سلامت نیوز:آماده ورود هستند. با بلوز و شلوارهای بافتنی، یکپارچه مشکی. بعضیها روی ساق شلوار پاپوشی کشیدهاند تا سرما توانشان را کم نکند و بعضیها هم کلاهی به سر میکشند و دستکشی روی انگشتان. ساعت تمرین شروع شده.
به گزارش سلامت نیوز، شهروند نوشت: کفشهای چرم ورنیشان را به پا محکم میکنند و تیغههای فولادی کفشها را «هفت هفت» روی زمین میگذارند. بعد از چند نفس عمیق، وزنشان را روی دو کفش تقسیم کرده و با حرکات مخصوصی خودشان را گرم میکنند. با شروع موسیقی خود را به تیغههای فولادی میسپارند. یکی پس از دیگری سر میخورند و با حرکات آزادانه دستها روی زمین یخی منفی ٣درجه رها میشوند.
«کافیه یکبار بیایی. بعدش میشود سوگلی زندگیات! دیگه هیچ وقت نمیتوانی رهایش کنی برای من لذتی که از تمام فعالیتهای روزمره میبرم یک طرف و لذت چندساعتی که در پیست هستم یک طرف دیگر است.»
کتایون پای راستش را کنار پای چپ روی یخ سر میدهد. قرار است برای اجرای حرکات نمایشی آماده شود. حالا ٣ماه است کنار بوم و رنگ نقاشی و عکاسی وقتی را هم برای پاتیناژ یا یخ پالیزه یا همان اسکیت روی یخ باز کرده و هفتهای ٧ساعت اسکیباز آموزشی این زمین یخی است.
اینجا تنها کتایون نیست که اسکیت را سوگلی زندگیاش میداند، لیلی و شادان و بسیاری دیگر مانند او هیجان اسکیت روی یخ را از ورزشهای دیگر فراتر میدانند. تازه چند سالی است که سالن اسکیت روی یخ در تهران آغاز به کار کرده، سالنی که زمستان و پاییز دستکم میزبان ٢٥ بازیکن ثابت است و تابستانها اسکیتسوارانش ٨٠ نفری میشوند.
از ٣ ساله تا ٧٠ ساله
اسکیت روی یخ طرفداران خودش را دارد، اما خیلیها پیش از آنکه شروع کنند، نگرانیهایی هم دارند. خیلیها هستند که فکر میکنند سر خوردن روی یخ و پوشیدن این پوتینها با تیغههای آهنین از سنشان گذشته، اما بازیکنان آکادمی یخ از هر سنی شروع کردهاند: «برای حرفهایشدن در این رشته باید از ٣سالگی استعدادیابی را شروع کرد تا در کنار آن بتوان بدن را برای اجرای تمامی حرکات نمایشی آماده و قوی کرد. این ورزش در ایران جوان است و خیلیها نقطه شروعشان در همین سالهاست. از بچه ٣ساله تا بزرگسالان ٧٠ساله آمدهاند تا این ورزش را یاد بگیرند، بعضیها با انگیزه حرفهایشدن و بعضیها با انگیزه تفریح.»
اینها را «نسرین اصغری» یکی از مربیهای سانس زنان میگوید. او از ابتدا سراغ این رشته نیامده بود، اما از روزی که پا روی یخ گذاشت، دیگر محال است آن را رها یا فراموش کند: «وقتی ورزش را شروع کردم، دنبال اسکیت روی یخ نبودم، درواقع دوستانم هم آن زمان بیشتر اسکی یا «اسکیت اینلاین» کار میکردند، اما با ورود به این رشته همه چیز برایمان عوض شد، این ورزش آنقدر متفاوت است که بیشتر بچهها اسکیت را رها میکنند و آینده ورزشیشان میشود اسکیت روی یخ.»
کسانی که قبلا اسکیت عادی را به صورت حرفهای کار کرده باشند یا روی تکنیکها و حرکات آن تا اندازهای مسلط باشند، در چند جلسه ابتدایی اسکیت روی یخ میتوانند حرکات نمایشی را شروع کنند، چون شباهت زیادی بین این دو رشته وجود دارد. اما کسی که از صفر شروع میکند، ابتدا باید حفظ تعادل و راهرفتن روی یک خط را یاد بگیرد.
