سلامت نیوز: تصور کنید کودک تان عادت کرده با خوردن پستانک به خواب رود و شما در نیمه های شب با هر بار افتادن پستانک از دهان کودک و بیدار شدنش، مجبور باشید بیدار شوید و برای ساکت کردن گریه اش دوباره پستانک را به دهان کودک بگذارید. بچه ها با گریه کردن ارتباط برقرار می کنند. گاهی هم فقط گریه می کنند تا آرام شوند و به دنبال چیزی می گردند تا آرام شان کند. پدر و مادر همیشه نمی توانند کنار بچه باشند و به همین دلیل چیزی مانند پستانک ساخته شده تا بچه ها را کمی سرگرم کند و مادر خسته از نگهداری کودک بتواند کمی استراحت کند اما مشکل اینجاست که گاهی این جایگزین گول زنک می تواند جای مادر و بقیه سرگرمی های محیط را بگیرد و باعث اعتیاد بچه به پستانک شود.

 پستانک ممکن است بهترین وسیله برای آرام کردن یک نوزاد باشد؛ ولی با بزرگ تر شدن بچه و رسیدنش به دوران نوپایی دیگر استفاده دائم از پستانک چندان مناسب نیست. بعضی از متخصصان کودک معتقدند بهترین زمان برای کنار گذاشتن پستانک از شروع یک سالگی است. یعنی از زمانی که کودک شروع به صحبت کردن می کند و نخستین کلمات را به طور نامفهوم به زبان می آورد. اعتیاد به پستانک در این زمان باعث می شود کودک زمان کمتری دهانش خالی باشد و همان صداهای نامفهوم را ایجاد کند و به اصطلاح تمرین حرف زدن کند. خوردن پستانک برای کودکانی که مشکلاتی در زمینه حرف زدن دارند عوارض بیشتری دارد و توصیه نمی شود.

 دلیل دیگر برای کنار گذاشتن پستانک در این سن این است که مکیدن یک شی مثل آن، یا انگشت دست در طولانی مدت، آن هم هنگامی که دندان ها در حال در آمدن هستند، می تواند باعث تغییر شکل دندان ها و نحوه رشد آن ها شود. اگرچه این تغییرات دندانی موقتی هستند و معمولا چند ماه بعد از کنار گذاشتن پستانک به فرم طبیعی خود برمی گردند اما می توانند در همان دوره کوتاه هم باعث مشکل شوند. به غیراز این مشکلات، پستانک ها به خاطر اینکه یک جسم خارجی هستند که مدام در دهان کودک قرار دارند و گاهی هم با دست او به روی زمین می افتند، هرچقدر هم پدر و مادر تلاش کنند باز هم یکی از روش های انتقال میکروب به بدن کودک هستند.

 عفونت های گوش یکی از شایع ترین عفونت های ناشی از مصرف پستانک است و در بچه هایی که مشکلات گوش میانی دارند هم بیشتر ایجاد مشکل می کند. رعایت بهداشت پستانک در زمان استفاده از آن لازم است، اما بهترین کار همان استفاده نکردن از آن است. بهترین روش برای کنار گذاشتن این عادت مثل همه عادت های دیگر، به صورت تدریجی است. برای کنار گذاشتن پستانک می توانید از روش های زیر استفاده کنید.

● آن را بد طعم کنید

این روش هم برای بچه های کوچک و هم کودکان بزرگتری که عادت به پستانک دارند به کار می رود. بد طعم کردن پستانک باعث می شود کودک علاقه زیادی به مکیدن آن نداشته باشد. با این روش زمان خوردن پستانک را محدود می کنید و به تدریج عادت آن توسط کودک فراموش می شود. توجه داشته باشید که به هیچ وجه برای بد طعم کردن پستانک از موادی مانند فلفل یا مواد صنعتی مضر استفاده نکنید. معمولا داروخانه ها مواد مخصوص برای این کار دارند.

● مکیدن آن را سخت کنید

پستانک را می توانید به راحتی خراب کنید و یک سوراخ کوچک روی آن ایجاد کنید تا مکیدن آن سخت تر شود. با این روش کودک بعد از مدتی از خوردن آن خسته می شود و آن را به کناری می گذارد. با این روش می توانید زمان استفاده از پستانک و میزان علاقه کودک به آن را کم کنید. اما بایدمراقب باشید در جریان خراب کردن پستانک به هیچ وجه کاری نکنید که احتمال کنده شدن تکه ای از آن و بلعیدن آن توسط کودک وجود داشته باشد.

● آن را زود از بچه بگیرید

جداکردن بچه های بزرگ تر از پستانک هم به این دلیل که آنها مدت بیشتری از این وسیله استفاده کرده اند و بیشتر عادت کرده اند و هم به این دلیل که شخصیت شان رشد یافته تر است و مفهوم از دست دادن و بهانه گرفتن را می فهمند، سخت تر است. اما برای کودک یک ساله بهانه گیری برای از دست دادن پستانک ممکن است خیلی ساده و در حد یکی دو روز گریه کردن باشد. هرچه زودتر پستانک را از کودک بگیرید، میزان بی قراری او هم کمتر خواهد بود.

● خیلی عجله نکنید

توجه داشته باشید گاهی کودک احتیاج به مکیدن چیزی دارد. مثل زمانی که در حال درآوردن دندان است و لثه هایش می خارند. جدا کردن پستانک در این زمان ها ممکن است باعث روی آوردن کودک به مکیدن چیزهای دیگری مثل انگشتان دستش شود. یادتان باشد که درصورت عادت کودک به مکیدن انگشتان دست، به راحتی پستانک نمی توانید آن را از کودک جدا کنید.

