سلامت نیوز: یک عضو هیئت علمی مرکز مطالعات و پژوهش های آسیا و اقیانوسیه با بیان اینکه نباید گفت موضوع حاملگی دختران نوجوان، موضوع کشور ما نیست. تاکید کرد:«باید به حاملگی دختران نوجوان در ایران به عنوان یک چالش بهداشتی نگاه شود چرا که حاملگی در نوجوانی خلاف اهداف هزاره به خصوص اهدافی است که رویکرد بهداشتی دارند.»

احتمال فوت فرزندان مادران کمتر از 15 سال بیشتر است
به گزارش خبرنگار سلامت نیوز، ‌ذبیح الله قائمی در نشست رونمایی از گزارش جمعیت جهان در سال 2013 گفت:« بر اساس نتایج سرشماری سال‌های 85 و 90  جمعیت زنان ده ساله و بیشتر از ده سال ، که متاهل هستند در سال 85، 29 میلیون و 278 هزار نفر بوده است که در سال 90 به 31 میلیون و 435 هزار نفر رسیده که رشدی معادل هفت و چهار دهم درصد نسبت به سال 85 داشته است.»

وی ادامه داد:« ساختار گروه سنی جمعیت نشان می دهد که در گروه سنی زنان 10 تا 14 ساله حدود 500 هزار نفر کاهش داشته است و گروه سنی زنان 15 تا 19 ساله بالغ بر یک میلیون نفر نیز کاهش پیدا کرده است یعنی در گروه سنی 10 تا 14 ساله رشد منفی چهارده و هشت دهم درصد و گروه سنی 15 تا 19 ساله رشد منفی 23 درصد داشته است.»

قائمی افزود:«جمعیت زنان دارای همسر در کشور در سال 85، 16 میلیون و 596 هزار نفر بوده است که در سال 90 به 19 میلیون و 174 هزار نفر افزایش پیدا کرده است یعنی جمعیت زنان دارای همسر کشور ما سهمش از 57صدم به 61صدم افزایش پیدا کرده است. علیرغم اینکه شاهد کاهش جمعیت زنان 10 تا 14 ساله در سرشماری سال 90 بوده ایم نسبت به سرشماری سال 85 کمی نسبت به جمعیت دارای همسر در دو گروه سنی 10 تا 14 ساله و 15 تا 19 ساله افزایش داشته ایم.»

وی گفت: « سهم زنان دارای همسر در گروه سنی 10 تا 14 ساله در سال 85 سه در هزار است که به 2 در هزار کاهش پیدا کرده است همچنین شاهد کاهش زنان دارای همسر در گروه سنی 15 تا 19 ساله از 42 در هزار به 36 در هزار هستیم. در مناطق شهری و مناطق روستایی آمار متفاوت است. نسبت زنان دارای همسر در گروه سنی 10 تا 14 ساله در مناطق شهری ثابت و در گروه 15 تا 19 ساله قدری افزایش داشته است. در مناطق روستایی نیز در هر دو گروه سنی شاهد افزایش نسبت زنان دارای همسر هستیم.»

قائمی درباره وضعیت فرزندان زنده به دنیا آمده در سرشماری سال 90 گفت: «از 65 میلیون و 24 هزار نفر کل فرزندان زنده به دنیا آمده زنان کشور ما در حال حاضر 59 میلیون و 671 هزار نفر یعنی معادل 92 صدم درصد زنده هستند. 90 درصد فرزندان زنان در گروه 10 تا 14 ساله زنده می مانند و این در مقایسه با سایر گروه های سنی نسبتا عدد پایینی است.»

