سلامت نیوز: هفته گذشته خبری از مؤسسه تحقیقاتی زیپجت انگلستان منتشر شد که در آن سطح استرس را در ۱۵۰شهر مهم دنیا نشان می‌داد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، این مؤسسه كه ارتباط تنگاتنگی با خانواده‌های انگلیسی دارد برای تكمیل كردن گزارش خود 17فاكتور ازجمله میزان آلودگی هوا، ترافیك، وضعیت حمل‌ونقل عمومی، سرانه بهره‌مندی شهروندان از فضاهای سبز، وضعیت مالی شهروندان ازجمله میزان بدهی آنها به دستگاه‌های دولتی، سلامت جسمی و روحی و ساعاتی كه شهروندان از نور خورشید در هرسال بهره می‌برند در 500نقطه مختلف از جهان را مورد ارزیابی قرار داده است. در این بین 4شهر از آلمان و چند شهر از كشورهای همسایه آن بهترین رده‌ها را از نظر كم‌استرس بودن مردم به‌دست آورده‌اند. از آسیا نیز 7شهر در میان پراسترس‌ترین‌ها قرار گرفته‌اند.

تهران نیز رتبه ششم را از نظر پراسترس‌ترین شهرها دارد. برای اینكه ببینیم چه شده كه تهران تا این مقدار پراسترس شناخته می‌شود با دكتر محمدجواد حق‌شناس، رئیس كمیسیون فرهنگی- اجتماعی شورای شهر تهران گفت‌وگو كرده‌ایم كه در ادامه می‌خوانید.

    آیا می‌توان گزارشی را كه درخصوص میزان استرس در شهرها منتشر شده، قابل استناد دانست؟

این مؤسسه برای تكمیل گزارش خود، بسیاری از عوامل را به‌طور دقیق مورد ارزیابی قرار می‌دهد اما نكته اینجاست كه در مورد برخی از كشورها ازجمله كشورهای خاورمیانه برخی بررسی‌ها از راه دور انجام می‌شود و اطلاعات دقیقی تهیه نمی‌شود و میزان خطا بالا می‌رود. از طرف دیگر امكان دارد كه در تهیه این گزارش‌ها شرایط سیاسی منطقه و حتی غرض‌ورزی‌هایی در میان باشد. با این حال، چنین گزارش‌هایی روی بررسی اجتماعی ما متأسفانه تا حدی صحه می‌گذارد كه میزان استرس در میان پایتخت‌نشینان بالاست و باید برای كاهش آن دست به‌كار شد.

    به‌نظر شما اصلی‌ترین عواملی كه سبب شده تا استرس در بین مردم تهران تا این حد بالا برود چیست؟

ببینید تهرانی‌ها در روز عوامل مختلفی را تجربه می‌كنند كه سطح استرس را در آنها بالا می‌برد. برخی از شهروندان استرس را از سطح شهر و جامعه به داخل خانه می‌برند و برخی دیگر وضعیت پراسترس خانواده را به جامعه منتقل می‌كنند و برخی دیگر توامان. در این بین می‌توان ترافیك و در نتیجه آن، اتلاف وقت شهروندان و آلودگی هوا را یكی از مهم‌ترین عوامل دانست.

زمانی كه ما بسیاری از روزهای زمستان را با شاخص اضطرار آلودگی هوا سپری می‌كنیم و در روزهای وارونگی دما، شرایط برای تنفس سخت می‌شود و وضعیت عادی برای كار، تحصیل و ورزش برقرار نیست، خب به هرحال باید انتظار افزایش استرس را هم داشته باشیم.

پژوهش‌ها اثبات كرده كه آلودگی هوا نه‌تنها سلامت جسم بلكه سلامت روحی را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
به علاوه مشكلاتی مثل نبود امنیت برای پیاده‌ها به‌خاطر اینكه طی یك‌دهه و نیم اخیر شهر با رویكرد خودرومحوری اداره شده نیز سبب می‌شود تا به افزایش استرس شهروندان دامن زده شود. دعواهایی كه بعضا بر سر یك جای پارك خودرو شكل می‌گیرد نشانه همین موضوع است.

    چه كارهایی باید انجام داد؟

بدون شك با توجه به مشكلات مطرح شده بخشی از مسئولیت به مدیریت شهری برمی‌گردد. شهروندان از مسئولان در درجه نخست امنیت را انتظار دارند. اگر برای امنیت 2ستون درنظر بگیریم قطعا یك ستون آن امنیت روانی است كه با برقراری‌اش مردم احساس آرامش می‌كنند.

وقتی ما به شاخص‌های امنیت روانی نگاه می‌كنیم، استرس در صدر این شاخص‌ها قرار دارد. اینكه تهران به‌عنوان ششمین شهر پراسترس دنیا معرفی شده، اصلا خوب نیست و باید هركاری كه می‌توان انجام داد تا از یك‌سو آرامش را به شهروندان بازگرداند و از سوی دیگر باعث نشاط آنها شد. با برنامه‌ریزی می‌توان از روانپزشكان و مشاوران خانواده خواست در این رابطه به شهرداری كمك كنند.

شهروندان باید در محیط‌های فرهنگی- آموزشی مناسبی قرار بگیرند كه هم تكنیك‌های كاهش استرس را یاد بگیرند و هم جای تنش‌های موجود را با موضوعات دیگر پر كنند. استفاده از عناصر زیبایی در شهر نیز باید دنبال شود. رنگ، سازه‌هایی كه با ذات بشر همخوانی دارد، توسعه فضاهای سبز و توجه به معماری و نما در ساخت‌وسازها می‌تواند بسیار بیشتر از آنكه تصور می‌شود، یاریگر باشد.

    به‌نظر شما می‌توان خوشبین بود كه در كوتاه‌مدت شاخص‌های استرس تهرانی‌ها تكان خورده و وضعیت بهبود یابد؟

به هرحال این احتیاج به برنامه‌ریزی دارد؛ حتی ما باید در برنامه‌های پنج ساله این موضوع را مورد توجه قرار دهیم. اما اگر مسئولان به‌ویژه مدیران وزارت بهداشت پای كار بیایند، می‌توان امیدوار بود كه در كوتاه‌مدت و میان‌مدت نتایج خوبی حاصل شود.