سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از وب ام دی، سندرم تخمدان پلی کیستیک یک اختلال هورمونی است که میلیون ها زن را تحت تاثیر قرار می دهد. گاهی اوقات به آن سندرم Stein-Leventhal نیز شناخته می شود.

همه بدن‌ها برای درست کار کردن به هورمون‌های «مردانه» و «زنانه» نیاز دارند، اما یک زن مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای مقدار زیادی از نوع مردانه است.

اگر مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک هستید، ممکن است پریودهای نامنظم داشته باشید یا حتی ممکن است پریود نشوید و یا احتمال دارد کیست‌هایی با الگوی «رشته مروارید» داشته باشید.

PCOS نیز یکی از علل شایع ناباروری است. این بیماری قابل درمان نیست، اما می توان با رعایت نکاتی آن را کنترل کرد.

اگر سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید:

• ممکن است دچار اضافه وزن شوید، به خصوص در ناحیه کمر و به سختی آن را از دست خواهید داد.
• شما اغلب موهای اضافی و زائد و یا موهای نازک خواهید داشت.
• ممکن است دچار آکنه یا لکه های تیره پوست شوید
• درد لگن و افسردگی نیز از علائم احتمالی هستند.

پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چرا به آن مبتلا می‌شوید، اما برخی از محققان معتقدند سطح بالای انسولین ریشه این بیماری است. اگر اضافه وزن دارید، شانس شما برای ابتلا به آن بیشتر است.

ژن های شما نیز نقش دارند. اگر مادر یا خواهر شما سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته باشد، احتمال ابتلا به آن بیشتر است. اکثر زنان در 20 یا 30 سالگی تشخیص داده می شوند. اما حتی دختران 11 ساله که هنوز پریود نشده اند، می توانند آن را داشته باشند.

خطرات بهداشتی مرتبط با سندرم تخمدان پلی کیستیک

هنگامی که PCOS دارید، باید به طور منظم برای معاینات به پزشک مراجعه کنید.

اگر شما با این سندرم زندگی می کنید، بیشتر احتمال دارد که با مشکلات زیر مواجه شوید:

• کلسترول بالا، که ممکن است منجر به بیماری قلبی، از جمله فشار خون بالا و حمله قلبی شود
• مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک و دیابت نوع 2
• اختلالات خلقی، مانند افسردگی و اختلال دوقطبی
• سرطان آندومتر، به خصوص در سنین بالا
• آپنه خواب
• چاقی

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک و عوارض آن

به گزارش سلامت نیوز به نقل از وب ام دی، درمان‌ها می‌توانند به شما در مدیریت علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) کمک کنند و احتمال مشکلات سلامتی طولانی‌مدت مانند دیابت و بیماری قلبی را کاهش دهند.

شما و پزشکتان باید در مورد اهداف خود صحبت کنید تا بتوانید یک برنامه درمانی ارائه دهید. به عنوان مثال، اگر می خواهید باردار شوید و مشکل دارید، درمان شما بر کمک به باردار شدن تمرکز دارد. اگر می خواهید آکنه مربوط به PCOS را درمان کنید، درمان شما به سمت مشکلات پوستی می رود.

تغییرات سبک زندگی برای PCOS

یکی از بهترین راه ها برای مقابله با سندرم تخمدان پلی کیستیک ، خوب غذا خوردن و ورزش منظم است.

بسیاری از زنان مبتلا به PCOS دارای اضافه وزن یا چاقی هستند. کاهش تنها 5 تا 10 درصد از وزن بدن ممکن است برخی از علائم را کاهش دهد و به منظم‌تر شدن دوره‌های قاعدگی شما کمک کند. همچنین ممکن است به مدیریت مشکلات مربوط به سطح قند خون و تخمک گذاری کمک کند.

