سلامت نیوز: درباره گیاهخواری حرف‌های متفاوتی زده می‌شود. عده‌ای آن را راهی برای رسیدن به سلامتی و شادابی بیشتر می‌دانند، عده‌ای به‌خاطر حمایت از حقوق حیوانات به گیاهخواری اصرار دارند و برخی هم معتقدند این رژیم آسیب‌زاست و باعث محرومیت بدن از منابع مفید حیوانی می‌شود.
اما واقعیت چیست؟ آیا گیاهخواری می‌تواند رژیم غذایی مناسبی به‌حساب بیاید؟
گیاه چه نقشی در تغذیه دارد؟
به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری آنلاین، در یك الگوی غذایی سالم، توصیه می‌شود بیشتر كالری مورد نیاز بدن از طریق مواد غذایی گیاهی دریافت شود. در هرم‌های خوراكی تقریباً 55 تا 65درصد به غلات اختصاص داده شده و 15تا 20درصد به میوه‌ها، سبزی‌ها و صیفی‌جات اختصاص داده می‌شود. در بخش كوچك‌‌تری پنیر و تخم‌مرغ و شیر و لبنیات تازه و كم‌چرب جای می‌گیرند و بخش بعدی را گوشت‌ها تشكیل می‌دهند. بنابراین می‌توان گفت كه در تمام راهنما‌های غذایی توصیه می‌شود بخش عمده دریافت مواد‌مغذی از طریق مواد‌غذایی گیاهی باشند. اما گیاهخواری برخلاف تصور بیشتر مردم فقط به معنی حذف گوشت و منابع حیوانی از تغذیه نیست. انواع مختلفی از گیاهخواری وجود دارد. در بیشتر انواع گیاهخواری یكی از منابع حیوانی مصرف می‌شود. مثلا در ماهی گیاهخواری یا تخم‌مرغ گیاهخواری، فرد علاوه بر رعایت دستورات گیاهخواری مجاز است ماهی یا تخم‌مرغ هم مصرف كند. شیر گیاهخواری و ماكیان گیاهخواری هم انواع دیگر این رژیم غذایی هستند. اما در بین تمام این مدل‌ها، شاید متعادل‌ترین آنها رژیم شیر- تخم‌مرغ گیاهخواری باشد كه در آن فرد لبنیات و تخم‌مرغ را به‌عنوان منبع پروتئینی دریافت می‌كند.
فواید گیاهخواری چیست؟
میوه و سبزی‌ها در برنامه غذایی اهمیت زیادی دارند و كسانی كه به مصرف سبزی‌ها، میوه‌ها و غلات به‌خصوص غلات سبوس‌دار رو می‌آورند، افراد سالم‌تری هستند. از سوی دیگر مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات و حبوبات با پوست آنها و مصرف كمتر گوشت‌های فراوری شده خطر ابتلا به سرطان‌ها را كاهش می‌دهد. همچنین باعث تناسب اندام بیشتر و جلوگیری از چاقی و بیماری‌های قلبی و عروقی خواهد بود. رژیم گیاهخواری اگر درست برنامه‌ریزی شود، به‌خصوص در افرادی كه گوشت و چربی زیادی استفاده می‌كنند، می‌تواند باعث كاهش وزن شود. فایده دیگر این رژیم غذایی پایین آمدن اوره، كلسترول و چربی خون است و بدن با گیاهخواری از مواد زائد پاكسازی می‌شود. این مواد زائد مشخصا مربوط به سمومی است كه در گوشت حیوانات وجود دارد. همچنین ممكن است در دامپروری‌ها به حیوان هورمون داده شده باشدكه در این صورت گوشت آن، دارای هورمون‌هایی است كه وارد بدن مصرف‌كننده می‌شود و داشتن رژیم گیاهخواری بدن را از این سموم پاك خواهد كرد. كمبود چربی در رژیم گیاهخواری سبب جلوگیری از سرطان پروستات می‌شود و به‌علت بالا بودن میزان فیبر غذایی از یبوست و بروز سرطان روده بزرگ جلوگیری می‌كند.