آیا این ورزش گران تمام میشود؟
خیلیها این ورزش را لوکس و بسیار گران میدانند، اما مربیان این ورزش هزینهها را چندان زیاد نمیدانند و میگویند نگهداری یک زمین یخ طبیعی هزینههای بسیار بالایی دارد، زمین یخ پالیزه باید چندبار در روز ساب بخورد و آب داده شود تا شیارهایی که بر اثر ترمز کفشها زیر تیغههای فولادی کفش رد میاندازد، از بین رفته و زمین دوباره کاملا صاف شود.
هر تکجلسه گروهی ٤٠هزار تومان است و ابتدای آن ١٠دقیقه آموزش دارد، اما در تکجلسههای نیمهخصوصی با افزایش ساعت آموزشی به ٢٠دقیقه باید ٥٠ تومان هزینه کرد و برای تمرین و آموزش خصوصی به صورت یک ساعت کامل این هزینه به ساعتی ٩٥هزار تومان میرسد.
کسانی که هیچ ورزش مرتبطی با اسکیت روی یخ را دنبال نکرده باشند و برای نخستین بار با تیغههای فولادی پا روی یخ میگذارند، باید با راه رفتن روی یخ شروع کنند و بعد از راه رفتن به صورت هفت هفت، سر خوردن و دورزدن دور میلهها را یاد بگیرند و بعد از آن کمکم به وسط زمین برای یادگیری حرکات نمایشی بیایند. اینجا پایان هزینهها نیست و کفشهای مخصوص پاتیناژ بخشی دیگر از هزینههاست.
البته که در هر جلسه میشود، کفشی کرایه کرد، اگر بازیکنی قصد ادامه ورزش و مداومت در تمرینها را داشته باشد بهتر است کفش استاندارد و شخصی برای خودش تهیه کند. کفشها از ٢قسمت بوت و تیغه تشکیل شدهاند. در قسمت جلوی فولاد ٣دندانه تیز برای ترمز گرفتن روی یخ قرار گفته است. به گفته مربیان، مهمترین مسأله در خرید کفش این است که کفش باید وزن بازیکن را تحمل کند، درواقع انتخاب باید نسبت به سن و وزن افراد انجام شود.
نخستین تمرینها با کفشهای سخت مجموعه شروع میشود، اما در خرید باید به نکات مختلفی توجه کرد، مثلا برای یک بچه ٨ساله باید درجه سختی تعیینشده را روی ٥٠ در نظر گرفت. اما وقتی بازیکن در همان سن حرفهای باشد، درجه ٧٠ برای او بهتر است. هر چقدر درجه سختی کفش بالاتر برود، فشاری که به پا وارد میشود، بیشتر است و به همین دلیل است که میگویند آماتورها باید کفشهای سادهتری را انتخاب کنند.
کفشها، این کفشهای فولادین و تیغهدار، گرانترین قسمت این ورزش هستند، قیمت آنها از جفتی ٢میلیون تومان شروع میشود و در انواع حرفهایتر تا ٥میلیون تومان هم میرسد. البته در بازار کفشهای دستدوم اسکیت روی یخ هم انتخابی برای صرفهجویی در هزینههاست و میتوان آنها را با قیمت حدود ٦٠٠هزار تومان خریداری کرد.
اسکیت روی یخ، لباس مخصوصی ندارد، اما بعضیها از گرمکنهای چند صد تومانی گرفته تا چند میلیونی تهیه میکنند، ولی انتخاب بیشتر بازیکنان روی زمین اسکیت، لباس عادی و گرم با رنگ تیره است که تضاد آن با یخ جذابیت بیشتری دارد و دیرتر کثیف میشود.
رها، رها، رها من...
