سلامت نیوز: این روزهای خیلی از جوانان برای كوتاه كردن راه خود برای رسیدن به اندام مناسب و ایده‌آل، بدون تجویز پزشك و متخصصان تن به مصرف مكمل‌ها و داروهای نیروزا در باشگاه‌های بدنسازی داده و پس از مدتی كوتاه دچار عوارض و مشكل می‌شوند.
به گزارش سلامت نیوز، همشهری نوشت:شنیده بودم که برای حجیم شدن عضلات باید آمپولی به نام وینسترول تزریق کنم، خیلی گران نبود اما سخت می‌شد تهیه‌اش کرد. از طریق واسطه‌ها تهیه كردم اما یك‌ماه بعد از تزریق دردهای شدیدی را در عضلاتم احساس می‌كردم تا حدی كه حتی نمی‌توانستم نرمش‌های ساده را هم انجام دهم. دردهایم كه شدیدتر شد به دكتر مراجعه كردم و متوجه شدم كه وینسترول یكی از خطرناك‌ترین استروئید‌هاست كه نه‌تنها به عضله پایم آسیب زده، بلكه روی كبدم هم تأثیر گذاشته است. حالا بیشتر از یك سال است كه تحت درمان هستیم. این روایت یكی از افرادی است كه برای داشتن اندامی زیبا تصمیم گرفته ره صد ساله را یك شبه طی كند. در این گزارش با مشكلات و دردسر‌های استفاده از مكمل‌ها و داروهای غیر مجاز بیشتر آشنا می‌شوید.
این روزهای خیلی از جوانان برای كوتاه كردن راه خود برای رسیدن به اندام مناسب و ایده‌آل، بدون تجویز پزشك و متخصصان تن به مصرف مكمل‌ها و داروهای نیروزا در باشگاه‌های بدنسازی داده و پس از مدتی كوتاه دچار عوارض و مشكل می‌شوند. داستان استفاده و تزریق این داروها تنها مختص باشگاه‌ها نیست؛ چرا كه تجویز و تزریق هورمون‌ها و شبه‌هورمون‌های غیراستاندارد توسط افراد غیرمتخصص به آرایشگاه‌های زنانه هم راه پیدا كرده است و افراد ناراضی از شرایط فیزیكی اندامشان، بدون اینكه بخواهند برای هیكلی متناسب، ورزش كرده و رژیم غذایی صحیحی را رعایت كنند، دست به انتخاب‌های اشتباهی می‌زنند كه نتیجه‌ای ندارد جز آسیب جدی به اندام‌های بدن.
اعتیاد، رفتارهای خشونت‌آمیز، نارسایی كبدی، اختلال رشد، اختلال در یادگیری، عقیمی و... از شایع‌ترین عوارض مصرف داروها و مكمل‌هایی است كه خودسرانه استفاده می‌شود. مدیركل بازرسی و امور حقوقی سازمان غذا و دارو با بیان این مطلب در مورد شیوع استفاده از این هورمون‌ها و شبه‌هورمون‌ها به همشهری گفت: نوجوان‌ها و جوانان گرایش بیشتری به استفاده از هورمون‌ها و شبه‌هورمون‌ها دارند. این افراد جذب برنامه‌های تلویزیونی و عكس‌های مجله‌ها می‌شوند و به جای برنامه غذایی و ورزشی مناسب به سمت این مواد كشیده می‌شوند و در نتیجه عوارض بسیار زیادی را تحمل می‌كنند. این در حالی است كه باید برای مصرف هر مكملی با نظر پزشك همراه شد.
مصرف خودسرانه مفهومی ندارد
وی در این باره توضیح داد و افزود: توصیه اكید ما استفاده از مكمل‌ها با مشورت پزشك و افراد متخصص است. در باب تجویز مكمل‌های ورزشی كه توسط سازمان غذا و دارو برچسب اصالت دریافت كرده است و از مبادی مجاز به فروش می‌رسد، مصرف خودسرانه مفهومی ندارد. فرد باید طبق یك برنامه رژیمی خاص زیرنظر متخصص یا كارشناس تغذیه به مصرف آنها مبادرت ورزد.
