سلامت نیوز-*نسرین ضمیری : همان‌گونه كه مسوولان قضایی وعده داده بودند در كوتاه‌ترین زمان ممكن و پس از گذشت قریب به 3 ماه از حادثه تلخ كشته شدن «رومینا اشرفی» به دست پدرش رسیدگی به این پرونده انجام و حكم دو نفر از متهمان صادر شد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ، حكمی كه مادر رومینا در اولین واكنش به رسانه‌ها گفته «رای دادگاه ترس و وحشت به جان من و خانواده‌ام انداخته و به این رای اعتراض دارم و خواهان تجدید نظر در دیوان عالی كشور هستم». رسیدگی به پرونده مذكور در حالی پایان یافته كه در 3 ماه گذشته كمتر خبری از كیفیت نحوه رسیدگی به آن در رسانه‌های رسمی كشور منتشر شده و به نظر می‌رسد، خبرنگاران نیز در جلسات رسیدگی حضور نداشته‌اند. این توضیح ضروری به نظر می‌رسد كه هدف از پرداختن به چنین موضوعاتی نباید به منظور پر كردن ستون‌ها و صفحات نشریات باشد.
جان شیرین دختری نوجوان از دست رفته، دختری كه شاید می‌توانست یكی از افتخارآفرینان در زمینه‌های علمی، فرهنگی، هنری، ورزشی و .... باشد و با عمری طبیعی شاد و خوشبخت زندگی كند. مادری داغدار فرزندش شده و نگران فرزند دیگرش. پدری كه می‌توانست گرمی‌بخش كانون خانواده‌اش باشد در جوانی و با برچسب «فرزندكش» حتی اگر در میانسالی آزاد شود، زندانی ابدی عذاب وجدان خود خواهد ماند. ماه‌ها وقت و هزینه از بودجه عمومی صرف رسیدگی به این پرونده شده و احساسات مردم جریحه‌دار و نگران از تكرار چنین وقایعی.
هدف ما باید ریشه‌یابی و آگاهی‌بخشی در جهت تغییر در رویه‌ها برای حذف یا كاهش موارد مشابه باشد و این مهم تحقق نمی‌یابد جز با بررسی و پژوهش‌های همه‌جانبه، با دقت در جزییات و به دور از تعصب و سوگیری. به‌طور معمول برای به دست آوردن نتایج قابل قبول و تجزیه و تحلیل‌های منطبق بر واقعیت از حوادثی این‌گونه، نیاز به كندوكاو در جزییات و زندگی خصوصی افراد دخیل در ماجرا داریم اما به خصوص در جامعه ما با مانعی به نام «حفظ آبروی افراد» یا «حیثیت خانوادگی» مواجه هستیم كه مانع دستیابی و انتشار حقایق می‌شود تنها باید امیدوار باشیم، كارشناسان بررسی جرم به تمام جوانب بپردازند و حداقل انتظار این است كه یافته‌ها در اختیار مراكز دانشگاهی، انجمن‌های تخصصی، علمی و پژوهشگران قرار داده شود.