از آنجایی که PCOS می تواند منجر به قند خون بالا شود ، ممکن است پزشک از شما بخواهد که غذاهای نشاسته ای یا شیرین را محدود کنید. در عوض، غذاها و وعده‌های غذایی حاوی فیبر فراوان بخورید که سطح قند خون شما را به آرامی بالا می‌برد.

فعال ماندن به شما کمک می کند قند خون و انسولین خود را نیز کنترل کنید و ورزش منظم به شما در کاهش وزن کمک می کند.

بسیاری از زنان برای درمان PCOS به ترکیبی از تغییرات سبک زندگی و داروها نیاز دارند. پزشک شما یک برنامه درمانی برای شما ایجاد می کند که برای درمان علائم فردی شما طراحی شده است.

مشکلات قاعدگی

پیشگیری از بارداری رایج ترین درمان PCOS برای زنانی است که نمی خواهند باردار شوند

کنترل بارداری هورمونی قرص‌ها، چسب پوستی، حلقه واژن، شات‌ها یا دستگاه داخل رحمی می‌تواند به بازیابی دوره‌های منظم کمک کند.

این روش های پیشگیری از بارداری همچنین ممکن است احتمال ابتلا به سرطان آندومتر در پوشش داخلی رحم را کاهش دهد.

مصرف هورمونی به نام پروژستین می تواند به بازگشت قاعدگی شما کمک کند.

مصرف هورمون هااز بارداری یا رشد موهای ناخواسته و آکنه جلوگیری نمی کند ؛ اما می تواند احتمال سرطان رحم را کاهش دهد.

اضافه وزن

زمانی که یک رژیم غذایی سالم نداشته باشید و به طور منظم ورزش نکنید، داروها می توانند کاهش وزن را آسان تر کنند.

داروهای مختلف به روش های مختلف عمل می کنند. پزشک شما دارویی را که فکر می کند برای شما موفق ترین است تجویز می کند.

اما فراموش نکنید که اگر می خواهید سندرم تخمدان پلی کیستیک را کنترل کنید، حتما باید ورزش منظم داشته باشید

رشد بیش از حد موهای زائد

گاهی اوقات PCOS باعث رشد موهای ناخواسته می شود که پزشک شما می تواند با داروها و روش های حذف موهای زائد آن را درمان کند،

مواد موبر

کرم‌ها، ژل‌ها و لوسیون‌ها هستند که ساختار پروتئینی مو را تجزیه می‌کنند و باعث ریزش مو می شوند . دستورالعمل های روی بسته را دنبال کنید.

لیزر درمانی

الکترولیز موهای زائد را با جریان الکتریکی که ریشه را از بین می برد، از بین می برد. لیزر درمانی فولیکول های مو را از بین می برد. شما به چندین جلسه نیاز دارید، و اگرچه ممکن است برخی از موها برگردند، اما باید ریزتر و کمتر دیده شوند.

پیشگیری از بارداری هورمونی

قرص های ضد بارداری و سایر داروهای ضد بارداری که از هورمون ها استفاده می کنند نیز می توانند رشد موهای ناخواسته و آکنه را درمان کنند

آلداکتون

اگر کنترل بارداری بعد از 6 ماه رشد مو را متوقف نکرد، پزشک ممکن است این دارو را تجویز کند. این دارو سطح نوعی هورمون جنسی به نام آندروژن را کاهش می دهد. اما اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، نباید آن را مصرف کنید، زیرا می تواند باعث نقص مادرزادی شود.

مشکلات باروری

پزشک ممکن است برای کمک به باردار شدن شما دارو تجویز کند. داروهایی که به باروری کمک می کنند عبارتند از:

• کلومیفن و لتروزول ، که مراحلی را در فرآیند تحریک تخمک گذاری تشویق می کند
• تزریق هورمون هایی به نام گنادوتروپین
• متفورمین

گزینه های دیگر برای بهبود باروری عبارتند از:

• جراحی: روشی به نام حفاری تخمدان ممکن است باعث شود تخمدان ها بهتر عمل کنند، در حالی که داروهای تخمک‌گذاری این کار را نمی‌کنند، اما کمتر از قبل انجام می‌شود؛پزشک یک برش کوچک در شکم شما ایجاد می کند و با استفاده از ابزاری به نام لاپاراسکوپ با یک سوزن تخمدان شما را سوراخ می کند و قسمت کوچکی از آن را خراب می کند. این روش سطح هورمون شما را تغییر می دهد و ممکن است تخمک گذاری را برای شما آسان تر کند.