معاون مرکز آمار ایران گفت:« از یافته های این اعداد به عنوان نتیجه گیری می توان گفت سهم بارداری زنان کمتر از 15 سال در کشور ما ناچیز است ولی با توجه به روندهای جهانی باید مراقبت های لازم را به عمل آوریم. سهم زنان کمتر از 15 سال دارای همسر در سال 90 نسبت به کل زنان 10 ساله کاهش پیدا کرده است و نسبت به زنان کمتر از 15 سال دارای همسر از یک درصد به دو درصد افزایش پیدا کرده است. نسبت زنان دارای همسر کمتر از 15 سال در مراکز روستایی سه برابر مناطق شهری است همچنین درصد فوت فرزندان مادران کمتر از 15 سال بیشتر از سایر گروه های سنی است.»

وی گفت:« پیشنهاد می شود نرخ بارداری های غیررسمی نوجوانان در کشور مطالعه و بررسی خاص شود. »

قائمی در پایان گفت:« در تهران نسبت زنان زیر 15 سال دارای همسر 8 در هزار است اما این عدد در سیستان و بلوچستان 2 درصد است. »

در کشورهای در حال توسعه؛
حاملگی زودرس سالانه مرگ 70 هزار دختر نوجوان را رقم می زند
به گزارش خبرنگار سلامت نیوز، در ادامه بصیر کارشناس ارشد صندوق جمعیت سازمان ملل متحد درباره گزارش جهانی وضعیت جهان در سال 2013 گفت:« حاملگی و زایمان دختران نوجوان چالش جهانی است. سالانه 7.3 میلیون زایمان درجهان داریم که 2 میلیون آن مربوط به دختران زیر 15 سال است. در جهان 90 درصد حاملگی ها در ازدواج صورت می گیرد.»

وی ادامه داد: «در کشورهای در حال توسعه 19 درصد زنان جوان قبل از 18 سالگی باردار می شوند و از هر سه دختر، یک دختر قبل از 18 سالگی ازدواج می کند و میلیون ها دختر به اجبار ازدواج می کنند. تخمین زده می شود که در ده سال آینده حدود 14 میلیون ازدواج کودک در کشورهای در حال توسعه را داشته باشیم.»

بصیر گفت:« 70 هزار نوجوان هر ساله در کشورهای در حال توسعه به دلیل حاملگی و زایمان جان خود را از دست می دهند و یا از عوارض حاملگی و زایمان رنج می برند. اگر حاملگی خارج از ازدواج باشد به سقط های غیرایمن و غیرقانونی روی می آورند. همچنین احتمال مرده زایی، سقط ، به دنیا آوردن نوزادان کم وزن و یا فوت نوزاد در دختران نوجوانی که باردار می شوند زیادتر است.»

وی گفت:« در کشورهایی که سواد نوجوانان بالاتر است میزان حاملگی ها پایین تر است.»

بصیر درباره تاثیرات اجتماعی و روانی بارداری در سن نوجوانی گفت:« به دلیل اینکه دختران نوجوان از نظر روانی آمادگی برای بچه دار شدن ندارند لذا دچار افسردگی و استرس می شوند.»

امریکا رتبه اول حاملگی دختران نوجوان را دارد
وی با بیان اینکه حاملگی در سن نوجوانی تنها مشکل کشورهای در حال توسعه نیست، گفت:« از میان حدود 13 میلیون و 100 هزار بارداری دختران نوجوان، 680 هزار مورد آن مربوط به کشورهای توسعه یافته است که از این رقم، نصف بارداری های دختران نوجوان مربوط به امریکا است لذا امریکا رده اول را در حاملگی دختران نوجوان دارد.»

بصیر خاطرنشان کرد:« در برنامه های گذشته  بیشترین نگاه به دختران به عنوان یک مشکل بود و کمتر پسران و مردان را درگیر می کردند اما برنامه های کنونی جامع است و به دختر به عنوان یک مشکل نگاه نمی کند و بر برابری جنسیتی تاکید دارد.»

وی در پایان گفت:« مداخلات برای پیشگیری از حاملگی نوجوانان به بودجه و زمان نیاز دارد همچنین به حمایت همه جانبه از سوی دولت ها، سازمان ملل، صدا و سیما، خانواده ها و خود نوجوانان نیاز دارد.»