جزییاتی كه مورد نظر است را می‌توان در قالب چندین پرسش در ذیل دسته‌بندی كرد و تا پاسخ‌های درست آن را ندانیم، قادر به ارایه تحلیل‌ها و راه‌حل‌های درست نیستیم:
1- نقش مدرسه‌ای كه رومینا در آن تحصیل می‌كرده بسیار مهم است. رومینا چگونه دانش‌آموزی بوده؟ آیا به دانش‌اندوزی علاقه‌مند بوده، یا به عبارتی دانش‌آموز درس‌خوانی بوده؟ سطح هوش و پیشرفت تحصیلی او در چه حدی بوده؟ آیا علاقه‌مندی‌های دیگری غیر از درس داشته؟ آیا علاقه‌مند به ادامه تحصیل بوده یا دوست داشته، تشكیل خانواده بدهد؟ آیا رابطه خوبی با معلم یا سایر معلمینش در طول سال‌های گذشته تحصیلش داشته؟ رابطه‌اش با اولیای مدرسه چگونه بوده؟
از ابتدا به همین مدرسه می‌رفته، یا سابقه تغییر مدرسه دارد؟ رابطه‌اش با هم‌شاگردی‌هایش چگونه بوده؟ آیا دوست یا دوستانی صمیمی داشته؟ آیا دوست یا دوستانش در جریان رابطه‌اش بوده‌اند؟ آیا مدرسه از رابطه‌اش با خبر بوده؟ اگر بوده چه اقدام یا اقداماتی انجام داده؟ آیا مدرسه مشاور دارد؟ اگر دارد چه اقدامی كرده؟ اگر مدرسه مشاور ندارد برای چنین مواقعی چه تمهیداتی دارند؟ آیا والدین رومینا با اولیاء مدرسه در ارتباط بوده‌اند؟ آیا مدرسه با خانواده رومینا ارتباط داشته‌اند؟ آیا خانواده رومینا برای حل این مشكل از اولیای مدرسه كمك خواسته‌اند؟ آیا رومینا دختری اهل مطالعه بوده؟ آیا مدرسه كتابخانه دارد؟ آیا مدرسه دانش‌آموزان را تشویق به مطالعه می‌كند؟ چه فعالیت‌های غیردرسی دیگری در مدرسه وجود دارد؟
معمولا از مدرسه به عنوان خانه دوم دانش‌آموزان نام برده می‌شود، آیا مدرسه رومینا چنین ویژگی دارد؟
2- چه كسانی از اعضای خانواده رومینا(چه خانواده مادری و چه خانواده پدری) از ارتباط بین رومینا و بهمن با خبر بوده‌اند؟ از چه زمانی اطلاع داشته‌اند؟ اگر مطلع نبوده‌اند چگونه در منطقه‌ای محدود و روستایی بی‌خبر مانده‌اند؟ اگر اطلاع داشته‌اند چه مداخله‌ای انجام داده بودند؟ چه كسی و به چه كیفیتی مداخله كرده بود؟ آیا مادر رومینا از این رابطه با خبر بوده؟ آیا راضی به این ارتباط بوده؟ اگر رضایت نداشته چه اقداماتی انجام داده؟ روابط عاطفی رومینا با پدر و مادرش چگونه بوده؟ آیا خانواده از نیازهای مالی متعارف دخترشان با خبر بوده‌اند؟ وضعیت اقتصادی، شغل و میزان درآمد پدر خانواده چگونه بوده؟ آیا نیازهای متعارف مالی دختر را پدر تامین می‌كرده یا مادر؟ رابطه عاطفی رومینا با برادرش چگونه بوده؟ آیا پدر و مادر بین فرزند دختر و پسر تبعیض قائل می‌شدند؟
در خانواده‌ای با وجود پدر، مادر، برادر، پدر و مادر بزرگ، عمه و عمو، خاله و دایی، چه عاملی ممكن است دختر بچه‌ای 11 ساله را به سوی محبت مردی همسن پدرش در خارج از خانه سوق دهد؟
3- در مصاحبه‌هایی كه روزهای نخست حادثه انجام شده، گفته‌اند كه در شب فرار، رومینا در چای پدرش داروی خواب‌آور ریخته و پدر در خواب بوده، چه كسی داروی خواب‌آور را در اختیار رومینا قرار داده بود؟ رومینا از كجا مطمئن بوده كه این دارو خواب‌آور است و مسموم‌كننده نیست؟ اگر این دارو مسموم‌كننده بود چه بسا جای قاتل و مقتول عوض می‌شد. چرا داروی خواب‌آور را در چای مادرش نریخته؟ مادر ادعا می‌كند كه هنگام قتل رومینا در حمام بوده و شوهرش درب حمام را به روی او قفل كرده، آیا درهای حمام از بیرون قفل می‌شوند؟