توزیع مكمل‌های ورزشی توسط مربیان ورزشی غیرمجاز است
دكتر شهریار اسلامی‌تبار در ادامه به تجویز مكمل‌ها توسط مربیان ورزشی هم اشاره كرد و افزود: توزیع مكمل‌های ورزشی توسط مربیان ورزشی غیرمجاز است و همانطور كه بارها و بارها و به انحای مختلف متذكر شده‌ایم، مكمل‌هایی كه از افراد یا فروشگاه‌های غیرمجاز تهیه می‌شوند عوارض خطرناكی دارند. به همین سبب مربیان ورزشی و باشگاه‌های ورزشی هیچ‌گونه حقی برای خرید و توزیع مكمل‌های ورزشی ندارند. قاعدتا در ارتباط با فرآوردههایی كه عرضه آنها در خارج از سیستم داروخانه امكان‌پذیر باشد، احتمال قاچاق و تقلب وجود دارد. به‌عنوان مثال وقتی فرآورده‌های مكمل ورزشی به غلط و به‌صورت غیرقانونی در باشگاه‌های ورزشی عرضه می‌شوند، احتمال قاچاق بودن آنها زیاد است؛ چراكه فرآوردههایی كه در این حوزه به‌صورت اصولی وارد می‌شوند، از سوی شركت‌های پخش توزیع شده و این شركت‌ها هم مجاز نیستند كه این فرآورده‌ها را به جایی جز داروخانه بدهند و خود غیرمجاز بودن منشا و سر‌فصل عوارض است.
كدام ورزشكاران به مكمل‌ها و داروها احتیاج دارند؟
مدیركل بازرسی و امور حقوقی سازمان غذا و دارو درباره استفاده ورزشكاران از مكمل‌ها و داروها افزود: مكمل‌های تغذیهای فرآوردههایی هستند كه با توجه به اسم آنها یا در بدن تولید می‌شوند یا از طریق تغذیه به بدن می‌رسند كه نبود آن مشكلات زیادی را برای فرد به‌دنبال دارد. مكمل‌های تغذیهای شامل انواع ویتامین‌ها، مینرال‌ها و مخلوط آنهاست كه هر كدام از این مقوله‌ها به‌دلیل ضوابط حاكم در وزارت بهداشت، عرضه متفاوت و دستورالعمل‌های خاص خودشان را دارند و در نهایت تجویز آنها هم متفاوت است پس به‌دلیل اینكه مكمل‌های تغذیهای عرضه متفاوت و دستورالعمل‌های خاص خودشان را دارند متخصص و پزشك برای هر ورزشكار به‌صورت ویژه مكمل و دستورالعمل خاصی را تجویز می‌كند؛ ضمن اینكه باید توجه كرد كه متأسفانه با موضوعی چون تقلب در مكمل‌های ورزشی هم روبه‌رو هستیم كه می‌تواند جان افراد را به خطر بیندازد. این مسئول در این‌باره همچنین توضیح داد و گفت: پودرهای مكمل بدنسازی بدون مجوز اغلب در كشورهای مجاور و به‌صورت دست‌ساز تهیه می‌شوند و احتمال دارا بودن آرد و شیرخشك‌های تاریخ گذشته را در خود دارند. در رابطه با دارو و مكمل‌های تهیه شده از فروشگاه‌های غیرمجاز تحت عنوان فرآورده‌های چاق‌كننده و لاغركننده هم مصرف كورتن در فرآورده‌های چاقی موجب افزایش فشارخون، افزایش قندخون، ایجاد آب مروارید و خشكی پوست می‌شود. همچنین مصرف آن سیستم ایمنی فرد را ضعیف كرده و در نهایت مستعد ابتلا به انواع عفونتها خواهد شد.