یکی از بازیکنهای دختر، با لباس یکپارچه سیاه و بافتنیاش، یک پا را روی زمین و پای دیگر را بالا گرفته، باید تعادلش را به مدت چند دقیقه حفظ و اسپینهای نمایشیاش را اجرا کند، (اسپین به چرخشهای نمایشی اسکیت روی یخ گفته میشود) مربی همانطور «اسپین یکپا»ی شادان را نگاه میکند و میگوید که شادان یکی از بهترینهای اسکیت روی یخ ایران است. ٣سال پیش بود که شادان سر خوردن روی یخ را شروع کرد و حالا در ١٥سالگی تلاش میکند برای اینکه بتواند روزی به مسابقات بینالمللی برود: «اگر شرایط برایمان مهیا شود سعی میکنم راهی المپیک شوم، لذت این ورزش برای من بینظیر است، احساس رهایی دارد. رهایی مثل حس پرواز، آن هم بدون خلبان و کمربند و ایمنی!» پشت سالن شیشهای یخ پالیزه مادران بچههایی که خودشان هم از هواداران این ورزشاند، نشستهاند. یکی از آنها مادر «رونیکا»ست. رونیکا ٤ساله بود که از دیدن یخ پالیزه در کیش هیجان زده شد و حالا ٢سالونیم است که برای تمرین میآید: «دوره جدید را ٣٠ جلسه با هزینه ٧٠٠هزار تومان ثبتنام کردیم. رونیکا قبل از ٤سالگی «اسکیت اینلاین» هم کار کرده بود و برای همین به راحتی این ورزش را شروع کرد، اما این روزها تنها نگرانی من از آینده این رشته است، چراکه بیشتر اوقات در حمایت از ورزش زنان در ایران کملطفی میشود.»
لیلی و شنلی هم که هر روز اینجا برایشان خاطرهای دارد، امکان ندارد پا روی یخ گذاشتن حالشان را خوب نکند، آنها میگویند: «باید ادامه این ورزش را در ایران دنبال کنیم.»
انتظارهایی که برآورده نشد
با وجود اینکه علاقهمندان به اسکیت روی یخ این روزها فرصت دوبارهای برای آغاز یا پیگیری این رشته ورزشی به دست آوردهاند و برخی از فعالان این رشته تلاش میکنند، آن را رشته ورزشی قابل دسترس برای اکثریت افراد جامعه، معرفی کنند اما واقعیت این است که هزینه تمام شده یادگیری و تداوم تمرینات ورزشی در این رشته، عملا آن را در شمار ورزشهای لوکس و مختص بخشی از طبقات جامعه قرار میدهد و بازیکنان باتوجه به پرداخت هزینه بالا خدمات منحصر به فردی هم از طرف سالن دریافت نمیکنند به جز کمدی برای نگهداری وسایل و کفشی برای تمرین، به این ترتیب فعلا باید آن را در شمار ورزشهای گران و خاص طبقات بالا به شمار آورد.
از محدودیتهایی که نمیتوان آن را در تنها سالن اسکیت روی یخ طبیعی تهران نادیده گرفت این است که ابعاد سالن تمرین با ابعاد سالنهای استاندارد جهان فاصله زیادی دارد. به گفته مربیان اینجا تقریبا یک چهارم زمین المپیک زمستانی است و این یعنی سختی بیشتر و مهارت کمتر برای بازیکنان، از طرفی دیگر زمین یخی دو طبقه زیر همکف قرار گرفته و به علت اختصاص بخش زیادی از محیط به یخ، بخش بیرونی زمین با رختکن و قسمت انتظار یکی شده است و در سانسهای شلوغ به خصوص در فصل تابستان باید زمانی را هم برای منتظر ماندن در صف تعویض لباس، در اتاق کوچک رختکن کنار سالن انتظار در نظر گرفت.
موضوع دیگری که شاید خیلیها را از ورود به این سالن دور نگه دارد جدا شدن سانس زنان و مردان در مدت زمان نصف روز است. این یعنی بسیاری از زنان شاغل باید دور این ورزش را خط بکشند تا روزی که شاید سانسها در کل روز پخش شود. در واقع بسیاری از دنبالکنندگان این ورزش معتقدند که این ورزش باید با دوسالن مجزا از هم افتتاح میشد تا در تمام روز هر دو گروه امکان استفاده را داشتند.
