سلامت نیوز: بعد از حذف عنوان بهیار از بیمارستان‌ها و سپردن وظایفش به دیگران، یک حلقه در زنجیر رسیدگی به بیماران بستری گم شد. شاید دلیل این امر ایده‌آل‌گرایی در زمینه ارائه بهترین خدمات درمانی و سپردن آن به پرستاران بود که درنهایت محقق نشد و تمام وظایف بهیاران بر دوش همراهان بیمار افتاد. به نحوی که اگر بیماری بدون همراه به بیمارستان می‌رفت، از برخی همراهی‌هاخدمات اولیه درمانی محروم می‌شد. در چنین شرایطی توسعه فضای بیمارستانی هم مزید برعلت شد و بار کاری پرستاران را افزایش داد، وظایف آنها محدود به ارائه خدمات درمانی سطح بالاتر شد و خدمات درمانی سطح پایین بدون متولی باقی ماند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه سپید، درحالی که اوایل دهه گذشته، 40 هزار پرستار بیکار در کشور وجود داشت، حالا با توسعه فضای درمانی مشکل کمبود پرستار گریبان‌گیر نظام خدمات درمانی شده و درچنین شرایطی جای خالی بهیاران بیشتر احساس می‌شود. حضور دو پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی، هدفی است که وزارت بهداشت در سر می‌پروراند و شاید یکی از راهکارهای دستیابی به این هدف، تحقق طرح آموزش پرستاران مهارتی طی دوره یک ساله در موسسات مورد تأیید باشد.
در همین راستا محمد میرزابیگی معاون پرستاری وزارت بهداشت از آغاز آموزش ده‌هزار پرستار مهارتی خبرداد و گفت: «دوره یك‌ساله كمك پرستار مهارتی، دوره جدید و كاربردی است و برای رفع نیازهای اولیه بیماران در كل كشور اجرا می‌شود. آموزش این گروه توسط بخش غیردولتی و نهادهای عمومی صورت می‌گیرد.»
عباس عباس‌زاده مشاور معاون پرستاری در امور سیاستگذاری‌های آموزشی نیز اظهارکرد: «تربیت بهیار یا پرستار مهارتی در کشور متوقف نشده بود، ولی متاسفانه از ساماندهی مطلوبی برخوردار نبود و در مواردی مراکزی که مجوز وزارت بهداشت نداشتند، دوره‌های آموزش بهیار برگزار می‌کردند، اما در سیاست‌های جدید وزارت بهداشت تلاش داریم، تربیت بهیار با توجه به برنامه‌های آموزشی و تعداد نیروهای موردنیاز ساماندهی شود.»
دبیر هیئت بورد پرستاری وزارت بهداشت با بیان اینکه برنامه تربیت پرستاران مهارتی به هیچ‌وجه دانشگاهی نیست و صرفا به ارائه یک گواهینامه بهیاری ختم می شود، افزود: «معاونت آموزشی وزارت بهداشت می‌تواند وظیفه نظارت بر مراکز تربیت بهیاران را به دانشگاه‌ها واگذارکند. این دوره‌ها تنها تا زمانی ادامه خواهد داشت که نیاز بیمارستان‌ها را برطرف کند.»
نیروهای مهارتی به جای پرستار استخدام نمی‌شوند
سوالی که بعد از انتشار خبر بازگشت بهیاران به بیمارستان‌ها مطرح شد، این بود آیا احتمال دارد بهیاران به جای پرستاران استخدام شوند، که میرزابیگی با تکذیب این احتمالات، بر اینکه هیچ‌کدام از نیروهای مهارتی به‌جای پرستار استخدام نمی‌شوند، تأکید و در خصوص حدود وظایف این کمک پرستاران عنوان کرد: «شرح وظایف این گروه، براساس سطح‌بندی خدمات پرستاری و مراقبت‌های سطح اول انجام می‌شود. مراقبت‌های پرستاری توسط پرستاران انجام می‌شود و مراقبت‌های سطح بالاتر توسط پرستاران ارشد صورت می‌گیرد و این گروه در قالب كمك پرستار توسط بخش خصوصی و خرید خدمتی وارد بازار کار می‌شوند. چرا که دولت مجوزی برای استخدام گروه زیر لیسانس صادر کرده است.»
علاوه بر اجرای اقدامات کوتاه‌مدتی همچون استفاده از توان دانشجویان پرستاری، نیروهای طرحی مایل به ادامه طرح، بهره‌گیری از نیروهای شرکتی و جایگزین نمودن پرستارانی که به مرخصی زایمان می‌‌‌روند، افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو تا سقف دو برابر در کارشناسی و تحصیلات تکمیلی از دیگر برنامه‌های معاونت پرستاری برای حل مشکل کمبود 200 هزار پرستار است.