در مصاحبه‌ای بهمن خاوری گفته كه قصد ازدواج با رومینا را داشته و به همین منظور به وسیله شوهرخاله رومینا برای پدرش پیام فرستاده، آیا در خانواده‌های ایرانی بدین گونه دختری را از خانواده‌اش خواستگاری می‌كنند؟ گفته می‌شود چند سال قبل هم بهمن خاوری دختری را به اصطلاح فراری داده و در خانواده او نیز این كار سابقه داشته، آیا فراری دادن دختران در آن منطقه نوعی افتخار محسوب می‌شود؟
4- آیا پزشكی قانونی سلامتی روانی پدر رومینا را بررسی كرده؟ اعتیاد به مواد مخدر را چطور؟ آیا پدر رومینا هنگام ارتكاب به قتل تحت‌تاثیر الكل یا مواد روانگردان نبوده؟ همین آزمایشات و بررسی‌ها در مورد بهمن خاوری هم باید انجام می‌شده. رومینا كه از دنیا رفته اما روش‌هایی برای بررسی سطح هوش و ویژگی‌های روانی و سن عقلی او وجود دارد، آیا این بررسی‌ها انجام شده؟ سن واقعی رومینا چقدر بوده؟ روایت‌ها از سن رومینا متفاوت است. آیا پزشكی قانونی رابطه جنسی را بررسی كرده؟ قابل درك است كه پاسخ این پرسش برای خانواده مقتول دردناك است. یكی از پرسش‌های بسیار مهم این است كه چرا پدر رومینا برای كشتن دخترش از داس استفاده كرده؟ روانشناسان جنایی اعتقاد دارند رابطه مستقیمی بین شیوه قتل با میزان خشم وجود دارد. پدر رومینا از خشن‌ترین شیوه‌ها برای كشتن فرزندش استفاده كرده، آیا دلیل این همه خشم و خشونت مشخص شده؟ آیا داس ابزار كار پدر بوده یا برای این منظور تهیه شده؟
و در آخر اینكه آیا دادگاه فرصت كافی برای یافتن پاسخ همه این پرسش‌ها داشته؟ یا تحت‌تاثیر فشار افكار عمومی برای اجرای حكم دقت را فدای سرعت كرده؟ مدتی است آنقدر سرگرم كرونا و تبعات آن هستیم كه كمتر به آسیب‌های اجتماعی توجه می‌كنیم. توجه زیاد به مقوله كودك‌آزاری و خشونت علیه كودكان و تمركز زیاد بر میزان محكومیت پدر در قتل فرزند و پیگیری اصلاح قوانین مربوط به قصاص ما را از سایر ابعاد موضوع غافل كرده.
جای آن دارد به كارشناسان و متخصصان این فرصت داده شود تا بررسی‌های دقیق و همه‌جانبه خود را انجام دهند و اگر نشود همه نتایج را برای مردم بیان كرد لااقل نتایج در دانشگاه‌ها تدریس و در سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های كلان كشور لحاظ شود. رسانه‌ها نیز با زبانی ساده نتایج تحقیقات را برای مردم بازگو كنند.
*روانشناس سازمانی
نگاهی به صدور حكم برای 2 متهم پرونده یك قتل در خانه پدری
9 سال زندان برای پدر، دو سال زندان برای پسری كه دختر را فراری داد. حالا 3 ماه از روزی می‌گذرد كه داس خشم پدر، جان رومینا اشرفی، دختر 14 ساله تالشی را گرفته است. در این مدت، جزییات این پرونده بارها در رسانه‌ها و شبكه‌های مجازی مطرح شده و ابعاد حقوقی و اجتماعی این پرونده نیز از زاویه‌های مختلف بررسی شده است.