یکی از مهمترین بخشهای این ورزش انتخاب و پخش موسیقی مناسب هنگام تمرین است که تمرکز و تمرین حرکات را برای بازیکنان تقویت میکند، برای همین از مجموعهای که در حال حاضر تنها سالن مجهز را در تهران دارد انتظار میرفت تا بیشتر به این نکته توجه میکرد و سیستم صوتی حرفهایتری برای بازیکنان تهیه میکرد، هرچند که وقت تمرین صدای موسیقی به گوش میرسد اما کیفیت مطلوب در آن شنیده نمیشود. گروهی دیگر از مخاطبان این ورزش هم چندان موافق شرکتکردن در این کلاسها نیستند چرا که فکر میکنند چنین ورزشی وقتی پشتیبان و حمایتکنندهای ندارد، وقتی با حداقل امکانات اما هزینههای بالا باید شروع کنند، وقتی مربیها نتوانند خودشان هزینه کنند و تمرینهایشان را با مربیهای بینالمللی به روز کنند این تمرینها و هزینهها هیچ تاثیری نخواهد داشت به جز سرگرمی و آنها را به هدف نهاییشان که شرکت در المپیکهای زمستانی است نمیرساند و همین دلایل کافی است تا آنها از شروع این ورزش دلسرد شوند.
به هرشکل این ورزش نوپا در کنار امکانات و شرایط موجود کاستیهای بسیاری هم دارد که برای پیشرفت باید آنها را جدی گرفت.
فرازوفرودهای اسکیت روی یخ برای زنان
در میان کسانی که این روزها سراغ اسکیت روی یخ آمدهاند، کم نیستند کسانی که دلنگرانیهایی برای آینده این ورزش دارند، نسرین میگوید: «بازیکنان زن در مسابقات داخلی کشور که هیچ مردی حضور ندارد و فیلمبرداری هم نمیشود، باید با پوشش کامل حرکات نمایشی را اجرا کنند و این کار را برایشان سخت میکند، اما با همین شرایط هم بچههای ما بهترین استعدادها را دارند، اگر مجوز بگیرند و حمایت بشوند، قطعا بعد از مسابقات کشوری به مسابقات جهانی هم میرسیم. اما مسأله امروز ما این است که حمایتی از فدراسیون اسکیت ایران نداریم، ما در موقعیت نامشخصی از فدراسیون قرار گرفتهایم، اصلا نمیدانیم آیا زیر نظر فدراسیون هستیم یا نه؟ اگر هستیم چقدر از ما حمایت میکنند و اگر نیستیم باید چه کنیم؟»
نسرین بهعنوان مربی که سختیهای این رشته را به جان خریده است و هیچ وقت دلش از ادامه راه سرد نشده، میگوید: «اینجا مربی باید از ٩ صبح تا ٥ بعدازظهر یعنی ٨ساعت در دمای منفی ٣درجه باشد و همین موضوع ممکن است در آینده برای او و دیگر مربیان مشکلساز شود. علاوه بر این خمشدنهای متوالی روی یخ برای بازیکنان مبتدی ٢، ٣ ساله و تحمل وزن افراد بزرگسال برای آموزش، سختی کار را دو برابر میکند.» هیچکدام اینها او را خسته و دلزده نکرده است. آنچه برای او و دیگر مربیان مجموعه بسیار مهم است، رفع کمبودهای این رشته است که درحال حاضر مهمترین مسأله نبود چند زمین اسکیت روی یخ طبیعی با ابعاد استاندارد در ایران است.
سختترین حرکت جهان؛ پرش ٤ دور با یک پا
از ساعت ٥ بعدازظهر سالن تمرین ویژه مردان میشود و مثل زنان ٣مربی مرد هم در این سانس حضور دارند. «حسین نورمحمد» از پیشکسوتان اسکیت ایران، «علیرضا طاعتی» و «محمد فراوانی» که همگی مثل مربیهای زن توسط مربیهای خارجی در ایران آموزش دیدهاند. هرچند این ورزش در بین مردان هم علاقهمندان زیادی دارد، اما این سانس خلوتتر از صبح تا بعدازظهر است.