● چه زمان هایی باید به کودک پستانک داد؟

گاهی پدر و مادر ها بیشتر از بچه ها به پستانک علاقه دارند؛ به خصوص آن هایی که از گریه های مداوم بچه ها و بی خوابی به مرز انفجار رسیده اند. دادن پستانک آنقدر ها هم که فکر می کنید کار بدی نیست و در بعضی شرایط می تواند حتی مفید هم باشد.

هنگامی که کودک بیش از حد غذا می خورد یا شیر می خواهد می توان به او پستانک داد. پستانک را با کمی آب میوه طعم دار کنید و به کودک بدهید. با این کار از چاق شدن کودک هم جلوگیری می کنید. در خیلی از این مواقع نیاز کودک به خوردن بیشتر به خاطر علاقه اش به مکیدن است یا خارش لثه که با پستانک می توان این مسئله را کنترل کرد.

می توانید هنگامی که کودک تان بی موقع یا در زمان نامناسبی تقاضای شیر خوردن یا غذا خوردن کرد، با پستانک مدتی حواسش را پرت کنید. پستانک موقتا او را آرام می کند تا شما غذایش را آماده کنید.

هنگامی که کودک هنوز شیر مادر می خورد، نوک سینه را گاز می گیرد یا زیاد به شیر خوردن علاقه نشان نمی دهد میتوان مدتی به او پستانک داد. این حالت معمولا بین یک تا۲ سالگی اتفاق می افتد.

● برایش قصه بگویید

پستانک را جایی مخفی کنید. برای کودک در باره نبودن پستانک قصه بگویید. این که پستانک الان در دست نی نی مهربان و کوچکی است که پستانک نداشته یا پرنده خنده داری که از پنجره آمده و پستانک را اشتباهی گرفته تا برای بچه اش ببرد. تخیل خود کودک را هم به کار بگیرید. پدر و مادر ها معمولا هرکدام یک شخصیت خیالی دارند که گم شدن یا پنهان شدن وسایل اضافی کودک را گردن او می اندازند. آقا شغاله، فرشته کوچولوها، اژدر پشمک به سر، بعضی از متهمان گم شدن پستانک بچه ها هستند. حواس تان باشد داستان هایی که تعریف می کنید باعث ترساندن کودک نشود و راه حلی هم برای بازگرداندن احتمالی پستانک برای کودک درنظر بگیرید. می توانید داستان هایی هم در مورد بچه هایی که بزرگ شده اند و دیگر پستانک دوست نداشته اند، برایش تعریف کنید و از او نظرش را راجع به این داستان بپرسید.

● به او پاداش بدهید

به بچه های بزرگی که در حال ترک پستانک هستند به ازای زمان هایی که پستانک مصرف نمی کنند پاداش دهید. از آن ها تعریف کنید یا یک جایزه کوچک به آن ها بدهید. اینکار باعث می شود احساس خوبی داشته باشند و دیگر به آرامش خوردن پستانک فکر نکنند.

● برایش محدودیت بگذارید

این روش را می توان برای بچه های بزرگ و کوچک استفاده کرد. برای بچه های بزرگ تر می توان محدودیت استفاده از پستانک را توضیح داد که مثلا فقط در زمان خواب یا زمانی که در سبد مخصوص بچه است می تواند از آن استفاده کند و بچه های کوچک تر را هم می توان شرطی کرد. یعنی فقط در زمان های مخصوصی به آن ها پستانک داد و به تدریج این زمان ها را هم کاهش داد.

● با او معامله کنید

اگر کودک تان سنش به درک، مفهوم معامله کردن یا عوض کردن می رسد، می توانید از او بخواهید پستانکش را با اسباب بازی خاصی عوض کند. او را به اسباب بازی فروشی ببرید و بخواهید در قبال یک اسباب بازی پستانکش را به شما بدهد. در این روش ممکن است چندبار سرتان کلاه برود و معامله به هم بخورد اما آرامش تان را از دست ندهید. با جدیت به او بگویید که کارش اشتباه است و برایش با آرامش توضیح دهید. فراموش نکنید که قرار بود شما عادت پستانک را به تدریج از کودک تان دور کنید.

● بگذارید بزرگ شود

اگر کودک تان دیگر بزرگ شده است اما هنوز پستانک دوست دارد زیاد به خودتان دردسر ندهید. بگذارید به تدریج عادتش را ترک کند. برایش سرگرمی های دیگر فراهم کنید تا توجهش را جلب کند و موقع عصرانه یا میان وعده ها از خوردنی هایی استفاده کنید که به جای پستانک دستش بگیرد و آن را به دهان بگذارد.

● سرگرمش کنید

خیلی از بچه ها در سن نوپایی بیشتر هنگامی پستانک می خورند که حوصله شان سر رفته است. درست مثل اعتیاد به سیگار در بزرگسالی. برای ترک دادن آن ها بهتر است آن ها را همیشه سرگرم کنید. استفاده از اسباب بازی های رنگی مختلف که آن ها را برای مدت طولانی مشغول کند باعث می شود حداقل در زمان های بازی از پستانک استفاده نکند و به تدریج مصرف آن را کنار بگذارد.
   
منبع : مجله شهرزاد