مضرات گیاهخواری چیست؟
برای یك فرد سالم استفاده از همه گروه‌های غذایی به‌طور متعادل ضروری است مگر اینكه بتوان عناصر كلیدی مورد نیاز بدن مانند آهن، روی كلسیم، ویتامین D و امثال اینها را كه منبع اصلی‌شان مواد غذایی حیوانی هستند به گروه‌های غذایی گیاهی اضافه كرد. یكی از مهمترین مواد مورد نیاز بدن كه در هیچ گیاهی یافت نمی‌شود، ویتامین B12 است؛ ویتامینی حساس و حیاتی كه برای خونسازی و تكثیر سلولی اهمیت دارد و تنها در منابع حیوانی مانند جگر، شیر، پنیر و تخم‌مرغ یافت می‌شود. بنابراین وقتی یك رژیم گیاهخواری صرف را شروع می‌كنید، ممكن است به‌شدت دچار فقر این ویتامین شده و به بیماری‌هایی مثل كم‌خونی، مسمومیت و مشكلات پوستی دچار شوید. ایراد دیگر این رژیم آن است كه تنوع و تعادل ندارد. مواد غذایی حاوی پروتئین و نشاسته در چنین رژیمی كم است و همین می‌تواند منجر به كمبود‌های تغذیه‌ای شدید شود. بنابراین اگر قرار است به این رژیم روی آورید بهتر است گیاهخواری با شیر، تخم‌مرغ و عسل همراه كنید. یادتان باشد در غذا‌خوردن فقط قرار نیست معده را راضی كنید، بلكه همراه غذایی كه می‌خورید باید ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه و تعداد زیادی تركیبات شیمیایی در اختیار بدن قرار گیرد. این تركیبات مختلف را نمی‌توانید فقط از یك گروه غذایی به‌دست بیاورید. بنابراین از همه گروه‌های غذایی مثل نان، غلات، سبزی، میوه، لبنیات و گوشت استفاده كنید.
گیاهخواری سالم چگونه است؟
درست است كه انسان موجودی همه‌‌چیز خوار است و نیاز به خوردن گوشت و تأمین پروتئین و املاح و ویتامین‌ها از گوشت گاو و گوسفند و مرغ و ماهی دارد اما اگر برای رژیم گیاهخواری درست برنامه‌ریزی شود، می‌تواند رژیم كاملی باشد. در واقع رژیم گیاهخواری نباید با زیاده‌روی همراه باشد وگرنه عوارضی مثل كم‌وزنی، كم‌خونی، فقر آهن و كمبود ویتامین را در پی خواهد داشت. رژیم اصولی گیاهخواری رژیمی است كه در آن منابع گیاهی مختلف به‌خصوص آنهایی كه انرژی بالایی دارند، مصرف شوند. فرد گیاهخوار باید تعداد وعده‌های بیشتری داشته باشد و در میان وعده‌های خود حتما مغزهای آجیلی و تخمه‌ها و دانه‌ها و میوه‌های خشك را بگنجاند تا كمبود انرژی و كمبود ویتامین و املاح بدنش جبران شود. در واقع می‌توان گفت كه گیاهخواری سالم، رژیمی كم‌پروتئین‌تر از رژیم همه‌‌چیزخواری است. در اسلام هم اگرچه خوردن گوشت حلال، مجاز است اما روایات زیادی داریم كه مسلمانان را به كم‌خوردن گوشت توصیه می‌كنند. امام‌علی(ع) فرموده‌اند: «شكم خود را گورستان جانوران نكنید». (شرح نهج‌البلاغه، ج1، ص26) و از امام‌صادق(ع) هم حدیثی روایت شده كه می‌فرمایند: «علی(ع) اعتیاد به خوردن گوشت را بد می‌شمرد و آن را اعتیادی همچون اعتیاد به شراب می‌دانست». (بحارالانوار، ج66، ص69، ح57) بنابراین اعتدال در خوردن گوشت و كم‌خوردن آن رمز سلامتی است. نكته‌ای كه باید به آن توجه داشته باشید این است كه انتخاب رژیم گیاهخواری محدودیت سنی ندارد اما در سنین رشد و در شرایط بارداری و شیردهی چندان توصیه نمی‌شود. همچنین بعد از 35-30سالگی بهتر است مصرف منابع چربی و گوشت قرمز كاهش یابد. این یعنی داشتن رژیمی نزدیك به گیاهخواری، به‌خصوص رژیم‌های تركیبی گیاهخواری مناسب است.
خام گیاهخواری؛ بدترین رژیم
خام گیاهخواری نوع دیگری از رژیم گیاهخواری است كه پیروانش معتقدند پختن غذا، مواد غذایی را ناسالم و غیرطبیعی می‌كند و باید به شیوه اجدادشان به خوردن گیاهان خام روی بیاورند. اما این رژیم منشأ خطراتی است كه باعث می‌شود پزشكان خیلی آن را توصیه نكنند. در واقع اگر در خام گیاهخواری شناختی روی تركیبات گیاهان نداشته باشیم، مضراتی بدن را تهدید می‌كند. چون برخی از حبوبات و میوه‌ها به‌طور طبیعی سمومی دارند؛ مثلا كلم‌ها یكی از بهترین منابع غذایی و دشمن سرطان معده لقب گرفته‌اند. اما از سوی دیگر تركیباتی دارند كه اگر به‌طور دائم خورده شوند بدن قادر به تأمین ید خود نیست. یا سیب‌زمینی كه نشاسته دارد اگر خام خورده شود نشاسته‌اش قابل هضم نیست و علاوه بر آن جوانه آن سمی دارد كه اگر از دوز معینی فراتر رود كشنده است. بنابراین در خام گیاهخواری شناخت نسبت تلفیق غلات و حبوبات و پروتئین‌ها ضروری است.
نظر شما