• یا لقاح آزمایشگاهی IVF: با این روش تخمک شما در خارج از بدن بارور می شود و سپس در داخل رحم شما قرار می گیرد. این ممکن است بهترین راه برای باردار شدن در صورت ابتلا به PCOS باشد، اما ممکن است گران باشد.

اختلالات قاعدگی و ارتباط آن با سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک (S.P.C.O) که در برخی موارد از آن به عنوان تنبلی تخمدان یاد می شود از بیماری های شایع در زنان است و به دلیل عوارضی که می تواند داشته باشد از اهمیت بسیاری برخوردار است، این سندرم اغلب با وجود سابقه در بستگان (خواهر، مادر، عمه، خاله و ...) اتفاق می افتد و در واقع مجموعه ای از علایم است که می تواند همۀ این علایم در فردی ظاهر شود یا تنها برخی از آنها خود را نشان دهد.

به گزارش سلامت نیوز دکتر سهیلا انصاری پور، متخصص زنان و زایمان، فلوشیپ ناباروری زنان و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، با برشمردن مهم ترین علایم این سندرم گفت: به علت تخمک گذاری های کم و نامنظم و یا عدم تخمک گذاری به مدت طولانی ، این افراد دچار قاعدگی های دیر به دیر و حتی گاهی هر چند ماه یکبارمی شوند و به علت افزایش هورمون های مردانه مبتلا به رویش موهای زائد و یا آکنه و ریزش موی سر می شوند . اختلالات غدد در خانم ها در سنین باروری که علایم این سندرم پس از سنین بلوغ آغاز می شودو بیشترین سن بروز آن 20 تا 40 سالگی است.

وی در ادامه افزود: این سندرم به صورت معمول با وجود 2 علامت از 3 نشانه قاعدگی نامنظم، موهای زاید و بزرگی دو طرف تخمدان پر از فولیکول های ریز مشخص می شود و در واقع منظور از سیست تخمدان، فولیکول ریز حاوی مایع 9-2 میلی متر است که پایدار بوده ولی جز در موارد محدود و در حین نازایی، اصلاً نیاز به جراحی ندارد.

وی افزود: اختلالات قاعدگی (سیکل های کمتر از 21 روز و یا بیش از 35 روز )، یکی از شایعترین شکایات این افراد است و از طرفی یکی از شایعترین علل بی نظمی قاعدگی نزد خانم ها در سنین باروری (بخصوص سنین 20 تا 40 سال) نیز همین سندرم است در واقع هر خانمی که با عادت ماهیانه نامنظم مراجعه نماید، سندرم تخمدان پلی کیستیک مطرح است مگراینکه خلاف آن ثابت شود.

دکتر انصاری پور ادامه داد: درمان خط اول دارویی، برای بی نظمی پریود البته پس از اصلاح شیوه زندگی، هم در دختران ( 2سال پس از شروع اولین سیکل ماهیانه ) و هم خانم ها، همان قرص های جلوگیری از بارداری است که البته باید تحت نظر پزشک باشد. از آنجا که این سندرم یک اختلال مزمن است بنابراین با قطع دارو علائم عود می نماید (علائم آن علاج قطعی ندارد اما درمان پذیر است) بنابراین بایستی مصرف قرص به طور متناوب بخصوص برای پیشگیری از ضخامت غیر طبیعی مخاط رحم ادامه یابد ولی با کاهش وزن و رعایت شیوه های صحیح زندگی فواصل عود افزایش می یابد و همچنین عوارض کاهش می یابد.

