به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،این خانم حالا ۱۴ماه پس از روند معالجه به‌طور کامل از ویروس اچ‌آی‌وی عاری است. بااین‌حال کارشناسان می‌گویند که پیوند سلول‌های بنیادی که با کمک خون بند ناف انجام می‌شود برای بیشتر افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی خطرناک است.
پرونده این بیمار هفته گذشته در یک کنفرانس پزشکی در دنور ارائه شد و این نخستین‌بار است که چنین روشی به‌عنوان درمان کارکردی اچ‌آی‌وی استفاده می‌شود. در درمان کارکردی ویروس کاملا از بین نمی‌رود اما بیماری بدون نیاز به دارو کنترل می‌شود. بیمار سلول‌های بنیادی را از طریق خون بند ناف به‌عنوان بخشی از فرایند درمان سرطان دریافت کرد و پس‌ازآن دیگر مجبور به استفاده از داروهای ضدویروس نشد.
این مورد بخشی از مطالعه‌ای گسترده‌تر در آمریکا به روی افراد مبتلابه اچ‌آی‌وی است که همان نوع پیوند مغز استخوان مشابه بیماران سرطانی و بیماری‌های حاد را دریافت می‌کنند. سلول‌های پیوندی از میان نمونه‌های خاص جهش‌یافته‌ای انتخاب می‌شوند که به دلایل ژنتیکی به ویروس اچ‌آی‌وی آلوده نمی‌شوند. دانشمندان معتقدند که سیستم ایمنی دریافت‌کننده‌ها درنتیجه می‌توانند مقاومت خود را نسبت‌به اچ‌آی‌وی افزایش دهند.
شیوه جدید درمان
درمان این زن با کمک خون بند ناف انجام شد که برخلاف دو مورد شناخته‌شده قبلی بود که در آن‌ها بیماران در جریان عمل پیوند مغز استخوان سلول‌های بنیادی افراد بالغ را دریافت کرده بودند. سلول‌های بنیادی خون بند ناف مفیدتر از سلول‌هایی هستند که قبلا از افراد بالغ گرفته می‌شد، به این دلیل که نیاز نیست اهداکننده و دریافت‌کننده خیلی همسان باشند. خون بند ناف همچنین بیشتر در دسترس است.
شارون لوین، رییس منتخب انجمن جهانی ایدز می‌گوید که باید نسبت‌به استفاده از پیوند سلول‌های بنیادی در رابطه با بیشتر افراد مبتلابه این بیماری «محتاطانه» عمل کرد. بااین‌حال او گفت: «تایید می‌کنیم که معالجه ایدز ممکن است و بهبود شیوه‌های درمانی از طریق ژن‌ها یکی از روش‌های درمان ایدز است.»
ماجرای بیمار برلینی و لندنی
در سال۲۰۱۱، تیموتی براون که به «بیمار برلین» شهرت دارد اولین شخصی بود که سه‌سال‌ونیم پس از مداوایی مشابه، نشانه‌ای از عفونت اچ‌آی‌وی، در او دیده نشد. به نظر می‌رسد پیوندهای سلول بنیادی از طریق تعویض سلول‌های ایمنی بیمار با سلول‌های اهداکننده که در مقابل عفونت اچ‌آی‌وی مقاوم است، مانع تکثیر ویروس در بدن بیمار می‌شود.
آدام کاستیلخو ۴۰ساله دومین بیمار بهبودیافته است و عنوان «بیمار لندنی» را دارد. پس‌ازآنکه پزشکان معالج او اظهار داشتند که هیچ ویروس فعال اچ‌آی‌وی، در خون یا نسوجش مشاهده نمی‌شود، تصمیم گرفت هویت خود را آشکار کند. از زمانی که پزشکان معالج او برای اولین‌بار اعلام کردند که دیگر آلوده به ویروس نیست، اکنون یک بیش از سال و نیم می‌گذرد و هنوز هم نشانه‌ای از این ویروس در بدنش مشاهده نمی‌شود.
پرفسور راویندارا کومار گوپتا، از دانشگاه کمبریج گفته که «به‌طور تقریبا یقین می‌توان گفت که این نشانه مداوای عفونت اچ‌آی‌وی است.» او اضافه کرد: از هنگامی که بدون استفاده از داروهای ضد رتروویروس، بیماری شخص مبتلابه ویروس اچ‌آی‌وی فروکش کرده، دوسال‌ونیم می‌گذرد.
راهکارهای پزشکان ایرانی برای مبارزه با ایدز
انتقال از راه سرنگ آلوده معتادان تزریقی، رابطه ناایمن جنسی، فرآورده‌های آلوده خونی و انتقال از طریق مادر به جنین، عمده راه‌های گسترش ویروس اچ‌آی‌وی در کشور است. بیش از سه‌دهه از ورود ویروس اچ‌آی‌وی به کشورمان می‌گذرد و نخستین مورد ابتلا کودکی شش‌ساله بود که به‌دلیل تزریق فرآورده خونی آلوده به ویروس اچ‌آی‌وی مبتلا شد.
