به گزارش سلامت نیوز دکتر مجید مخدوم، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و پایه گذار علم ارزیابی در دانشگاه های ایران در گفت وگو با سلامت نیوز گفت:« گزارش ارزیابی اثرات محیط زیستی طرح تله کابین گرگان که اکنون به "کمیته ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست" تحویل شده و در دست بررسی است غیرعلمی، بی اساس و بسیار سطحی است و محال است بتوانیم بر اساس اصول علمی ارزیابی، آنرا تایید کنیم.»
او همچنین افزود:« مشاوری که این گزارش را تهیه کرده نیز اصول اولیه گزارش نویسی EIA را بلد نبوده و مدیرعامل آن نیز که دانشجوی خود من بوده است درس "ارزیابی اثرات محیط زیستی" را نگذرانده است.»
مخدوم تاکید کرد:« من گزارش را دیده ام؛ نه نمودار دارد و نه جدول و نه حتی جمع بندی ! و این یعنی اصلا چنین گزارشی وجاهت علمی ندارد و چهارچوب گزارش های ارزیابی اثرات توسعه در محیط زیست را رعایت نکرده است.»
او گفت:« گرفتاری ما در این مملکت این است که برخی فکر می کنند مثلا چون استاد شیمی هستند می توانند در حوزه ارزیابی محیط زیست یا معادن به عنوان "ارزیاب" فعالیت کنند؛ چرا که منفعت مالی خوبی دارد.»
دکتر مخدوم در تشریح این منفعت مالی گفت:« امروزه کوه خواری، زمین خواری، تالاب خواری، جنگل خواری و ... بسیار رواج پیدا کرده و سود هنگفتی برای متخلفان دارد؛ برای همین هر کسی خودش را به عنوان ارزیاب معدن، ارزیاب طرح های صنعتی و ... وارد این حوزه کرده است.»
او تاکید کرد:« فشار بر سازمان حفاظت محیط زیست برای طرح هایی مثل تله کابین گرگان و پتروشیمی میانکاله زیاد است و ما باید به سازمان کمک کنیم. ما ثروتی نداریم و ثروت ما علم ماست.»
تویوتا و کارخانه سیمان در اصفهان
این پایه گذار دانش ارزیابی در دانشگاه های ایران که به گفته خودش 3655 دکتری مهندسی محیط زیست تربیت کرده است خاطره ای را درباره "مطالعات ارزیابی محیط زیستی" یکی از پروژه ها بیان کرد. او گفت:« یکبار یک نماینده مجلس که می خواست کارخانه سیمانی در یکی از دشت های اصفهان تاسیس کند به من گفت که تویوتا می خواهی یا ماشین دیگر؟ گفتم: هیچی نمی خواهم ! این سرزمین را بیشتر از این خراب نکنید. در واقع داشت به من پیشنهاد رشوه می داد تا گزارش ارزیابی ان کارخانه را به گونه ای تهیه کنیم که جواب مثبت بگیرد.»
مخدوم از نمک آبرود به عنوان یک نمونه جانمایی نادرست تله کابین در جنگل یاد کرد و گفت:ن نمک آبرود را ببینید که چگونه از بین رفته است و برای تله کابین گرگان در جنگل هیرکانی ناهارخوران اصرار نکنید. آنجا چیزی از جنگل باقی نمانده است. این جنگل ها اگر بیشتر از این از بین بروند زندگی ما کاملا در معرض انواع خطرها قرار خواهد گرفت.»
او گفت:« در سال 1975 که من هنوز دانشجو بودم می خواستند یک بزرگراه در منطقه حفاظت شده ای در استرالیا بزنند؛ ما دانشجویان رشته محیط زیست همراه با دانشگاه ملی استرالیا و طرفداران محیط زیست جلوی بلدوزر نشستیم تا این جاده ساخته نشود. اخبار این رویداد به سراسر دنیا مخابره شد و جلو این کار گرفته شد.»
توصیه به کمیته ارزیابی سازمان
او به "کمیته ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست" توصیه کرد :« با علم و منطق جلو بروید و در راستای "توسعه پایدار" مطالعات ارزیابی را بررسی کنید. این کشور مال همه ماست و اگر محیط زیست خراب شود ما زجرش را خواهیم کشید و دودش به چشم همه ی ما مردم ایران خواهد رفت.»
"پروژه تله کابین جنگل ناهارخوران گرگان" به درخواست شهرداری و شورای شهر گرگان که می رفت تا در قلب جنگل های هیرکانی ناهارخوران گرگان، بدون مجوزها و انجام "مطالعات ارزیابی محیط زیستی" کلنگ زنی شود با اعتراض های پیاپی کنشگران و رسانه های محیط زیست و مخالفت 50 نفر از استادان "دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان" برای بررسی دوباره به "شورایعالی شهرسازی ومعماری کشور" رفت و مقرر شد تا "مطالعات ارزیابی محیط زیستی" آن انجام و از سوی سازمان مورد بررسی قرار گرفته تا تصمیم نهایی درباره آن گرفته شود.
متقاضیان که از ابتدا درباره "سطح اشغال" و "ایستگاه میانی" این طرح پنهان کاری کرده بودند و با ادعاهای نادرست از قبیل "قطع نشدن حتی یک درخت" از آن دفاع می کردند حالا در طرح ارزیابی محیط زیستی نیز از شرکت و افرادی بدون صلاحیت و دانش لازم استفاده کرده اند.
قطع 15 هکتار جنگل و احداث جاده پشتیبان
پیش از این یک دکتری علوم اکولوژی جنگل و عضو هیات علمی "دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان" در اینباره به سلامت نیوز گفته بود:« بر اساس محاسبات علمی و دقیق صورت گرفته، اگر "طرح تله کابین ناهارخوران اجرایی شود در مسیری به طول ۳ کیلومتر و عرض ۴۰ متر (۱۲ هکتار) پاکتراشی درختان جنگلی چندمیلیون ساله اجرا خواهد شد.»
او همچنین درباره ادعای متقاضی تله کابین گرگان که "تنها 3 درخت قطع خواهد شد" گفت:« این گفته با واقعیت فرسنگ‌ها فاصله دارد. در جلسه 19 مرداد 1400 "شورایعالی شهرسازی ومعماری کشور"، این ادعا مورد توجه قرار نگرفت و رد شد. اضافه کنید، مساحت ایستگاه‌های سه گانه و مساحت طرح‌هایی را که در آینده و برای ارتقا گردشگری و تکمیل تله کابین احداث می‌شوند. قطعا احداث پروژه تله کابین نیازمند جاده پشتیبانی برای تردد ماشین‌آلات، حمل قطعات دکل، مصالح، نیروی انسانی و دیگر موارد ضروری است. همچنین نیازمند برپایی کارگاه‌هایی برای استقرار عوامل اجرایی ساخت پروژه است. سرجمع این موارد، با نگاهی خوشبینانه منجر به پاکتراشی و قطع درختان و حذف پوشش گیاهی حدود 15 هکتار (و حتی بیشتر) خواهد شد. توجه داشته باشید که همین عمل در "تله کابین نمک‌آبرود" و دیگر تله کابین‌های شمال ایران انجام شده است. مساحت پروژه تله کابین ناهارخوران را حدود 8500 مترمربع ذکر کرده اند.»
این دکتری اکولوژی جنگل در ادامه با اشاره به اینکه در این قبیل پروژه ها که تاثیرات آن‌ها در محیط جنگل چندجانبه است باید مجموع تمام سطوحی که به طور مستقیم و حتی غیرمستقیم تحت تاثیر اجرای پروژه قرار می‌گیرند را به عنوان مساحت پروژه اعلام کرد گفته بود که مسیر تله کابین جنگل ناهارخوران گرگان 3 کیلومتر و عرض آن 40 متر است. برای رعایت استاندارد ایمنی (حریق جنگل) و برای تسهیل عملیات امداد و نجات سرنشینان کابین ( نجات افراد از کابین‌ها و انتقال آن‌ها به زمین امن در هنگام بروز خطرات و حوادث غیرمترقبه) لازم است تمام درختان و پوشش گیاهی در مسیر تله کابین به طور کامل حذف شوند؛ این یعنی 15 هکتار جنگل‌تراشی خواهد شد. اساسا حرفی از احداث جاده پشتیبانی عنوان نشده؛ جاده ای که برای تردد ماشین‌آلات، حمل مصالح و قطعات دکل، جابه جایی نیروی انسانی و دیگر موارد ضروری است. درباره تعداد کارگاه‌هایی که برای احداث تله کابین برپا خواهد شد، مساحت آن‌ها، مصالح مورد استفاده و نحوه برچیدن آن‌ها توضیحی داده نشده است.»