در بین تمامی حرکات نمایشی این ورزش سختترین حرکتهای جهانی «پرش ٤ دور با یک پا» و «فرود با یک پا» ثبت شده است. طاعتی یکی از مربیان مردی است که از ١٤سالگی یخ پالیزه را شروع کرده. از سال ٨٢ که سالن اسکیت نمایشی آزادی بعد از سالها افتتاح شده بود و حالا میگوید این رشته هم مثل بسیاری از رشتههای دیگر سختیها و خطراتی دارد. بازیکنان برای اجرای حرکات حرفهای اسکیت نمایشی باید در کنار تمرین روی یخ ورزشهای دیگری مثل یوگا، بدنسازی و... را دنبال کنند. «اگر بخواهیم این ورزش را با اسکیت اینلاین مقایسه کنیم به نسبت خطرات کمتری دارد، چراکه در اسکیت روی یخ هم ارتفاع کفشها کمتر است و هم زمین یکپارچه از جنس یخ است و اگر بازیکن زمین بخورد، ضرب آن گرفته میشود و بدن روی زمین سر میخورد.»
فقط تا ٩سالگی
ابعاد زمین استاندارد اسکیت روی یخ باید ٣٠ در ٦٠ باشد و دمای زمین هم بسته به دمای بیرون سالن باید بین مثبت ٥ تا منفی ٣درجه تنظیم شود. اما به گفته طاعتی زمین اسکیت روی یخ مجموعه حدودا یکچهارم زمین المپیک زمستانی است.
زمینهای تمرین این ورزش عموما به دو صورت طبیعی و مصنوعی هستند، شاید در ظاهر تفاوت چندانی نداشته باشند، اما طاعتی این تفاوتها را بسیار مهم میداند: «اسکیت روی یخ مصنوعی بسیار متفاوت از یخ طبیعی است، روی زمین مصنوعی بسیاری از حرکات را نمیتوان انجام داد، نمیتوان سرعت یا ترمز گرفت، به همین علت باید کفشهای بدون تیغه ترمز پوشید تا زمین یخ مصنوعی خش نگیرد، چراکه جنسش از نوعی پلاستیک است که رویش روغن میخورد.»
«بعد از ٤٦سال وقتی روی یخ میآیم انگار همان جوان ١٥سالهام، لذت این ورزش مثل یک اعتیاد شیرین است، اعتیادی که بعد از این همه سال هنوز هم من را جذب میکند و دلم برای این زمین میتپد.» نور محمد، مربی پیشکسوت اسکیت روی یخ حالا ٦٦ساله است. او این ورزش را از سال ٥٢ در باشگاه قصر یخ آموزش دید و بعد از آن تدریس را شروع کرد تا سال ٦٢. بعد از اینکه اسکیت روی یخ و آموزش آن در ایران ممنوع شد، ناگزیر اسکیت اینلاین آموزش میداد تا ٦سال پیش که دوباره توانست روی یخ برگردد و یکی از شاگردان سالهای دورش را ببیند که حالا دو فرزند ١٧سالهاش را آورده تا به آنها آموزش بدهد.
او بعد از ٤٠واندی سال تجربه مربیگری شرکت در المپیکهای زمستانی و رقابتهای جهانی را وابسته به ایجاد شرایط مناسبی برای بازیکنان میداند: «به شرطی که فدراسیونی بهطور مستقل و رسمی برای این ورزش ایجاد شود و همینطور پیستهای استاندارد در تهران و شهرستانها را افزایش دهد، ایران هم میتواند با استعدادهای بینظیرش در این رشته حرفی برای گفتن داشته باشد. اما وقتی این ورزش فدراسیون مستقلی ندارد و روی پیستی به این ابعاد تمرین میکنند، نمیتوان انتظار قهرمانشدن داشت. «ما حداقل به ١٨٠٠ مترمربع پیست برای تمرینها نیاز داریم تا برای رقابت در سطح مسابقات جهانی آماده شویم. چنین امکانی هنوز در ایران وجود ندارد.»