طی این سال‌ها تحقیقات زیادی برای پیدا کردن درمان اچ‌آی‌وی صورت گرفت. یکی از آن‌ها کارآزمایی بالینی داروی آیمود روی ۶۰۰بیمار مبتلابه ایدز در ۱۳استان کشور در سال89 بود که بعدها به گفته مینو محرز، رییس وقت مرکز تحقیقات ایدز ایران، بودجه تحقیقاتی دارو قطع و تولید داروی ایرانی اچ‌آی‌وی متوقف شد.
اما درحال‌حاضر داروهای آمریکایی و هلندی این بیماری در کشور وجود دارند و بیماران تا زمانی که آن‌ها را مصرف می‌کنند می‌توانند زندگی نرمالی داشته باشند. همزمان پیوند سلول‌های بنیادی نیز در جهان توانسته به بهبودی سه بیمار کمک کند که به گفته محرز، این اقدام کار بسیار سختی که نمی‌توان آن را روی همه افراد پیاده کرد.
او می‌گوید: هنوز درمان قطعی برای ایدز پیدا نشده و تزریق سلول‌های بنیادی نیز کار آسانی نیست که بتوان آن را روی همه بیماران مبتلا انجام داد، به اضافه اینکه عوارض بسیار سنگینی دارد و درمان بسیار گرانی است. محرز اضافه می‌کند: پزشک معالج نخستین بیماری که از این راه درمان شد، در سفر به ایران به ما گفت که ویروس را در بافت بدن او دیده است.
این استاد دانشگاه تهران ادامه می‌دهد: درحال‌حاضر واکسنی برای اچ‌آی‌وی اختراع نشده که بتواند تاثیرگذاری بالایی داشته باشد اما با شیوع کووید19 و واکسن‌های جدیدی که برای این بیماری اختراع شد، این انتظار می‌رود که با بهره‌گیری از تکنولوژی ساخت واکسن کووید به واکسن جدید و اثرگذار اچ‌آی‌وی هم در جهان برسیم که باید فعلا منتظر ماند.
محرز توضیح می‌دهد: اچ‌آی‌وی هم مانند ویروس کرونا RNA دار است. در این ۴۰سال که از شیوع ویروس اچ‌آی‌وی می‌گذرد، محققان هرچه واکسن پیدا کردند موثر نبوده و حتی اگر نتایج تحقیقات اولیه بسیار خوب بوده ولی بعد از مدتی کنار گذاشته شده است. اگر این تکنیکی که شرکت تولیدکننده آمریکایی (فایزر) برای تولید واکسن کرونا دارد جواب دهد، ممکن است نور امیدی باشد برای جلوگیری از ابتلای انسان به بقیه ویروس‌های RNAدار یعنی بتوان با استفاده از این روش برای این بیماری‌ها هم واکسن تولید کرد.
او راه درمان اچ‌آی‌وی را داروهای موجود عنوان کرده و می‌گوید: داروهای هلندی و آمریکایی که درحال‌حاضر وجود دارد می‌تواند این بیماری را درمان کند به‌نحوی‌که دیگر در خون بیمار وجود نداشته باشد. اما برخلاف هپاتیت نوع C قطعی نیست و به‌محض اینکه دارو قطع شود، بیماری که در بافت بدن پنهان شده دوباره خود را نشان داده و وارد خون می‌شود اما تا زمانی که استفاده کنند می‌توانند زندگی نرمالی داشته باشند.
راه‌های انتقال
این متخصص بیماری‌های عفونی درباره راه‌های انتقال ویروس اچ‌آی‌وی می‌گوید: این بیماری فقط از سه طریق منتقل می‌شود؛ تماس جنسی محافظت‌نشده، استفاده مشترک از سرنگ یا وسایلی که به نحوی به خون آغشته است که بهترین مثال آن استفاده از سرنگ مشترک در میان افراد معتاد است یا از طریق مادر آلوده به نوزاد به‌خصوص در هنگام زایمان یا بر اثر شیر دادن.
به این نکته هم توجه کنید مادر آلوده اگر تحت درمان باشد، بیماری را به نوزاد انتقال نمی‌دهد به همین دلیل است که تشخیص اچ‌آی‌وی در زنان باردار بسیار مهم است تا هرچه زودتر درمان شوند.محرز درباره اصلی‌ترین راه انتقال این ویروس در سال‌های اخیر توضیح می‌دهد: رابطه محافظت‌شده درصد بسیار بالایی از انتقال جلوگیری می‌کند و بالطبع رابطه محافظت‌نشده احتمال انتقال را افزایش می‌دهد؛ البته میزان ابتلا از طریق تماس جنسی بین ۰.۱ تا یک درصد است اما در صورت تکرار برقراری رابطه درصد احتمال انتقال افزایش پیدا می‌کند.
الان مهم‌ترین راه انتقال اچ‌آی‌وی تماس محافظت‌نشده است. این پزشک عفونی تاکید می‌کند: مساله مهم این است که اچ‌آی‌وی از راه تماس‌های عادی منتقل نمی‌شود. یعنی کار کردن یا زندگی کردن در کنار یک بیمار اچ‌آی‌وی مثبت در شرایط عادی باعث انتقال بیماری نمی‌شود حتی وسایل غذاخوری مشترک و استفاده از حمام و توالت مشترک نیز باعث انتقال نمی‌شود.
نظر شما