار موثر است

- حفظ وزن در محدوده سالم

- پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل

- ورزش منظم حداقل 30 دقیقه سه بار در هفته

- درمان بیماری هایی مانند آپنه خواب، فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا