سلامت نیوز: درحالی كه كارشناسان محیط زیست مخالف سد شفارود بوده‌اند، كلانتری این سد را تایید كرده‌ است.حداقل انتظار جامعه محیط زیست كشور در حوزه آب این بود كه كلانتری دیگر جایی برای نفوذ تفكرات سدسازی نگذارد.

به گزارش سلامت نیوز،روزنامه قانون نوشت: آب هست ولی كم هست؛ این شعاری است كه مسئولان از تریبون‌های مختلف آن را فریاد می‌زنند. «آب، تاریخ هفت هزار ساله ایران‌زمین را به‌مخاطره می‌اندازد». این گفته رییس سازمان حفاظت محیط زیست كشور است. عیسی كلانتری بیش از ۷۰ درصد مشکلات محیط زیست كشور را مساله آب می‌داند و ادامه روند فعلی را خطر برای نظام اعلام كرده است. اما او پس از این سخنان، اظهار نظر دیگری نیز داشته است:«سدسازی، هم خوب است و هم بد. در جای مناسب خوب و در جای نامناسب بد است اما در شمال کشور با سدسازی موافقم».

شوك جامعه محیط زیست از اظهارنظر رییس

جملاتی مانند سدسازی خوب، موافقت با سدسازی در شمال كشور، موجب شوك و بهت بسیاری از فعالان، كارشناسان و استادان محیط زیست كشور شده است. چرا كه یكی از دلایل بحران آبی كشور همین تفكر سازه‌ای اشتباه در مدیریت منابع آبی است. به‌گفته وزیر پیشین نیرو بیش از دو برابر نیاز آبی كشور تاكنون سد احداث شده است و این آمار نشان‌دهنده عمق بحران در مدیریت منابع آبی ایران است. كلانتری درحالی از سدسازی دفاع تمام قدی انجام داده است كه این روزها كارشناسان و فعالان محیط زیست نسبت به ساخت سد شفارود در شمال كشور بارها اعتراض كرده‌اند و آبگیری آن را فاجعه‌ای همانند گتوند برای ایران می‌دانند.

نشست خبری یا شوك خبری!

كلانتری روز گذشته در نخستین نشست خبری خود با رسانه‌ها درباره بحران آبی كشور گفت:« در کشور ما بدون اغراق بالای ۷۰ درصد مشکلات محیط زیست، مساله آب است و اگر روند موجود در کشور ادامه پیدا کند مساله آب فقط یک مساله خطر برای نظام نیست، خطر برای تاریخ هفت هزارساله این سرزمین است. این مساله را نباید با مساله جزیی‌تری مثل چند یوزپلنگ کمرنگ کنیم. آب را نباید قربانی یک گونه گیاهی کنیم. تهدید آب برای کشور مساله بود و نبود کشور است.

حالا مثلا تراریخته اهمیتش دربرابر آب بسیار جزیی است، ما نباید مساله اصلی کشور در محیط زیست را قربانی مسائل فرعی کنیم. الان بیش از ۷۵ درصد آب‌های شیرین فسیلی خود را که حاصل صدها سال کار طبیعت در زیر زمین بوده از دست دادیم. اما اصلا اهمیت نمی‌دهیم چرا که نمی‌توانیم این موضوع را تشخیص بدهیم».

رییس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: «سدسازی، هم خوب است و هم بد. در جای مناسب خوب و در جای نامناسب بد است. در دریاچه ارومیه، جلوی سد نازلو را با ۶۷ درصد پیشرفت گرفتم. با نماینده هم درگیر شدیم. سد سیمینه رود را با بیش از ۸۰ میلیارد سرمایه‌گذاری جلوگیری کردم اما در شمال کشور با سدسازی موافقم».

او در پاسخ به این پرسش که آیا جسارت بستن سدها و طرح‌های انتقال آب بدون پیوست محیط زیستی که غیرقانونی اجرا شده‌اند را دارید، گفت:«ما خلاف قانون نمی‌توانیم رفتار کنیم. خیلی خوب است که مطالبات مردمی و خبرنگاران از سازمان پیش‌تر است. باید یک موسسه آینده‌پژوهی در حوزه محیط زیست داشته باشیم.