براساس آمارهای غیررسمی؛
شواهدی از حاملگی دختران نوجوان کشور در خارج از چارچوب ازدواج وجود دارد
به گزارش خبرنگار سلامت نیوز، در ادامه دکتر شهلا کاظمی پور، عضو هیئت علمی مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه درباره پیامدهای اجتماعی و روانی حاملگی در نوجوانی گفت:« منظور از بارداری در نوجوانی بارداری در زیر سن 20 سال است که 500 هزار نوجوان در سال بچه دار می شوند که متاسفانه این افراد از هیچ کدام از روش های پیشگیری از بارداری استفاده نمی کنند و تقریبا دو سوم این افراد به صورت ناخواسته حامله می شوند.»

وی ادامه داد:« بارداری در دختران نوجوان یا پس از یک ازدواج زودرس اتفاق می افتد یا در روابط جنسی خارج از ازدواج حاملگی اتفاق می افتد. در کشورهای در حال توسعه بیشتر بارداری ها در دختران نوجوان در چارچوب ازدواج است و در کشورهای توسعه یافته بیشتر بارداری ها در نوجوانان معمولا خارج از چارچوب ازدواج است. در کشور ما درصد بالایی از بارداری های دختران نوجوان در چارچوب ازدواج زودرس قرار دارد ولی آمارهای غیررسمی نیز دال بر شواهد بروز این پدیده در اثر روابط خارج از چارچوب ازدواج است که قابل بررسی است.»

کاظمی پور ادامه داد:« با وجود اینکه ازدواج زودرس طی 30 سال گذشته در ایران کاهش یافته است اما هنوز در بسیاری از نقاط کشور به خصوص در مناطق توسعه نیافته و روستایی امری معمول و عادی است. طبق گزارش سیمای سلامت کشور در سال 89 ، در مناطق شهری بیست و پنج و نیم و در مناطق روستایی بیست و نه و شش دهم درصد از زنان در سنین قبل از 18 سالگی ازدواج کرده اند با این وجود به دلیل عدم ثبت دقیق مشخص نیست و به نظر می رسد به دلیل اینکه دختران نوجوان به سن قانونی ازدواج نرسیده اند ازدواج های آنها ثبت نمی شود و بعد از بچه دار شدن برای گرفتن شناسنامه فرزندشان و ثبت ازدواج مراجعه می کنند.»

بیشترین و کمترین آمار ازدواج دختران نوجوان مربوط به کدام استان هاست؟
وی گفت:« داده های سرشماری سال 90 نشان می دهد یک و هشت دهم درصد از زنان 10 تا 14 سال و 21 درصد زنان 15 تا 19 ساله ازدواج کرده بودند. در بین استان های کشور، زنان 10 تا 14 ساله و زنان 15 تا 19 ساله استان های خراسان رضوی، خراسان شمالی، اردبیل بیشترین و استان های گیلان، کهکیلویه و بویراحمد ، تهران و چهارمحال و بختیاری و  کرمانشاه کمترین درصد ازدواج را داشته اند.»

کاظمی پور درباره زنان دارای همسر طی سال های بعد از انقلاب گفت:« در سال 65 درصد زنان همسردار 10 تا 14 ساله و 15 تا 19 ساله افزایش داشته است و بعد از انقلاب کاهش سن ازدواج را داشته ایم اما از سال 65 به بعد این روند کاهش پیدا کرده بود و در سال 90، یک و شش دهم درصد زنان 10 تا 14 ساله و شانزده و نه دهم درصد از زنان 15 تا 19 ساله همسردار بوده اند.»

وی ادامه داد:« زنان 10 تا 14 ساله همسردار در استان های سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، اردبیل و آذربایجان شرقی بالاترین سهم زنان همسردار را دارند. و با توجه به بررسی ها ازدواج های زودرس عمدتا در استان هایی که شاخص توسعه کمتری دارند بالاتر است و می توان گفت میزان ازدواج های زودرس در استان های حاشیه شرقی و شمال غربی کشور بیشتر است.»

