سلامت نیوز: باران شدید شامگاه بیست و هشتم تیر، خیلی‌ها را غافلگیر کرد، خیلی‌ها را خوشحال و خیلی‌ها را هم داغدار. کمتر پیش آمده بود که مردم تهران و مناطق اطراف، در روزهایی که علی القاعده باید آفتاب بتابد و دمای هوا چیزی حدود 38 تا 40 درجه باشد(همواره پیک و بالاترین گرمای تهران از بیستم تیر تا دهم مرداد ثبت شده است)، به ناگاه ترنم باران را بر شهر و روستایشان لمس کنند و با دمایی روبه‌رو شوند که دمای استاندارد روزهای آخر شهریور است؛ شاید همین عنصر غافلگیری هم بود که خسارات فراوان جانی، مالی و طبیعی بر جای گذاشت و بارانی را که می‌شد خاطره‌ای خوش در اذهان ما باقی بگذارد، در تلخ‌ترین شکلش در تاریخ و در تقویم ثبت کرد.
امروز که 3 روز از سیل ویرانگر در مناطقی چون جاده چالوس، کن و سولقان تهران، مناطقی در سوادکوه مازندران و مناطقی در پرور سمنان می‌گذرد، خوب است نگاهی کنیم به زمینه‌های احتمالی این رویداد و اینکه آیا واقعاً آن‌طور که می‌گویند و می‌نویسند، این حادثه طبیعی پیش‌بینی نشده بود؟
اول. سازمان هواشناسی کشور از اواسط هفته گذشته، پیش‌بینی دقیقی را برای کاهش دما و وقوع بارندگی برای روزهای ابتدایی این هفته ارائه داده بود؛ با نزدیک شدن به تعطیلات عید فطر، این سازمان بیست و ششم تیر یعنی 48 ساعت پیش از سیل ویرانگر در اطلاعیه‌ای، از رگبارهای شدید، وزش باد و احتمال آبگرفتگی معابر عمومی در وب سایت رسمی خود خبر داد: «پیرو اطلاعیه شماره 36 چهارشنبه مورخ 24/04/94 با گذر موج تراز میانی جو از نیمه شمالی کشور و همچنین استقرار مرکز پرفشار در سواحل شمالی کشور که باعث ایجاد جریان‌های شمالی در سواحل دریای خزر می‌شود براین اساس روزهای جمعه، شنبه و یکشنبه وقوع رگبار و رعد و برق و وزش باد و احتمال رخداد آبگرفتگی معابر عمومی پیش‌بینی می‌شود.»
این سازمان به صدور اطلاعیه‌ای کلی هم بسنده نکرد و برای روز یکشنبه به صراحت اعلام کرد که «بارش متناوب باران گاهی با احتمال رعدوبرق و وزش باد در استان‌های گیلان، مازندران، گلستان و ارتفاعات مرکزی البرز رخ می‌دهد که در شرق گیلان و غرب و شرق مازندران با احتمال آبگرفتگی معابر عمومی پیش‌بینی می‌شود. علاوه بر این انتظار رگبار و رعدوبرق و وزش باد شدید موقت به سبب رشد ابرهای جوششی در اردبیل، خراسان شمالی، شمال سمنان، زنجان، جنوب آذربایجان شرقی، قزوین، شمال همدان، شمال مرکزی، قم، البرز و تهران وجود دارد.» این سازمان حتی به پیش‌بینی صرف هم بسنده نکرد و هشدار داد که: «با توجه به انتظار مواج شدن دریا به سبب وزش باد در سواحل دریای خزر و گاهی تشدید آن به سبب افزایش جریان‌های شمالی از روز شنبه تا دوشنبه اقدامات لازم برای خودداری از شنا در سواحل خزر و جلوگیری از خسارات جانی در نظر گرفته شود. با توجه به پیش‌بینی بارش باران از روز شنبه تا دوشنبه در جاده‌های کوهستانی البرز بویژه ارتفاعات مرکزی البرز، احتمال تشدید ترافیک عبوری به سبب بارندگی وجود دارد و توصیه می‌شود تمهیدات لازم برای تردد در مناطق یاد شده به‌کار گرفته شود.» واقعاً با وجود صدور این اطلاعیه آیا می‌توان گفت که سیل ویرانگر یکشنبه شب پیش‌بینی نشده بود؟آیا فکر نمی‌کنیم اشکال از ماست که پیش از سفر، پیش‌بینی‌های هواشناسی را مرور نمی‌کنیم یا اگر می‌کنیم جدی نمی‌گیریم؟
دوم. ممکن است این شبهه مطرح شود که برای همگان امکان سر زدن به وب‌سایت سازمان هواشناسی یا تماشای پیش‌بینی وضع هوا در بخش‌های مختلف خبری تلویزیون وجود ندارد! قبول! علی القاعده این روزها در دست بسیاری از ما ایرانی‌ها، یک تلفن همراه هوشمند وجود دارد، تلفن همراهی که یکی از قابلیت‌های اصلی آن نرم افزارهای متعددی است که وضع هوا را برای کاربر پیش‌بینی و او را در جریان آب و هوای روزهای آینده قرار می‌دهد؛ این نرم افزارها در اشکال مختلف و با قابلیت‌های متفاوت وجود دارند، از نرم افزارهای معتبر که به سایت جهانی هواشناسی، یاهو، هواشناسی ایران و... متصل‌اند تا نرم افزارهایی که به نهاد و سازمان معتبری وصل نیستند اما تلاش می‌کنند دقیق‌ترین پیش‌بینی‌ها را از آینده نزدیک ارائه کنند.
بیشتر این نرم افزارها هم با درصد خطایی محدود و قابل قبول، پیش‌بینی دقیقی را از وضعیت آب و هوای 3 تا 10 روز آینده ارائه می‌کنند و در اختیار کاربر قرار می‌دهند. همین نرم افزارها از روزهای پایانی هفته گذشته، برای تهران، مازندران، گیلان، گلستان، قزوین و شمال سمنان پیش‌بینی کاهش محسوس دما و بارندگی کرده بودند.
نتیجه: طبیعی است که باران تابستان با باران پاییز متفاوت است و در مدت زمانی محدود، حجمی بالا از باران به زمین می‌بارد و منجر به بروز آبگرفتگی و تشکیل روان آب می‌شود. مناطقی که درگیر سیل شده درست همان محل‌هایی است که در این پیش‌بینی مطرح شده بود؛آیا نباید بر اساس این پیش‌بینی، سفرها و گلگشت‌هایمان را لغو یا به تأخیر می‌انداختیم یا مراتب ایمنی را در آن رعایت می‌کردیم؟آیا بهتر نیست هر کدام از ما چه در قالب فرد و چه در قالب سازمان‌هایی که اصولاً متولی بحران‌هایی اینچنین هستند، کمی مسئولیت پذیر باشیم و به جای متهم کردن این و آن، از تجربه‌های تلخ درس بگیریم تا در آینده با حوادثی اینچنین روبه‌رو نشویم؟
نظر شما