ایشان ضمن اشاره به اهمیت P.C.O.S به عنوان یکی از مهم ترین مباحث ناباروری و همچنین سلامت عمومی زنان تصریح کرد: چاقی و خصوصا چاقی شکمی در3/2 مبتلایان به این سندرم دیده می شود و یافته علمی که اکثر مقالات به آن استناد می کنند این است که حتی در صورت 5 تا 10 در صد کاهش وزن احتمال از سر گیری تخمک گذاری و حتی بارداری خودبه¬خودی وجود دارد. وی تاکید نمود طبق توصیه و دستورالعمل معتبر علمی، بارداری در وزن های بالا که با شاخص وزن BMI) ( بیش از 30 تعریف می شود با عوارض نامطلوب مانند سقط و


مسمومیت حاملگی و دیابت بارداری همراه است و بنابراین این افراد قبل از اقدام برای بارداری، بایستی تحت نظر متخصص تغذیه علاوه بر اصلاح وزن، عادات غذایی سالم ، ورزش و حتی خواب منظم را رعایت کنند.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، در بیان عوارض این سندرم گفت: عوارض احتمالی شامل عدم تخمک گذاری مرتب و بنابراین ایجاد اشکال در بارداری، خونریزی های نامنظم رحمی و در صورت عدم توجه و درمان، ضخامت غیرطبیعی مخاط رحم و حتی احتمال سرطان مخاط رحم در سنین بالاتر است.
وی خاطر نشان کرد: علاوه بر عوارض ذکر شده همچون خونریزی های غیرطبیعی و نامنظم رحم، ممکن است حتی پس از اینکه بارداری اتفاق افتاد، یکسری عوارض حاملگی زودرس همچون سقط و سقط مکرر و یا عوارض دیر رس بارداری همانند مسمومیت حاملگی، دیابت بارداری یا کاهش رشد داخل رحمی جنین ظاهر شوند. دیگر عوارض مهم آن مشکلات قلبی- عروقی، افزایش فشارخون و عدم تحمل قند و بروز دیابت تیپ دو و افزایش چربی خون و کبد چرب و کاهش سطح خونی ویتامین D3 است، احتمال بروز این عوارض با چاقی و سابقه فامیلی بالا می رود و بنابراین تمام مبتلایان به سندرم P.C.O بایستی از نظر خطر این عوارض در مراجعه به پزشکان بررسی شوند.

این بررسی شامل اندازه گیری مرتب وزن، دورکمر، فشارخون، تست تحمل قند و چربی خون است و از دیگر عوارض مهم این سندرم، احتمال بروز افسردگی و اضطراب در اثر مشکلات مزمن و از دست دادن اعتماد به نفس به علت ظاهر فیزیکی است که متاسفانه فرد را از توجه به خود باز می دارد و لذا شخص در یک سیکل معیوب قرار می گیرید ، بنابراین این افراد نیازمند توجهی خاص می باشند.

دکتر انصاری پور در رابطه با علت ابتلا به این سندرم گفت: این سندرم زمینۀ چند عاملی دارد یعنی که علاوه بر زمینه ارثی عوامل محیطی هم در آن دخالت دارند . یکی از مهمترین این عوامل سبک زندگی ایت که خود شامل عادات غذایی ، میزان تحرک ، استرس و حتی سیکل خواب در این افراد است. آنجه مسلم است پدیده چاقی، احتمال بروز آن را افزایش می دهد و البتهP.C.O.S نیز با چاقی بخصوص چربی شکم و احشایی همراه است .

وی افزود: علت دقیق این سندرم شناخته شده نیست و یکی از علل مطرح آن، بالا بودن سطح انسولین خون است و در واقع یکی از مشکلات زیربنایی موجود به همراه سندرم P.C.O وجود عدم تعادل هورمون در زنانی است که به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند یعنی تخمدانها در این افراد، استروژن و آندروژن (هورمون های مردانه) یا به عبارتی هورمون های مردانه بیش از حد طبیعی تولید می کنند.