عضو هیئت علمی مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه درباره بررسی علل ازدواج های زودرس گفت:« بسیاری از محققین معتقدند فقر علت اصلی ازدواج های زودرس است و والدین فقیر معتقدند ازدواج زودهنگام می تواند عامل محافظت از دختر آنها باشد به این ترتیب هم از بار هزینه های خانوار کاسته می شود و هم ازدواج با یک فرد مسن تر می تواند زندگی دختر و خانواده اش را تامین کند و یا اینکه خانواده ها به جای پول، دخترانشان را با طلبکار معاوضه می کردند همچنین حفظ آبروی خانوادگی از دیگر عوامل ازدواج های زودرس شناخته شده است.»

وی ادامه داد:« ایفای نقش همسری و مادری برای یک دختر نوجوان او را در معرض آسیب های روانی قرار می دهد و میزان افسردگی در وی را افزایش می دهد.»

کاظمی پور افزود:« افزایش طلاق ، کشمکش ، فرار از خانه، رابطه خارج از چارچوب زندگی مشترک و قتل همسر در چنین خانواده هایی وجود دارد.»

طلاق در ازدواج های زودرس بیشتر است
وی درباره میزان طلاق در ازدواج های زودرس در کشور گفت:« در مقایسه تعداد طلاق هایی که ثبت احوال براساس سن مادر اعلام کرده بود با تعداد زنان همسردارهمان گروه سنی، مشخص شد بالاترین میزان طلاق در بین زنان همسردار 10 تا 14 ساله و 15 تا 19 ساله است بنابراین می توانیم نتیجه بگیریم طلاق در بین ازدواج های زودرس بیشتر است.»

عضو هیئت علمی مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه درباره ویژگی های دختران نوجوان همسردار گفت:« فاصله زیاد سنی با همسر، محدودیت حمایت های اجتماعی به دلیل کاهش دایره ارتباطی وی ، تحصیلات کم، افزایش خطرمرگ ، انزوای اجتماعی که خطر افسردگی را افزایش می دهد، از جمله ویژگی های دختران نوجوان متاهل است.»

وی ادامه داد:« در سال 90 ثبت احوال اعلام کرد یک میلیون و 322 هزار تولد ثبت شده است که 12 درصد از این رقم یعنی 1666 تولد مربوط به مادران 10 تا 14 ساله بوده است و هشت و دو دهم درصد یعنی 108 هزار و 900 تولدها مربوط به مادران 15 تا 19 ساله بوده است .»

سیستان و بلوچستان رکورددار ازدواج های زودرس
کاظمی پور گفت:« بالاترین میزان بارداری ها مربوط به استان های سیستان و بلوچستان و در استان هایی است که ازدواج های زودرسی داشته اند.»

وی در ادامه گفت:« گزارش سازمان ملل با عنوان مادری در کودکی می افزاید 15درصد از مادران بین سن های 20 تا 24 ساله در کشورهای در حال توسعه اولین بارداری خود را قبل از 18 سالگی تجربه کرده اند. در کشور ما براساس نتایج طرح مطالعه جمعیتی و شاخص های بهداشتی کشور (DHS) در سال 89 اولین زایمان پنج و دو دهم درصد زنان 20 تا 24 ساله در سنین قبل از 18 سالگی صورت می گیرد که بالاترین رقم آن در بین استان های کشور به سیستان و بلوچستان تعلق می گیرد. »