ضمن اینكه پودرهای چاق‌كننده غیرمجاز گاهی حاوی داروهای سركوب‌كننده غذا نیز هستند كه مصرف اینگونه پودرها عوارض جبران‌ناپذیری بر سیستم هورمونی بدن خواهد داشت. وی در ادامه افزود: محتوای اغلب فرآورده‌های های چاق‌كننده و حتی لاغركننده غیرمجاز، ضمن تحریك غده تیروئید موجب اختلال شدید در سیستم هورمونی فرد مصرف‌كننده می‌شود. داروهایی نظیر تستوسترون، كسی‌متولون و اكساندرولون نیز همینطور كه در بالا گفته شد اغلب به‌صورت غیرقانونی و در شرایط بسیار نامناسب در كشورهای مجاور تهیه و به ایران قاچاق می‌شوند. همچنین این داروها عوارض جبران‌ناپذیری بر سیستم هورمونی فرد خواهند داشت؛ آنقدر كه ممكن است منجر به عقیم شدن دائم، افزایش موهای زائد در بدن، افزایش ریسك سكته و پرخاشگری شدید در فرد شوند. از همه مهم‌تر كورتن موجود در اینگونه پودرها باعث ایجاد چاقی كاذب در فرد و در نهایت منجر به افزایش قندخون، فشارخون و كاهش سیستم ایمنی بدن می‌شود.
داروهای تقلبی را بشناسید
اما برای شناسایی این داروهای تقلبی چه راهی وجود دارد و آیا اصلا این تقلب‌ها قابل تشخیص هستند؟ دكتر اسلامی‌تبار در این‌باره همچنین توضیح داد: امروزه با پیشرفت علم تقلب‌ها هم پیچیده شده‌اند و ممكن است فرد به‌صورت عادی قادر به شناسایی همه تقلب‌ها نباشد؛ پس بهترین راه اعتماد به سازمان‌های نظارتی است. تخلفاتی كه در زمینه مكمل‌های ورزشی رخ می‌دهد، زمانی است كه فرآورده‌ای تقلبی بوده و یا از مبادی غیرمجاز وارد شده یا محل عرضه آنها ممنوع باشد. برای مثال یك كالای رژیمی ورزشی باید از مسیرهای مجاز وارد شده و تمامی حقوق گمركی را رعایت كرده و محصول را مورد آزمایش و ثبت قرار داده باشد و سپس در محل مورد تأیید به فروش برسد.
گاهی اوقات نیز شرایطی پیش می‌آید كه این كالا با وجود اصل و اورجینال بودن و تهیه از شركت‌های معتبر، خارج از مسیر قانونی وارد كشور می‌شود كه در این مورد قاچاق صورت گرفته است. گاهی نیز كالای مكمل از مبادی قانونی ورود پیدا می‌كند اما از روی فرآورده اصیل كپی‌برداری شده و برچسب قلابی روی آن درج می‌شود. این كالا هویت مشخصی ندارد، معلوم نیست كجا ساخته شده است؟ در كشورهای همسایه یا انبار‌های زیرزمینی در كشور خودمان؟ عرضه برخی از برندها هم با وجود اینكه تركیبات و مسیرهای قانونی را دارا هستند، ممنوع است، پس فروش آنها نیز تخلف است. با توجه به گستره مرزهای جغرافیایی وسیع همیشه ورود فرآورده‌های قاچاق به كشور به‌طور كامل كنترل نخواهد شد؛ چراكه مانند هر كالای دیگری بالاخره به كشور قاچاق می‌شود.
طبیعی است كه این مكمل‌ها هم در زمره كالاهای قاچاق قرار می‌گیرند اما سازمان‌های بازرسی دست روی دست نمی‌گذارند و با جدیت بر قاچاق فرآورده‌های سلامت نظارت می‌كنند اما آنچه باید مورد تأكید قرار گیرد، این مطلب است كه مكمل ورزشی حتما باید از داروخانه تهیه شود با این سیاست می‌توان تفاوت مكمل مجاز و مكمل غیرمجاز را تشخیص داد.
