به گزارش سلامت نیوز به نقل از اعتماد ؛ براساس برنامه سلامت توسعه هر فرد برای زنده ماندن در روز باید از هر ماده غذایی اصلی به میزان مشخصی در برنامه غذایی خود داشته باشد. با در نظر گرفتن میزان ضروری هر ماده غذایی مورد نیاز برای زنده ماندن براساس این برنامه و با احتساب حداقل قیمت فعلی مواد غذایی در بازارهای میوه و تربار و نه قیمت‌های متنوع مغازه‌ها و دیگر مراكز خرید هر شهروند تهرانی باید روزانه به طور متوسط 5600 تومان هزینه كند. با این حساب یك خانواده چهار نفره بدون اینكه هیچ ماده غذایی تفننی مصرف كند و با حذف بسیاری از مواد خوراكی مصرفی روزانه، تنها برای اینكه حداقل مواد غذایی را بر اساس گزارش سلامت در برنامه پنجم توسعه، در سبد غذایی خود برای زنده و سلامت ماندن داشته باشد، باید روزانه 22 هزار و 400 تومان و ماهانه نزدیك به 700 هزار تومان هزینه مواد غذایی كند.
در این شرایط اگر قیمت مواد غذایی را در طول یك سال ثابت فرض كنیم، كه عملا چنین اتفاقی در واقعیت نمی‌افتد، هزینه سالانه مواد غذایی یك نفر، دو میلیون و 44 هزار تومان و یك خانواده چهار نفره بیش از هشت میلیون تومان خواهد بود. این در حالی است كه هر كارگر مشمول قانون كار در سال جاری بر اساس پنج مولفه اصلی و جانبی حداقل مزد، بن نقدی، سنوات، حق اولاد و حق مسكن؛ بدون اضافه كاری، پاداش، حق پست و موارد مشابه آن؛ ماهیانه بین 541 تا 638 هزارتومان دریافت خواهد كرد. در این شرایط اگر هزینه‌های ماهانه اجاره مسكن، رفت و آمد، پوشاك، درمان، تحصیل فرزندان را به جمع هزینه‌های ماهانه یك خانواده حداقل‌بگیر اضافه كنیم، عملا سهمی برای تامین حداقل ضروریات تغذیه و سلامت باقی نمی‌ماند. در این شرایط رفته رفته سهم مواد غذایی اصلی از سبد خانوار كم و با مواد غذایی كم خاصیت‌تر و كم هزینه‌تر جایگزین می‌شود.
افزایش قیمت مواد خوراكی
جدیدترین گزارش مركز آمار از شاخص قیمت‌ها در اردیبهشت ماه نشان می‌دهد، قیمت خوراكی‌ها و آشامیدنی‌ها در اردیبهشت سال جاری یعنی 1392، نسبت به ماه مشابه سال قبل 9/55 درصد تغییر داشته است. از میان خوراكی‌ها درصد تغییرات شاخص قیمت نان و غلات د ر اردیبهشت امسال نسبت به ماه مشابه سال قبل، 5/53 درصد، گوشت قرمز و سفید و فرآورده‌های آن، 8/43 درصد، گوشت قرمز و ماكیان، 4/40 درصد، ماهی‌ها و صدف داران، 5/68 درصد، شیر، پنیر و تخم‌مرغ 2/53 درصد، روغن‌ها و چربی‌ها، 65 درصد، میوه و خشكبار 6/58 درصد، سبزیجات و حبوبات 8/79 درصد، قند و شكر و شیرینی‌ها 8/41 درصد، نوشابه‌های غیرالكلی 6/79 درصد، در همین مدت تغییر داشته است. به طور كلی تغییرات شاخص قیمت‌ها در اردیبهشت سال 92 نسبت به مدت مشابه سال قبل 2/38 درصد افزایش داشته است كه از این میان تغییرات شاخص خوراكی‌ها و آشامیدنی‌ها و دخانیات، 9/56 درصد و كالاهای غیرخوراكی 9/30 درصد بوده است.
این نشان می‌دهد با وجود تورم موجود در جامعه، تورم در موادغذایی از تورم كل جامعه بیشتر است. بر اساس گزارش سلامت در برنامه پنجم توسعه كشور، هر فرد در روز باید حداقل 320 گرم نان، 100 گرم برنج، 20 گرم ماكارانی، 26 گرم حبوبات، 70 گرم سیب زمینی، 280 گرم سبزیجات، 260 گرم میوه، 48 گرم گوشت قرمز، 50 گرم گوشت سفید، 24 گرم تخم مرغ؛ 232 گرم لبنیات، 37 گرم روغن، 45 گرم قند و شكر مصرف كند. با در نظر گرفتن قیمت متوسط مواد غذایی در یك ماهه اخیر در بازارهای میوه و تربار شهر تهران، هزینه حداقلی تغذیه یك فرد در روز 5600 تومان می‌شود. با این وجود بررسی نشان می‌دهد قیمت بالای یكسری اقلام غذایی از جمله لبنیات و گوشت قرمز و سفید حذف این مواد غذایی اصلی را از سبد خوراكی خانوارها و جایگزین شدن آن با مواد غذایی كم خاصیت‌تر و حجیم‌تر به دنبال داشته است. بر اساس نتایج تحقیقی كه در سال 89 روی بیش از 27 هزار نفر انجام شده است، حدود 47 درصد مردم كشور چندان به تغذیه خود توجهی ندارند.