وی گفت:« به طور معمول دختران نوجوان با مردان کم سن(در مقایسه با دیگر مردان) ازدواج می کنند در نتیجه از نظر اقتصادی در وضعیت مناسبی قرار ندارند . عدم حمایت مالی مرد از زن باعث می شود در صورت وقوع حاملگی مشکلات معیشتی و تغذیه ای برای زن ایجاد شود در نتیجه مشکلاتی را برای مادر و جنین بوجود می اورد. حاملگی ها در نوجوانی از حاملگی های پرخطر محسوب می شود و باید مراجعات بیشتری به پزشک داشته باشند و هنگام وضع حمل، زایمان طبیعی برای آنها تجویز می شود و پس از زایمان حداقل باید 4 سال فاصله با حاملگی بعدی وجود داشته باشد. »

کاظمی پور درباره پیامدهای اجتماعی و روانی حاملگی در مادران نوجوان خاطرنشان کرد:« در کلان جامعه وقتی ازدواج های زودرس اتفاق می افتد میانگین سال های تحصیل در کل جامعه کاهش می یابد، طلاق ، آسیب های اجتماعی و جرائم افزایش پیدا می کند مادرانی که در سنین پایین بچه دار می شوند به دلیل عدم برخورداری از سرمایه های اجتماعی و سرمایه های انسانی نمی توانند فرزندان را به منصه ظهور برسانند. »

وی در پایان افزود:« هنجارپذیری در بین این نوزادان پایین است و مطالعات ما نشان می دهد جوانان و نوجوانانی که دچار انحرافات اجتماعی می شوند در خانواده های فقیر و مادرانی هستند که در نوجوانی باردار شده اند. میزان فقر فکری و فرهنگی و بی هنجاری های اجتماعی در جامعه افزایش پیدا می کند. نکته قابل توجه این است که کودکان رها شده در جامعه و کودکان کار عمدتا ناشی از این خانواده ها هستند.»

سالانه 100 هزار تولد در کشور مربوط به دختران نوجوان است
به گزارش خبرنگار سلامت نیوز، در ادامه دکتر فریده فراهانی، عضو هیئت علمی مرکز مطالعات و پژوهش های آسیا و اقیانوسیه درباره ابعاد تبعات باروری دختران نوجوان گفت:«در کشورهای توسعه یافته حاملگی نوجوانان یک موضوع اجتماعی است در حالی که در کشورهای در حال توسعه حاملگی نوجوانان حتی تشویق می شود.»

وی درباره میزان حاملگی دختران نوجوان در کشور گفت:« براساس این تعریف که چه تعداد زنان 15 تا 19 ساله ما قبل از 20 سالگی حاملگی دارند باید گفت 33 در هزار یعنی 108 هزار و 900 تولد در بین زنان 15 تا 19 ساله نوجوان در کشور داشته ایم و جمعیت زنان 15 تا 19 ساله کشور ما براساس سرشماری سه میلیون و 259 هزار بوده است لذا به نظر می آید چندان نمی توانیم بگوییم که حاملگی نوجوانان مشکل کشور ما نیست.»

عضو هیئت علمی مرکز مطالعات و پژوهش های آسیا و اقیانوسیه ادامه داد:« طبق آخرین ارقام موقعیت کشور ما نسبت به دنیا در سال 2012 و 2013 چیزی حدود هفت ممیز سه درصد همه تولدهای بین 15 تا 19 سال اتفاق می افتد که حدود 100 هزار تولد در سال می باشد که رقم کمی نیست. مثل اینکه در عرض 8 سال گذشته هر سال حدود 100 هزار تولد زیر سن 20 سالگی اتفاق افتاده است. بنابراین نباید گفت این موضوع، موضوع کشور ما نیست. اما درباره حاملگی زیر 15 سال در کشور ما نادر است که بین صفر تا دو دهم درصد می باشد.»

وی ادامه داد:« طبق مقایسه های انجام گرفته درباره جایگاه جهانی کشورها از نظر حاملگی دختران نوجوان 15 تا 19 ساله، اگر کشورمان را جزء کشورهای develop در نظر بگیریم کشور ما کمی بالاتر از انگلیس که 27 در هزار تولد در زنان 15 تا 19 ساله داشته است، قرار می گیریم چراکه این رقم در کشور ما 33 در هزار بوده است بنابراین کشور ما کمی بالاتر از انگلیس و کمی کمتر از امریکا قرار دارد به نظر می رسد درست است که شیوع این مسئله در کشور ما کم است اما به دلیل اینکه جمعیت جوان ما زیاد است ارقام بالا است که نیاز به توجه دارد.»