با ورزشگاه‌هایی كه مكمل‌ها و داروهای غیرمجاز می‌فروشند چه برخوردی می‌شود؟
با وزارت ورزش در سال جدید تفاهمنامه‌ای را امضا كردیم كه بر مبنای آن نظارت‌مان را بر ورزشگاه‌ها بیشتر می‌كنیم و در نتیجه می‌توانیم در هر جایی كه خارج از مجرای درست و حقیقی‌اش یعنی داروخانه عرضه شود، برای نظارت ورود كنیم. ماده 27 قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز قانون صراحتا بیان می‌كند كه هر شخص حقیقی یا حقوقی كه اقدام به واردات و صادرات دارو، مكمل، ملزومات و تجهیزات پزشكی بدون انجام تشریفات قانونی كند به مجازات كالاهای قاچاق محكوم می‌شود. نگهداری و حمل كالاهای قاچاق نیز احكامی مشابه ارتكاب به قاچاق دارد. مجازات این افراد نیز ذیل موضوع قاچاق كالاهای ممنوع، مشخص بوده و بنا بر ماده 22قانون نامبرده شده با توجه به ارزش كالا به تشخیص قاضی شامل جزای نقدی، حبس یا دیگر جرایم است.
مكمل‌های ورزشی را از چه مراكزی خریداری كنیم؟
اگر‌چه در عرضه مكمل‌ها نیز چالش‌هایی وجود دارد اما این مكمل‌ها چه از نوع ورزشی و چه نوع ویتامینی آن، فقط و فقط باید در داروخانه‌ها عرضه شوند. فضاهای دیگر اعم از فروشگاه‌های سلامت، باشگاه‌های ورزشی یا عطاری مجاز به فروش و عرضه مكمل‌های ورزشی نیستند. بعضی از كمپانی‌ها از طریق شبكه‌های ماهواره‌ای اقدام به تبلیغ فرآورده مكمل ورزشی می‌كنند، این كار نیز منسوخ است؛ زیرا هیچ فرآورده مجازی حق تبلیغ در شبكه‌های ماهواره‌ای را ندارد؛ بنابراین راه دیگری كه می‌توان كالای تقلبی را تشخیص داد، تبلیغ آنها در رسانه‌های غیرمجاز است. نكته دیگری كه باید ذكر كنم این است كه چنانچه فرآورده‌ای كارایی، كیفیت و بی‌خطر بودن خود را به اثبات رسانده باشد، نیازی به تبلیغ ندارد. مكمل‌های ورزشی تبلیغی، به‌طور قطع مشكل خاصی داشته‌اند كه برای عرض اندام مجبور به تبلیغ شده‌اند. اما نكاتی كه مردم موقع خرید باید به آن توجه كنند این است كه علاوه بر اعتماد به نظارت‌های ما خودشان هم بازرس خودشان باشند و به سلامتی خود و كودكان‌شان اهمیت داده و در وهله اول از جایی جز داروخانه این محصولات را تهیه نكنند و اگر كردند هم حتما از اصالت آن مطمئن شوند. در رابطه با تركیبات فرآورده نیز یكسری مدارك گرفته می‌شود، این مدارك از لحاظ داروسازی و تركیبات مختلف نیز باید مورد تأیید قرار بگیرند. بعد از طی این مراحل و بررسی اینگونه موضوعات، دولت مجوز به ورود مكمل‌های ورزشی به داخل كشور را می‌دهد. گروه دیگری از فرآورده‌ها نیز تولید شركت‌های داخلی هستند. این شركت‌ها نیز مدارك و نمونه‌های آزمایش‌شده‌ای را باید ارائه دهند تا پروانه تولید و تزریق به بازار را دریافت كنند؛ بنابراین در هر 2حالت با یكسری فرآوردههایی سرو كار داریم كه باید كیفیت و كارایی و بی‌خطر بودن آنها اثبات شده باشد. به‌عبارت دیگر فرآوردههایی كه از سازمان غذا و دارو مجوز دریافت كرده‌اند، یعنی این 3 خصوصیت را دارا هستند.
نظر شما