معاون پرستاری وزارت بهداشت در همین زمینه اظهارکرد: «باتوجه به تدوین سند عرضه و تقاضای پرستار مقرر شد که براساس میزان توانمندی دانشکده‌ها، ظرفیت پذیرش دانشکده‌های پرستاری به تناسب بوم، منطقه، و نیازمندی‌ها تا دو برابر افزایش پیدا کند. ایجاد 8 گرایش جدید در مقطع دکترا و 3 گرایش جدید در مقطع کارشناسی ارشد پرستاری در آینده‌ای نزدیک نیز رخدادی دیگر درهمین راستا است.»
پیش به سوی آموزش بالینی
میرزابیگی همچنین از بازنگری نظام آموزش پرستاری و اجرای آن در دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی از مهرماه سال جاری خبرداد و تصریح کرد: «برای تقویت آموزش‌های پرستاری، بناست رویکرد آموزشی از آموزش‌های تئوری محض به سمت آموزش‌های بالینی تغییر پیداکند.»
وی ادامه داد: «با برطرف نمودن فاصله آموزش و بالین و بکارگیری اعضای هیأت علمی بالینی دانشجویان پرستاری می‌توانند، حضور بهتر و اثر بخش‌تری در بالین داشته باشند، براساس تغییراتی که در نظام آموزشی پرستاری اجراشده 2 سال اول تئوری، سال آخر عملی و چهار ماه آخر نیز انتخاب گرایش است که درهمین راستا طرح هیات علمی بالینی نیز اجرایی می‌شود.»
اعمال ضریب سختی بخش در محاسبه حقوق پرستاران
اجرای نظام پرداخت مبنتی بر عملکرد طرح دیگری است که میرزابیگی خبرش را برای چندمین بار اعلام کرد. طرحی که اولویت دوم معاون پرستاری وزارت بهداشت به شمار می‌رفت. نظام پرداخت کارانه که از سال 1376، تا کنون بر نظام سلامت حاکم بود، از دیدگاه میرزابیگی به دلیل مشکل مبنایی نظیر تبعیض‌های بین رشته‌ای، بین بیمارستانی و بین بخشی، تقسیم سلیقه‌ای، تعویق در پرداخت و عدم تعلق گرفتن به نیروهای قراردادی، تبصره‌ای و شرکتی بسیار ناعادلانه و تبعض آمیز است، بخشنامه جدید برای به روزرسانی کارانه ها با عنوان طرح مبتنی بر پرداخت عملکردی اواخر سال گذشته ابلاغ شد. تا به گفته میرزابیگی مسیر جدید برای حرکت به سمت عدالت و تحقق آن برداشته شود. ضریب سختی بخش و ضریب کتاب ارزش گذاری نسبی سلامت نیز یکی دیگر ویژگی های این طرح است.
محمد حاجی آقاجانی معاون درمان وزارت بهداشت نیز از اعمال تغییرات اصلاحی در فاز دوم اجرای طرح پرداخت مبتنی بر عملکر خبرداد و تصریح کرد:«از ویژگی های ممتاز این طرح لحاظ شدن سختی مراقبت های دشوار و پیچیده از بیماران است که براین اساس دریافتی کارکنان به همان نسبت بالاتر می رود.» همچنین پرداخت اضافه کاری به ازای شیفت های غیرموظف و در نظر گرفتن سنوات در حکم حقوقی و ارتقای پرستاران ازدیگر ویژگی های این طرح است که شاید پرستاران بیشتر تحت تأثیر این تغییرات قراربگیرند.
تمرکز وزارت بهداشت برای حل مشکل کمبود پرستار با تأکید بر نسبت یک به چهار نیروی مهارتی به پرستار درحالی اجرا می‌شود که بیمارستان‌های دولتی برای استخدام نیروهای زیردیپلم مجوز ندارند و این افراد بعد از گذراندن دوره آموزشی یک ساله و دریافت گواهی باید در بیمارستان‌های خصوصی یا ازطریق قرارداد خرید خدمت مشغول به‌کار شوند. به نظر‌می‌رسد، برای حل معضل کمبود 200 هزار پرستار و پوشش تمام خدمات درمانی مربوط به بیماران بستری از سوی بیمارستان‌ها، توجه به فراهم کردن فرصت‌های شغلی ایمن برای پرستاران مهارتی نیز یکی از مهمترین الزاماتی است که باید ازسوی سیاست‌گذاران موردتوجه قرارگیرد.
بعد از حذف عنوان بهیار از بیمارستان‌ها و سپردن وظایفش به دیگران، یک حلقه در زنجیر رسیدگی به بیماران بستری گم شد. شاید دلیل این امر ایده‌آل‌گرایی در زمینه ارائه بهترین خدمات درمانی و سپردن آن به پرستاران بود که درنهایت محقق نشد و تمام وظایف بهیاران بر دوش همراهان بیمار افتاد. به نحوی که اگر بیماری بدون همراه به بیمارستان می‌رفت، از برخی همراهی‌هاخدمات اولیه درمانی محروم می‌شد. در چنین شرایطی توسعه فضای بیمارستانی هم مزید برعلت شد و بار کاری پرستاران را افزایش داد، وظایف آنها محدود به ارائه خدمات درمانی سطح بالاتر شد و خدمات درمانی سطح پایین بدون متولی باقی ماند.
نظر شما