خیلی راحت محیط زیست را دور می‌زنند

من همه موارد را بلد نیستم اما می‌توانم شما را به کار بگیرم چرا که این افکار شما خیلی خوب است. شما واقعا سختگیرانه برخورد کنید اما ۸۰ میلیون جمعیت می‌خواهد در این کشور زندگی کند. کمک کنید راه حل ارائه بدهیم. نمی‌توانیم فقط «نه» بگوییم. سازمان محیط زیست برای هر طرحی سه ماه فرصت پاسخگویی دارد وگر نه دستگاه اجرایی حق دارد کار خودش را بکند. اگر به دنبال ۱۰۰ برویم ۸۰ را که در دسترس است نیز از دست می‌دهیم. خبرنگاران باید ایده‌آل‌گرا باشند اما واقعیت مدیریتی این نیست. کمکی که شما می‌کنید این است که من نمره‌ام را بالاتر بیاورم و مدیری که می‌خواهد هیچ موردی را رعایت نکند حداقل ۸۰درصد مطالبات را رعایت کند اما باید واقع‌بینی هم داشته باشیم.رشد ۸۰ درصدی قانون است و  مقام معظم رهبری هم تاکید داشتند. اگر از آن طرف وزیر راه و وزیر صنایع بگویند مهم‌ترین مانع ما محیط زیست است، اولین قربانی محیط زیست خواهد بود. ما قدرت متوقف کردن آن‌ها را نداریم و خیلی راحت محیط زیست را دور می‌زنند».

۸۰ درصد نیرو و وقتم را صرف آب خواهم کرد

كلانتری درباره دریاچه ارومیه گفت:« زمانی دریاچه ۳۰ میلیارد متر مکعب آب داشت و کارشناسان گفتند اگر تعادل آبی از دست برود این دریاچه خواهد خشکید. آن زمان سمیناری در حاشیه اطراف دریاچه که همه‌اش زیر آب بود گذاشتیم. آن زمان گفتند آقای کلانتری ما را مسخره کرده آب دریاچه راه‌آهن را گرفته اما ایشان می‌گویند دریاچه به زودی خشک می‌شود.

من ۸۰ درصد نیرو و وقتم را صرف آب خواهم کرد چرا که می‌دانم با این روند، آب این کشور را سرنگون می‌کند. اگر مصرف آب در کشور کم نشود این کشور نابود خواهد شد. اما وقتی که در سازمان محیط زیست بخش هوا و نیروی انسانی ۲۰ برابر آب بودجه دارد یا بخش فنی دیگری توان و قدرتش ده‌ها برابر مساله آب است یعنی آب در این سازمان جایگاهی ندارد. امروز بیش از ۷۰ درصد مشکل کشور آب است. تنها کشوری در دنیا هستیم که ۱۱۰ درصد آب تجدیدپذیرمان را استفاده می‌کنیم و حتی کشورهای آفریقای شمالی و خاورمیانه هم بیش از ۶۰ درصد آب تجدیدپذیر خود را استفاده نمی‌کند ».

نباید سدسازی در شمال كشور انجام شود

دكتر حسین آخانی از استادان برجسته محیط زیست كشور با ابراز تعجب از سخنان كلانتری درباره موافقت باسدسازی در شمال كشور به «قانون» گفت:« من از اظهارنظر ایشان تعجب می‌كنم. تنها منطقه‌ای كه نباید سدسازی در آنجا صورت گیرد؛ شمال كشور است. به‌دلیل اینكه شمال كشور در طول سال بارندگی رخ می‌دهد و نیازی به ذخیره آب نیست. بنابراین از طریق روش‌های سنتی به‌راحتی‌ می‌توان آب مورد نیاز كشاورزی را تامین كرد. استدلال رییس سازمان محیط زیست به هیچ عنوان منطقی نیست كه شمال را از مناطق دیگر كشور استثنا می‌دانند.