پیشی گرفتن هزینه‌های خانوار از درآمد
نتایج طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای شهری در سال 1390 نشان می‌دهد متوسط كل هزینه‌های خالص سالانه یك خانوار شهری در سال 89 حدود 11 میلیون و 300 هزار تومان است. این رقم با بیش از 16 درصد افزایش در سال 90 به 13 میلیون و 700 هزار تومان رسیده است. گزارش مركز آمار ایران نشان می‌دهد از 11 میلیون تومان هزینه‌های خوراكی خانوارها در سال 89، دو میلیون و 600 هزار تومان صرف هزینه‌های خوراكی و دخانی و هشت میلیون و 700 هزار تومان صرف هزینه‌های غیرخوراكی شده است.
در سال 90 نیز از 13 میلیون كل هزینه خانوارها، بیش از سه میلیون و 200 هزار تومان صرف هزینه‌های خوراكی و دخانی و 9 میلیون و 900 هزار تومان صرف هزینه‌های غیرخوراكی شده است. بررسی هزینه‌های خانوارها طی این دو سال بیانگر رشد 25 درصدی هزینه‌های خوراكی در سال 90 نسبت به سال 89 است. اما بررسی درآمدی خانواده‌ها طی همین مدت زمانی نشان می‌دهد متوسط درآمد سالانه یك خانوار شهری از هزینه كل خانوار بیشتر است.
بر اساس گزارش مركز آمار ایران متوسط درآمد كل خانوار در سال 1390، 13 میلیون و در سال 89، 10 میلیون است كه در مقایسه با هزینه‌ها پایین‌تر است. همچنین بین هزینه‌های خوراكی و دخانی، بیشترین سهم 24 درصد مربوط به هزینه گوشت و در بین هزینه‌های غیرخوراكی بیشترین سهم با44 درصد مربوط به هزینه مسكن بوده است. بررسی‌ها همچنین بیانگر این است كه در بین هزینه‌های غیرخوراكی نیز، هزینه‌های مربوط به مسكن 89/19 درصد، حمل و نقل و ارتباطات 24/15 درصد، كالاها و خدمات متفرقه 27/11 درصد، بهداشت و درمان 55/10 درصد، لوازم، اثاث و خدمات خانوار 5 درصد، تفریحات و سرگرمی‌ها و خدمات فرهنگی 21/3 درصد و پوشاك و كفش 3 درصد نسبت به هزینه‌های مشابه سال قبل افزایش یافته است. بررسی جدول هزینه‌ها و درآمد خانوارهای شهر همچنین بیانگر این است كه در بین استان‌های كشور، استان تهران بالاترین میزان هزینه كل برای خانواده‌ها را داشته است. در حالی كه متوسط هزینه سالانه كل كشور 13 میلیون است، این هزینه برای خانوارهای تهرانی نزدیك به 17 میلیون گزارش شده است. با وجود این افزایش همچنان بخش عمده درآمد خانوارهای شهری صرف هزینه‌های غیرخوراكی می‌شود.
تركیب هزینه‌های كل سالانه یك خانوار شهری در سال 90 نشان می‌دهد هزینه‌های غیرخوراكی 75 درصد و هزینه‌های خوراكی 25 درصد هزینه‌های كل خانواده را شامل می‌شود. با این وجود مسوولان بدون در نظر گرفتن وضعیت تغذیه خانواده‌ها در راستای سیاست‌های افزایش جمعیت، خانواده‌ها را تشویق به افزایش باروری و تعداد فرزندان می‌كنند. چندی پیش مسوولان وزارت بهداشت برای رساندن نرخ رشد جمعیت از 2/1 فعلی به 2/3 به خانواده‌ها توصیه كردند 5 الی 6 فرزند بیاورند. در این شرایط اگر هر خانواده بخواهد بر اساس توصیه وزارت بهداشت 5 فرزند داشته باشد با احتساب دو نفر والدین، هزینه ماهانه یك خانواده با قیمت‌های فعلی تنها برای تامین حداقل مواد غذایی نزدیك به یك میلیون و 200 هزار تومان خواهد بود.
نظر شما