ایشان هم چنین مناسب ترین روش را برای تشخیص زودرس و پیگیری سندرم تخمدان پلی کیستیک، بهره گیری از سونوگرافی دانست و افزود: افزایش سایز تخمدان و تعداد سیست های ریز در هر تخمدان و اینکه هرچه کسیست ها بیشتر باشد، حجم تخمدان بیشتر است و اختلالات بالینی آشکارتر می شود.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا ضمن بیان اینکه در واقع P.C.O یک بیماری نیست بلکه سندرمی است که درصد بیماران مبتلا به آن در جوامع مختلف متفاوت است تأکیدکرد: P.C.O.S در واقع علت مشخصی ندارد و تظاهرات آن نیز متغیر است ,،ولی در صورت غفلت از این سندرم ممکن است عوارض ناشی از آن به شکل بیماری مانند دیابت و افزایش فشار خون خود را نشان دهد .

دکتر انصاری پور در رابطه با تاثیر این سندرم بر سیکل های IVF افزود :در افراد چاق دوز بالاتری از گنادو تروپین جهت تحریک تخمک گذاری لازم است و در حین تخمک کشی هم ، دسترسی آسان به فولیکول های تخمدان کمتر می شود و در افراد لاغر نیز احتمال تحریک بیش از حد تخمدان و لذا فریز جنین بیشتر می شود .
در هر دو گروه احتمال کاهش کیفیت تخمک وجود دارد و همچنین احتمال شکست IVF که البته در افراد چاق مبتلا به سندروم P.C.O بیشتر است بنابراین در درجه اول رعایت سبک زندگی سالم به منظور پیشگیری از مشکلاتی چون چاقی و در مر حله بعدی ، تلاش برای اصلاح وزن و عادات غذایی سالم، توصیه جدی و اکید به این افراد است .

دکتر لادن گیاهی، متخصص تغذیه و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، با بیان اینکه پیش از استفاده از هر دارویی در درمان سندرم P.C.O، تغییر و اصلاح سبک زندگی به عنوان نخستین گام در جهت درمان این بیماری توصیه می شود، گفت: عادات غذایی نامناسب که افراد از کودکی یا در بزرگسالی به آن خو گرفته اند و سبب چاقی در آنها شده است و باعث ایجاد زمینه اضطراب، افسردگی، عدم اعتماد به نفس و ... می شود نیازمند اصلاح می باشد.

دکتر گیاهی در ادامه تأکید کرد: درمان افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یک درمان تیمی و کارگروهی به صورت مشاوره های تخصصی نیاز دارد که در آن باید به مسائل روانی و اجتماعی افراد کاملاً توجه شود.

ایشان در ادامه تأکید کرد: اگر افراد مبتلا به این سندرم تنها 5 تا 7 درصد کاهش وزن داشته باشند، تا 80 درصد شانس باروری در آنها افزایش می یابد که در نتیجه ، میزان مصرف دارو و عوارض آن را کاهش می دهد.

این متخصص تغذیه خاطرنشان کرد: بیماری که مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک می باشد و نیازمند دریافت رژیم تغذیه است، پیش از هر اقدامی باید از لحاظ ذهنی آمادگی داشته و مشاوره ای صحیح برایشان صورت گیرد.

وی افزود: نوسان شدید قند خون در بیماران مبتلا به این سندرم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چرا که باعث عدم پایین آمدن وزن افراد می شود که رعایت میزان مصرف کربوهیدرات ها، اسیدآمینه ها، اسید چرب و ... ، پرهیز از گرسنگی طولانی مدت و تنظیم سطح انسولین قندخون از جمله موارد مهمی است که باید مورد توجه بسیار قرار گیرند.