واقعیت این است كه سدسازی در هر نقطه كشور بد است. اما در برخی شهرها برای تامین نیازهای شرب شرایط خاصی وجود دارد كه براساس مطالعات دقیق، ارزیابی‌های زیست‌محیطی و ارزیابی‌های اجتماعی ممكن است تعدادی سد احداث شود و این مساله اجتناب‌ناپذیر است. ولی سدسازی به این حدی كه در ایران به‌صورت افراطی انجام می‌شود، اشتباه است و شمال و جنوب كشور نیز از این مساله مستثنا نیستند».

باوجود مخالفت كارشناسان، كلانتری سد شفارود را تایید كرد

به‌باور بسیاری از كارشناسان محیط زیست، این اظهارنظر كلانتری چراغ سبزی به سدسازان در كشور است. آخانی در این‌باره گفت:« این اظهارنظرها به‌شدت نگران كننده است. حداقل انتظار جامعه محیط زیست كشور در حوزه آب این بود كه كلانتری، دیگر جایی برای نفوذ تفكرات سدسازی نگذارد. اما متاسفانه با این سخنان درباره موافقت با سدسازی در شمال كشور، نگرانی‌های بسیاری به‌وجود آمده است.

درحالی كه كارشناسان محیط زیست مخالف سد شفارود بوده‌اند، كلانتری این سد را تایید كرده‌ است. در صورتی كه سد شفارود علاوه‌بر اینكه بخش زیادی از جنگل‌های خزری را از بین می‌برد، خسارت‌های فراوانی نیز به پایین‌دست وارد خواهد كرد. نمی‌دانم استدلال ایشان چیست و چرا این حرف‌ها را می‌زنند؛ من هم نگران هستم».

تناقض آقای رییس درباره آب

صحبت از بحران آب و چراغ سبز به سدسازان تنافض عجیب رییس سازمان محیط زیست كشور است. آخانی با اشاره به اینكه دوگانگی كلانتری در مساله آب نگران‌كننده است، گفت:« كلانتری ممكن است در خیلی موارد با افرادی كه كارسازه‌ای انجام می‌دهند، همراهی كند. همچنین پرونده او در ستاد احیای دریاچه ارومیه جالب توجه است. در دریاچه ارومیه كلانتری با بسیاری از پروژه‌های انتقال آب و حتی سدسازی همراهی كردند بدان معنا كه متاسفانه نگاه اكولوژیكی به مسائل محیط‌زیستی ندارند.

حال باید به این مساله توجه داشته باشند كه به‌عنوان رییس سازمان محیط زیست، اظهارات ایشان در مورد آب بسیار تاثیرگذار است. البته بارها از دغدغه آب و بحران آن سخن گفته‌اند اما به‌نظر می‌رسد كه این دغدغه تنها در حد حرف است. كلانتری به‌صراحت اعلام كرده است «كسانی كه گتوند را ساختند جنایت كردند و باید محاكمه شوند». این درحالی است كه سازندگان گتوند، سازندگان شفارود نیز هستند. سازندگانی كه سدهای گلستان را ساختند و موجب خشك شدن تالاب میانكاله شده‌اند».

سدسازی خیانتی به كشور است

آخانی با اشاره به پیامد سدسازی در كشور گفت:« كشور در این اندازه به سدسازی نیاز ندارد. كلانتری به‌عنوان فردی كه معتقد است این نوع بهره‌برداری از آب باعث نابودی تمدن ایران خواهد شد الان دیگر نباید استثنا قایل شود. سدهایی كه ساخته شده‌اند چندین برابر توان اكولوژیكی كشور بوده‌اند و درحال حاضر نیز باید به‌طوركامل متوقف شوند. باید گروه‌های كارشناسی را برای برداشتن سدهایی كه خطرناك هستند، تجهیز كنیم. به‌گفته وزیر پیشین نیرو، در حقیقت سدهایی كه ما ساخته‌ایم دو برابر آبی است كه می‌توانیم ذخیره كنیم. یعنی از نظر منطقی، ما دو برابر توان ذخیره‌سازی آب در این كشور سد ساخته‌ایم. ساده‌ترین نتیجه‌گیری این است كه باید 50 درصد سدها را تخریب كنیم. موافقت با ساخت سد جدید دیگر توجیهی ندارد و این خیانتی به كشور است».