این روزها با افزایش متقاضیان این رشته چند زمین دیگر هم در نقاط مختلفی از ایران درحال راهاندازی یا فعالیت هستند. یکی از این زمینها پیست یخی «پدیده شاندیز مشهد» است که البته فقط مردان و کودکان دختر زیر ٩سال اجازه یادگیری و تمرین دارند. زمین یخی دیگری هم در یکی از مراکز خرید کیش برای علاقهمندان این رشته راهاندازی شده است. «علیرضا نصیری» دبیر فدراسیون اسکیت ایران در گفتوگو با «شهروند» وعده راهاندازی ٣زمین اسکیت روی یخ دیگر را در پایتخت داده است: «بعضی از سازههای بزرگ کشور مثل رُزمال اتوبان همت نقشه از ما تحویل گرفتهاند و میخواهند این سازهها را آنجا اجرا کنند و احتمالا تا ٧ماه آینده افتتاح خواهد شد، غیر از آن، ٢سرمایهگذار دیگر هم برنامههایی برای سازه مجموعه ورزشی انقلاب و آزادی دارند و احتمالا میتوانیم سازههای خوب ٥هزار نفری برای اسکی روی یخ ایران درست کنیم.»
یک ساعت اسکیت روی یخ برابر با ١١٠٠کالری
اسکیت روی یخ همیشه در رتبههای جهانی، بین ١٠ ورزش برتر از نگاه مردم انتخاب شده است. ورزشی که از نظر علمی باعث هماهنگی بین عصب و عضله است. «فراوانی» مربی دیگر سانس مردان از چربیسوزی این ورزش در هر یک ساعت میگوید: «این ورزش چربیسوزی بسیار بالایی دارد و در هر ساعت ١١٠٠ کالری سوخت میشود، البته بهتر است بگوییم اسکیت روی یخ علاوهبر ورزش یک مهارت است؛ مهارتی که اگرچه چند سالی است امکان دوباره آموزش آن را به دست آوردهایم، اما حالا تمام آرزو و عشقمان این است ورزشی که خودمان نتوانستیم در جوانی انجام بدهیم، به نسل جدید منتقل شود و نیروهای جدیدی را در این حوزه پرورش دهیم.»
او که خودش ٤سال است مربیگری را شروع کرده، مشکلات و محدودیتهای این ورزش را برای زنان بیشتر میداند: «بسیاری از حرکات اسکیت نمایشی روی یخ مشابه رشته حرکات نمایشی تکواندو و کاراته است، اما چون در آن ورزشها روحیه خشنتری وجود دارد، حساسیتها کمتر است، اما این رشته به علت هنریبودن، حساسیتها و محدودیتهای بیشتری دارد که امیدواریم توسط فدراسیون به راهحلهایی برسیم تا همه با هم بتوانیم برای شرکت در مسابقات بینالمللی قدمی برداریم، چراکه اگر فدراسیون از ما حمایت کند، میتوانیم در مسابقات جهانی حضور داشته باشیم، شاید احتمال کسب مقام قهرمانی ما دربرابر رقبایی از دیگر کشورها که با روزی ٨ ساعت تمرین شرکت میکنند، کمتر باشد، اما میتوانیم حضور داشته باشیم.»
با وجود تمام استقبالها از این رشته و سرمایهگذاریها برای احداث مجموعههای جدید هنوز هم چشمانداز آینده این ورزش در ایران نامعلوم است. حالا با گذشت ٦سال از ورود مجدد اسکیت روی یخ به ایران باز هم باید منتظر بود تا فدراسیون اسکیت تصمیمات جدیدی را در این زمینه تصویب و اجرا کند. آنچه برای علاقهمندان این رشته مهم است عمل به وعده بهرهبرداری زمینهای یخ، حمایتهای بیشتر بهویژه برای زنان و ایجاد یک فدراسیون مجزا برای این ورزش است که باید منتظر ماند و دید آیا این وعدهها به سرانجام میرسند یا نه.
نظر شما