او همچنین درباره کوچک نمایی ها در این پروژه گفته بود:« علاوه بر این ها مساحت پارکینگ با ظرفیت 460 خودرو و سطح سخت آن جزو مساحت پروژه اعلام نشده و بدیهی است که در جمع کل مساحت پروژه لحاظ نشده است. کوچک‌نمایی تا آنجا پیش رفت که در پلان‌های پارکینگ، نه تنها محل احداث دفاتر اداری، انتظامی و نظارتی و سرویس‌های بهداشتی مشخص نشده، بلکه راه ورود مسافران به ایستگاه تله کابین و موقعیت ایستگاه تله کابین نسبت به پارکینگ نیز نشان داده نشده است. گویا بنا بر این است که تا حد ممکن اطلاعات عرضه نشود و شاید هم تاکنون فرصت نشده که اسناد به‌طور کامل تهیه شوند.»
سازه های انتقال آب و برق
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان همچنین گفته بود:« درباره سازه‌های انتقال آب و برق و ابعاد آن‌ها هیچ اطلاعاتی ارائه نشده؛ همچنین درباره نحوه دفع فاضلاب، نحوه جمع‌آوری آب‌های سطحی، منبع تامین برق نیز هیچ اطلاعاتی ارائه نشده است.»
ورود متخصصان جنگل
او با تاکید بر اینکه ورود متخصصان جنگل به جمع بررسی‌کنندگان محتوای طرح تله کابین گرگان مشخص کرد این ادعاها نادرست بوده گفته بود که تاریخ مصرف ادعای قطع نشدن درخت و قطع شدن فقط 3 درخت منقضی شده و با توجه به دلایلی که در جلسه بیستم مردادماه 1400 اقامه شد، قطعا تکرار این ادعا در برابر جمعی از کارشناسان و اساتید دانشگاه سبب خسران است و بعید می‌دانم در آینده شاهد چنین ادعایی باشیم.»
40 مکان پیشنهادی
این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر مکان‌یابی برای جانمایی پروژه تله کابین گرگان گفت:« گفته می شود ناهارخوران و هزارپیچ، از میان ۴۰ مکان پیشنهادی اولیه، انتخاب، مطالعه و بررسی شده اند و در نهایت ناهارخوران انتخاب شده است. بنابراین، در مجموع ۳۸ مکان به دلایلی مانند فاصله زیاد و بُعد مسافت با مرکز شهر، کم‌عرض بودن جاده‌های دسترسی و دارا نبودن ایمنی ترافیکی در شب، فاصله زیاد از جاده اصلی، دور بودن از ارتفاعات، دور بودن از دید توریست‌ها و مسافران، فاصله زیاد از مراکز پست برق شهر گرگان و محروم بودن از امکان ارائه خدمات اولیه به گردشگران، مناسب شناخته نشدند.»
این دکتری اکولوژی جنگل همچنین گفته بود:« در پروژه‌های مهم باید مکان مناسب برای اجرای پروژه را شناسایی کرد نه انتخاب. علاوه بر این، باید توجه داشت چنانچه مکان مطلوب براساس اظهارنظر توصیفی انتخاب شود، شبهه جهت‌دهی انتخاب برای تامین منافع پنهان به اذهان متبادر خواهد شد که یکی از معایب استفاده از روش انتخاب به حساب می آید.»
نظر شما