به‌رغم تمام این جنجال‌ها، حكم حاصل از این «رسیدگی ویژه» به هیچ عنوان تسلایی بر دل مادر ندارد. «رعنا دشتی» مادر رومینا اشرفی از نخستین گفت‌وگوی خود با رسانه‌ها تا حالا كه حكم بدوی منتشر شده، خواستار «قصاص» قاتل بوده است. خواسته‌ای كه با ماده 612 قانون مجازات اسلامی همخوانی ندارد. این ماده می‌گوید:«هركس مرتكب قتل عمد شود و شاكی نداشته یا شاكی داشته ولی از قصاص گذشت كرده باشد یا به هر علت قصاص نشود در صورتی كه اقدام او موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتكب یا دیگران شود، دادگاه مرتكب را به حبس از 3 تا 10سال محكوم می‌كند.» با این حال مادر رومینا اشرفی در آخرین گفت‌وگوی خود می‌گوید:«رای دادگاه ترس و وحشت به جان من و خانواده‌ام انداخته است. من به این رای اعتراض دارم و خواهان تجدیدنظر در دیوان عالی كشور هستم.»
به گزارش ایلنا با وجود آنكه در روزهای ابتدایی نشر خبر قتل رومینا به عنوان نمونه‌ای از نقض آشكار حقوق كودك نام برده و گفته می‌شد كه به دلیل ماهیت جرم، دادستان مطابق با ماده ۵ قانون حمایت از كودك و نوجوان به عنوان «مدعی‌العموم» در این پرونده وارد عمل می‌شود ولی رای دادگاه موجب برخی نگرانی‌ها برای مادر رومینا و تنها فرزند خردسالش شده است.
مادر رومینا در گفت‌وگو با این خبرگزاری با تاكید بر اینكه خواهان تجدیدنظرخواهی در این پرونده و قصاص همسرش است، اضافه كرد: دیگر نمی‌خواهم شوهرم به روستا برگردد. خانم دشتی گفته بعد از ۱۵ سال زندگی مشترك هیچ علاقه و امیدی به ادامه زندگی با همسرش كه این بلا را سر آنها آورده، ندارد و نگران جان تنها پسر و خانواده‌اش است. مادر رومینا مدعی شد: در همین مدت كوتاه بارها خانواده همسرم من و فرزند خردسالم را تهدید كرده‌اند و با وجود آنكه صلاحیت لازم را ندارند؛ قصد گرفتن كودك خردسالم را دارند.
او معتقد است: اگر همسرش قصاص نشود باید زندانی یا تبعید شود چراكه در غیر این صورت هیچ امنیتی برای او و اطرافیانش قابل تصور نیست. به گفته مادر رومینا حكم دادگاه برای بهمن خاوری كه فرزندش چند روز قبل از قتل با او فرار كرده بود تحمل تنها دو سال حبس است. مادر رومینا اشرفی در نخستین گفت‌وگوی خود با رسانه‌ها از اختلاف میان شوهر و دخترش گفته و تاكید كرده بود كه همسرش بارها رومینا را تهدید به قتل یا تشویق به خودكشی كرده بود.
دشتی پیش از این به خبرگزاری «فراز» گفته بود: «شوهرم بارها به من گفته بود كه به رومینا یاد بدهم خودش را حلق‌آویز كند. اما من گفتم من این كار را نمی‌توانم بكنم.» حالا مادر رومینا به حكم بدوی اعتراض دارد اما پیش از این «نعمت احمدی» وكیل و حقوقدان در گفت‌وگو با «اعتماد» تاكید كرده بود كه طبق قوانین مجازات اسلامی «خون صاحب دارد و صاحب خون خانواده است و پدر را اعدام نمی‌كنند چون خودش صاحب خون است.» به زعم این وكیل طبق ماده 309 قانون مجازات اسلامی در مواردی از پرونده‌های قتل كه بحث ولی قهری است، قانون حق تقاضای مادر برای قصاص قاتل(پدر) را نمی‌پذیرد.
نظر شما