حاملگی نوجوانان در ایران یک چالش بهداشتی است
فراهانی افزود:« اعتقاد من این است که باید به حاملگی نوجوانان در ایران به عنوان یک چالش بهداشتی نگاه شود چرا که حاملگی در نوجوانی خلاف اهداف هزاره به خصوص اهدافی است که رویکرد بهداشتی دارند.»

وی گفت:« حاملگی دختران نوجوان در سنین 15 تا 19 سالگی به عنوان مهمترین علت مرگ و میر دختران نوجوان در جهان می باشد و احتمال مرگ و میر دختران در این سنین بر اثر حاملگی دو برابر بیشتر از دخترانی است که در بالای سن 20 سالگی باردار می شوند.»

وی در مورد میزان سقط جنین در دختران نوجوان کشورمان گفت:«  مطالعه ای در تهران در سال 2009 در اینباره صورت گرفته است که نشان می دهد سالانه حدود 11 هزار سقط جنین در تهران صورت می گیرد که بیشترین سنی که سقط جنین صورت می گیرد 20 تا 34 سالگی است اما هیچ آماری از سقط جنین در دختران نوجوان ازدواج نکرده کشورمان در دست نداریم که جای کار دارد.»

7درصد از سقط جنین ها مربوط زنان عقد کرده است
فراهانی ادامه داد:« 7 درصد از سقط جنین ها مربوط به زنانی است که قبل از ازدواج در دوران عقد و نامزدی باردار شده اند که حائز اهمیت است.»

وی در پایان با اشاره بحث HIV گفت:« یکی از ابعاد بهداشتی حاملگی دختران نوجوان بحث ابتلا به HIV است. مطالعات جمعیتی و شاخص های بهداشتی کشور (DHS) نشان داده است که تنها 20 درصد از زنان 15 تا 24 ساله اطلاعات صحیحی درباره HIV/ADIS دارند.»

مرگ و میر ناشی از بارداری در نوجوانان 10 تا 14 ساله بیشتر است

به گزارش خبرنگار سلامت نیوز، در ادامه دکتر فرحناز ترکستانی مسئول اداره سلامت مادران وزارت بهداشت، گفت:« مطالعات نشان داده است عوارض بارداری در در دختران 10 تا 14 ساله و دختران 15 تا 19 ساله متفاوت است و مرگ ومیر مادران 10 تا 14 ساله نسبت به مادران 15 تا 19 ساله 5 برابر متفاوت است. »

وی ادامه داد:« آمار مرگ و میر مادران در ده سال اخیر از سال 2003 تا 2012 از بیست و هشت ممیز سه به نوزده و نیم در 100 هزار رسیده است تعداد مرگ و میر کل مادران در سال 2003 ،332 نفر بوده است که از این تعداد 9 نفر زیر 18 سال بوده و در سال 20012 از 278 مادر سه مورد مرگ مادر زیر 18 سال داشته ایم. »

ترکستانی گفت:« تولد در مادران نوجوان هم عوارض مادری و هم عوارض برای نوزاد دارد. در مطالعاتی که انجام شده است مراقبت های دوران بارداری و مشاوره های قبل از بارداری است و به دلیل اینکه این دسته از مادران از مشاوره های قبل از بارداری و مراقبت های دوران بارداری برخوردار نیستند لذا عوارض جنینی و مادری به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کند. »

وی در پایان گفت:« تاکید دفتر وزارت بهداشت بر این است که  اگر به هر دلیلی مادران در سنین 10 تا 14 و 15 تا 19 ساله باردار شدند بتوانیم یک زایمانی ایمن را فراهم کنیم. »