سلامت نیوز: آب، یعنی آبادانی. این جمله‌ای است كه بر در و دیوار شهر دیده‌ایم. ولی چرا با آب یا آبادانی رفتار تخریبی و ویرانگر داریم. هم در مصرف، هم در بازیافت و تصفیه كردن آب، رفتار مناسبی نداریم. ما ارزش واقعی آب را نمی‌دانیم. با اینكه در منطقه كم‌آب هستیم و باید قدر قطره‌قطره آن را بدانیم، ولی در مقایسه با كشورهای اروپایی و آسیای جنوب شرقی و كانادا كه پرآب محسوب می‌شوند، رفتار اسراف‌كارانه‌ای با آب داریم.
به گزارش سلامت نیوز،روزنامه شهروند نوشت: آب در عین حال که بشدت به آن نیاز داریم، جزو كم‌ارزش‌ترین كالاها در ایران است. ارزش مادی آن حتی از كشورهایی كه پرآب محسوب می‌شوند بسیار كمتر است. و اکنون با بحران آن مواجه شده‌ایم و همه آن خطراتی كه طی چند دهه گفته شده بود و گوش شنوایی برای آن نبود، امسال از طریق كاهش بارش‌ها و وقوع خشكسالی گریبان ما را خواهد گرفت.
با آب و برق نمی‌توان شوخی كرد ولی شوخی كردیم. امسال بارش‌ها زیر نصف میانگین بارش‌های سالانه است ولی این فقط یك وجه ماجرا است، ذخیره آب نیز تقریباً به حداقل‌ها رسیده، چون پیش از این پیش‌خور شده است. مثل فروش تراكم ساخت‌وساز شهرداری كه قبلاً پیش‌خور شده است. بنابراین تابستان داغ و تشنه‌ای را باید انتظار بكشیم. كافی است نگاهی به كوه‌های كشور ازجمله همین كوه‌های شمال تهران بیندازیم، به خوبی می‌بینیم كه در هیچ دوره‌ای از چند دهه گذشته این حد از كمبود بارش زمستانی را تجربه نكرده‌ایم و اگر آن برف بهمن ماه نمی‌آمد، الان هیچ برفی روی كوه نبود. كوه‌هایی كه همیشه تا اواسط تابستان دارای برف بودند.
مشكل در چیست؟ مشكل در چند نكته كلیدی است. پیش از هر چیز افزایش مصرف مسأله اصلی است. جمعیت زیاد شده، سطح زیر كشت بالا رفته، فضای سبز شهری بیشتر شده، كیفیت زندگی از حیث گرفتن دوش و نظافت بهبود یافته و همه اینها موجب افزایش نیاز به آب، آن هم به صورت تصاعدی شده است. از سوی دیگر آب برخلاف سایر منابع، محدودیت جغرافیایی دارد. واردات آب عملاً امكان‌پذیر نیست. در اندازه‌های محدودی می‌توان آن را شیرین كرد و البته با قیمت بالا. در كنار این دو مشكل هیچ موازنه‌ای میان ارزش آن كه از طریق قیمت‌گذاری صورت می‌گیرد با میزان عرضه و تقاضای آن وجود ندارد. ضمن اینكه تقاضا برای بالاتر رفتن كیفیت آب مصرفی بیش از پیش شده است. همه اینها فشار زیادی را بر منابع آب و تأمین آنها وارد می‌كند.
مشكل مهم فقدان نظام قیمت‌گذاری آب است. ما درحالی آب آشامیدنی را لیتری‌هزار تومان و بیشتر می‌خریم كه همین آب را لیتری كمتر از یك ریال برای تولید محصولات «آب‌بر» مصرف می‌كنیم؛ و كالای آن را با قیمت تمام شده به خارج صادر می‌كنیم!! این كار بخردانه و عقلایی نیست. به جای سرمایه‌گذاری برای انتقال آب كه هزینه زیادی می‌طلبد، می‌توان در زمینه كاهش مصرف آب سرمایه‌گذاری كرد. بنابراین بدون حل مشكل قیمت آب، نمی‌توان هیچ راه‌حلی را برای آن پیدا كرد.
مشكل دیگری كه به آن توجه نمی‌شود این است كه آب، كالایی حاكمیتی و نیازمند سیاست‌گذاری كلان و اجرای هماهنگ همه نهادهای مرتبط با آن و به‌طور مشخص وزارت جهاد و كشاورزی و وزارت نیرو و شهرداری‌ها است. باید میان همه این نهادها هماهنگی كامل در اجرای سیاست‌ها باشد. طبیعی است كه وزارت جهاد و كشاورزی در پی كسب رضایت كشاورزان و افزایش تولیدات كشاورزی است. ولی هنگامی كه آب مفت است، آن را به صورت غرقابی و در تولید محصولاتی مثل هندوانه صرف می‌كنند. در حالی كه در همان زمان وزارت نیرو برای تأمین آب شرب شهرها، درگیر مشكلات خاص خود است.
در این میان به علت برداشت‌های غیر معمول آب از سفره‌های زیرزمینی و نیز از رودخانه‌ها، مشكلات جدیدی به وجود آمده است. خشك شدن تالاب‌ها، نشست زمین‌ها، خشك شدن دریاچه‌های داخلی و مهمترین آنها دریاچه ارومیه و كاهش كیفیت آب‌ها و پساب‌های جاری در كشور كه موجب آلودگی‌های زیاد شده و در نهایت به جابه‌جایی‌های جمعیتی و نیز اختلافات میان مناطق و شهرها منجر شده، جملگی موجب بحران امنیتی برای كشور شده است.
با این ملاحظات پیشنهاد می‌شود كه یك نهاد فرادستی و حاكمیتی متشكل از همه قوا برای رسیدگی به مسأله آب و اعمال سیاست‌های مفید كوتاه‌مدت و بلندمدت تشكیل شود تا بتوان بحران آب یا كم‌آبی را از سر گذراند. درواقع ما با بحرانی مهمتر از بحران آب مواجهیم و آن نیز بحران مدیریت منابع آب است.
نظر شما